ILPB2/415-43/10-2/JK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 23 grudnia 2009 r. (data wpływu 4 stycznia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodów z kapitałów pieniężnych - jest nieprawidłowe.

W dniu 4 stycznia 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodów z kapitałów pieniężnych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni wraz z mężem zainwestowała wspólne oszczędności majątkowe (posiadali małżeńską wspólnotę majątkowa) na Giełdzie Papierów Wartościowych (GPW).

Do tego celu postanowili Oni otworzyć konto maklerskie w jednym z obecnych na rynku biur maklerskich.

Ze względów formalnych, narzuconych przez samo biuro, omawiane konto nie mogło zostać założone na wspólnotę majątkową (na obojga małżonków), a jedynie na pojedynczą osobę fizyczną (męża Zainteresowanej).

Po śmierci męża Wnioskodawczyni nabyła wraz z dziećmi, w drodze spadku jego rzeczy i prawa majątkowe (w tym akcje).

Przyjęcie spadku zostało zwolnione od podatku.

Następnie dzieci dokonały darowizny na Zainteresowaną części odziedziczonego po ojcu spadku (w tym odziedziczonych akcji).

Opisywana sprawa dotyczy 146 500 sztuk akcji spółki x (całość akcji zgromadzona na rachunku maklerskim), o średniej cenie zakupu 2,60 PLN za sztukę (wartość obliczona przez dom maklerski).

W dniu wypełniania niniejszego wniosku cena omawianych akcji na GPW wynosiła 0,35 PLN za sztukę.

Po szczegółowym zapoznaniu się z procedurą przepisywania dziedziczonych akcji na odrębny rachunek maklerski (warto nadmienić, że po śmierci inwestora dom maklerski nie pozwala na dalsze prowadzenie jego rachunku przez spadkobiercę) okazało się, że skasowaniu ulega także cała tzw. historia papierów wartościowych, które zostały z tego rachunku zakupione.

Innymi słowy koszt uzyskania akcji na nowo otworzonym dla Wnioskodawczyni rachunku wyniesie 0 PLN (akcje zostają przepisane na ten rachunek), a co za tym idzie ich sprzedaż po jakiejkolwiek cenie wiązać się będzie z koniecznością zapłacenia podatku dochodowego od całości wartości takiej transakcji (a nie od rzeczywistego dochodu, jakie akcje przyniosły rodzinie Zainteresowanej). Biorąc pod uwagę fakt, że na rachunku maklerskim zgromadzone zostały tylko i wyłącznie wspólne (Wnioskodawczyni i Jej małżonka) oszczędności małżeńskie (wszystkie przelewy pieniężne na konto maklerskie wykonane zostały z wspólnego konta bankowego, co jest udokumentowane historią finansowania rachunku w domu maklerskim; nie było żadnego innego finansowania omawianego konta maklerskiego) Zainteresowana uważa, że taki sposób naliczania podatku dochodowego nie jest rozwiązaniem sprawiedliwym.

Dom maklerski utrzymuje, że prezentowane przez niego stanowisko jest w pełni zgodne z obowiązującymi przepisami prawa podatkowego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w przypadku sprzedaży akcji nabytych w drodze spadku po zmarłym mężu (akcji zakupionych wcześniej za wspólne oszczędności majątkowe), z którym Wnioskodawczyni żyła w małżeńskiej wspólnocie majątkowej (wspólnie rozliczali się także z podatków), podstawą obliczenia należnego podatku dochodowego w przypadku sprzedaży tych akcji jest tylko i wyłącznie ich wartość w dniu sprzedaży, bez uwzględnienia poniesionych przez nich kosztów ich zakupu.

Zdaniem Wnioskodawczyni, podstawą naliczania podatku dochodowego jest oczywiście dochód, a więc nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania w danym roku podatkowym.

Zainteresowana uważa, że w opisywanym zdarzeniu stwierdzenie, iż koszty uzyskania przychodów (w postaci akcji nabytych jako spadek) wynoszą 0 PLN (a więc brak kosztów) jest niesprawiedliwe i krzywdzące.

Należy wziąć pod uwagę, że wszystkie środki majątkowe przeznaczone na zakup akcji pochodzą tylko i wyłącznie z Jej wspólnych z mężem oszczędności (jest to udokumentowane historią finansowania rachunku maklerskiego - wszelkie wpłaty dokonywane były jedynie z ich wspólnego rachunku bankowego). Wraz z mężem żyli we wspólnocie majątkowej, wspólnie też rozliczali się z podatków. Jeżeli przyjąć interpretację biura maklerskiego dochodzi do kuriozalnej sytuacji, kiedy to raz już opodatkowane pieniądze (wcześniejszy wspólny dochód uzyskany poza giełdą - z tytułu umów o pracę Wnioskodawczyni oraz renty męża) zostają ponownie opodatkowane i to bez wytworzenia dochodu (jeżeli przyjąć dzień sprzedaży akcji na dzień wypełniania niniejszego formularza to na rachunku wykazana jest znaczna strata).

