ILPB2/415-66/14-4/AJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 7 stycznia 2014 r. (data wpływu 9 stycznia 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 7 kwietnia 2014 r. (data wpływu 14 kwietnia 2014 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko - jest nieprawidłowe.

W dniu 9 stycznia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi prorodzinnej oraz możliwości rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Z uwagi na fakt, że ww. wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 oraz art. 14f § 2 Ordynacji podatkowej, pismem z dnia 31 marca 2014 r. nr ILPB2/415-66/14-2/AJ Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Jednocześnie poinformowano Zainteresowanego, że nieuzupełnienie wniosku w wyznaczonym terminie spowoduje pozostawienie podania bez rozpatrzenia.

Wskazano również, że częściowe uzupełnienie wniosku w wyznaczonym terminie spowoduje natomiast, że wniosek zostanie rozpatrzony jedynie w części, w której będzie kompletny, zaś w pozostałej części zostanie pozostawiony bez rozpatrzenia.

Ponadto, pouczono Wnioskodawcę, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ, a uzupełnieniem wniosku przez Zainteresowanego nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 31 marca 2014 r. (skutecznie doręczono dnia 3 kwietnia 2014 r.). W dniu 8 kwietnia 2014 r. na konto Izby Skarbowej w Poznaniu wpłynęła brakująca opłata, natomiast w dniu 14 kwietnia 2014 r. Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek w zakresie pozostałych braków formalnych (data nadania w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego 8 kwietnia 2014 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Od czerwca 2011 r. Wnioskodawca jest rozwiedziony. Zgodnie z prawomocnym wyrokiem opieka nad dzieckiem przyznana jest obojgu rodzicom, przy czym połowę tygodnia córka jest z matką (każdy poniedziałek do czwartku godz. 15.00), drugą połowę tygodnia (od czwartku godz. 15.00 do niedzieli wieczór córka jest z Zainteresowanym). W piątki Wnioskodawca zawozi córkę do szkoły. W czasie gdy córka mieszka z Zainteresowanym jest wyłącznie na Jego utrzymaniu. Wnioskodawca ponosi koszty związane z jej wychowywaniem i kształceniem oraz rozwojem fizycznym i kulturalnym (wizyty w kinie, teatrze, uczestnictwo w zajęciach kółka plastycznego). Zainteresowany - we własnym zakresie - finansuje córce lekcje pływania, lekcje jazdy konnej oraz lekcje nauki jazdy na nartach. Wnioskodawca ponosi koszty związane z zakupami ubrań, zabawek, przyborów szkolnych - córka nie zabiera od mamy rzeczy, wszystko ma oddzielne zakupione przez Zainteresowanego. W razie konieczności Wnioskodawca ponosi też koszty związane z leczeniem córki. Co miesiąc także płaci alimenty na rzecz dziecka w wysokości 1000 zł. Zgodnie z wyrokiem sądu córka połowę wakacji zimowych i letnich spędza z mamą, a połowę z Zainteresowanym. Wnioskodawca ponosi także wszelkie koszty związane z wyjazdami wakacyjnymi.

W uzupełnieniu wniosku Zainteresowany - w zakresie ulgi prorodzinnej - wskazał, że:

* rozliczenie za rok 2011, 2012 i 2013 dotyczy dziecka małoletniego;

* dochód osiągnięty przez Wnioskodawcę w roku 2013 przekroczył 112.000 zł;

* dziecko nie otrzymywało w latach 2011, 2012 i 2013 zasiłków, dodatków lub rent;

* do dziecka ani do Wnioskodawcy w latach 2011, 2012 i 2013 nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym;

* w latach 2011, 2012 i 2013 dziecko i Wnioskodawca nie osiągnęli przychodów z tytułu umów najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze.

Natomiast w zakresie możliwości rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko Wnioskodawca wskazał, że:

* rozliczenie za 2011, 2012 i 2013 dotyczy dziecka małoletniego;

* dziecko w latach 2011, 2012 i 2013 nie otrzymywało zasiłków (dodatków) pielęgnacyjnych lub rent socjalnych;

* do dziecka ani do Zainteresowanego w latach 2011, 2012 i 2013 nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym;

* w latach 2011, 2012 i 2013 dziecko i Zainteresowany nie osiągnęli przychodów z tytułu umów najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy Wnioskodawca ma możliwość odliczenia każdego roku połowy kwoty z tytułu ulgi prorodzinnej.

2. Czy Zainteresowany może rozliczać się jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

3. Czy - w przypadku porozumienia z byłą żoną - istnieje możliwość rozliczania się jako osoba samotnie wychowująca dziecko naprzemiennie - jeden rok matka dziecka drugi rok Wnioskodawca.

Tut. Organ informuje, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytania nr 2-3 dotyczące możliwości rozliczania się jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Natomiast w zakresie pytania nr 1 dotyczącego ulgi prorodzinnej w dniu 22 kwietnia 2014 r. została wydana interpretacja indywidualna nr ILPB2/415-66/14-5/AJ.

Zdaniem Wnioskodawcy prawo do odliczenia każdego roku połowy kwoty z tytułu ulgi prorodzinnej Zainteresowanemu przysługuje. Według Wnioskodawcy nie tylko wyłącznie łoży na dziecko ale faktycznie zajmuje się wychowaniem córki w takiej samej części co matka dziecka. W związku z tym może być uznany jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Zainteresowany uważa, że istnieje możliwość rozliczania się jako osoba samotnie wychowująca dziecko naprzemiennie - jeden rok matka dziecka, drugi rok Wnioskodawca.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) - w brzmieniu obowiązującym od 2011 r. - od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

- podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

W myśl art. 6 ust. 8 ww. ustawy, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Stosownie do art. 6 ust. 9 powołanej ustawy, zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c albo w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Ponadto z art. 6 ust. 10 ww. ustawy wynika, że sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 2 i 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1.

