ILPB1/4511-1-509/16-4/APR - Możliwości zaliczenia wydatków do kosztów uzyskania przychodów.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 26 kwietnia 2016 r. (według daty wpływu), uzupełnionym w dniu 27 czerwca 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów - jest prawidłowe.

W dniu 26 kwietnia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

Wniosek ten nie spełniał wymogów formalnych, w związku z czym pismem z dnia 14 czerwca 2016 r., nr ILPB1/4511-1-509/16-2/APR, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy - Ordynacja podatkowa, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano w dniu 14 czerwca 2016 r. (data doręczenia 14 czerwca 2016 r.). Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek pismem z dnia 21 czerwca 2016 r. (data wpływu 27 czerwca 2016 r.), nadanym za pośrednictwem placówki pocztowej w dniu 21 czerwca 2016 r.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną, posiadającą miejsce zamieszkania na terytorium Polski oraz podlegającą w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy). Wnioskodawca jest mniejszościowym wspólnikiem w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Polsce ("SPZOO"). Udziały w SPZOO zostały nabyte przez Wnioskodawcę w wyniku zawarcia umowy kupna.

Obecnie Wnioskodawca rozważa wniesienie wszystkich posiadanych przez siebie udziałów w SPZOO w formie wkładu niepieniężnego do spółki akcyjnej z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ("Spółka Akcyjna"). W zamian za wkład niepieniężny, Wnioskodawca obejmie akcje w Spółce Akcyjnej.

Następnie planowane jest przekształcenie Spółki Akcyjnej w spółkę jawną lub spółkę komandytową ("Spółka osobowa") w trybie art. 551 § 1 Kodeksu spółek handlowych. Spółka osobowa będzie kontynuować działalność gospodarczą w tym samym zakresie, co prowadzona Spółka Akcyjna.

W przyszłości możliwe jest, iż Wnioskodawca wystąpi ze Spółki osobowej. Tytułem wystąpienia ze Spółki osobowej, Wnioskodawca otrzyma wynagrodzenie w postaci środków pieniężnych. Wynagrodzenie dla Wnioskodawcy za wystąpienie ze Spółki osobowej może być płatne jednorazowo albo w ratach ustalonych przez strony porozumienia.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy kosztem uzyskania przychodu po stronie Wnioskodawcy z tytułu wystąpienia ze Spółki osobowej i otrzymania wynagrodzenia z tego tytułu, będą wydatki poniesione przez Wnioskodawcę na nabycie udziałów SPZOO wniesionych w formie wkładu niepieniężnego do Spółki Akcyjnej.

Zdaniem Wnioskodawcy, kosztem uzyskania przychodu z tytułu wystąpienia ze Spółki osobowej i otrzymania wynagrodzenia z tego tytułu, będą wydatki poniesione przez Wnioskodawcę na nabycie udziałów SPZOO wniesionych w formie wkładu niepieniężnego do Spółki Akcyjnej.

UZASADNIENIE stanowiska Wnioskodawcy:

Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 16 ustawy o PIT, przychodem z działalności gospodarczej są również środki pieniężne otrzymane przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną z tytułu wystąpienia z takiej spółki.

Natomiast zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 11 ustawy o PIT, do przychodów tych nie zalicza się "środków pieniężnych otrzymanych przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną z tytułu wystąpienia z takiej spółki, w części odpowiadającej uzyskanej przed wystąpieniem przez wspólnika nadwyżce przychodów nad kosztami ich uzyskania, o których mowa w art. 8, pomniejszonej o wypłaty dokonane z tytułu udziału w tej spółce".

W myśl art. 24 ust. 3c ustawy o PIT, dochodem z tytułu wystąpienia wspólnika ze spółki niebędącej osobą prawną w przypadku otrzymania środków pieniężnych jest różnica między przychodem z tego tytułu, ustalonym zgodnie z art. 14, a wydatkami na nabycie lub objęcie prawa do udziałów w takiej spółce.

W konsekwencji, środki pieniężne otrzymane przez wspólnika spółki osobowej z tytułu wystąpienia z takiej spółki będą opodatkowane podatkiem dochodowym według następujących zasad:

Celem ustalenia, jaka kategoria wydatków mieści się w zawartym w art. 24 ust. 3c ustawy o PIT sformułowaniu: "wydatki na nabycie lub objęcie prawa do udziałów", odwołać należy się do jego wykładni językowej. Według słownika języka polskiego, przez "wydatek" należy rozumieć "sumę, która ma być wydana albo sumę wydaną na coś" (zob. Słownik Współczesnego Języka Polskiego pod red. Bogusława Dunaja, Warszawa 1996, s. 1200). Definicja wyrazu "wydatek" wskazuje, że oznacza on faktycznie wydaną sumę pieniędzy, wskazuje na konieczność uszczuplenia majątku w celu pozyskania określonego dobra (rzecz, prawo). "Wydatek" może również dotyczyć sytuacji, gdy uszczuplenie majątku następuje w innej postaci niż środki finansowe np. rzeczy.

