ILPB1/415-697/13-4/IM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 12 czerwca 2013 r. (data wpływu 17 czerwca 2013 r.), uzupełnionym w dniu 10 września 2013 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej zryczałtowanego podatku dochodowego od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych - jest prawidłowe.

W dniu 17 czerwca 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej zryczałtowanego podatku dochodowego od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, w związku z czym pismem z dnia 2 września 2013 r., znak ILPB1/415-697/13-2/IM, na podstawie art. 169 § 1 tej ustawy wezwano Wnioskodawcę do usunięcia braków w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia podania bez rozpatrzenia.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 4 września 2013 r., a w dniu 10 września 2013 r. wniosek uzupełniono o brakujące informacje (nadano w polskiej placówce pocztowej w dniu 9 września 2013 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca wskazał, że nie został przeprowadzony podział fizyczny nieruchomości lecz współwłaściciele zawarli umowę o "podziale użytkowania" (quoad usum). Niektóre lokale użytkowe są przedmiotem najmu prywatnego, wynajmowane lokale nie są związane z działalnością gospodarczą, a tym bardziej nie stanowią majątku firmy. Wnioskodawca z tytułu dochodów uzyskiwanych z innych źródeł niż wynajem tej nieruchomości płaci podatek dochodowy od osób fizycznych 18% (umowa o pracę) oraz prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, współmałżonek w chwili obecnej nie posiada innych źródeł przychodów jak przychody z najmu.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że 01.06.2012 strony po konsultacjach z radcą prawnym podpisały umowę quoad usum określającą sposób korzystania z nieruchomości o treści:

"Umowa quoad usum określająca sposób korzystania z nieruchomościzawarta w dniu 01.06.2012 w N. pomiędzy:

K. zamieszkała w N. przy u. (...), legitymująca się dowodem osobistym nr (...), PESFL: (...) a X zamieszkały w N przy u. (...) legitymujący się dowodem osobistym nr (...),PESEL: (...).

§ 1

Strony oświadczają, że są współwłaścicielami nieruchomości położonej w N. ul. (...), składającej się z działki o powierzchni 455 mkw, zabudowanej budynkiem mieszkalnym składającym się obecnie z 3 lokali mieszkalnych i budynku gospodarczego oraz nieruchomości położonej w N. ul. (...) składającej się z działki o powierzchni 1.440 mkw i budynku mieszkalno-garażowego składającego się z dwóch lokali mieszkalnych, w równych udziałach po 1/2 każdy z nich.

§ 2

Strony określają zgodny sposób korzystania z opisanych wyżej nieruchomości polegający na tym iż:

1. X otrzymuje do wyłącznego korzystania lokal nr 1 znajdujący się na parterze budynku przy ul. (...), lokal nr 2 znajdujący się na piętrze budynku przy ul. (...), oraz lokal znajdujący się na piętrze budynku przy ul. (...).

2. K. otrzymuje do wyłącznego korzystania lokal nr 3 z budynkami gospodarczymi znajdujący się z tyłu budynku przy ul. (...) i lokal znajdujący się na parterze budynku przy ul. (...)"

Nie został przeprowadzony podział fizyczny nieruchomości lecz współwłaściciele zawarli umowę o podziale użytkowania (quoad usum). Niektóre lokale użytkowe są przedmiotem najmu prywatnego (lokal nr 1 przy ul. (...) i lokal znajdujący się na piętrze budynku przy ul. (...)- oba te lokale zostały oddane do używania małżonkowi X.). Wynajmowane lokale nie są związane z działalnością gospodarczą, a tym bardziej nie stanowią majątku firmy. Wnioskodawca z tytułu dochodów płaci podatek dochodowy od osób fizycznych 18% (umowa o pracę) oraz prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, współmałżonek w chwili obecnej nie posiada innych źródeł przychodów jak przychody z najmu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawca zobowiązany jest do uiszczenia podatku dochodowego z przychodów z najmu za 2013 rok i lata kolejne, czy wyłącznie współmałżonek X zamieszkały N. (...) PESEL (...) zobowiązany jest do płacenia podatków za 2013 rok i kolejne lata od całości przychodów z najmu lokali na dotychczasowych zasadach (w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych 8,5%), w sytuacji, gdy do 20 stycznia 2013 małżonkowie nie złożyli stosownego oświadczenia jak poniżej:

"Oświadczenie

Na podstawie art. 12 ust. 8 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930 z późn. zm.) oświadczamy, że jako małżonkowie, między którymi istnieje wspólność majątkowa, całość przychodów uzyskanych w 2013 r. ze źródła określonego w art. 6 ust. 1a (najem, podnajem, dzierżawa, podzierżawa), będzie opodatkowana w całości przez jednego z małżonków X".

