ILPB2/415-248/14-4/WS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 20 lutego 2014 r. (data wpływu 25 lutego 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 25 maja 2014 r. (data wpływu 29 maja 2014 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego - jest prawidłowe.

W dniu 25 lutego 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych określonych w art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, w związku z powyższym pismem z dnia 14 maja 2014 r. nr ILPB2/415-248/14-2/WS, wezwano Wnioskodawczynię do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Jednocześnie poinformowano Wnioskodawczynię, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ, a jego uzupełnieniem nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 14 maja 2014 r., skutecznie doręczono dnia 20 maja 2014 r., zaś w dniu 29 maja 2014 r. (data nadania 26 maja 2014 r.), do tut. organu wpłynęła odpowiedź, w której Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W roku akademickim 2012/2013 Wnioskodawczyni była studentką niestacjonarnych studiów prawa. Zainteresowana nigdzie nie pracowała i nie otrzymywała żadnych dochodów. Należne za studia czesne opłacała jej matka. Podczas pierwszego semestru roku akademickiego 2012/2013 Wnioskodawczyni studiowała na Uczelni Macierzystej. W drugim semestrze (od lutego do czerwca 2013 r.) otworzyła się możliwość studiowania w ramach programu LLP-ERASMUS na Uniwersytecie (Belgia), z której Zainteresowana skorzystała.

Ponieważ utrzymanie w Belgii znacznie przewyższa koszty utrzymania w Polsce, w dniu 23 listopada 2013 r. Wnioskodawczyni zwróciła się do władz Uniwersytetu z podaniem o zwolnienie z opłaty za studia za okres studiowania za granicą. Prośbę motywowała tym, że bez finansowej pomocy Uczelni nie będzie w stanie utrzymać się poza krajem, a tym samym nie będzie mogła studiować w ramach programu LLP-Erasmus.

W odpowiedzi Dziekan w dniu 15 marca 2013 r. wydał decyzję zwalniającą Wnioskodawczynię w całości z odpłatności za studia w okresie semestru letniego w wysokości 3450 zł.

Od uzasadnienia tej decyzji odstąpiono przywołując za podstawę art. 107 § 4 k.p.a., czyli uznając w całej rozciągłości przedstawione w podaniu Zainteresowanej argumenty.

Kilka dni temu Wnioskodawczyni otrzymała od Uniwersytetu PIT-8C, w którym w części D w rubryce 24 wymieniono: "zwolnienie z opłaty za studia kwota 3450 zł".

Wnioskodawczyni wskazała, że zwolnienie z opłaty za studia miało charakter świadczenia pomocy materialnej przyznanego na podstawie przepisów ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym oraz przepisów o systemie oświaty.

Decyzja w przedmiocie zwolnienia Zainteresowanej z odpłatności za studia niestacjonarne była wydana w oparciu o art. 99 ust. 3 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym oraz Uchwały Senatu Uniwersytetu z dnia 23 czerwca 2010 r. w sprawie trybu i warunków zwalniania z opłat za świadczone usługi edukacyjne dla studentów i doktorantów Uniwersytetu. Zgodnie z brzmieniem § 3 pkt 4 załącznika do ww. uchwały, W szczególnie uzasadnionych przypadkach takich jak: (...) 4) wyjazd na studia zagraniczne w ramach umów podpisanych między Uniwersytetem uczelniami zagranicznymi, a którym związane są dodatkowe koszty ponoszone przez studenta/doktoranta, Dziekan lub Dyrektor/Kierownik odpowiedniej jednostki dydaktycznej może zwolnić z opłat studenta/doktoranta, mimo że dochód na jedną osobę w rodzinie przekracza kwotę, o której mowa w § 2 ust. 1 pkt 1. W podaniu prośbę o zwolnienie z opłaty za studia za okres wyjazdu na stypendium zagraniczne Wnioskodawczyni motywowała tym, że bez finansowej pomocy uczelni rozumianej jako zwolnienie z opłaty za studia, nie byłaby w stanie utrzymać się za granicą i w przypadku negatywnego rozpatrzenia wniosku, Zainteresowana byłaby zmuszona zrezygnować z wyjazdu stypendialnego. Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, Dziekan wydał decyzję zwalniającą Wnioskodawczynię w całości z odpłatności za studia w okresie semestru letniego, uznając w całej rozciągłości przedstawione w podaniu argumenty. Na podstawie przywołanych okoliczności Wnioskodawczyni stwierdziła, że zwolnienie z odpłatności za studia miało charakter pomocy materialnej w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym.

W tym miejscu Zainteresowana przywołała art. 21 ust. 40 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym wolne od podatku dochodowego są świadczenia pomocy materialnej dla uczniów, studentów, uczestników studiów doktoranckich i osób uczestniczących w innych formach kształcenia, pochodzące z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz ze środków własnych szkół i uczelni - przyznane na podstawie przepisów o systemie oświaty, Prawo o szkolnictwie wyższym. Wnioskodawczyni wskazała, że zwolnienie studenta z opłat za usługi edukacyjne spełnia powyższe przesłanki. W pierwszej kolejności Zainteresowana zaznaczyła, że zwolnienie z opłat za studia niestacjonarne jest rodzajem świadczenia pomocy materialnej, które pochodzi ze środków własnych uczelni. Jednocześnie podkreśliła, że sama instytucja zwolnienia ma swoją podstawę prawną w przepisie art. 99 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym. Na zakończenie Zainteresowana zwróciła uwagę na fakt, że w samym podaniu o zwolnienie z opłat za studia zostało zaznaczone, że przedmiotowe zwolnienie ma pełnić rolę pomocy materialnej i zostało to uznane przez organy Uniwersytetu.