W ocenie Wnioskodawcy, na ustalenie wysokości wydatków poniesionych przez Wnioskodawcę na nabycie/objęcie prawa do udziałów w Spółce osobowej w sposób istotny wpływa fakt, iż Spółka osobowa powstanie z przekształcenia Spółka Akcyjnej, której Wnioskodawca będzie wówczas akcjonariuszem. Z uwagi na powyższe, wydatkami Wnioskodawcy poniesionymi na nabycie/objęcie prawa do udziałów w Spółce osobowej będą wydatki poniesione przez Wnioskodawcę na objęcie akcji w Spółce Akcyjnej (następnie przekształconej w Spółkę osobową). W wyniku przeniesienia udziałów w SPZOO w formie aportu do Spółki Akcyjnej dojdzie bowiem do uszczuplenia majątku Wnioskodawcy (jego majątek pomniejszy się o wartość wniesionych aportem udziałów SPZOO). Wydatek ten zostanie poniesiony w celu objęcia akcji Spółki Akcyjnej (następnie przekształconej w Spółkę osobową). Ponieważ Wnioskodawca obejmie akcje Spółki Akcyjnej w zamian za wkład niepieniężny w postaci udziałów SPZOO, wydatek na objęcie akcji Spółki Akcyjnej będzie odpowiadał wysokości faktycznie poniesionych przez Wnioskodawcę wydatków na nabycie udziałów SPZOO, tj. wartości środków pieniężnych faktycznie przekazanych przez Wnioskodawcę w zamian za udziały SPZOO.

Podsumowując, kosztem uzyskania przychodu z tytułu wystąpienia ze Spółki osobowej i otrzymania wynagrodzenia z tego tytułu, będą wydatki poniesione przez Wnioskodawcę na nabycie udziałów SPZOO wniesionych w formie wkładu niepieniężnego do Spółki Akcyjnej.

W sytuacji gdy wartość środków pieniężnych (w części, która nie podlega wyłączeniu z opodatkowania na podstawie art. 14 ust. 3 pkt 11 ustawy o PIT) otrzymanych w wyniku wystąpienia Wnioskodawcy ze Spółki osobowej będzie niższa od wartości wydatków poniesionych przez Wnioskodawcę na nabycie udziałów SPZOO, różnica ta będzie stanowiła dla Wnioskodawcy stratę podatkową osiągniętą w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej, która będzie mogła zostać rozliczona z innymi przychodami osiągniętymi z tego samego źródła.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach indywidualnych Ministra Finansów, m.in. w:

a. Interpretacji Indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 24 listopada 2015 r., sygn. ILPB1/4511-1-1196/15-6/AN,

b. Interpretacji Indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 21 listopada 2014 r., sygn. ILPB1/415-851/14-2/AP.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 4 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1030, z późn. zm.; dalej k.s.h.), spółka osobowa to spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa i spółka komandytowo-akcyjna.

Zgodnie z art. 65 § 1 k.s.h., w przypadku wystąpienia wspólnika ze spółki wartość udziału kapitałowego wspólnika albo jego spadkobiercy oznacza się na podstawie osobnego bilansu, uwzględniającego wartość zbywczą majątku spółki. Udział kapitałowy obliczony w sposób określony w § 1 i § 2 powinien być wypłacony w pieniądzu. Rzeczy wniesione do spółki przez wspólnika tylko do używania zwraca się w naturze (art. 65 § 3 k.s.h.).

Zgodnie natomiast z art. 5a pkt 26 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), ilekroć w ustawie jest mowa o spółce niebędącej osobą prawną oznacza to spółkę niebędącą podatnikiem podatku dochodowego

W myśl art. 5b ust. 2 ww. ustawy, jeżeli pozarolniczą działalność gospodarczą prowadzi spółka niebędąca osobą prawną, przychody wspólnika z udziału w takiej spółce, określone na podstawie art. 8 ust. 1, uznaje się za przychody ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3.