Jednocześnie informując, że 1 czerwca 2012 strony po konsultacjach z radcą prawnym podpisały umowę quoad usum określająca sposób korzystania z nieruchomości (jak w załączeniu).

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku zawarcia przez małżonków umowy o podziale użytkowania (quoad usum) i zawarcia przez współmałżonka X umów najmu lokali, z których może on samodzielnie korzystać (zgodnie z umową quoad usum), czynsz z najmu tych lokali stanowi wyłącznie Jego przychód i tylko on obowiązany jest do uiszczenia podatku dochodowego z tego tytułu. Jeżeli współwłaściciele zawarli umowę quoad usum, to tylko ten współwłaściciel, który na mocy takiej umowy uprawniony jest do korzystania z części rzeczy wspólnej np. lokalu uzyskuje przychód z wynajęcia tego lokalu. Pozostali współwłaściciele nie będący stroną stosunku najmu nie uzyskują z tego tytułu żadnego przychodu. Biorąc pod uwagę powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, tylko ten współwłaściciel, który uzyskuje przychód z wynajmowanego lokalu obowiązany jest do uiszczenia podatku dochodowego w obowiązującej go stawce. Pozostali współwłaściciele, którzy nie uzyskują przychodu z tytułu najmu takiego lokalu, nie są obowiązani do zapłaty podatku dochodowego z tego tytułu.

Wg powyższego Wnioskodawca uważa, że Jego stanowisko jest prawidłowe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy, źródłem przychodów jest najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą.

Artykuł 11 ust. 1 stanowi, iż przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Powyższe przepisy wyraźnie wskazują, że najem stanowi podlegające opodatkowaniu źródło przychodów. Podstawą uzyskiwania przychodów z tytułu najmu jest zawarcie pomiędzy stronami stosownej umowy. Strony umowy określają w niej wysokość czynszu, który stanowi przychód w rozumieniu przepisów prawa podatkowego. Jednakże do powstania po stronie wynajmującego przychodu konieczne jest zaistnienie przesłanki zawartej w art. 11 ww. ustawy, czyli otrzymanie lub postawienie czynszu do dyspozycji wynajmującego.

Zgodnie z treścią art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

W myśl natomiast art. 206 Kodeksu cywilnego każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli.

Artykuł 207 ww. kodeksu stanowi, że pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną.

Współwłaściciele mogą jednak w drodze umowy quoad usum określić sposób i zakres korzystania z rzeczy wspólnej oraz pobierania z niej pożytków i innych przychodów a także ponoszenia wydatków i ciężarów związanych z rzeczą wspólną.

Umowa quoad usum może kształtować stosunki wzajemne między współwłaścicielami na tle korzystania z rzeczy wspólnej inaczej niż, to wynika z treści art. 206 ww. Kodeksu i postanowienia takiej umowy są wiążące. W przypadku lokalu oznacza to, że dopuszczalne jest zawarcie przez współwłaściciela korzystającego z tego lokalu umowy najmu z osobą trzecią. Jednak skutki tej umowy ograniczają się wyłącznie do jej stron; nie odnoszą żadnego skutku w stosunku do pozostałych współwłaścicieli. Jeżeli współwłaściciele określają prawo do korzystania z wydzielonej części rzeczy przez współwłaściciela w sposób wyłączny (quoad usum), istnieje domniemanie, że temu współwłaścicielowi przypadają pożytki i dochody z rzeczy również w sposób niepodzielny. Zatem dokonanie podziału quoad usum oznacza "wewnętrzne" zorganizowanie sposobu korzystania z rzeczy wspólnej.

Zgodnie z treścią art. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe.

