ILPB2/415-249/13-8/WM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 6 marca 2013 r. (data wpływu 12 marca 2013 r.), uzupełnionym pismami z dnia 7 czerwca 2013 r. (data wpływu 14 czerwca 2013 r.) oraz z dnia 14 czerwca 2013 r. (data wpływu 18 czerwca 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika z tytułu wypłaty wynagrodzenia za służebność przesyłu osobie nieposiadającej gospodarstwa rolnego - jest prawidłowe.

W dniu 12 marca 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika z tytułu wypłaty wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości oraz za służebność przesyłu w odniesieniu do osób posiadających, jak i nieposiadających gospodarstwa rolnego.

Z uwagi na fakt, że przedmiotowy wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 1 oraz art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, pismem z dnia 3 czerwca 2013 r. nr ILPB2/415-249/13-2/WM, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia - w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania - braków formalnych wniosku.

Jednocześnie poinformowano, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ a jego uzupełnieniem przez Wnioskodawcę nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 3 czerwca 2013 r., zaś w dniu 14 czerwca 2013 r. Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek (data nadania w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego 10 czerwca 2013 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Osoby fizyczne są właścicielami nieruchomości położonych na terenie Gminy. Wśród tych osób są również właściciele gospodarstw rolnych.

W latach 1992-2012 osoby fizyczne samodzielnie wybudowały na swoim gruncie urządzenia wodociągowo-kanalizacyjne. Na gruncie stanowiącym własność ww. osób Gmina, PGR, jak również Gminny Zakład Usług Komunalnych wybudowały urządzenia wodno-kanalizacyjne.

Zdaniem ww. osób fizycznych lokalizacja sieci wodociągowo-kanalizacyjnych na terenie ich posesji spowodowała zmniejszenie wartości nieruchomości poprzez ograniczenia w sposobie jej wykorzystania w związku z ustanowieniem pasa gruntu, tzw. strefy ochronnej.

Wskazać bowiem należy, iż w strefie ochrony jest zakaz wznoszenia jakichkolwiek budynków, budowli oraz nie wolno dokonywać trwałych nasadzeń.

Właściciele gruntów, na których wybudowano wskazane wyżej urządzenia wodno-kanalizacyjne żądają od Gminy służebności przesyłu za wynagrodzeniem, powołując się na art. 305 (1-4) Kodeksu cywilnego oraz zapłaty należnego wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z tych urządzeń.

Wynagrodzenie za odpłatną służebność przesyłu jest odszkodowaniem za powstałą uciążliwość, którą osoba fizyczna musi znosić w związku z wybudowaniem linii (nitki) wodociągowo-kanalizacyjnej na jej gruncie oraz za ograniczenie praw do rozporządzania gruntami stanowiącymi jej własność.

Gmina w celu realizacji przedmiotowych roszczeń zamierza zawrzeć z ww. osobami ugody, na mocy których właściciele nieruchomości ustanowią służebność przesyłu na rzecz Gminy (sieci są własnością Gminy) za wynagrodzeniem, a ponadto Gmina zapłaci ww. osobom wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z ich nieruchomości w powyższym celu za okres do ustanowienia służebności.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy Gmina wypłacając osobom fizycznym posiadającym gospodarstwo rolne wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości, na których położone są urządzenia wodociągowo-kanalizacyjne zobowiązana jest do pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych (w jakiej wysokości) i wystawienia PIT 8C.

2. Czy Gmina wypłacając osobom fizycznym nieposiadającym gospodarstwa rolnego wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości, na których położone są urządzenia wodociągowo-kanalizacyjne zobowiązana jest do pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych (w jakiej wysokości) i wystawienia PIT-8C.

3. Czy Gmina wypłacając wynagrodzenie osobie fizycznej posiadającej gospodarstwo rolne z tytułu ustanowienia służebności przesyłu urządzeń wodociągowo-kanalizacyjnych zobowiązana jest do pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych (w jakiej wysokości) i wystawienia PIT-8C.

4. Czy Gmina wypłacając wynagrodzenie osobom fizycznym nieposiadającym gospodarstwa rolnego z tytułu ustanowienia służebności przesyłu urządzeń wodociągowo-kanalizacyjnych zobowiązana jest do pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych (w jakiej wysokości) i wystawienia PIT-8C.

