ILPB2/415-598/12-2/WM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 22 czerwca 2012 r. (data wpływu 25 czerwca 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego - jest prawidłowe.

W dniu 25 czerwca 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca - student Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu X - wnioskiem złożonym do władz uniwersytetu w dniu 2 listopada 2011 r., wystąpił o zwolnienie z obowiązku uiszczania opłaty za studia niestacjonarne (zaoczne) w roku akademickim 2011/2012.

Zainteresowany motywował wniosek bardzo ciężką sytuacją finansową i zdrowotną, co poświadczył wymaganymi dokumentami.

Sytuacja finansowa nie dawała Wnioskodawcy możliwości wnoszenia opłat za czesne.

Decyzją Prorektora Uniwersytetu X z dnia 7 grudnia 2011 r. Zainteresowany został zwolniony z konieczności uiszczania opłaty za studia niestacjonarne w pierwszym semestrze roku akademickiego 2011/2012 (kwota zwolnienia 2 400,00 zł).

W styczniu 2012 r. Uniwersytet przesłał Zainteresowanemu PIT-8C, w którym zwolnienie z opłat za czesne wskazane zostało jako przychód w części D dokumentu PIT-8C.

Podkreślić należy fakt, iż Zainteresowany utrzymuje się głównie z renty socjalnej, a sytuacja finansowa nigdy nie pozwalała Wnioskodawcy na wnoszenie opłat za czesne.

Zainteresowany wskazał, iż decyzja Prorektora o zwolnieniu z kosztów studiowania wydana została na podstawie prawnej:

* Ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym,

* § 13 ust. 1 pkt 1 i 4 Regulaminu opłat za świadczone usługi edukacyjne - tekst jednolity - (...).

Wskazać należy, że § 13 ust. 1 pkt 1 ww. Regulaminu statuuje możliwość zwolnienia studenta w przypadku udokumentowanej trudnej sytuacji materialnej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy z tytułu zwolnienia z opłaty czesnego po stronie Wnioskodawcy występuje przychód podlegający opodatkowaniu.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z danymi zawartymi w informacji PIT-8C zwolnienie z opłat za czesne zostało uznane jako przychód.

Ze stanem tym trudno jest się jednak zgodzić bowiem zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są świadczenia pomocy materialnej dla uczniów, studentów, uczestników studiów doktoranckich i osób uczestniczących w innych formach kształcenia, pochodzące z budżetu państwa, budżetu jednostek samorządu terytorialnego oraz ze środków własnych szkół i uczelni - przyznane na podstawie przepisów o systemie oświaty, Prawo o szkolnictwie wyższym, a także przepisów o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki.

Do świadczeń pomocy materialnej, o których mowa w powołanym artykule zalicza się m.in.: stypendia za wyniki w nauce oraz zapomogi.

Zatem skoro zgodnie z uchwałą senatu Uniwersytetu może się o nią ubiegać osoba znajdująca się w trudnej sytuacji materialnej, decyzja w sprawie zwolnienia z opłat lub z części opłat za świadczone usługi kształcenia ma w tym wypadku charakter pomocy materialnej przyznanej studentowi.

Uwzględniając powyższe, tego rodzaju świadczenie korzysta ze zwolnienia w podatku dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który statuuje, że wolne od podatku dochodowego są świadczenia pomocy materialnej dla studentów. Zatem przyznane świadczenie pomocy materialnej - studentom znajdującym się w szczególnie trudnej sytuacji materialnej - zwolnienie z opłaty za świadczone usługi edukacyjne na studiach niestacjonarnych, przyznane na podstawie przepisów ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie będzie dla studenta przychodem z tytułu otrzymania nieodpłatnego świadczenia, jako przychodu z innych źródeł.

Wskazać w tym miejscu należy na fakt, iż decyzja Prorektora Uniwersytetu wydana została na podstawie przepisów ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym.

Zatem zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, następstw wynikających z tych decyzji nie można zaliczyć jako przychód, gdyż owe świadczenia pomocy materialnej są wolne od podatku.

Zgodnie z § 13 ust. 1 Regulaminu opłat za świadczone usługi edukacyjne w Uniwersytecie

XXX (uchwała nr XXX/2006, uchwała XXX/2007, uchwała nr XXX/2010 Senatu XXX) Rektor może zwolnić studenta z obowiązku wnoszenia semestralnej opłaty za studia niestacjonarne w części lub w całości, a także umorzyć odsetki naliczone za nieterminową wpłatę w przypadku udokumentowanej trudnej sytuacji materialnej studenta lub okoliczności losowych powodujących przejściową trudną sytuację materialną - wniosek o zwolnienie z opłat za czesne w roku akademickim 2011/2012 motywowany był m.in. trudną sytuacją finansową, udokumentowaną zgodnie z wymogami.

Decyzja Prorektora wydana została na podstawie przepisu wyżej przytoczonego oraz pkt 4 ust. 1 § 13 Regulaminu.

W opisanej sytuacji Zainteresowany spełnił wszystkie warunki określone przez ustawodawcę.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłami przychodów są również inne źródła, które nie zostały wymienione w tym artykule.