Spółka osobowa to spółka prawa handlowego (z wyjątkiem spółki komandytowo-akcyjnej), która nie posiada osobowości prawnej. Posiada jednak podmiotowość prawną, co oznacza, że może we własnym imieniu nabywać prawa i zaciągać zobowiązania. Może także posiadać własny majątek, odrębny od majątków jej wspólników. Dochody spółek osobowych nie stanowią odrębnego przedmiotu opodatkowania. Opodatkowaniu podlegają natomiast dochody poszczególnych wspólników spółki osobowej. Sposób opodatkowania dochodu z udziału w spółce osobowej uzależniony jest od cywilnoprawnego statusu danego wspólnika. Jeżeli wspólnikiem spółki jawnej jest osoba fizyczna, to dochód z udziału w tej spółce będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ww. ustawy przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe.

Zasady wyrażone w ust. 1 - o czym stanowi art. 8 ust. 2 ww. ustawy - stosuje się odpowiednio do:

Z analizy przedstawionych we wniosku informacji wynika, że Wnioskodawca jest mniejszościowym wspólnikiem w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Udziały w SPZOO zostały nabyte przez Wnioskodawcę w wyniku zawarcia umowy kupna. Wnioskodawca rozważa wniesienie wszystkich posiadanych przez siebie udziałów w SPZOO w formie wkładu niepieniężnego do spółki akcyjnej. Następnie planowane jest przekształcenie spółki akcyjnej w spółkę jawną lub spółkę komandytową ("Spółka osobowa"). W przyszłości możliwe jest, iż Wnioskodawca wystąpi ze Spółki osobowej. Tytułem wystąpienia Wnioskodawca otrzyma wynagrodzenie w postaci środków pieniężnych, które może być płatne jednorazowo albo w ratach ustalonych przez strony porozumienia.

Wnioskodawca powziął wątpliwość jak należy określić koszty uzyskania przychodu po stronie Zainteresowanego z tytułu planowanego wystąpienia ze Spółki osobowej i otrzymania wynagrodzenia z tego tytułu, jeżeli przedmiotem wkładu do tej Spółki osobowej były udziały w SPZOO, wniesione w formie wkładu niepieniężnego do Spółki Akcyjnej.

W pierwszej kolejności należy określić źródło przychodu z tytułu otrzymania ww. środków pieniężnych w sytuacji wystąpienia ze spółki niebędącej osobą prawną.

Zgodnie z konstrukcją przyjętą przez ustawodawcę w zakresie podatków dochodowych, skutki podatkowe zdarzeń gospodarczych związanych z działalnością spółki niebędącej podatnikiem podatku dochodowego nie są rozpoznawane na poziomie spółki (spółka taka jest transparentna podatkowo), ale są przypisywane jej wspólnikom będącym podatnikami podatków dochodowych jako skutki podatkowe posiadania udziału w spółce niebędącej osobą prawną. Opodatkowanie przychodów (dochodów) uzyskiwanych z działalności spółki niebędącej osobą prawną następuje tym samym na poziomie wspólników tej spółki będących podatnikami podatku dochodowego. W przypadku wspólników będących osobami fizycznymi, skutki te należy oceniać na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kwalifikując przy tym przychody wspólnika z udziału w spółce niebędącej osobą prawną do odpowiedniego źródła przychodów.

Przychód z tytułu wyjścia ze spółki niebędącej osobą prawną osiągnie występujący z niej wspólnik (czyli spółka jawna lub spółka komandytowa), jednak z uwagi na transparentność podatkową spółki niebędącej osobą prawną, podatkowe aspekty powstania przychodu należy odnosić do osób fizycznych - podatników podatku dochodowego od osób fizycznych - będących wspólnikami spółki niebędącej osobą prawną, z uwzględnieniem ich udziału w tej spółce (art. 8 ww. ustawy). Przychód ten - zaliczany do źródła działalność gospodarcza - powstanie w momencie wypłaty ww. środków pieniężnych (tekst jedn.: w dacie zapłaty każdej z rat).

Stosownie do treści art. 24 ust. 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochodem z tytułu wystąpienia wspólnika ze spółki niebędącej osobą prawną w przypadku otrzymania środków pieniężnych jest różnica między przychodem z tego tytułu, ustalonym zgodnie z art. 14, a wydatkami na nabycie lub objęcie prawa do udziałów w takiej spółce.

