ILPB1/415-956/08-2/AA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 18 listopada 2008 r. (data wpływu 21 listopada 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów - jest nieprawidłowe.

W dniu 21 listopada 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca od 26 września 1998 r. jest stałym biegłym sądowym przy SO w P. Od 1 sierpnia 2008 r. w związku z przekroczeniem kwoty zwolnienia z podatku VAT Wnioskodawca rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej polegającej na rekonstrukcji zdarzeń drogowych w ruchu lądowym na potrzeby postępowań przygotowawczych i przewodów sądowych. Zainteresowany sporządza opinie odtwarzające zdarzenia drogowe głównie dla: Sądu, Prokuratury i Policji, z jego usług korzystają również: Kancelarie Adwokackie, Biura Radców Prawnych, osoby zajmujące się pomocą przy odzyskiwaniu należnych środków finansowych z firm ubezpieczeniowych, Towarzystwa Ubezpieczeniowe, Żandarmeria Wojskowa oraz osoby fizyczne, które uczestniczyły w wypadkach drogowych i w prowadzonych sprawach nie korzystają z pomocy prawnej. Wnioskodawca w ramach wykonywanej działalności prowadzi również własne prace badawcze nad nowymi metodami ujawniania dowodów rzeczowych na miejscach wypadków drogowych oraz analizy zaistniałych zdarzeń pod kątem rozwoju dziedziny rekonstrukcji wypadków drogowych, które są publikowane w literaturze fachowej.

Zainteresowany informuje, że uzyskał z US zgodę na prowadzenie ww. działalności jako podatnik podatku VAT.

Koszty prowadzonej działalności gospodarczej przekraczają 20% osiąganych przychodów.

Wnioskodawca informuje, że w US uzyskał ustną informację, iż taki rodzaj działalności nie podlega rozliczeniom podatkowym w ramach działalności gospodarczej, lecz jako działalność wykonywana osobiście.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy do kosztów uzyskania przychodów (wyższych niż określone w ust. 9 pkt 4 ustawy) można zaliczyć:

* amortyzację samochodu osobowego kupionego na potrzeby wykonywanej działalności gospodarczej,

* zakup sprzętu (głównie komputerowego), oprogramowania komputerowego (specjalistyczne licencyjne) oraz drobne wyposażenie i sprzęt do wykonywania działalności gospodarczej,

* koszty zakupu paliwa, części, przeglądów technicznych i diagnostycznych samochodu używanego w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,

* koszty telekomunikacyjne,

* koszty doskonalenia zawodowego (konferencje i sympozja), podnoszenia własnych kwalifikacji (kursy i szkolenia, co jest wymogiem stawianym przed biegłym sądowym), własnej edukacji w kierunku związanym z rekonstrukcją wypadków drogowych (studia podyplomowe, studia wyższego stopnia, itp.).

Zdaniem Wnioskodawcy, ponieważ koszty ponoszone w prowadzonej działalności gospodarczej, wskazane w zapytaniu, nie są wymienione w art. 23 ustawy jako nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów, to ma prawo do pełnego ich odliczenia przy rozliczaniu działalności gospodarczej wykonywanej osobiście.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 10 ust. 1 pkt 2 i pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) źródłami przychodów są m.in. działalność wykonywana osobiście oraz pozarolnicza działalność gospodarcza.

Zatem pozarolnicza działalność gospodarcza i działalność wykonywana osobiście stanowią odrębne źródła przychodów.

Definicja pozarolniczej działalności gospodarczej zawarta została w art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej - oznacza to działalność zarobkową:

W myśl art. 13 pkt 6 ww. ustawy za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9.

Wyodrębnienie w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w katalogu przychodów z działalności wykonywanej osobiście, przychodów osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychodów biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników - przy jednoczesnym zdefiniowaniu na użytek tej ustawy pojęcia pozarolniczej działalności gospodarczej - nie pozostawia wątpliwości, że źródłem tych przychodów nie jest pozarolnicza działalność gospodarcza, lecz zawsze działalność wykonywana osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Ponadto należy podkreślić, iż na gruncie prawa podatkowego nie ma przeszkód, aby osoby prowadzące działalność gospodarczą równocześnie wykonywały na zlecenie organów władzy państwowej określone czynności i osiągały z tego tytułu przychody, o których mowa w art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednak przychodów tych nie należy łączyć z przychodami z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Ze złożonego wniosku wynika, iż Wnioskodawca jest biegłym sądowym i na zlecenie m.in. sądu, prokuratury i policji sporządza opinie odtwarzające zdarzenia drogowe. Jednocześnie jednak z Jego usług korzystają Kancelarie Adwokackie, Biura Radców Prawnych, osoby zajmujące się pomocą przy odzyskaniu należnych środków finansowych z firm ubezpieczeniowych, Towarzystwa Ubezpieczeniowe, Żandarmeria Wojskowa oraz osoby fizyczne, które uczestniczyły w wypadkach drogowych i w prowadzonych sprawach nie korzystają z pomocy prawnej. W ramach wykonywanej działalności Wnioskodawca prowadzi również prace badawcze.

