ILPB2/415-1138/10-2/TR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 3 października 2010 r. (data wpływu: 11 października 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych przeniesienia własności lokalu mieszkalnego na podstawie umowy dożywocia - jest prawidłowe.

W dniu 11 października 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych przeniesienia własności lokalu mieszkalnego na podstawie umowy dożywocia.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni w sierpniu 2001 r. nabyła w całości spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego w wyniku działu spadku po swoim ojczymie. W lokalu tym mieszka 13 lat, licząc od momentu zameldowania (1997 r.).

W marcu 2008 r. Zainteresowana podpisała ze spółdzielnią mieszkaniową umowę ustanowienia i przeniesienia odrębnej własności lokalu. W ten sposób powstała na Jej rzecz odrębna własność wraz z przynależnymi jej udziałami (ułamkowe części działki) w prawie użytkowania wieczystego działki, na której znajduje się budynek wielorodzinny. Na podstawie umowy ze spółdzielnią mieszkaniową lokal został wyodrębniony i utworzona została nowa księga wieczysta.

Obecnie Wnioskodawczyni podpisała umowę o dożywocie. Na podstawie tej umowy prawo własności do lokalu przeniesione jest na siostrzenicę Zainteresowanej i jej męża, a oni w zamian zobowiązują się płacić Jej dożywotnie utrzymanie: zapewniają mieszkanie w tym lokalu (dożywotnio, tzn. że po podpisaniu umowy Wnioskodawczyni nadal będzie tam mieszkać), opiekę oraz płacą Jej miesięczną rentę.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w opisanej sytuacji Wnioskodawczyni jest zwolniona z zapłacenia podatku dochodowego z tytułu zbycia prawa własności do lokalu.

Zdaniem Wnioskodawczyni, nabycie lokalu nastąpiło w 2001 r., gdy w wyniku działu spadku nabyła spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, które jest zbywalne.

W uzasadnieniu swojego stanowiska Zainteresowana podaje znalezionej przez siebie informację:

"Na treść spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu składają się dwa podstawowe uprawnienia:

* prawo do korzystania z przydzielonego członkowi lokalu,

* prawo do rozporządzania swoim prawem (...)

Natomiast, jeśli chodzi o uprawnienie do rozporządzania swoim prawem - członek spółdzielni ma prawo do przeniesienia spółdzielczego prawa do lokalu na inną osobę poprzez jego zbycie (wymagane jest także uzyskanie przez nabywcę członkostwa), a także rozporządzać nim na wypadek śmierci."

Powyższą informację Wnioskodawczyni uzyskała z internetu. Z informacji tej - jak wskazuje Zainteresowana - wynika, iż prawo do rozporządzenia własnością Wnioskodawczyni nabyła już w 2001 r. - czyli dziewięć lat temu i zdaniem Wnioskodawczyni nie powinna płacić podatku dochodowego z tytułu przeniesienia własności na siostrzenicę i jej męża. Natomiast moment wydzielenia ze spółdzielni tego lokalu i założenia księgi wieczystej jest tylko, w ocenie Wnioskodawczyni, zmianą formy tej własności.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W świetle powyższego, każda czynność prawna, której przedmiotem jest odpłatne zbycie nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy, stanowi źródło przychodów w rozumieniu tego przepisu, jeżeli zostanie dokonana w określonym czasie, tj. przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej. Tym samym, jeżeli owo odpłatne zbycie nastąpi po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany z tegoż zbycia w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Okolicznością, którą należy w przedmiotowej sprawie rozważyć jest ustalenie, czy zawarcie umowy dożywocia jest odpłatnym zbyciem nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 908 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.

Umowa dożywocia ma więc charakter umowy zobowiązującej, odpłatnej i wzajemnej. Przedmiotem świadczenia ze strony zbywcy (dożywotnika) jest przeniesienie własności nieruchomości. Ustawa nie ogranicza przy tym możliwości przeniesienia własności nieruchomości w zamian za ustanowienie praw dożywocia tylko do nieruchomości gruntowych. Możliwe zatem jest ustanowienie dożywocia na nieruchomości budynkowej lub lokalowej.

Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, że umowa dożywocia zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest formą odpłatnego zbycia nieruchomości.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawczyni w sierpniu 2001 r. nabyła w całości spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego w wyniku działu spadku po swoim ojczymie. W marcu 2008 r. Zainteresowana podpisała ze spółdzielnią mieszkaniową umowę ustanowienia i przeniesienia odrębnej własności lokalu. W ten sposób powstała na Jej rzecz odrębna własność wraz z przynależnymi jej udziałami (ułamkowe części działki) w prawie użytkowania wieczystego działki, na której znajduje się budynek wielorodzinny. Na podstawie umowy ze spółdzielnią mieszkaniową lokal został wyodrębniony i utworzona została nowa księga wieczysta. Obecnie Wnioskodawczyni podpisała umowę o dożywocie. Na podstawie tej umowy prawo własności do lokalu przeniesione jest na siostrzenicę Zainteresowanej i jej męża, a oni w zamian zobowiązują się płacić Zainteresowanej dożywotnie utrzymanie: zapewniają mieszkanie w tym lokalu (dożywotnio, tzn. że po podpisaniu umowy Wnioskodawczyni nadal będzie tam mieszkać), opiekę oraz płacą Jej miesięczną rentę.

Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego jest ograniczonym prawem rzeczowym. Jest to prawo zbywalne, przechodzi na spadkobierców i podlega egzekucji. Umożliwia ono korzystanie z lokalu oraz rozporządzanie tym prawem, z pewnymi ograniczeniami, na zasadach zbliżonych do prawa własności. Świadczy o tym chociażby umiejscowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w Księdze Drugiej ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) - "Własność i inne prawa rzeczowe". Natomiast ustanowienie prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego powoduje, że osoba, której przysługuje to prawo, uzyskuje pełnię uprawnień właścicielskich do lokalu mieszkalnego oraz prawo do udziału w związanej z tym lokalem nieruchomości gruntowej.

Przekształcenie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w 2008 r. w prawo odrębnej własności oznacza zatem tylko zmianę formy prawnej faktycznego prawa do lokalu mieszkalnego.

W sytuacji bowiem nabycia przez podatnika spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego przekształconego następnie w odrębną własności w trybie ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.), za datę nabycia lokalu (nieruchomości), od której upływa pięcioletni termin określony w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie można uznać dnia ustanowienia prawa odrębnej własności lokalu. Ustanowienie odrębnej własności jest bowiem (jak już wskazano powyżej) tylko zmianą formy prawnej faktycznego prawa do lokalu. Zatem, nabycie, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, następuje w momencie ustanowienia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.

Wobec tego co wywiedziono wyżej, nabycie przez Wnioskodawczynię przedmiotowej nieruchomości nastąpiło w 2001 r. Tym samym, pięcioletni termin, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, upłynął z końcem 2006 r.

Reasumując, stwierdzić należy, iż zbycie przedmiotowego lokalu mieszkalnego - ponieważ zostało dokonane po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jego nabycie - nie stanowi źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, na Wnioskodawczyni nie ciąży obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu przedmiotowego zbycia lokalu mieszkalnego dokonanego na podstawie umowy dożywocia.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.