ILPB2/415-1356/10-2/WM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 19 listopada 2010 r. (data wpływu 3 grudnia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania - jest nieprawidłowe.

W dniu 3 grudnia 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wyrokiem z dnia 28 września 2010 r. sąd rejonowy - wydział pracy zasądził od zakładu pracy na rzecz Wnioskodawcy odszkodowanie tytułem pobierania emerytury w zaniżonym wymiarze wraz z należnymi odsetkami ustawowymi.

Powyższe było wynikiem tego, iż w okresie od dnia 1 stycznia 2003 r. do dnia 31 stycznia 2008 r. na skutek błędnego zakwalifikowania przez pracodawcę wykonywanej przez Zainteresowanego w okresie zatrudnienia w ww. zakładzie pracy pobierał zaniżone świadczenie emerytalne.

Pracodawca, w wystawionym na rzecz Wnioskodawcy świadectwie pracy nie wykazał, iż wykonywana przez Niego praca miała charakter pracy górniczej w wymiarze 1,5-krotnym, wskutek czego organ rentowy przyznając Zainteresowanemu prawo do emerytury górniczej do jej wysokości nie zastosował przelicznika w wysokości 1,8, lecz 1,2. W konsekwencji powyższego Wnioskodawca pobierał niższą emeryturę niż w rzeczywistości powinien.

Jednakże, dniu 22 lutego 2008 r. pracodawca powołał komisję weryfikacyjną, która w sposób jednoznaczny potwierdziła, iż w okresie zatrudnienia Zainteresowany wykonywał pracę górniczą, która uprawnia do przeliczenia emerytury z zastosowaniem przelicznika 1,8.

Na potwierdzenie powyższego pracodawca wystawił świadectwo wykonywania pracy górniczej, po przedłożeniu którego organ rentowy decyzją z dnia 28 października 2008 r. ponownie przeliczył wysokość przyznanej Wnioskodawcy emerytury, tym razem z zastosowaniem przelicznika 1,8. W konsekwencji, ponownie naliczona emerytura była znacznie wyższa od pierwotnie przyznanej.

Z uwagi zatem na fakt, iż w okresie od dnia 1 stycznia 2003 r. do dnia 31 stycznia 2008 r. Zainteresowany otrzymywał zaniżone świadczenie emerytalne, wystąpił do sądu rejonowego z powództwem przeciwko pracodawcy o zapłatę stosowanego odszkodowania za okres pobierania zaniżonej emerytury.

Podstawą dochodzonego przez Zainteresowanego roszczenia był art. 471 Kodeksu cywilnego w związku z treścią art. 300 Kodeksu pracy, zgodnie z którymi: "dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi". Zasady ustalania odszkodowania wynikają zatem wprost z art. 471 Kodeksu cywilnego w związku z art. 300 Kodeksu pracy. Wysokość należnego odszkodowania stanowiła zaś różnicę między emeryturą, którą faktycznie Wnioskodawca otrzymał, a tą którą powinien był otrzymywać, gdyby pracodawca wystawił prawidłowe dokumenty. Różnicę tę ustaliła opinia biegłego sądowego, dopuszczona przez sąd rejonowy. Zasądzone na rzecz Zainteresowanego przez sąd rejonowy odszkodowanie w kwocie 31 861,23 zł stanowiło kwotę netto, bowiem zostało uprzednio pomniejszone o podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składki na ubezpieczenie społeczne.

Zdaniem sądu rejonowego, pracodawca nie wykonał ciążących na nim obowiązków w sposób należyty, bowiem w wystawionym dla Wnioskodawcy świadectwie pracy nie wskazał, iż wykonywał On pracę górniczą podlegającą zaliczeniu do wysokości emerytury w wymiarze 1,5-krotnym, wskutek czego Zainteresowany poniósł szkodę w postaci obniżonej wysokości emerytury.

W konsekwencji, pracodawca był zobligowany do wypłaty na rzecz Wnioskodawcy odszkodowania w kwocie 31 861,23 zł wraz z należnymi odsetkami ustawowymi. Wypłacona kwota odszkodowania była kwotą netto.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie jest - zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - zwolnione z opodatkowania podatkiem od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, zasądzone wyrokiem z dnia 28 września 2010 r. przez sąd rejonowy odszkodowanie w kwocie 31 861,23 zł netto, które zostało pomniejszone o obowiązkową składkę na ubezpieczenie zdrowotne oraz podatek dochodowy od osób fizycznych, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Z treści ww. art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy wynika bowiem, iż: "wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

Przedmiotowe odszkodowanie zostało pomniejszone o należny podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne. Zasądzone wyrokiem z dnia 28 września 2010 r. przez sąd rejonowy odszkodowanie stanowiło zatem kwotę netto.

