ILPB1/415-597/10-5/KŁ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z dnia 4 marca 2010 r. (data wpływu do Biura KIP w Lesznie: 19 maja 2010 r.) uzupełnionym w dniu 30 lipca 2010 r. i 16 sierpnia 2010 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego - jest prawidłowe.

W dniu 10 maja 2010 r. pełnomocnik Pan - działając w imieniu Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością - złożył do Urzędu Skarbowego wniosek o wydanie interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Naczelnik Urzędu Skarbowego na podstawie art. 170 § 1 oraz art. 14b § 1 i § 6 ustawy - Ordynacja podatkowa, w związku z § 2 pkt 1 oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie poważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego, pismem z dnia 14 maja 2010 r. nr ZD/077-111/10 przekazał wniosek do rozpatrzenia Dyrektorowi Izby Skarbowej w Poznaniu.

Pismo wpłynęło do tutejszego organu w dniu 19 maja 2010 r.

W dniu 30 lipca 2010 r. wniosek uzupełniono w zakresie skonkretyzowania pytania do przedstawionego stanu faktycznego i wniesiono opłatę do wniosku.

Uzupełniony wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa w art. 14b § 1 i § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, w związku z czym pismem z dnia 6 sierpnia 2010 r., znak ILPB1/415-597/10-3/KŁ na podstawie art. 169 § 1 tej ustawy wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 10 sierpnia 2010 r., a w dniu 16 sierpnia 2010 r. wniosek uzupełniono poprzez skonkretyzowanie pytania w kontekście stosowania przepisów prawa podatkowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka z o.o. prowadzi działalność gospodarczą w zakresie zaopatrywania producentów trzody chlewnej w udoskonalony genetycznie materiał hodowlany.

W związku z prowadzoną działalnością Spółka zatrudnia kierowców oraz przedstawicieli handlowych. Do zakresu obowiązków służbowych wyżej wskazanych pracowników należą czynności administracyjno-biurowe w siedzibie pracodawcy lub miejscu zamieszkania (dotyczy to przede wszystkim przedstawicieli handlowych) oraz wyjazdy służbowe. Kwestią budzącą wątpliwości Wnioskodawcy jest możliwość rozliczania delegacji służbowych i wypłata diet kierowcom i przedstawicielom handlowym na podstawie przepisów dwóch rozporządzeń wydanych przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju.

Na podstawie art. 775 Kodeksu pracy, w odniesieniu do należności związanych z podróżą służbową pracodawców podzielono na dwie grupy. Pierwsza składa się z państwowych i samorządowych jednostek budżetowych, drugą tworzą pozostali pracodawcy. Pracownicy zatrudnieni w jednostkach budżetowych mają prawo do omawianych należności w wysokości przewidzianej we wskazanych powyżej rozporządzeniach. Pozostali pracownicy otrzymują należności z tytułu podróży służbowej na zasadach przewidzianych w układzie zbiorowym pracy, regulaminie wynagradzania lub umowie o pracę. W przypadku gdy akty te nie zawierają powyższych postanowień, bądź nie obowiązują w danym zakładzie pracy, pracownikowi przysługują należności na pokrycie kosztów podróży służbowej przewidziane w rozporządzeniach.

W niniejszej sprawie Wnioskodawca zawarł z pracownikami umowy o pracę, w których wskazał, że będą oni świadczyć swoją pracę w zmiennych miejscach na terenie Polski. W odniesieniu do podróży służbowych zawarto klauzulę, że pracownik będzie rozpoczynał i kończył podróże służbowe w siedzibie pracodawcy lub miejscu swego zamieszkania. W umowach ustalono, iż w dniach w których pracownik nie będzie odbywał podróży służbowych, będzie on wykonywał czynności administracyjno-biurowe w siedzibie pracodawcy lub miejscu zamieszkania. Ponadto pracownicy są zobligowani na polecenie pracodawcy do wykonywania czynności w jego siedzibie albo w innych miejscach na terenie całego kraju.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wypłacane świadczenia wskazanym grupom pracowników z tytułu odbywania podróży służbowych stanowią dla nich przychód i w związku z tym podlegają opodatkowaniu.

Zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie art. 775 Kodeksu pracy, pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy przysługuje zwrot kosztów związanych z podróżą służbową.

Podróż służbowa obejmuje czas dojazdu do miejsca wykonywania pracy, świadczenia pracy oraz powrotu do stałego miejsca zatrudnienia lub innego miejsca wskazanego przez pracodawcę (np. miejscowości zamieszkania lub pobytu pracownika). Należności z tytułu podróży służbowej mają różny charakter prawny. Na ogół są wypłatami kompensacyjnymi. Niektóre stanowią uzupełniający składnik wynagrodzenia za pracę.

Z tytułu podróży służbowej na terenie kraju przysługują pracownikowi określone kwotowo na dobę diety podróży przeznaczone na pokrycie zwiększonych kosztów wyżywienia, zwrot kosztów przejazdów środkami lokomocji wskazanymi przez pracodawcę, noclegów, dojazdów środkami komunikacji miejscowej oraz zwrot innych udokumentowanych wydatków.

Wysokość diety różnicuje czas trwania podróży. Nie przysługuje ona pracownikowi, któremu pracodawca zapewnił bezpłatne całodzienne wyżywienie, którego podróż służbowa nie trwała dłużej niż 8 godzin, delegowanemu do miejscowości stałego lub czasowego pobytu, przebywającemu w podróży służbowej, co najmniej 10 dni.