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego przewidzianych dla osób samotnie wychowujących małoletnie dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

* posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko,

* wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka),

* wyrażenia wniosku o rozliczenie na preferencyjnych warunkach w rocznym zeznaniu podatkowym, złożonym w ustawowym terminie przewidzianym do jego składania.

Jednak przepis art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym określonym w tym przepisie jest osobą samotnie wychowującą dziecko.

Z istoty pojęcia "osoby samotnie wychowującej dziecko" wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie, tj. w roku podatkowym zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby), zajmuje się wychowywaniem dziecka.

Przepis ten wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta - w roku podatkowym - musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców.

Z uwagi zaś, iż ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia "wychowywać", należy odwołać się do jego definicji słownikowych.

"Wychowywać" w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że od czerwca 2011 r. Wnioskodawca jest rozwiedziony i zgodnie z prawomocnym wyrokiem opieka nad dzieckiem przyznana jest obojgu rodzicom. Udział Wnioskodawcy w wychowywaniu dzieci nie ogranicza się do sporadycznych kontaktów z dzieckiem, albowiem dziecko zamieszkuje pod adresem Zainteresowanego przez znaczną część czasu, co rodzice zgodnie ustalili w formie porozumienia, który został ujęty w wyroku rozwodowym. W domu Wnioskodawcy dziecko ma ubrania, zabawki, przybory szkolne.

W czasie, gdy dziecko faktycznie przebywa z Wnioskodawcą, który jest osobą rozwiedzioną, to Wnioskodawca wychowuje je samotnie. Sam bowiem zawozi córkę do szkoły, na zajęcia pozalekcyjne. Wnioskodawca zapewnia opiekę medyczną, rozwój kulturalny (kino, teatr, kółko plastyczne).

Wnioskodawca zatem aktywnie uczestniczy w życiu i rozwoju dziecka. Wkład własny (zaangażowanie w opiekę) rodzice wnoszą porównywalny.

Ani do Wnioskodawcy, ani do Jego dziecka nie mają zastosowania przepisy art. 30c ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ani ustawy o podatku tonażowym. Małoletnie dziecko nie osiąga dochodów.

Podkreślić należy, że - zgodnie ze stanowiskiem utrwalonym zarówno w orzecznictwie, jak i w doktrynie prawa - wszelkie preferencje podatkowe stanowią wyłom od zasady powszechności opodatkowania oraz mają charakter przywileju, z którego podatnik ma prawo, a nie obowiązek korzystania; muszą one być zatem interpretowane bez dokonywania wykładni rozszerzającej, a także zawężającej danego przepisu prawa podatkowego. Nadto przy wszelkiej interpretacji przepisów prawa podatkowego i próbach odkodowania zawartych w nich norm prawnych należy posługiwać się przede wszystkim wykładnią językową.

Ponadto podkreślenia wymaga fakt, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Niezbędną przesłanką w przedmiotowej sprawie jest, jak już wcześniej zaznaczono, aby osoba w trakcie roku podatkowego faktycznie samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców wychowywała dziecko.

Z istoty pojęcia "osoba samotnie wychowująca dzieci" należy wyprowadzić taki stan, w którym nie wystąpi konkurencja wspomnianych w analizowanym przepisie art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osób. Używając określeń "rodzic albo opiekun prawny" ustawodawca przesądził bowiem, że możliwość preferencyjnego rozliczenia dochodów rodzica w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko przysługuje tylko temu z rodzicowi, który faktycznie wychowuje dziecko.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktycznego nie sposób zgodzić się z twierdzeniem Wnioskodawcy, że może być uznany jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Z literalnego brzmienia przepisu art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wynika bowiem jednoznacznie, że omawiany sposób opodatkowania przysługuje temu rodzicowi, który w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci. Zatem ustawodawca uzależnił możliwość skorzystania z ww. preferencji podatkowej od tego, czy rodzic będący stanu wolnego w roku podatkowym samotnie wychowuje dziecko.

Jak wynika z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, oboje rodzice wnoszą porównywalny wkład własny w opiekę i wychowanie dziecka; w trakcie roku podatkowego rodzice dzielą się obowiązkami w wychowywaniu dziecka, a sposób podziału tych obowiązków został ustalony wspólnie przez byłych małżonków (rodziców dziecka) w porozumieniu zatwierdzonym przez Sąd. Zatem, nie kwestionując faktu, że Wnioskodawca - jako osoba rozwiedziona - bierze udział w wychowywaniu swojego dziecka, które z Nim zamieszkuje (przez połowę każdego tygodnia w roku) - nie sposób stwierdzić, że Zainteresowany spełnia wszystkie warunki uprawniające do opodatkowania jako osoby samotnie wychowującej dziecko.

Wnioskodawca w roku podatkowym nie wychowuje bowiem dziecka samotnie, tzn. bez udziału drugiego z rodziców (jego matki). Bezsprzecznym bowiem pozostaje fakt, że porównywalną część danego roku dziecko przebywa pod opieką matki i to ona wówczas je wychowuje.

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić należy, że okoliczność, że dwie osoby wychowują to samo dziecko wyklucza możliwość uznania, że którakolwiek z tych osób wychowuje dziecko samotnie. Zgodnie z opisem stanu faktycznego dziecko jest wychowywane przez obojga rodziców.

Nie można zatem uznać, że Wnioskodawcy za osobę samotnie wychowującą dziecko, ponieważ jego wychowaniem zajmuje się wspólnie z matką dziecka.

Należy więc stwierdzić, że Wnioskodawcy za lata 2011-2013 nie przysługuje prawo do korzystania z omawianej preferencji.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.