ILPB2/415-554/13-3/WM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 27 maja 2013 r. (data wpływu 31 maja 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi meldunkowej - w odniesieniu do pytania drugiego - jest nieprawidłowe.

W dniu 31 maja 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi meldunkowej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Dnia 7 listopada 2008 r. Wnioskodawca wraz z małżonką, ma mocy umowy darowizny sporządzonej w formie darowizny, nabyli prawo do własności lokalu mieszkalnego wraz z częściami przynależnymi. Zainteresowany wraz z małżonką byli w przedmiotowym lokalu zameldowani powyżej 12 miesięcy, na dowód czego dysponują stosownym zaświadczeniem. Zatem, zgodnie z obowiązującymi przepisami, spełniali warunki do zwolnienia podatkowego na podstawie ulgi meldunkowej.

Następnie, pod koniec 2011 r. Wnioskodawca wraz z małżonką, z uwagi na okoliczności życiowe (ustanowienie rodziny zastępczej), zostali zmuszeni do sprzedaży przedmiotowego lokalu, i zakupu większego.

Przed datą sprzedaży Zainteresowany kilkukrotnie udawał się do urzędu skarbowego, aby uzyskać informacje, na temat ewentualnej konieczności uiszczenia podatku i możliwości zwolnień podatkowych w określonej sytuacji.

Pierwsza wizyta w urzędzie skarbowym miała miejsce przed datą sprzedaży lokalu, tj. przed dniem 12 grudnia 2011 r. Wnioskodawca uzyskał informację, że sprzedaż ta jest zwolniona z podatku z uwagi na możliwość zastosowania ulgi meldunkowej. Urzędnik udzielający informacji wyjaśnił, że Zainteresowany nie będzie musiał ponosić żadnych dodatkowych opłat. Po sprzedaży nieruchomości Wnioskodawca udał się ponownie z wizytą do urzędu skarbowego, tym razem mając już umowę sprzedaży ze sobą. Został tam poinformowany, że nie musi ponosić żadnych dodatkowych opłat z uwagi na stan faktyczny, który uprawnia do zwolnienia podatkowego, pod warunkiem złożenia oświadczenia w terminie 2 lat od daty sprzedaży nieruchomości.

Następnie, Zainteresowany wraz z małżonką, na mocy aktu notarialnego, nabyli w dniu 21 maja 2012 r. lokal mieszkalny. Po zakupie nowego lokalu Wnioskodawca ponownie udał się do urzędu skarbowego celem uzyskania informacji o ewentualnym obowiązku podatkowym. Powziął tam wiadomość, że jest zobowiązany do złożenia pisemnego oświadczenia o chęci skorzystania z ulgi meldunkowej w terminie 2 lat od daty sprzedaży starego mieszkania. Wnioskodawca złożył oświadczenie w dniu 29 kwietnia 2013 r.

Pismem z dnia 10 maja 2013 r. Zainteresowany wraz z małżonką zostali wezwani do urzędu skarbowego celem rozliczenia przychodu uzyskanego ze sprzedaży zgodnie z art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wówczas Urzędnik poinformował Wnioskodawcę, że jest zobowiązany do zapłacenia podatku, z uwagi na fakt, że nie spełnił warunków koniecznych do skorzystania z ulgi - nie złożył bowiem oświadczenia w przewidzianym terminie.

Zainteresowany został wprowadzony przez urzędnika w błąd. W trakcie ostatniej wizyty w urzędzie skarbowym Wnioskodawca pytał urzędników, dlaczego nie został poinformowany o warunkach formalnych uprawniających do skorzystania z ulgi, mimo że kilkukrotnie był w urzędzie i starał się uzyskać informacje na temat możliwych rozwiązań prawnych.

Urzędnik zakomunikował, że pamięta Wnioskodawcę, ale nie pamięta o co Zainteresowany wówczas pytał. Zgodnie z art. 6 w zw. z art. 7, 8 i 9 Kodeksu postępowania administracyjnego (dalej: k.p.a.), organy administracji państwowej winny działać na podstawie obowiązujących przepisów prawa. Nadto organy administracji w toku prowadzonego postępowania winny stać na straży praworządności; z urzędu lub na wniosek stron winny podejmować wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Ponadto, w opinii Wnioskodawcy, zważyć należy, iż Kodeks postępowania administracyjnego stanowi, że organy administracji publicznej są obowiązane do należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego. Organy administracji czuwają nad tym, aby strony i inne osoby uczestniczące w postępowaniu nie poniosły szkody z powodu nieznajomości prawa, i w tym celu udzielają im niezbędnych wyjaśnień i wskazówek.