Tut. Organ informuje, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie czwarte, natomiast dnia 21 czerwca 2013 r. w zakresie:

* pytania nr 1 - wydana została interpretacja nr ILPB2/415-249/13-5/WM,

* pytania nr 2 - wydana została interpretacja nr ILPB2/415-249/13-6/WM,

* pytania nr 3 - wydana została interpretacja nr ILPB2/415-249/13-7/WM.

Zdaniem Wnioskodawcy - w odniesieniu do pytania czwartego - wynagrodzenie otrzymane przez osoby fizyczne nieposiadające gospodarstwa rolnego za służebność przesyłu będzie dla tych osób przychodem ze źródła określonego w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Gmina w tym przypadku jest zobowiązana do wystawienia PIT-8C, natomiast od ww. wynagrodzenia nie należy potrącać zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jednocześnie, jak wynika z treści przepisu art. 9 ust. 2 ww. ustawy, dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Stosownie do przepisu art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Rodzaje źródeł przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie w pkt 9 wymieniono inne źródła.

Zgodnie z postanowieniami z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Jak dowodzi użycie sformułowania "w szczególności", definicja źródeł przychodów ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie. Z przychodem z innych źródeł mamy zatem do czynienia w każdym przypadku, kiedy podatnik osiąga korzyść majątkową.

Z analizy wniosku wynika, iż Gmina wypłaca osobom fizycznym nieposiadającym gospodarstwa rolnego wynagrodzenie za służebność przesyłu urządzeń wodociągowo-kanalizacyjnych.

Wskazać należy, iż zgodnie z art. 305¹ Kodeksu cywilnego nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu).

Z kolei, jeżeli przedsiębiorca odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna do korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1, właściciel nieruchomości może żądać odpowiedniego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie służebności przesyłu (art. 305² § 2 Kodeksu cywilnego).

Artykuł 305⁴ ww. kodeksu stanowi, iż do służebności przesyłu stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych.

W kwestii wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu należy odnotować wypracowany przez doktrynę pogląd, zgodnie z którym nie ma żadnych ustawowych wskazówek, jak określić jego wysokość. Przy tym wskazuje się, że nie można tutaj korzystać z analogii do regulujących zasady wynagrodzenia za korzystanie bez tytułu prawnego z cudzych rzeczy przepisów art. 224-225 Kodeksu cywilnego. Najbliższe podobieństwo prowadzi zaś¹ do doświadczeń ze stosowaniem przepisów o ustanawianiu służebności drogi koniecznej (art. 145 § 1 k.c.).

Generalnie wynagrodzenie z tytułu ustanowienia służebności przesyłu powinno być ustalone na podstawie cen rynkowych, a jako kryteria pomocnicze, należy wziąć pod uwagę: zwiększenie wartości przedsiębiorstwa, którego składnikiem stała się służebność (art. 55 pkt 3 k.c.), ewentualne obniżenie wartości nieruchomości obciążonej, straty poniesione przez właściciela nieruchomości obciążonej, np. w postaci utraty pożytków z zajętego pod urządzenia przesyłowe pasa gruntu.

Analogicznie do wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności drogi koniecznej wskazać należy, że wynagrodzenie z tytułu ustanowienia służebności przesyłu jest ceną za prawo korzystania z nieruchomości obciążonej, a nie odszkodowaniem. Może ono mieć charakter świadczenia pieniężnego lub świadczenia w naturze - w obu przypadkach także okresowego.

Zauważyć należy, iż wynagrodzenie to stanowi zatem co do zasady przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podnieść również należy, iż wynagrodzenie za służebność przesyłu nie korzysta z żadnego ze zwolnień wymienionych w art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Nadmienić należy, iż po myśli art. 42a ww., osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Mając na uwadze przestawiony we wniosku stan faktyczny oraz przytoczone przepisy prawa, stwierdzić należy, iż wynagrodzenie z tytułu służebności przesyłu wypłacone osobie nieposiadającej gospodarstwa rolnego stanowi dla tej osoby przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem beneficjent ww. wynagrodzenia otrzymuje realne przysporzenie majątkowe. Wobec powyższego, na Gminie ciąży obowiązek sporządzenia dla tych osób informacji PIT-8C, w myśl art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ponadto, na gruncie ww. ustawy podatkowej brak jest przepisu konstytuującego obowiązek potrącenia przez płatnika zaliczki na podatek dochodowy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.