ILPB1/415-804/12-2/AMN

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 16 sierpnia 2012 r. (data wpływu 21 sierpnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika - jest prawidłowe.

W dniu 21 sierpnia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Przedmiotem działalności Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (zwana dalej Spółką) jest świadczenie usług informatycznych, które wykonywane są wyłącznie na rzecz Spółki-matki A. AG na zasadzie refaktury kosztów wraz z ustalonym procentem narzutu.

A. AG jest podmiotem z siedzibą w Szwajcarii powiązanym kapitałowo ze Spółką, który nabywa od Spółki wytworzone programy komputerowe oraz dokonuje ich sprzedaży klientom zewnętrznym. Wszelkie usługi informatyczne świadczone przez Spółkę na rzecz A. AG realizowane są w formie ściśle określonych, pojedynczych projektów. Efektem każdego z projektów jest powstanie programu komputerowego dostosowanego do indywidualnych potrzeb klienta zewnętrznego, stanowiącego każdorazowo utwór w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (zwaną dalej ustawą o prawie autorskim).

W celu świadczenia powyższych usług Spółka zatrudnia informatyków, których obowiązkiem jest tworzenie programów komputerowych. Zatrudniani informatycy są klasyfikowani według doświadczenia oraz specjalizacji. Ze względu na specjalizację w Spółce funkcjonuje podział na (1) konsultantów technicznych - zajmujących się modyfikacją systemów komputerowych oraz (2) konsultantów funkcjonalnych - zajmujących się konfiguracją systemów, tworzeniem nowych funkcjonalności oraz przygotowywaniem specyfikacji dla programistów. Zarówno jedni jak i drudzy konsultanci zajmują się tworzeniem nowych rozwiązań oraz wdrażaniem już istniejących funkcjonalności.

Zgodnie z umowami o pracę wszyscy zatrudnieni informatycy mają taki sam zakres obowiązków a podział na istniejące stanowiska stanowi jedynie kwestie nazewnictwa i jest uzależniony od doświadczenia danego pracownika oraz jego specjalizacji. Spółka podkreśla, iż efektem prac zarówno konsultantów technicznych jak i funkcjonalnych jest każdorazowo utwór w rozumieniu ustawy o prawie autorskim. Każda umowa o pracę zawiera zastrzeżenie, iż prawa autorskie do wyników prac poszczególnych pracowników przechodzą na Spółkę.

W chwili obecnej wynagrodzenie pracowników, jest naliczane na zasadach ogólnych (koszty uzyskania przychodu zgodnie z art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. - zwaną dalej ustawą o PIT). Spółka planuje wdrożenie nowego sytemu wynagradzania pracowników z zastosowaniem 50% kosztów uzyskania przychodów z tytułu korzystania z praw autorskich do tworzonych programów. Nowy system polegać będzie na tym, iż w umowie o pracę z każdym pracownikiem zostanie wskazany minimalny czas pracy, który pracownik ma przeznaczać na pracę "twórczą" (skutkującą powstawaniem utworów) oraz czas pracy, który pracownik może przeznaczyć na pomocnicze prace o charakterze "nietwórczym". Również wynagrodzenie za pracę określone w każdej umowie o pracę zostanie rozdzielone tak, iż wydzielone zostanie wynagrodzenie zasadnicze oraz honorarium za przeniesienie praw autorskich do stworzonego przez pracownika oprogramowania (utworu).

Spółka planuje, aby w zależności od konkretnego, zajmowanego przez pracownika stanowiska pracy wymagane minimalne obciążenie pracami twórczymi wynosiło od 40% do 90% czasu pracy. W oparciu o dotychczasowe doświadczenie Spółka podkreśla, iż średnia miesięczna, faktyczna obciążalność pracowników na poszczególnych stanowiskach pracy pracami twórczymi jest znacznie wyższa.

Na podstawie takiego podziału czasu Spółka rozgraniczy kwoty wynagrodzenia wypłacanego za wykonywanie utworów, w tym również za przejście do majątku Spółki autorskich praw majątkowych do tych utworów oraz kwoty wynagrodzenia za prace o charakterze nietwórczym. Spółka zawrze z pracownikami aneksy do umów o pracę, w których zostanie określony minimalny czas pracy "twórczej". Ponadto Spółka będzie prowadziła osobną dla każdego pracownika ewidencję efektów twórczych jego pracy, stanowiących utwory w rozumieniu przepisów o prawie autorskim. Ewidencja będzie skonstruowana w ten sposób, iż pracownik będzie wpisywał ilość godzin pracy związanych z tworzeniem programu komputerowego czyli skutkujących powstawaniem utworów. Ewidencja zawierać będzie również takie informacje jak rodzaj projektu, nazwa klienta, na rzecz którego program jest tworzony, etc. Ewidencja będzie prowadzona przez pracowników na bieżąco, tzn. będzie uzupełniana na koniec każdego miesiąca rozliczeniowego przed naliczeniem płac.