Przepis art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, iż przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Pojęcie "świadczenia" dla celów podatkowych ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. W sytuacji bowiem, gdy w ujęciu cywilistycznym interpretuje się je najczęściej na tle stosunku zobowiązaniowego, w ten sposób, iż rozumie się je jako zachowanie dłużnika zgodne z treścią zobowiązania, polegające na zadośćuczynieniu interesowi wierzyciela, będące działaniem czy też zaniechaniem, to na gruncie prawa podatkowego pod pojęciem "świadczenia nieodpłatnego" rozumieć należy te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. nie związane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. Zaprezentowana definicja, mająca swoje źródło w orzecznictwie sądów administracyjnych, znajduje odzwierciedlenie w definicji słownikowej omawianego pojęcia, zgodnie z którą "nieodpłatne świadczenie" oznacza wszelkie świadczenia nie wymagające opłaty; takie za które się nie płaci, bezpłatne.

Jednakże, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są świadczenia pomocy materialnej dla uczniów, studentów, uczestników studiów doktoranckich i osób uczestniczących w innych formach kształcenia, pochodzące z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz ze środków własnych szkół i uczelni - przyznane na podstawie przepisów o systemie oświaty oraz Prawo o szkolnictwie wyższym.

Zgodnie z art. 99 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 572 z późn. zm.) uczelnia publiczna może pobierać opłaty za świadczone usługi edukacyjne związane z:

Senat uczelni publicznej określa szczegółowe zasady pobierania opłat, o których mowa w ust. 1, w tym tryb i warunki zwalniania - w całości lub w części - z tych opłat studentów lub doktorantów, w szczególności osiągających wybitne wyniki w nauce, a także tych, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji materialnej (ust. 3).

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Zainteresowany wystąpił o zwolnienie z obowiązku uiszczania opłaty za studia niestacjonarne (zaoczne) w roku akademickim 2011/2012.

Zainteresowany motywował wniosek bardzo ciężką sytuacją finansową i zdrowotną, co poświadczył wymaganymi dokumentami.

Decyzją Prorektora Uniwersytetu z dnia 7 grudnia 2011 r. Zainteresowany został zwolniony z konieczności uiszczania opłaty za studia niestacjonarne w pierwszym semestrze roku akademickiego 2011/2012 (kwota zwolnienia 2 400,00 zł).

Zainteresowany wskazał, iż decyzja Prorektora o zwolnieniu z kosztów studiowania wydana została na podstawie prawnej:

* Ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym,

* § 13 ust. 1 pkt 1 i 4 Regulaminu opłat za świadczone usługi edukacyjne - tekst jednolity - (...).

Przepis § 13 ust. 1 pkt 1 ww. Regulaminu statuuje możliwość zwolnienia studenta w przypadku udokumentowanej trudnej sytuacji materialnej.

Z wyżej cytowanych przepisów o szkolnictwie wyższym wynika, iż uczelnia publiczna może pobierać opłaty za świadczone usługi edukacyjne związane m.in. z kształceniem studentów na studiach niestacjonarnych. Jednak Senat uczelni publicznej może zwolnić w całości lub części z tych opłat m.in. studentów, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji materialnej.

Należy w tym miejscu zauważyć, iż działający w imieniu Ministra Finansów Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu nie może wypowiadać się w zakresie stwierdzenia, czy zwolnienie studenta z obowiązku uiszczania opłaty (czesnego) za studia można uznać (lub nie) za świadczenie pomocy materialnej dla studenta, ponieważ kwestia ta nie stanowi zagadnienia regulowanego przepisami prawa podatkowego.

Zgodnie bowiem z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Stosownie do treści § 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w związku z art. 14a § 6 Ordynacji podatkowej, Dyrektorzy Izb Skarbowych upoważnieni są w imieniu ministra właściwego do spraw finansów publicznych do udzielania pisemnych interpretacji indywidualnych w zakresie przepisów prawa podatkowego w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy - Ordynacja podatkowa w sprawach pozostających we właściwości naczelników urzędów i dyrektorów izb skarbowych oraz naczelników urzędów i dyrektorów izb celnych.

Zgodnie z art. 3 pkt 2 Ordynacji podatkowej, pod pojęciem przepisów prawa podatkowego rozumie się przepisy ustaw podatkowych, postanowienia ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz ratyfikowanych innych umów międzynarodowych dotyczących problematyki podatkowej, a także przepisy aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw podatkowych, przy czym mianem ustaw podatkowych - w rozumieniu art. 3 pkt 1 Ordynacji podatkowej określa się ustawy dotyczące podatków, opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych określające podmiot, przedmiot opodatkowania, powstanie obowiązku podatkowego, podstawę opodatkowania, stawki podatkowe oraz regulujące prawa i obowiązki organów podatkowych, podatników, płatników i inkasentów, a także ich następców prawnych oraz osób trzecich.

Z powyższych regulacji wynika, że upoważniony Dyrektor Izby Skarbowej ma obowiązek udzielić pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania ustaw podatkowych oraz wydanych na ich podstawie aktów wykonawczych i ratyfikowanych umów międzynarodowych związanych z materią podatkową. Interpretacja natomiast to ocena prawna stanowiska pytającego z przytoczeniem przepisów prawa. Organ nie dokonuje zatem interpretacji innych przepisów niż przepisy podatkowe, w tym przepisów ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym.

Uwzględniając powyższe, jeśli zwolnienie z opłaty za studia niestacjonarne, z uwagi na wyjątkowo trudną sytuację materialną, ma charakter świadczenia pomocy materialnej określonej w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to tego rodzaju świadczenie korzysta, jako mieszczące się w dyspozycji powołanego przepisu, ze zwolnienia od podatku.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.