Biorąc pod uwagę powyższe, Wnioskodawczyni wskazała, że stan faktyczny w przedmiotowej sprawie spełnia przestanki świadczenia pomocy materialnej przyznanego na podstawie przepisów ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym oraz przepisów o systemie oświaty.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w tym konkretnym przypadku zwolnienie z opłat za studia niestacjonarne w kwocie 3450 zł, ujęte przez uczelnię w PIT-8C, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i czy kwotę tę należy wykazać w zeznaniu rocznym.

Zdaniem Wnioskodawczyni, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są świadczenia pomocy materialnej dla uczniów, studentów, uczestników studiów doktoranckich i osób uczestniczących w innych formach kształcenia, pochodzące z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz ze środków własnych szkół i uczelni - przyznane na podstawie przepisów o systemie oświaty oraz Prawo o szkolnictwie wyższym.

W podaniu do Uczelni Wnioskodawczyni wyraźnie i jednoznacznie zwracała się o udzielenie pomocy finansowej. Za taką Zainteresowana rozumie zwolnienie z opłat, o które to zwolnienie przecież zabiegała. Wnioskodawczyni zaznaczała, że w przypadku odmowy nie będzie mogła studiować za granicą.

Uczelnia zgodziła się z argumentacją Zainteresowanej. Zwolniono ją z opłat czyli udzielono jej pomocy, konkretnej - materialnej. Gdyby jej nie udzielono, Wnioskodawczyni musiałaby pozostać w kraju, bo na naukę za granicą nie byłoby jej stać.

Zainteresowana uważa zatem, że sporna kwota 3450 złotych nie powinna brać udziału w rozliczeniach podatkowych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłami przychodów są również inne źródła, które nie zostały wymienione w tym artykule.

Przepis art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Pojęcie "świadczenia" dla celów podatkowych ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. W sytuacji bowiem, gdy w ujęciu cywilistycznym interpretuje się je najczęściej na tle stosunku zobowiązaniowego, w ten sposób, że rozumie się je jako zachowanie dłużnika zgodne z treścią zobowiązania, polegające na zadośćuczynieniu interesowi wierzyciela, będące działaniem czy też zaniechaniem, to na gruncie prawa podatkowego pod pojęciem "świadczenia nieodpłatnego" rozumieć należy te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. nie związane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. Zaprezentowana definicja, mająca swoje źródło w orzecznictwie sądów administracyjnych, znajduje odzwierciedlenie w definicji słownikowej omawianego pojęcia, zgodnie z którą "nieodpłatne świadczenie" oznacza wszelkie świadczenia nie wymagające opłaty; takie za które się nie płaci, bezpłatne.

Jednakże, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są świadczenia pomocy materialnej dla uczniów, studentów, uczestników studiów doktoranckich i osób uczestniczących w innych formach kształcenia, pochodzące z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz ze środków własnych szkół i uczelni - przyznane na podstawie przepisów o systemie oświaty oraz Prawo o szkolnictwie wyższym.

Zgodnie z art. 99 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 572 z późn. zm.) uczelnia publiczna może pobierać opłaty za świadczone usługi edukacyjne związane z:

Senat uczelni publicznej określa zasady pobierania opłat, wiążące rektora przy zawieraniu umów ze studentem, o których mowa w art. 160 ust. 3, oraz tryb i warunki zwalniania - w całości lub części - z tych opłat studentów lub doktorantów, w szczególności osiągających wybitne wyniki w nauce, a także tych, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji materialnej (art. 99 ust. 3 ww. ustawy).

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni zwróciła się do władz Uniwersytetu z podaniem o zwolnienie z opłaty za studia za okres studiowania za granicą. Prośbę motywowała tym, że bez finansowej pomocy Uczelni nie będzie w stanie utrzymać się poza krajem, a tym samym nie będzie mogła studiować w ramach programu LLP-Erasmus.

W odpowiedzi Dziekan w dniu 15 marca 2013 r. wydał decyzję zwalniającą Wnioskodawczynię w całości z odpłatności za studia w okresie semestru letniego w wysokości 3450 zł.

Wnioskodawczyni wskazała, że zwolnienie z opłaty za studia miało charakter świadczenia pomocy materialnej przyznanego na podstawie przepisów ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym oraz przepisów o systemie oświaty.

Uwzględniając powyższe, skoro zwolnienie z opłaty za studia niestacjonarne, z uwagi na wyjątkowo trudną sytuację materialną, ma charakter świadczenia pomocy materialnej określonej w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to tego rodzaju świadczenie korzysta, jako mieszczące się w dyspozycji powołanego przepisu, ze zwolnienia od podatku.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.