W ocenie Wnioskodawcy, wskazane dyrektywy zostały naruszone poprzez niewłaściwe informowanie Zainteresowanego, a w zasadzie brak informacji. Urzędnik winien udzielić Wnioskodawcy wszelkich niezbędnych informacji na temat posiadanych praw i obowiązków wynikających ze sprzedaży lokalu, czego to urzędnik nie uczynił i w ten sposób doprowadził do poniesienia szkody wynikającej z nieznajomości prawa. Wnioskodawca udając się kilkukrotnie do urzędu skarbowego w celu zasięgnięcia informacji wykazał się dobrą wolą. Nie można ponosić odpowiedzialności z uwagi na błędne poinformowanie obywatela przez urzędnika. W przedmiotowej sprawie właśnie taka sytuacja miała miejsce - urzędnik wprowadził w błąd obywatela, co wywołało negatywne skutki w postaci powstania obowiązku uiszczenia podatku. W tym stanie rzeczy Zainteresowany wnosi o przywrócenie terminu do złożenia oświadczenia. Opóźnienie w jego złożeniu nie jest w żaden sposób zawinione przez Wnioskodawcę, z uwagi na fakt, że urzędnik, który jest osobą posiadającą odpowiednią wiedzę w danym zakresie, nie poinformował należycie Wnioskodawcy o obowiązku złożenia stosownego oświadczenia w zakreślonym terminie. W tym stanie rzeczy - na podstawie art. 58 § 1 k.p.a. - Zainteresowany wnosi o przywrócenie terminu do złożenia oświadczenia.

W ocenie Wnioskodawcy, uchybienie terminu nie nastąpiło z winy Zainteresowanego. Podstawą tego stwierdzenia jest okoliczność kilkukrotnego przybycia do urzędu skarbowego celem uzyskania informacji. Logicznie rzecz biorąc, osoba, która udaje się do urzędu skarbowego z aktem notarialnym w dłoni, wie, jakie informacje chce uzyskać, pyta o nie, a gdy uzyskuje informacje od urzędnika, że termin do złożenia oświadczenia wynosi 2 lata, to zgodnie z zasadą zaufania do organów administracji, uznaje, iż urzędnik ma rację. W ocenie Zainteresowanego, takie rozumowanie jest całkowicie logiczne i zasadne, a zatem żądania wynikające z wniosku są również uzasadnione.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy Wnioskodawca - z uwagi na wprowadzenie Go w błąd przez urzędnika - jest zobowiązany do ponoszenia negatywnych skutków w postaci konieczności uiszczenia podatku od sprzedaży, mimo, iż wykazał zainteresowanie sprawą.

2. Czy Zainteresowany z tytułu zbycia lokalu może skorzystać z ulgi meldunkowej, którą przewiduje art. 21 ust. 1 pkt 126 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) w stanie prawnym obowiązującym do końca 2008 r.

Tut. organ informuje, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na cytowane wyżej pytanie drugie, natomiast w zakresie pytania pierwszego dnia 27 sierpnia 2013 r. wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie nr ILPB2/415-554/13-2/WM.

Zdaniem Wnioskodawcy, na gruncie badanej sprawy winien zostać przywrócony termin do złożenia oświadczenia, gdyż jego uchybienie nie nastąpiło z winy Zainteresowanego. Wnioskodawca zajął stanowisko, zgodnie z którym - na podstawie wskazanego stanu faktycznego - winien mieć prawo do skorzystania z ulgi meldunkowej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ww. ustawy, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W przypadku sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych określonych w powyższym przepisie decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu przychodu (dochodu) ma moment ich nabycia z uwagi na fakt, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ulegały zmianie.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca nabył w drodze darowizny lokal mieszkalny w dniu 7 listopada 2008 r.

Zatem, do określenia skutków podatkowych zbycia ww. lokalu mieszkalnego zastosowanie znajdą przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r.

Zgodnie bowiem z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316), do przychodu (dochodu) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) w okresie od dnia 1 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2008 r., stosuje się zasady określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r.

W myśl art. 30e ust. 1 i 4 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c), podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku i jest płatny w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy, podstawą obliczenia podatku, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonych zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej (...).

Stosownie do art. 22 ust. 6d ww. ustawy, za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Wysokość nakładów, o których mowa w cytowanym wyżej ust. 6d, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych (art. 22 ust. 6e ww. ustawy).

Jednakże, zauważyć należy, iż zgodnie z zapisem art. 21 ust. 1 pkt 126 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z odpłatnego zbycia:

- jeżeli podatnik był zameldowany w budynku lub lokalu wymienionym w lit. a-d) na pobyt stały przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia, z zastrzeżeniem ust. 21 i 22.

Stosownie do art. 21 ust. 21 ww. ustawy, zwolnienie to ma zastosowanie do przychodów podatnika, który w terminie 14 dni od dnia dokonania odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa majątkowego, złoży oświadczenie, że spełnia warunki do zwolnienia, w urzędzie skarbowym, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika.

