ILPB2/415-200/07-2/AJ - Czy spółka – będąc podatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu udzielonych pożyczek – nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko firmy E. S. Spółki z o.o. przedstawione we wniosku z dnia 28 września 2007 r. (data wpływu 1 października 2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umów pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 1 października 2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umów pożyczki.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka mająca siedzibę w Polsce w trakcie 1-go roku podatkowego udzieliła kilku pożyczek spółkom krajowym oraz udziałowcowi. Udzielanie pożyczek nie jest działalnością statutową spółki, jednakże podlega ona z tego tytułu ustawie o podatku od towarów i usług, ze względu na częstotliwość wykonywanych tychże czynności.

W 2007 r. spółka polska udzieliła udziałowcowi (osobie fizycznej zamieszkałej w Niemczech) 2 pożyczek pieniężnych. Umowy zostały zawarte w Niemczech.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Ad.1 Zdaniem Wnioskodawcy, na spółce nie ciąży obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu ww. umowy pożyczki, gdyż z tego tytułu podlega już podatkowi od towarów i usług (zwolnieniu).

Wnioskodawca przedstawił następujące uzasadnienie stanowiska:

Umowy pożyczki stanowią przedmiot opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych (art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych).

Jednakże, na podstawie art. 2 pkt 4 ww. ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkami wskazanymi w ustawie.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że spółka polska z tytułu udzielenia pożyczek podlega ustawie o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel i rezultat takiej działalności. Z kolei, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, a także osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza spółki poza sensu stricte działalnością operacyjną, będąca działalnością inwestycyjną, obejmuje również czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych, w tym również udzielaniu pożyczek. Usługi te są sklasyfikowane jako usługi pośrednictwa finansowego i są zwolnione z podatku od towarów i usług.

Z uwagi na to, iż została spełniona jedna z przesłanek wymienionych w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, pożyczka, którą spółka udzieliła na rzecz udziałowca, jako podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Podobne stanowisko zajmują sądy i organy podatkowe m.in. wyrok NSA (SA/Bk 877/02, POP 2003, Nr 6 poz. 172); postanowienie Pierwszego Urzędu Skarbowego Łódź Górna (IV-436/3/07).

Ad.2 Zdaniem Wnioskodawcy na spółce nie ciąży obowiązek płatnika z tytułu poboru podatku od pożyczkobiorcy, gdyż na udziałowcu (pożyczkobiorcy) nie ciąży obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych, wobec faktu, iż spółka udzielająca pożyczki jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Wnioskodawca przedstawił następujące uzasadnienie stanowiska:

Zgodnie z art. 1 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podatkowi podlegają objęte zakresem przedmiotowym ustawy czynności, jeżeli ich przedmiotem są rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium RP. W tym zakresie nieistotne są inne okoliczności związane ze stronami czynności, tj. obywatelstwo czy miejsce zamieszkania stron umowy.

Należy zaznaczyć, iż zgodnie z art. 2 pkt 4 ww. ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkami wskazanymi w ustawie.

Skoro Spółka jest podatnikiem podatku od towarów i usług, przedmiotowa pożyczka nie będzie podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych, a tym samym wobec pożyczkobiorcy nie powstanie obowiązek podatkowy. Wobec powyższego Spółka nie będzie płatnikiem tego podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Umowy pożyczki zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450) podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

W myśl art. 1 ust. 4 ww. ustawy opodatkowaniu podlegają wszystkie czynności wymienione w art. 1 ust. 1, jeżeli ich przedmiotem są rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - w tym wypadku nie ma znaczenia miejsce zawarcia umowy. W związku z powyższym, istotne jest ustalenie czy w omawianej sprawie przedmiot stanowi rzecz czy prawo majątkowe.

Istota umowy pożyczki zawarta jest w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Umowa ta polega na zobowiązaniu się dającego pożyczkę do przeniesienia na własność biorącego pożyczkę określonej ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorącego do zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego gatunku.

W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju. Dlatego też na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych pieniądz gotówkowy jak i bezgotówkowy traktowany jest jak rzecz ruchoma.

Pieniądze są szczególnym rodzajem rzeczy (sui generis), bowiem ich wartość nie jest wynikiem naturalnych właściwości fizycznych, lecz wynikiem przyznanej przez państwo mocy umarzania zobowiązań pieniężnych i są przede wszystkim prawnym środkiem płatniczym. W obrocie pełnią więc głównie funkcje przedmiotu świadczeń w stosunkach obligacyjnych. Można więc uznać je za szczególny rodzaj rzeczy, podobnych rzeczom oznaczonym co do gatunku.

W przedmiotowej sprawie podstawowe znaczenie ma fakt, że w momencie zawierania umowy pieniądze będące przedmiotem umowy pożyczki znajdowały się na terytorium Polski. W związku z tym, umowa taka podlega regulacjom ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Jednak na podstawie art. 2 pkt 4 ww. ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z niego zwolniona, z wyjątkiem:

Przez "podatek od towarów i usług" zgodnie z definicją zawartą w art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych - rozumie się podatek od towarów i usług nakładany przez ustawę z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

Pożyczki udzielane na rzecz podmiotu zagranicznego nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, ze względu na fakt, że miejscem świadczenia przedmiotowej usługi jest terytorium Niemiec. Wynika to z regulacji zawartych w art. 27 ust. 3 pkt 2 w związku z zapisem ust. 4 pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 27 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku gdy usługi, o których mowa w art. 4 są świadczone na rzecz:

- miejscem świadczenia tych usług jest miejsce, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona, a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności, stały adres lub miejsce zamieszkania.

Natomiast przepis art. 27 ust. 4 pkt 4 cyt. ustawy określa, że wyżej wskazany przepis ust. 3 stosuje się m.in. do usług bankowych, finansowych i ubezpieczeniowych łącznie z reasekuracją, z wyjątkiem wynajmu sejfów przez banki.

W oparciu o powyższe przepisy tego typu transakcje świadczone na rzecz podatników mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Niemiec podlegają opodatkowaniu podobnym w konstrukcji podatkiem od wartości dodanej według prawa niemieckiego.

Wyłączenie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych będzie miało w tym przypadku zastosowanie, zatem przedmiotowa umowa pożyczki nie będzie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, iż udzielenie ww. pożyczek przez Wnioskodawcę, nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Z uwagi na powyższe, na Spółce nie ciąży obowiązek płatnika w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.