Zasadą jest zatem, iż przychód podatnika będącego współwłaścicielem rzeczy określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku. Jeżeli jednak współwłaściciele zawarli umowę quoad usum, to tylko ten współwłaściciel, który na mocy takiej umowy uprawniony jest do korzystania z części rzeczy wspólnej np. lokalu, uzyskuje przychód z wynajęcia tego lokalu. Pozostali współwłaściciele nie będący stroną stosunku najmu nie uzyskują z tego tytułu żadnego przychodu. Zatem tylko ten współwłaściciel, który uzyskuje przychód z wynajmowanego lokalu obowiązany jest do uiszczenia podatku dochodowego.

W myśl art. 6 ust. 1a ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 1998 r. Nr 144, poz. 930 z późn. zm.) opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają również otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze. Dla ustalenia wartości otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń z tytułu tych umów, stosuje się art. 11 ust. 2-2b ustawy o podatku dochodowym.

Zgodnie z art. 9 ust. 4 ww. ustawy w przypadku osiągania przychodów, o których mowa w art. 6 ust. 1a, przepisy dotyczące oświadczenia o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych stosuje się odpowiednio, z tym że podatnik rozpoczynający osiąganie takich przychodów w trakcie roku podatkowego składa pisemne oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych za dany rok podatkowy naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika nie później niż do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnął pierwszy przychód z tego tytułu, albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód osiągnął w grudniu roku podatkowego.

W myśl art. 12 ust. 5 ww. ustawy przychody z udziału w spółce w odniesieniu do każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku. W razie braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe.

Zgodnie z art. 12 ust. 6 cytowanej ustawy zasada, o której mowa w ust. 5, ma również zastosowanie do małżonków, między którymi istnieje wspólność majątkowa, osiągających przychody, o których mowa w art. 6 ust. 1a, chyba że złożą pisemne oświadczenie o opodatkowaniu całości przychodu przez jednego z nich.

Z przedstawionych we wniosku informacji wynika, że nie został przeprowadzony podział fizyczny nieruchomości lecz współwłaściciele zawarli umowę o podziale użytkowania (quoad usum). Niektóre lokale użytkowe są przedmiotem najmu prywatnego (lokal nr 1 przy ul. (...) i lokal znajdujący się na piętrze budynku przy ul. (...) - oba te lokale zostały oddane do używania małżonkowi X.). Wynajmowane lokale nie są związane z działalnością gospodarczą.

Mając na uwadze przedstawiony opis stanu faktycznego oraz obowiązujące uregulowania prawne stwierdzić należy, iż Wnioskodawca - jako współwłaściciel niewynajmujący lokali: nr 1 przy ul. (...) i lokalu znajdującego się na piętrze budynku przy ul. (...) - nie jest zobowiązany do uiszczenia podatku dochodowego z przychodu najmu.

Wnioskodawca nie był zobowiązany do 20 stycznia 2013 r. do złożenia oświadczenia wynikającego z art. 12 ust. 8 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne bowiem nie osiąga przychodów o których mowa w art. 6 ust. 1a cyt. ustawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Tutejszy Organ wskazuje, że wniosek w zakresie zdarzenia przyszłego został rozstrzygnięty w dniu 20 września 2013 r. odrębną interpretacją indywidualną nr ILPB1/415-697/13-5/IM.

Ponadto tutejszy Organ wskazuje, że zgodnie z treścią art. 14b § 1 ww. ustawy - Ordynacja podatkowa, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Zatem interpretacje indywidualne prawa podatkowego wydawane są wyłącznie na pisemny wniosek zainteresowanego i tylko w jego indywidualnej sprawie. Zainteresowanym jest każdy, kto złoży wniosek w sprawie indywidualnej, która jego dotyczy. W związku z tym zaznacza się, że interpretacja odnosi się tylko i wyłącznie do Wnioskodawcy i nie ma zastosowania do małżonka Wnioskodawcy.

Jednocześnie tut. Organ wskazuje, że do wniosku Wnioskodawcy dołączył kserokopię umowy quoad usum określającą sposób korzystania z nieruchomości. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do oceny przedłożonych wraz z wnioskiem dokumentów; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę. W związku z tym analizie pod kątem stosowania przepisów prawa podatkowego został poddany tylko opis zaistniałego stanu faktycznego przedstawiony na wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.