Wymóg złożenia w terminie tego oświadczenia jest więc, obok zameldowania na pobyt stały w sprzedawanym lokalu mieszkalnym przez okres 12 miesięcy, warunkiem koniecznym do zastosowania omawianego zwolnienia. Warunek ten wynika wprost z przepisu art. 21 ust. 21, dotyczącego zwolnień przedmiotowych, przez co stał się on nieodłącznym elementem regulacji dotyczącej możliwości skorzystania ze zwolnienia przychodu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże w myśl art. 8 ust. 3 powołanej ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, podatnicy do których mają zastosowanie przepisy dotyczące tzw. ulgi meldunkowej, oświadczenie o którym mowa w art. 21 ust. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r., składają w terminie złożenia zeznania, o którym mowa w art. 45 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ww. ustawy. W przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, 14 dniowy termin określony w art. 21 ust. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r., nie ma zastosowania.

Dokonując analizy przywołanych powyżej przepisów, wskazać należy, aby zwolnienie przedmiotowe mogło być zastosowane winny być spełnione łącznie następujące przesłanki:

Nadmienić należy, że zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz utrwalonym orzecznictwem sądowym, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 tej ustawy. W konsekwencji przy stosowaniu ulg i zwolnień podatkowych nie jest dopuszczalne posługiwanie się wykładnią rozszerzającą.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, iż w 2011 r. Wnioskodawca sprzedał lokal mieszkalny nabyty w 2008 r. W lokalu tym Zainteresowany był zameldowany powyżej 12 miesięcy, co potwierdza stosowne zaświadczenie. Wnioskodawca nie złożył jednak w ustawowo wyznaczonym terminie oświadczenia, o którym mowa w art. 21 ust. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Czynności tej dokonał bowiem dopiero dnia 29 kwietnia 2013 r.

Zaakcentować należy, że termin do złożenia stosownego oświadczenia o spełnieniu warunków uprawniających do skorzystania ze zwolnienia od podatku jest terminem prawa materialnego. Na podjęcie tej czynności, w stanie prawnym obowiązującym w badanej sprawie, Wnioskodawca miał czas do końca kwietnia 2012 r.

Po upływie tego terminu uprawnienie Zainteresowanego do skorzystania z dobrodziejstwa zwolnienia przedmiotowego - o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - wygasło, a czynność dokonana po upływie terminu jest bezskuteczna. Nie może być bowiem wątpliwości, iż uchybienie terminowi materialnemu wywołuje skutek prawny w postaci wygaśnięcia praw lub obowiązków o charakterze materialnym.

Nadmienić należy, że termin do złożenia tego oświadczenia jest terminem prawa materialnego, który jako taki nie podlega przywróceniu przez organ podatkowy. Powyższa teza znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądowoadministracyjnym (vide: wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 26 listopada 2009 r. sygn. akt I SA/Gl 347/09, czy też wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 7 lipca 2009 r., sygn. akt I SA/Łd 341/09, którego prawidłowość potwierdził skład orzekający Najwyższego Sądu Administracyjnego w Warszawie w wyroku z dnia 8 kwietnia 2011 r. sygn. akt II FSK 2071/09).

Skoro zatem Zainteresowany nie złożył oświadczenia o spełnieniu warunków do zwolnienia w terminie do końca kwietnia 2012 r., stwierdzić należy, iż nie została spełniona trzecia ze wskazanych powyżej przesłanek. Brak jest również podstaw, aby skorzystał On z tzw. ulgi meldunkowej powołując się fakt błędnego pouczenia przez pracownika urzędu skarbowego.

Rekapitulując poczynione wyżej spostrzeżenia, stwierdzić należy, że przychód uzyskany przez Wnioskodawcę ze sprzedaży lokalu mieszkalnego - nie korzysta ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem Zainteresowany nie złożył w przepisanym terminie stosownego oświadczenia.

W konsekwencji powyższego, z tytułu sprzedaży przedmiotowego lokalu Zainteresowany zobowiązany jest do zapłaty 19% podatku na zasadach określonych w cytowanym wyżej art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Wskazać należy, iż z uwagi na to, że wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej stosowania przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych został złożony przez Wnioskodawcę - jednego ze współwłaścicieli zbytego lokalu mieszkalnego, zaznacza się, iż interpretacja nie wywiera skutku prawnego dla drugiego ze współwłaścicieli, tj. żony Wnioskodawcy.

Żona Zainteresowanego, chcąc uzyskać interpretację indywidualną powinna wystąpić z odrębnym wnioskiem o jej udzielenie.

Końcowo, nadmienić należy, że dokumenty dołączone przez Wnioskodawcę do wniosku nie podlegają analizie i weryfikacji w ramach postępowania o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.