Pomimo, iż w aneksach do umów o pracę określony będzie minimalny czas pracy "twórczej", Spółka nie będzie stosowała 50% kosztów uzyskania przychodów do naliczania wynagrodzenia za okresy urlopu, zwolnienia lekarskiego, szkolenia lub innego okresu pracy "nietwórczej" (które zresztą będą wynikały z prowadzonej przez pracownika ewidencji). 50%-owe koszty nie będą miały również zastosowania do premii rocznej, która jest ustalana każdorazowo na koniec danego roku obrachunkowego i nie stanowi wynagrodzenia z tytułu korzystania z praw autorskich do tworzonych programów.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy we wskazanym stanie faktycznym Spółka może naliczać pracownikowi 50%-owe koszty uzyskania przychodów za okresy pracy twórczej na podstawie umowy o pracę oraz prowadzonej ewidencji czasu pracy twórczej.

Zdaniem Wnioskodawcy, Spółka jako pracodawca będzie mogła przy obliczaniu należnej zaliczki na podatek dochodowy zastosować do tej części wynagrodzenia, która odpowiada czasowi pracy poświęconemu na pracę twórczą, której efektem jest stworzenie utworu w rozumieniu przepisów o prawie autorskim, 50%-owe koszty uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o PIT. Ponadto Spółka uważa, że koszty te nie będą mogły być stosowane w odniesieniu do wynagrodzenia wypłacanego pracownikowi za okres urlopu, zwolnienia lekarskiego, odbywanego szkolenia lub innego okresu, w którym pracownik nie wykonuje pracy o charakterze twórczym (w tym premii rocznej). Spółka uważa, iż zastosowanie 50% kosztów uzyskania przychodu będzie możliwe jeśli w umowie o pracę zostanie wskazane jaką minimalną część czasu pracy pracownik ma przeznaczyć na pracę o charakterze twórczym, której wynikiem jest tworzenie przez pracownika utworów w rozumieniu przepisów o prawie autorskim oraz wskazanie jaka część wynagrodzenia odpowiada temu czasowi pracy. Stanowisko takie wydaje się tym bardziej uzasadnione, iż faktyczny czas pracy twórczej zostanie każdorazowo potwierdzony przez samego pracownika w prowadzonej przez niego ewidencji czasu pracy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, zostały wskazane źródła przychodów, którymi są między innymi: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze, bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty, niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Koszty uzyskania przychodów regulują przepisy Rozdziału 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do treści art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Przy czym koszty uzyskania przychodu ze stosunku pracy zostały ustalone w treści art. 22 ust. 2 powołanej ustawy i co do zasady określone są ryczałtowo (kwotowo) za wyjątkiem przewidzianym w art. 22 ust. 11 powołanej ustawy, gdzie przewidziano zastosowanie kosztów o wysokości faktycznie poniesionej.

Inaczej jednakże jest traktowana sprawa kosztów uzyskania przychodów twórców i autorów (artystów) zatrudnionych na umowę o pracę. O zastosowaniu 50% kosztów uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich decyduje wyłącznie fakt uzyskania przychodu jako wynagrodzenia za wykonanie czynności (utworu), będącej przedmiotem prawa autorskiego.

W takim przypadku koszty uzyskania przychodów ustala się zgodnie z przepisem art. 22 ust. 9 pkt 3 ww. ustawy, który stanowi, iż koszty uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami określa się w wysokości 50% uzyskanego przychodu, z tym, że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

Jak z powyższego wynika o zastosowaniu podwyższonych kosztów uzyskania przychodów decyduje wyłącznie fakt osiągnięcia przez podatnika przychodu za wykonanie czynności (utworu) będącej przedmiotem prawa autorskiego.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęć użytych w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, takich jak np. "twórca", "korzystanie przez twórców z praw autorskich" lub pojęć z nimi związanych, jak np. "utwór", zaś ustawodawca odsyła w tym względzie do odrębnych przepisów, przez które należy rozumieć ustawę z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 z późn. zm.).

Stosownie do treści art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).

