ILPB2/415-270/13-2/ES

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 10 marca 2013 r. (data wpływu 18 marca 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zbycia lokalu mieszkalnego w drodze umowy dożywocia - jest nieprawidłowe.

W dniu 18 marca 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zbycia lokalu mieszkalnego w drodze umowy dożywocia.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca wspólnie z małżonką na mocy aktu notarialnego z dnia 6 maja 1996 r. - dotyczącego umowy darowizny, uzyskali spółdzielcze prawo własności do lokalu mieszkalnego. Następnie 14 października 2009 r. małżonkowie dokonali ustanowienia odrębnej własności lokalu oraz przeniesienia jego własności, skutkiem czego stali się posiadaczami własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, czego dowodem jest wpis w Księdze wieczystej z dnia 14 stycznia 2010 r.

Małżonkowie (właściciele) wyrażają chęć na mocy umowy dożywocia sporządzonej w formie aktu notarialnego przenieść własność mieszkania na rzecz wnuczki. Nabywczyni jest świadoma faktu, że od umowy będzie zobowiązana zapłacić 2% podatku od czynności cywilnoprawnych. Zainteresowany wspólnie z małżonką (właściciele) zamierzają w ten sposób zapewnić sobie utrzymanie i opiekę na wypadek utraty zdolności do samodzielnego bytowania.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Zdaniem Wnioskodawcy, w myśl ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) przychód powstaje jedynie wówczas, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości zostało dokonane przed upływem 5 lat. W ocenie Zainteresowanego umowa dożywocia zgodnie z art. 908 Kodeksu cywilnego definiowana jest jako przeniesienie własności nieruchomości w zamian za zobowiązanie wobec zbywcy polegające na dożywotnim utrzymaniu, bądź też przyjęciu go jako domownika. Według Kodeksu cywilnego nie ma mowy o żadnym przychodzie uzyskanym przez dożywotnika, który być może nigdy nie otrzyma świadczeń określonych przez art. 908 Kodeksu cywilnego, gdyż nie będzie to potrzebne.

Wnioskodawca nadmienił, iż Jego wnuczka przez szereg lat zamieszkiwała w tym mieszkaniu, w czasie nauki w gimnazjum oraz liceum. Obecnie ukończyła studia medyczne i jako lekarz może w razie potrzeby udzielać małżonkom pomocy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Podkreślić należy, iż przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w tym przepisie przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego.

Wobec powyższego, w przypadku sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ww. ustawy decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu dochodu ma moment i sposób ich nabycia.

Istotnym dla niniejszego rozstrzygnięcia, jest ustalenie momentu nabycia prawa do lokalu mieszkalnego będącego przedmiotem umowy dożywocia.

W tym miejscu należy podkreślić, iż przekształcenie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w odrębną własność (2009 r.) - nie jest traktowane jako nowe nabycie, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ustanowienie odrębnej własności jest bowiem tylko zmianą formy prawnej faktycznego prawa do lokalu. Zatem nabycie, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy następuje w momencie ustanowienia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.

Mając na względzie powyższe, pięcioletni termin, o którym mowa w tym przepisie, winien być zatem liczony w przedmiotowej sprawie od końca 1996 r., tj. od otrzymania w drodze darowizny spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego i upłynął z dniem 31 grudnia 2001 r.

W konsekwencji zbycie w przyszłości, na mocy umowy dożywocia sporządzonej w formie aktu notarialnego przedmiotowego mieszkania na rzecz wnuczki Wnioskodawcy nie stanowi źródła przychodu, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na upływ pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie (1996 r.).

Zatem w zaprezentowanym zdarzeniu przyszłym nie zajdzie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu zbycia w drodze dożywocia tego mieszkania na rzecz wnuczki.

Jednakże stanowisko Zainteresowanego należało uznać za nieprawidłowe, bowiem wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy zbycie lokalu gdyby nastąpiło przed upływem wskazanego wyżej pięcioletniego terminu powodowałoby po stronie zbywcy przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Wskazać bowiem należy, iż zbycie nieruchomości, w drodze umowy dożywocia, przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie jest formą odpłatnego zbycia, w rozumieniu przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 908 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.

Chociaż w przypadku umowy o dożywocie nie mamy do czynienia z klasycznym przykładem ekwiwalentności świadczeń jak przy umowie sprzedaży, gdzie świadczeniu zbywcy odpowiada uiszczona przez nabywcę cena, to jednak nie oznacza, że przeniesienie własności nieruchomości na podstawie tej umowy następuje pod tytułem darmym. W zamian za swoje świadczenie zbywca nieruchomości (dożywotnik) uzyskuje bowiem określone świadczenia służące zaspokojeniu jego potrzeb w taki sposób, aby nie musiał on przyczyniać się do zdobywania środków na zaspokojenie niezbędnych wymagań życiowych. Przedmiotem świadczenia ze strony zbywcy jest przeniesienie własności nieruchomości w zamian za zapewnienie zbywcy dożywotniego utrzymania. Umowa dożywocia ma więc charakter umowy wzajemnej, a w konsekwencji - jest czynnością o charakterze odpłatnym, tj. w jej wyniku dochodzi do odpłatnego zbycia nieruchomości, nawet jeśli nie następuje przepływ środków pieniężnych.

Jednocześnie tut. Organ zaznacza, iż z uwagi na fakt, że wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej stosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych został złożony przez jednego ze współwłaścicieli lokalu mieszkalnego - interpretacja nie wywiera skutku prawnego dla drugiego z nich, tj. małżonki Wnioskodawcy, która chcąc uzyskać interpretację indywidualną powinna wystąpić z odrębnym wnioskiem o jej udzielenie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.