Biorąc powyższe pod uwagę, przychody biegłych sądowych z tytułu sporządzania opinii na zlecenie m.in. sądu, prokuratury i policji, należy kwalifikować do przychodów, o których mowa w powołanym powyżej art. 13 pkt 6 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Konsekwencją takiej klasyfikacji przychodu jest obowiązek płatnika, określony w art. 41 ust. 1 powołanej ustawy. Zgodnie z treścią tego przepisu osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.

Zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych koszty uzyskania niektórych przychodów określa się z tytułów określonych w art. 13 pkt 2, 4, 6 i 8 - w wysokości 20% uzyskanego przychodu, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

Na mocy powołanych przepisów organy władzy lub administracji państwowej, albo samorządowej, sąd, prokurator - jako płatnicy - od dokonywanych biegłym sądowym wypłat są obowiązani do naliczenia i poboru zaliczek na podatek dochodowy. Należność biegłego obejmuje wynagrodzenie za wykonaną pracę oraz koszty faktycznie poniesione przez biegłego - pomniejszone o podatek VAT i stanowi Jego przychód, o którym mowa w art. 13 pkt 6 cytowanej ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Płatnik obliczając zaliczkę na podatek dochodowy ustala zryczałtowane koszty uzyskania przychodów w wysokości 20% przychodu netto, pomniejszonego o potrącone przez płatnika składki na ubezpieczenie społeczne. Natomiast gdy biegły posiada dowody, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej, w rocznym zeznaniu podatkowym może uwzględnić koszty faktycznie poniesione, w myśl art. 22 ust. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W aspekcie powyższego, jeżeli osobie fizycznej (biegłemu sądowemu) wykonującej również pozarolniczą działalność gospodarczą, organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd, prokurator lub policja zleci - na podstawie właściwych przepisów - wykonanie określonych czynności w ramach toczącego się postępowania sądowego, dochodzeniowego lub administracyjnego, to uzyskane z tego tytułu przychody należy zakwalifikować do działalności wykonywanej osobiście. W tym przypadku biegły nie wykonuje swoich czynności na podstawie stosunku cywilnoprawnego (jak ma to miejsce np. w działalności gospodarczej), kształtowanego w sposób umowny, pomiędzy jego stronami, na zasadzie swobody zawierania umów, przez określenie treści umowy zawieranej i wykonywanej na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Podstawą jego działania jest bowiem szczególny pozaumowny stosunek prawny, jaki powstaje w postępowaniu pomiędzy uprawnionym organem, który prowadzi postępowanie, a osobą, którą ten organ powołał.

O powołaniu biegłego jak i wysokości wynagrodzenia w danym postępowaniu, rozstrzyga władczo organ prowadzący postępowanie.

Odnosząc się do przepisów prawa podatkowego należy stwierdzić, iż ustawodawca dokonał wyraźnego rozgraniczenia pomiędzy źródłami przychodów z działalności wykonywanej osobiście oraz z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Przychody osiągane przez Wnioskodawcę z tytułu sporządzania opinii biegłego sądowego, są więc przychodami z działalności wykonywanej osobiście i nie należy ich łączyć z przychodami z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Każdy biegły sądowy rozliczany jest odrębnie z tytułu uzyskanych wynagrodzeń m.in. od Sądów, Prokuratury, Policji, a odrębnie z tytułu własnej działalności gospodarczej.

Wobec powyższego jeżeli Wnioskodawca jest biegłym sądowym i osiąga przychody w myśl art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i jednocześnie prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, koniecznym jest wyłączenie z pozarolniczej działalności gospodarczej kosztów poniesionych z tytułu działalności wykonywanej osobiście, tj. czynności biegłego sądowego.

Zatem jeżeli wydatki na: amortyzację samochodu osobowego, zakup sprzętu, oprogramowania komputerowego, drobnego wyposażenia i sprzętu, zakup paliwa, części, przeglądów technicznych i diagnostycznych używanego samochodu, usługi telekomunikacyjne oraz koszty doskonalenia zawodowego, poniesione w związku z wykonywaniem czynności biegłego są wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej, to Wnioskodawca w rocznym zeznaniu podatkowym może uwzględnić koszty faktycznie poniesione, w myśl art. 22 ust. 10 ww. ustawy.

Należy jednak mieć na uwadze, iż wydatki te nie będą wówczas stanowiły kosztów uzyskania przychodów w prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.