W świetle art. 1 ust. 2 ww. ustawy, w szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory:

Przychody z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich lub artystów wykonawców z praw pokrewnych albo rozporządzania tymi prawami występują wówczas, gdy spełnione są dwie przesłanki. Po pierwsze, konieczne jest wystąpienie przedmiotu praw majątkowych w postaci utworu lub artystycznego wykonania. Po drugie zaś, osiągnięty przychód musi być bezpośrednio związany z korzystaniem z określonych praw autorskich lub pokrewnych albo rozporządzaniem nimi, stanowić skutek takiego korzystania lub rozporządzenia w postaci odpowiedniego wynagrodzenia autorskiego lub wykonawczego. W umowach, które towarzyszą zamawianiu utworów, strony powinny wyraźnie postanowić, iż przedmiotem zamówienia jest właśnie dobro niematerialne, podlegające ochronie na mocy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Kwestie prawne związane z powstaniem i nabyciem prawa autorskiego do utworów pracowniczych reguluje art. 12 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Zgodnie z ust. 1 tego przepisu, jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej, pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron.

W razie zatem wykonywania na podstawie jednej umowy o pracę czynności zarówno chronionych prawem autorskim jak i niebędących przedmiotem prawa autorskiego, pozbawionych cech twórczych, z umowy tej powinno wynikać, jaka część wynagrodzenia obejmuje wynagrodzenie z tytułu korzystania z prawa autorskiego, a jaka część dotyczy czynności nie chronionych prawem autorskim.

Tylko bowiem takie rozróżnienie, jak również dokumentowanie prac - utworów chronionych prawem autorskim oraz wypłaconych wynagrodzeń z tego tytułu, daje podstawę do zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów przy zapewnieniu właściwej realizacji obowiązków płatnika w zakresie prawidłowego obliczania i poboru zaliczek na podatek dochodowy. Podkreślenia przy tym wymaga, że zakwalifikowanie, czy wykonywana praca w ramach umowy o pracę jest przedmiotem prawa autorskiego jest obowiązkiem płatnika, który dokonuje świadczeń z tego tytułu.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że jeżeli czynności o charakterze twórczym wykonywane są na podstawie umowy o pracę, z której wynika jaka część wynagrodzenia obejmuje pracę twórczą i jednocześnie jest niepowtarzalna, ma indywidualny charakter oraz spełnia przesłanki utworu określone w ww. ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych, to do przychodów osiągniętych z tego źródła powinny mieć zastosowanie podwyższone 50% koszty uzyskania przychodów, zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże koszty uzyskania przychodów w wysokości 50% mogą być zastosowane tylko do tej części wypłaconego wynagrodzenia za pracę, która stanowi dla pracownika przychód z tytułu praw autorskich.

W przypadku wykonywania przez pracownika Wnioskodawcy innych prac, które nie mają autorskiego charakteru i nie skutkują przeniesieniem na zakład pracy majątkowych praw autorskich do powstałego utworu, wobec należnej za to części wynagrodzenia płatnik winien zastosować koszty uzyskania przychodów według zasad ogólnych.

Zatem, gdy wykonywane efekty pracy pracownika stanowią utwór w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, Spółka może zastosować 50% koszty uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ale oczywiście tylko i wyłącznie do tej części wynagrodzenia, która otrzymywana jest za faktyczne (rzeczywiste) czynności o charakterze twórczym.

Zauważyć również należy, iż zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Definicja prawa podatkowego zawarta jest w art. 3 pkt 2 Ordynacji podatkowej, w świetle której ilekroć w ustawie jest mowa o przepisach prawa podatkowego - rozumie się przez to przepisy ustaw podatkowych, postanowienia ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską innych umów międzynarodowych dotyczących problematyki podatkowej, a także przepisy aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw podatkowych. Natomiast poprzez ustawy podatkowe, zgodnie z art. 3 pkt 1 Ordynacji podatkowej, należy rozumieć ustawy dotyczące podatków, opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych określające podmiot, przedmiot opodatkowania, powstanie obowiązku podatkowego, podstawę opodatkowania, stawki podatkowe oraz regulujące prawa i obowiązki organów podatkowych, podatników, płatników i inkasentów, a także ich następców prawnych oraz osób trzecich.

Stosownie do tej definicji ww. ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych nie stanowi przepisów prawa podatkowego, a więc działający w imieniu Ministra Finansów Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu nie jest upoważniony do interpretowania tej ustawy w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej, a tym samym do stwierdzenia, czy dana osoba jest twórcą w rozumieniu przepisów ww. ustawy lub czy konkretna praca stanowi prawo autorskie lub prawo pokrewne. W sprawach interpretowania przepisów ww. ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych uprawnione jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Departament Departament Prawno-Legislacyjny.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.