Zainteresowana sądzi także, że w przypadku małżeńskiej wspólnoty majątkowej istniejąca konieczność zakładania konta maklerskiego jedynie na pojedynczą osobę fizyczną (a tym samym niemożność otwarcia takiego rachunku na wspólnotę majątkową małżonków) nie może przyczyniać się do powstania krzywdzącej dla małżonków interpretacji prawa podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu zbycia akcji (zakupionych za wspólny majątek).

Podatnicy (małżonkowie) nie powinni przecież ponosić konsekwencji za taką formę istniejącego regulaminu zakładania rachunków maklerskich w domach maklerskich.

Wnioskodawczyni uważa, że w opisanej przez Nią sprawie nabycie (w drodze spadku) omawianych akcji powinno wiązać się także z nabyciem historii ich finansowania, czyli rzeczywistych kosztów ich nabycia. Co za tym idzie, przy obliczaniu należnego podatku od uzyskanego dochodu z tytułu sprzedaży akcji, powinno się przyjmować rzeczywiste koszty poniesione przy ich zakupie (wartość akcji w dniu zakupu, koszty obsługi bankowej), a nie z góry zakładać wartość początkową akcji jako 0 PLN (czyli brak kosztów uzyskania przychodu).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy jednym ze źródeł przychodu są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Stosownie do treści art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z kapitałów pieniężnych, uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych.

Przy ustalaniu wartości przychodów, o których mowa m.in. w art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stosuje się odpowiednio przepisy art. 19 tej ustawy. Zgodnie z art. 19 ust. 1 w związku z art. 17 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem z odpłatnego zbycia jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej. Natomiast stosownie do treści art. 30b ust. 1 ww. ustawy, od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Zasady ustalenia dochodu z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, określone zostały w art. 30b ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem, dochodem z odpłatnego zbycia papierów wartościowych jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g, lub art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14.

Zatem można do tych kosztów zaliczyć: koszt nabycia odpłatnie zbywanego papieru wartościowego oraz koszty związane z obsługą rachunku przez biuro maklerskie (np. koszty prowizji, koszty zdeponowania papierów, itp.).

Jednakże, należy zaznaczyć, że w przypadku nabycia papierów wartościowych w drodze spadku czy darowizny, nie występuje koszt nabycia tych papierów, ponieważ nie zostały poniesione żadne wydatki na ich nabycie.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni wraz z mężem inwestowała wspólne oszczędności w akcje. Zakupywane z ww. środków akcje były deponowane w domu maklerskim prowadzonym na imię i nazwisko małżonka. Po śmierci męża Zainteresowana wraz z mężem nabyła w spadku między innymi akcje zdeponowane na prowadzonym dla niego rachunku maklerskim. Następnie Wnioskodawczyni w drodze darowizny od dzieci otrzymała część odziedziczonego po ojcu spadku, w tym akcji. Przyjęcie spadku zostało zwolnione od podatku.

Mając na uwadze powyższe oraz treść przytoczonych wcześniej przepisów prawnych stwierdzić należy, że wartość akcji na dzień ich nabycia przez Zainteresowaną w drodze spadku i darowizny nie może być przez Nią zaliczona do kosztów uzyskania przychodu. Kosztem takim nie będą również wydatki poniesione przez męża Wnioskodawczyni na nabycie akcji. Nie ma przy tym znaczenia z jakich środków finansowany był zakup akcji, gdyż w świetle prawa właścicielem akcji był zmarły małżonek.

Zgodnie jednak z art. 21 ust. 1 pkt 105 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolny od podatku dochodowego jest dochód uzyskany ze zbycia akcji (udziałów) otrzymanych w drodze spadku albo darowizny - w części odpowiadającej kwocie zapłaconego podatku od spadków i darowizn.

Zaznaczyć należy - że jeżeli w skład masy spadkowej wchodziły oprócz akcji inne składniki - to wolny od podatku dochodowego będzie dochód uzyskany ze zbycia akcji otrzymanych przez Wnioskodawczynię w drodze spadku jedynie w części odpowiadającej kwocie zapłaconego przez Nią podatku od spadków i darowizn z tytułu nabycia zbytych akcji.

Z całokształtu przedstawionego stanu faktycznego wynika, że nabycie przez Zainteresowaną akcji było zwolnione z podatku od spadków i darowizn, a co za tym idzie w przedmiotowej sprawie nie znajdzie zastosowania zwolnienie przewidziane w ww. artykule 21 ust. 1 pkt 105 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując stwierdzić należy, że podstawą obliczenia należnego podatku dochodowego w przypadku sprzedaży przedmiotowych akcji będzie ich wartość w dniu sprzedaży (pomniejszona o koszty związane z ich odpłatnym zbyciem) bez uwzględniania kosztów zakupu, gdyż zostały one nabyte przez Zainteresowaną w drodze spadku i darowizny, a faktycznego ich zakupu dokonał zmarły mąż.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.