ILPB2/415-1400/10/11-S/ES - Możliwość zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych odszkodowania wraz z odsetkami, przyznanych w wyroku sądowym byłemu pracownikowi z tytułu nieprawidłowego rozwiązania stosunku pracy przez pracodawcę.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów - uwzględniając wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnegow Gorzowie Wielkopolskim z dnia 24 sierpnia 2011 r., sygn. akt I SA/Go 520/11 - stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 13 grudnia 2010 r. (data wpływu 14 grudnia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania oraz odsetek - jest

* nieprawidłowe w części odnoszącej się do opodatkowania odszkodowania,

* prawidłowe w odniesieniu do opodatkowania odsetek.

W dniu 14 grudnia 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania oraz odsetek.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 13 czerwca 2005 r. zostało zawarte "Porozumienie w sprawie zakończenia sporu zbiorowego" pomiędzy Zarządem Spółki Akcyjnej a Związkiem Zawodowym Pracowników.

Zgodnie z nim rozdział I zawierał zapis "Od dnia podpisania niniejszego porozumienia pracowników Spółki Akcyjnej obowiązywać będzie pakiet instrumentów stabilizacji i rozwoju Spółki w zakresie spraw pracowniczych".

W art. 1 § 2 strony porozumienia uznały, iż "właściwymi instrumentami rozwoju Spółki Akcyjnej w zakresie spraw pracowniczych (...) są następujące instytucje prawne:

Zgodnie z art. 2 § 1 pkt 1 "pracownikom zapewnia się gwarancję zatrudnienia, której okres uzależniony jest od stażu pracy w Spółce...".

Z kolei w art. 2 § 2 pkt 1 stwierdzono, że "nie stanowi naruszenia gwarancji zatrudnienia rozwiązanie umowy o pracę z pracownikiem, któremu wypłacono odszkodowanie".

W art. 2 § 2 pkt 2 określono, że "wysokość odszkodowania uzależniona jest od stażu pracy pracownika w Spółce Akcyjnej w dniu rozwiązania umowy o pracę, dla którego to ustala się następujące współczynniki przeliczeniowe...".

Z treścią porozumienia zostali zapoznani wszyscy pracownicy Spółki Akcyjnej.

Wnioskodawca będąc dyrektorem Oddziału Spółki Akcyjnej zatrudnionym w ramach umowy o pracę przez Zarząd Spółki Akcyjnej, w dniu 27 kwietnia 2006 r. otrzymał wypowiedzenie umowy o pracę ze skutkiem na 31 lipca 2006 r.

Tymczasem jako pracownik Zainteresowany chroniony był "Porozumieniem z dnia 13 czerwca 2005 r." gwarantującym zabezpieczenie przed utratą pracy.

W dniu 16 sierpnia 2006 r. Wnioskodawca wezwał pracodawcę do zapłaty odszkodowania w wysokości 137 188,92 zł (zgodnie z przelicznikami wynikającymi z treści porozumienia), lecz mimo upływu 7-dniowego terminu na realizację płatności - nie spełnił go.

W związku z tym, z dniem 28 sierpnia 2006 r. Zainteresowany wystąpił do sądu o "zasądzenie od Spółki Akcyjnej na Jego rzecz kwoty 137 188,92 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 25 sierpnia 2006 r. do dnia zapłaty".

Wyrokiem z dnia 16 marca 2010 r. Sądu oraz wyrokiem z dnia 7 października 2010 r. Sądu zasądzono od Spółki Akcyjnej na rzecz Wnioskodawcy "kwotę 137 187,60 zł tytułem odszkodowania wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 25 sierpnia 2006 r. do dnia zapłaty".

Przelewem z dnia 27 października 2010 r. Spółka Akcyjna przekazała na konto Zainteresowanego kwotę 112 493,60 zł tytułem odszkodowania, tj. o 24 694 zł mniej niż zasądzona.

Jednocześnie, zgodnie z wyrokiem przelano Wnioskodawcy kwotę odsetek w wysokości 69 760,80 zł, która po przeliczeniu odpowiada wysokości ustawowych odsetek.

Pomimo, że Zainteresowany zwracał się pisemnie do Spółki Akcyjnej o wyjaśnienie Mu przyczyny zmniejszenia kwoty odszkodowania - nie otrzymał odpowiedzi. Wnioskodawca domniema, iż potrącono Mu zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie oraz odsetki od tego odszkodowania są zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych otrzymane odszkodowanie wraz z odsetkami wolne są od podatku dochodowego od osób fizycznych, ponieważ ten przypadek nie wyłącza ich ze zwolnienia z tego podatku.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, działając z upoważnienia Ministra Finansów, wydał w dniu 14 marca 2011 r. interpretację indywidualną nr ILPB2/415-1400/10-2/ES, w której stanowisko Wnioskodawcy uznał za nieprawidłowe.

W interpretacji wskazano, iż otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie oraz odsetki od tego odszkodowania nie są zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych, a zatem stanowią przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pismem z dnia 30 marca 2011 r. Wnioskodawca wezwał Organ podatkowy do usunięcia naruszenia prawa w ww. interpretacji indywidualnej.

W piśmie z dnia 21 kwietnia 2011 r. nr ILPB2/415W-37/11-2/JWP stanowiącym odpowiedź na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu podtrzymał stanowisko prezentowane w wydanej interpretacji.

W związku z powyższym, Wnioskodawca wniósł w dniu 19 maja 2011 r. skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim.

Pismem z dnia 21 czerwca 2011 r. nr ILPB2/4160-46/11-2/JWP Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu dokonał odpowiedzi na ww. skargę podtrzymując stanowisko zaprezentowane w interpretacji oraz wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim, po rozpoznaniu sprawy, wydał wyrok w dniu 24 sierpnia 2011 r., sygn. akt I SA/Go 520/11, w którym uchylił zaskarżoną interpretację oraz zasądził na rzecz Skarżącego zwrot kosztów postępowania sądowego w kwocie 457 zł.