W związku z tym, wypłacone odszkodowanie, w ocenie Zainteresowanego, jest zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych. Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż w przeciwnym razie bowiem doszłoby do podwójnego opodatkowania zasądzonego na Jego rzecz odszkodowania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na mocy art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jednakże, stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Natomiast zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b) ww. ustawy zwalnia się z opodatkowania inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, iż Zainteresowany na podstawie wyroku sądu otrzymał od pracodawcy odszkodowanie z tytułu poboru emerytury w zaniżonym wymiarze wraz z należnymi odsetkami. Podstawą wypłaty odszkodowania był art. 471 Kodeksu cywilnego w związku z art. 300 Kodeksu pracy.

Zgodnie z art. 471 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Natomiast ww. art. 300 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeksu pracy (tekst jednolity z dnia 23 grudnia 1997 r.; Dz. U. z 1998 Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) wskazano, iż w sprawach nie unormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy.

Wskazać przy tym należy, że odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Nadto w literaturze przedmiotu i judykaturze akcentuje się, iż aby wypłacone świadczenie uznać za odszkodowanie konieczne jest wystąpienie:

Z analizy stanu faktycznego wynika, że pracodawca nie wykonał ciążących na nim obowiązków w sposób należyty, gdyż w wystawionym świadectwie pracy nie wskazał, iż Zainteresowany wykonywał pracę górniczą w wymiarze 1,5-krotnym, wskutek czego Wnioskodawca poniósł szkodę w postaci obniżonej wysokości emerytury pobieranej za okres od dnia 1 stycznia 2003 r. do dnia 31 stycznia 2008 r.

Tut. Organ informuje, iż żeby rozstrzygnąć kwestię opodatkowania kwoty, będącej odszkodowaniem, a zasądzonej wyrokiem Sądu należy ustalić jaki rodzaj szkody został pokryty tym odszkodowaniem. Szkoda rozpatrywana jest jako uszczerbek o charakterze majątkowym, może mieć w świetle przepisów Kodeksu cywilnego postać dwojaką. Może obejmować stratę, jakiej doznaje mienie poszkodowanego - wskutek doznania tej straty poszkodowany staje się uboższy niż był dotychczas, tzw. szkoda rzeczywista. Ponadto może obejmować utratę korzyści, jakiej poszkodowany mógłby się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Wskutek doznania tej postaci uszczerbku poszkodowany nie staje się bogatszy, jakkolwiek mógł liczyć na wzbogacenie się. Wyjątek, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) dotyczy tylko odszkodowania w zakresie utraconych korzyści i podlega ono opodatkowaniu.

Zakres zwolnienia wynikający z bezpośredniego brzmienia wnioskowanego przez Zainteresowanego art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy obejmuje zatem tylko odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli za poniesioną stratę, nie dotyczy natomiast utraconych korzyści.

Z zaistniałego stanu faktycznego wynika ponadto, że podstawą roszczenia Zainteresowanego było zaniżenie świadczenia emerytalnego spowodowanego błędnie sporządzonym świadectwem pracy. Pracodawca jednak naprawił szkodę w postaci odszkodowania z należnymi odsetkami.

Wobec powyższego, wypłacone z tego tytułu świadczenie pieniężne nie podlega zwolnieniu określonemu w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych na zasadzie wyłączenia wynikającego z lit. b) tegoż przepisu.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny, stwierdzić należy, iż przedmiotową należność na gruncie powoływanej ustawy podatkowej należy zakwalifikować do przychodów w rozumieniu ww. art. 11 ust. 1 ww. ustawy. Przychód ten należy potraktować jako przychód z tzw. "innych źródeł", o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyte w tym przepisie sformułowanie "w szczególności" oznacza, iż definicja źródeł przychodów ma charakter przykładowy i otwarty, zatem do tej kategorii należy zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. Przychód podatkowy z innych źródeł powstaje w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Ponadto, wskazać należy, iż z analizy stanu faktycznego wynika, iż Zainteresowany obok zasądzonego odszkodowania otrzymał również ustawowe odsetki.

Instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe.

Z powyższego przepisu wynika, że odsetki za zwłokę są traktowane niezależnie, mają one charakter uboczny względem roszczenia głównego. Nie można ich utożsamiać ze świadczeniem pieniężnym.

Dochody z innych źródeł podlegają sumowaniu z innymi dochodami zgodnie z art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych zgodnie z art. 27 ww. ustawy według skali podatkowej.

Stosownie do treści art. 45 ust. 1 powołanej ustawy podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 7 i 8. W tym samym terminie należy wpłacić należny

z tego tytułu podatek (zgodnie z art. 45 ust. 4 pkt 1 ww. ustawy).

Mając na uwadze powyższe uregulowania prawne oraz opisany we wniosku stan faktyczny, stwierdzić należy, iż przychód otrzymany przez Wnioskodawcę w postaci odszkodowania, na podstawie wyroku sądu - nie korzysta ze zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem przedmiotowa należność stanowi korzyść, którą Zainteresowany mógłby osiągnąć gdyby Mu szkody nie wyrządzono. Przedmiotowe odszkodowanie stanowi przychód z tzw. innych źródeł i podlega opodatkowaniu na zasadach wskazanych w art. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto, tut. Organ wskazuje, iż analogicznie kształtują się skutki podatkowe w zakresie uzyskanych przez Zainteresowanego odsetek od ww. odszkodowania.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.