ILPB2/415-513/11-2/WM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 14 kwietnia 2011 r. (data wpływu 18 kwietnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu uzyskanego z tytułu sprzedaży nieruchomości uprzednio wywłaszczonej - jest prawidłowe.

W dniu 18 kwietnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu uzyskanego z tytułu sprzedaży nieruchomości uprzednio wywłaszczonej.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca podaje, iż na mocy decyzji Prezydium Dzielnicowej Rady Narodowej z dnia 23 października 1969 r. Zainteresowany został wywłaszczony z nieruchomości o powierzchni 49 509 m ² w trybie i na zasadach ustawy z dnia 12 marca 1958 r. Powodem zaistnienia ww. okoliczności było arbitralne uznanie tego terenu za obszar urbanizacyjny części nowo powstałej dzielnicy miasta. Aktualnie, po 11-letnim postępowaniu administracyjnym, Wnioskodawca ma otrzymać zwrot minimalnej części nieruchomości o pow. 243 m ^2. Decyzja w sprawie zwrotu zawłaszczonej nieruchomości ma być podjęta w bieżącym roku. Zwrotowi podlega jedynie ta jej część, która - wg pierwotnych planów urbanistycznych implikujących wywłaszczenie nieruchomości - nie została zgodnie z tymi planami zabudowana.

Ponieważ tak mała działka (243 m ²), w dodatku w kształcie trójkąta, nie nadaje się do żadnej zabudowy lub jakiejkolwiek działalności gospodarczej - Zainteresowany zamierza ją sprzedać.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy, w przypadku sprzedaży wyżej opisanej działki w okresie krótszym niż 5 lat od daty jej zwrotu, Wnioskodawca będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, skoro przedmiotowa nieruchomość została Mu bezprawnie zabrana, (tj. został On wywłaszczony na podstawie ustawy, którą dzisiejszy stan prawny uważa za bezprawną), a następnie zwrócona, to logicznym jest uznanie, że przez cały okres, tj. od 1968 r. do dzisiaj Zainteresowany jest jej faktycznym właścicielem.

Wnioskodawca wskazuje, iż przedmiotową nieruchomość otrzymał w drodze postępowania spadkowego po swoich dziadkach. Tym samym 5-letni okres karencji po nabyciu nieruchomości, który ustawowo warunkuje odstąpienie od podatku dochodowego w tym przypadku w ogóle nie dotyczy Zainteresowanego.

W opinii Wnioskodawcy, należąca do Niego nieruchomość była czasowo, tj. przez 42 lata przejęta bezprawnie przez Państwo Polskie i dlatego teraz po jej zwrocie Zainteresowany będzie mógł ją sprzedać w dowolnym terminie bez zapłaty podatku dochodowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie:

W przypadku sprzedaży nieruchomości decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment jej nabycia.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca ma otrzymać zwrot części nieruchomości, która została wywłaszczona na mocy decyzji Prezydium Dzielnicowej Rady Narodowej z 1969 r. w oparciu o przepisy ustawy z dnia 12 marca 1958 r.

Wskazać należy, iż wywłaszczenie nieruchomości jest instytucją, za pomocą której państwo wkracza w sferę indywidualnych praw obywateli dla osiągnięcia celów o szczególnej doniosłości publicznej. W drodze decyzji dochodzi m.in. do pozbawienia dotychczasowego właściciela prawa własności nieruchomości, z drugiej zaś strony do przejścia prawa własności na rzecz Skarbu Państwa lub gminy. Jednocześnie ustawa zawiera swoistą gwarancję, że wywłaszczona nieruchomość będzie wykorzystywana wyłącznie zgodnie z celem, na który dokonano wywłaszczenia. Gwarancją tą jest instytucja zwrotu nieruchomości w przypadku, kiedy nieruchomość stała się zbędna z punktu widzenia celu na jaki dokonano wywłaszczenia.

Stosownie natomiast do art. 136 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity z dnia 19 maja 2010 r.; Dz. U. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.) poprzedni właściciel lub jego spadkobierca mogą żądać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości lub jej części, jeżeli, stosownie do przepisu art. 137, stała się ona zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu.

Z kolei zgodnie z art. 137 ust. 1 ww. ustawy, nieruchomość uznaje się za zbędną na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu, jeżeli:

Jeżeli w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, cel wywłaszczenia został zrealizowany tylko na części wywłaszczonej nieruchomości, zwrotowi podlega pozostała część (art. 137 ust. 2 ww. ustawy).

Celem zwrotu jest więc przywrócenie stosunków własnościowych sprzed wywłaszczenia. Decyzja o zwrocie nieruchomości pełni zatem funkcję restytucyjną, przywraca bowiem prawo własności nieruchomości. W przypadku zwrotu nieruchomości nie mamy więc do czynienia z kreowaniem prawa własności tylko z jego przywróceniem. Oznacza to, że w przedmiotowej sprawie nie można mówić o przeniesieniu prawa własności na zasadach ogólnych wynikających z przepisów o charakterze cywilnoprawnym, ale jedynie o restytucji (przywróceniu) stanu sprzed wywłaszczenia.

Przenosząc powyższe na grunt analizowanej sprawy wskazać należy, iż przedmiotowy zwrot nieruchomości nie jest nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wskazać bowiem należy, iż datą nabycia zwróconej nieruchomości są daty śmierci dziadków Zainteresowanego.

Zgodnie bowiem z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) spadek to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą śmierci przechodzą na następców prawnych. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 926 Kodeksu cywilnego).

Nadmienić należy, iż stosownie do art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego prawomocne postanowienie sądu stwierdza jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę.

Z analizy wniosku wynika, iż Zainteresowany nabył przedmiotową nieruchomość w drodze postępowania spadkowego po zmarłych dziadkach. Obecnie, Wnioskodawca oczekuje zwrotu części wywłaszczonej nieruchomości, którą zamierza sprzedać.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, iż za datę nabycia wywłaszczonej nieruchomości uznać należy daty śmierci spadkodawców, tj. dziadków Wnioskodawcy. W konsekwencji, planowana sprzedaż części wywłaszczonej nieruchomości, która ma zostać zwrócona Wnioskodawcy, nie będzie stanowić źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wskazać bowiem należy, iż nastąpi ona po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce jej nabycie w drodze spadku po dziadkach Zainteresowanego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.