W świetle obowiązującego stanu prawnego - biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 24 sierpnia 2011 r., sygn. akt I SA/Go 520/11 - stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za:

* nieprawidłowe w odniesieniu do opodatkowania odszkodowania,

* prawidłowe w odniesieniu do opodatkowania odsetek.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52 i 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Powyższa regulacja prawna wyraża zasadę powszechności opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych w aspekcie przedmiotowym, konsekwencją czego jest opodatkowanie wszelkiego rodzaju dochodów, z wyjątkiem dochodów zwolnionych - wyraźnie wskazanych przez przepisy.

W art. 10 ust. 1 ww. ustawy zostały określone źródła przychodów, gdzie między innymi wymienia się: pkt 1 - stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Za przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 uważa się, w myśl art. 12 ust. 1 ww. ustawy, wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, rożnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot "w szczególności" oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wymienione jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Takim przychodem jest właśnie przedmiotowe odszkodowanie.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. Nr 55, poz. 234 z późn. zm.) - związkom zawodowym przysługuje prawo prowadzenia rokowań zbiorowych oraz zawierania układów zbiorowych pracy, a także innych porozumień przewidzianych przepisami prawa pracy. Zatem ww. przepis jest podstawą pozwalającą na zawieranie porozumień zbiorowych w określonym przedmiocie. Jakkolwiek pakty gwarancji pracowniczych stanowią źródło przychodu ze stosunku pracy to jednak odszkodowanie wypłacone na ich podstawie nie korzysta ze zwolnienia od podatku przewidzianym przepisem art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Powyższy przepis należy rozumieć w ten sposób, iż zwalnia on od podatku dochodowego jedynie takie odszkodowania które podatnik uzyskał na mocy obowiązujących przepisów prawa i to przepisów rangi ustawy lub rozporządzenia a nie wynikające z czynności prawnych w postaci umów czy też porozumień, jak w rozpatrywanej sprawie.

Z treści porozumienia w sprawie zakończenia sporu zbiorowego zawartego w dniu 13 czerwca 2005 r. pomiędzy pracodawcą a Związkiem Zawodowym Pracowników i Sprzedawców wynika, iż stanowiło ono bezpośrednią podstawę dla wypłaty Wnioskodawcy przedmiotowego odszkodowania i jego zawarcie łączyło się z rozwiązaniem z Nim umowy o pracę wbrew udzielonej gwarancji zatrudnienia.

Wprawdzie w przedmiotowej sprawie należności zostały przyznane wyrokiem sądowym, jednakże nie wszystkie należności przyznane wyrokiem sądowym korzystają ze zwolnienia.

W sytuacji więc, gdy wysokość lub zasady ustalania odszkodowania nie wynikają wprost z odrębnych ustaw lub aktów wykonawczych wydanych na podstawie tych odrębnych ustaw, a podstawą ich otrzymania jest wyrok lub ugoda sądowa, wówczas odszkodowanie takie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a) i b) ustawy zgodnie, z którym - wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

W zaprezentowanym we wniosku przez Zainteresowanego opisie stanu faktycznego, szkodą była utrata spodziewanych zarobków spowodowana rozwiązaniem umowy o pracę przed upływem okresu gwarancyjnego określonego w umowie społecznej.

Otrzymane przez pracownika odszkodowanie należy rozpatrywać w kontekście wyłączenia jakie ustawodawca zawarł w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W podanym przepisie ustawodawca wskazał regulację, mocą której nie korzystają ze zwolnienia od opodatkowania odszkodowania dotyczące korzyści, które pracownik mógłby osiągnąć gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Tak więc wypłacone pracownikowi odszkodowanie dotyczy korzyści, które pracownik mógłby osiągnąć (w postaci wynagrodzenia za pracę), w przypadku gdyby nie doszło do rozwiązania umowy o pracę przed upływem okresu zawartego w gwarancji zatrudnienia (art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b)) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem na mocy ww. przepisu nie przysługuje zwolnienie podatkowe z tytułu odszkodowania, a tym samym wypłacone odszkodowanie stanowi przychód pracownika określony w art. 12 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a więc przychód ze stosunku pracy.

Jednocześnie należy wskazać, iż zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 wymienionej ustawy.

Jak wskazał Sąd, zasądzone odszkodowanie z tytułu naruszenia postanowień umowy społecznej stanowi wypłatę pieniężną mającą swe źródło w stosunku pracy, której podstawę prawną są postanowienia umowy społecznej nie posiadającej rangi ustawy lub przepisu wykonawczego wydanego na podstawie ustawy. Zatem należy uznać, że odsetki wypłacone wraz z odszkodowaniem są odsetkami należnymi z tytułu nieterminowego wypłacenia świadczenia mającego swe źródło w stosunku pracy.

W związku z powyższym odsetki od nieterminowej wypłaty przedmiotowego odszkodowania, korzystają ze zwolnienia na podstawie ww. art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z tych względów uznać należy - za wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 24 sierpnia 2011 r., sygn. akt I SA/Go 520/11 - że przedmiotowe odszkodowanie należy do kategorii odszkodowań, do których zastosowanie będzie miał art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a otrzymany dochód z tego tytułu będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, w konsekwencji czego stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za nieprawidłowe.

Natomiast w odniesieniu do opodatkowania otrzymanych odsetek stanowisko Zainteresowanego jest prawidłowe, bowiem przychód z tego tytułu korzysta ze zwolnienia przedmiotowego, określonego w art. 21 ust. 1 pkt 95 ww. ustawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.