Przy czym, za wydatki na nabycie lub objęcie prawa do udziału w spółce niebędącej osobą prawną, należy uznać faktycznie poniesione przez podatnika wydatki (fizycznie wydatkowane środki) w związku z objęciem tego prawa. W przypadku, gdy prawo do udziału w spółce nabywane jest w zamian za środki pieniężne, wydatkiem na nabycie tego prawa, jest kwota faktycznie zapłacona za ten udział. Natomiast w przypadku, gdy ww. prawo nabywane jest w zamian za inne składniki majątku (wnoszone aportem), za wydatki na nabycie prawa do udziału w spółce niebędącej osobą prawną, o których mowa w cyt. art. 24 ust. 3c ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy uznać wydatki faktycznie poniesione przez wnoszącego wkład na nabycie tych składników majątkowych.

Natomiast w myśl art. 24 ust. 3d ww. ustawy, dochodem z odpłatnego zbycia innych niż środki pieniężne składników majątku otrzymanych przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną z tytułu wystąpienia z takiej spółki lub z tytułu jej likwidacji jest różnica między przychodem uzyskanym z ich odpłatnego zbycia a wydatkami poniesionymi na ich nabycie lub wytworzenie, niezliczonymi w jakiejkolwiek formie do kosztów uzyskania przychodów przez wspólnika lub spółkę; przepisy art. 22 ust. 8a stosuje się odpowiednio.

Przepisy ust. 3c i 3d stosuje się odpowiednio w przypadku otrzymania przez występującego wspólnika ze spółki niebędącej osobą prawną równocześnie środków pieniężnych i innych składników majątku (art. 24 ust. 3e cytowanej ustawy).

Zgodnie z ww. przepisem art. 24 ust. 3d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, moment ustalenia kosztów uzyskania przychodów w przypadku otrzymania przez wspólnika występującego ze spółki niebędącej osobą prawną innych niż środki pieniężne składników majątku, został odroczony w czasie, tzn. koszty uzyskania przychodów z ww. tytułu określa się w przypadku dokonania odpłatnego zbycia wskazanych składników majątku.

W omawianej sprawie ww. regulacja prawna nie znajdzie zastosowania, ponieważ - jak podał Wnioskodawca - z tytułu wystąpienia ze spółki niebędącej osobą prawną Zainteresowany otrzyma środki pieniężne, przy czym mogą one być płatne jednorazowo albo w ratach ustalonych przez strony porozumienia.

Należy wskazać, że za wydatki na nabycie lub objęcie prawa do udziału w spółce osobowej, należy więc uznać faktycznie poniesione przez podatnika wydatki (fizycznie wydatkowane środki) w związku z objęciem tego prawa. W przypadku, gdy prawo do udziału w spółce nabywane jest w zamian za środki pieniężne, wydatkiem na nabycie tego prawa, jest kwota faktycznie zapłacona za ten udział. Natomiast w przypadku, gdy ww. prawo nabywane jest w zamian za inne składniki majątku (wnoszone aportem), za wydatki na nabycie prawa do udziału w spółce osobowej, o których mowa w cyt. art. 24 ust. 3c ww. ustawy, należy uznać wydatki faktycznie poniesione, na nabycie składników majątkowych wnoszonych aportem (tzw. ich wartość historyczną), a nie ich wartość na dzień wniesienia.

Tak więc mając na względzie powyższe rozważania należy wskazać, że treść przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z powstaniem przychodu określonego w art. 14 ust. 2 pkt 16 ww. ustawy wiąże koszt uzyskania tych przychodów poprzez normę prawną określoną przepisami art. 24 ust. 3c. Przychód ten, jak i odpowiadający mu koszt uzyskania przychodów powstanie u podmiotu występującego ze spółki niebędącej osobą prawną. Jednakże, jak wcześniej wyjaśniono, z uwagi na transparentność podatkową spółki niebędącej osobą prawną, skutki podatkowe tych zdarzeń należy odnosić do poszczególnych wspólników tej spółki, co wynika wprost z treści art. 8 ust. 1 i 2 ww. ustawy.

Skoro zatem zastosowanie w przedmiotowej sprawie znajdą przepis art. 24 ust. 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to należy zgodzić się z Wnioskodawcą, że w przedmiotowej sprawie można uznać za koszt uzyskania przychodów z tytułu wystąpienia ze Spółki osobowej i otrzymania wynagrodzenia z tego tytułu, będą wydatki poniesione przez Wnioskodawcę na nabycie udziałów SPZOO wniesionych w formie wkładu niepieniężnego do Spółki Akcyjnej.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę pism organów podatkowych tut. Organ informuje, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.