Jak już wspomniano powyżej, dla pracowników zatrudnionych poza sferą budżetową zasady zwrotu kosztów podróży służbowej ustalane są w układach zbiorowych pracy, regulaminach wynagradzania lub w umowie o pracę. Choć regulacja należności z tytułu podróży służbowej dla pracowników zatrudnionych poza państwową i samorządową sferą budżetową stanowi materię układową, regulaminową lub umowną, w razie braku regulacji w tym zakresie mają do nich odpowiednie zastosowanie wymienione wcześniej rozporządzenia. Nadto, oba te akty prawne limitują granice swobody odmiennego kształtowania przez strony układowe lub podmioty stosunku pracy minimalnej wysokości diet za dobę podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju. Nie może być ona niższa od przewidzianej w rozporządzeniu kwoty diety za dobę podróży służbowej na terenie kraju.

Pracownikom, których praca polega na stałych podróżach służbowych, koszty tychże podróży mogą być ustalane i zwracane w wysokości zryczałtowanej. Ryczałt powinien odpowiadać choćby w przybliżeniu świadczeniom, które przysługiwałyby pracownikowi na ogólnych zasadach (wyrok SN z dnia 1 grudnia 1998 r., I PKN 464/98, OSNP 2000 Nr 2, poz. 50). Musi też być możliwe określenie jego kwotowej wysokości (wyrok SN z dnia 24 marca 1999 r., I PKN 636/98 OSNP 2000 Nr 10, poz. 385).

Zdaniem Wnioskodawcy zarówno kierowcom jak i przedstawicielom handlowym zatrudnionym w Spółce przysługują diety z tytułu podróży służbowych. W przypadku osób pracujących na stanowiskach przedstawicieli handlowych wynika to z charakteru ich pracy, do ich obowiązków należy wykonywanie poleceń pracodawcy wśród których, występują również polecenia wyjazdów. W odniesieniu do kierowców należy zauważyć, że zakres ich obowiązków kształtuje się w ten sposób, że pozostają oni na miejscu, będąc do dyspozycji pracodawcy i w razie potrzeby wyjeżdżają w podróż służbową. Do obowiązków pracowników w Spółce należą zarówno przewozy międzynarodowe jak i lokalne. W niniejszej sprawie należy wskazać na stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu wyrażone w wyroku z dnia 6 lutego 2009 r., w sprawie o sygn. SA/Po 1312/08, w którym stwierdził, iż "z treści art. 77 (5) § 1 Kodeksu pracy wynika, że podróżą służbową jest wykonywanie przez pracownika na polecenie pracodawcy zadań służbowych poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy. Miejscem wykonywania pracy przez kierowcę jest miejsce, w którym otrzymuje on przydział zadań i w którym jest kierowany do ich wykonywania, a nie samochód, który w ramach swojej pracy prowadzi. Samochód jest bowiem narzędziem pracy kierowcy. W związku z tym kierowca może odbywać podróże służbowe i otrzymywać należności w postaci diet z tego tytułu".

Biorąc pod uwagę powyższe Wnioskujący stoi na stanowisku, iż w niniejszej sytuacji zastosowanie znajduje art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz przepisy rozporządzeń Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju. Mając powyższe na uwadze oraz fakt braku jednoznaczności zarówno w doktrynie jak i praktyce organów skarbowych niezbędne jest ustalenie czy w niniejszej sprawie znajdują zastosowanie przepisy warunkujące wymienionym grupom pracowników wypłacanie odpowiednich świadczeń.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas podróży służbowej pracownika - do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.

Odrębnymi przepisami, o których mowa powyżej są przepisy:

* rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1990 z późn. zm.),

* rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1991 z późn. zm.).

Diety przysługujące pracownikowi z tytułu odbytej podróży służbowej, w terminie i w państwie określonym przez pracodawcę, oraz zwrot kosztów za przejazdy, dojazdy, noclegi, a także inne wydatki określone przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb podlegają zwolnieniu od podatku dochodowego na podstawie ww. art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Warunkiem niezbędnym dla skorzystania ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest odbycie przez pracownika podróży służbowej.

Zatem, świadczenia wypłacane pracownikom z tytułu odbywania przez nich podróży służbowych stanowią dla nich przychód, który jednak na mocy ww. przepisu jest wolny od podatku dochodowego do wysokości określonej w rozporządzeniach Ministra Pracy i Polityki Społecznej.

Należy w tym miejscu podkreślić, że pojęcie "podróż służbowa pracownika" zdefiniowane w art. 775 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), oraz regulacje dotyczące wysokości i warunków ustalania należności przysługujących pracownikom za czas podróży służbowej należą do zakresu prawa pracy, a w konsekwencji rozstrzygnięcie kwestii dotyczącej wyjazdów pracowników - kierowców i przedstawicieli handlowych, w związku z zakwalifikowaniem tych wyjazdów do podroży służbowych nie leży w kompetencji organu wydającego interpretację indywidualną.

Zgodnie bowiem z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Ponadto przepis art. 3 pkt 2 ustawy - Ordynacja podatkowa stanowi, iż ilekroć w ustawie jest mowa o przepisach prawa podatkowego - rozumie się przez to przepisy m.in. ustaw podatkowych oraz przepisy wydanych na ich podstawie aktów wykonawczych.

Poprzez ustawy podatkowe, zgodnie z art. 3 pkt 1 ustawy - Ordynacja podatkowa należy rozumieć ustawy dotyczące podatków, opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych określające podmiot, przedmiot opodatkowania, powstanie obowiązku podatkowego, podstawę opodatkowania, stawki podatkowe oraz regulujące prawa i obowiązki organów podatkowych, podatników, płatników i inkasentów, a także ich następców prawnych oraz osób trzecich.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę wyroków Sądu tut. organ informuje, że w myśl zasady wyrażonej w art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.) zostały one wydane w indywidualnych sprawach i dotyczą wyłącznie tych spraw, w których zapadły.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.