ILPB1/415-532/12-4/AMN

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że xx, reprezentowanej przez xx, przedstawione we wniosku z dnia 18 maja 2012 r. (data wpływu 22 maja 2012 r.), uzupełnionym w dniu 16 sierpnia 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w części dotyczącej:

* zwolnienia z opodatkowania - jest prawidłowe,

* w pozostałej części - j est nieprawidłowe.

W dniu 22 maja 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

Wniosek uzupełniono w dniu 16 sierpnia 2012 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca chce zorganizować dla wszystkich pracowników imprezę okolicznościowo-integracyjną o charakterze kulturalno-rozrywkowym, sfinansowaną w całości z środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Impreza ma charakter otwarty co oznacza, że może w niej uczestniczyć każdy pracownik. Ustalono, że osoby chętne do uczestnictwa w imprezie zadeklarowały swój udział wpisując się na listę uczestnictwa. Z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych zakupione zostaną artykuły spożywcze (kiełbaski, pieczywo, napoje, ciastka) oraz naczynia i sztućce jednorazowe dla uczestników imprezy integracyjnej. Spotkanie odbędzie się na terenie należącym do zakładu pracy. Podczas spotkania będą odbywały się różne konkursy wiedzy o Wnioskodawcy oraz wiele dyscyplin sportowych. W trakcie imprezy przewidziano poczęstunki w formie gorących dań.

Mimo, że oferta została skierowana do wszystkich pracowników nie ma pewności co do ilości osób uczestniczących w imprezie integracyjnej. Wnioskodawca nie będzie prowadził ewidencji spożytych przez pracowników produktów, ani też ewidencji atrakcji sportowych z których mają zamiar skorzystać pracownicy.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Zdaniem Wnioskodawcy, w niniejszej sprawie wątpliwość sprowadza się do rozstrzygnięcia kwestii zasadności opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uczestnictwa przez pracownika w spotkaniu okolicznościowo-integracyjnym organizowanym przez Wnioskodawcę. Istota problemu tkwi w sposobie ustalenia podstawy opodatkowania tych świadczeń otrzymywanych w ramach ww. imprez, z których pracownik może ale nie musi korzystać np. koszty zakupionych posiłków i napojów. Zgodnie z art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f. za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Jako przychody, przepis ten wymienia wypłaty pieniężne, świadczenia w naturze, inne nieodpłatne świadczenia lub świadczenia częściowo odpłatne. Konsekwencją takiego zróżnicowanie przychodów jest wskazanie w kolejnych przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych sposobu obliczania wartości pieniężnej świadczeń w naturze, innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Sposób obliczania wartości dla każdej z tych kategorii świadczeń został określony odmiennie, czemu ustawodawca dał wyraz w ust. 2 i 3 art. 12 oraz ust. 2, 2a i 2b art. 11 u.p.d.o.f. - dlatego dla potrzeb wykazania, że dane świadczenie jest przychodem, o którym mowa w art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f., konieczne jest jego przyporządkowanie do jednej z kategorii świadczeń wymienionych w tym przepisie i zastosowanie właściwej metody obliczenia jego wartości, pamiętając, że ustawodawca nie przewidział możliwości ustalania wartości ww. świadczeń w inny sposób niż określony w przepisach ustawy. Jeżeli zatem nie jest możliwe obliczenie wartości świadczenia według metod określonych przepisami tej ustawy, nie można pracownikowi przypisać przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Równie ważną w przedstawionym stanie faktycznym kwestią, jest możliwość ustalenia wartości nieodpłatnego świadczenia uzyskanego przez pracownika w kontekście charakteru ponoszonych wydatków. Wskazać należy na dyspozycję art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f., który stanowi, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16 u.p.d.o.f., art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9 u.p.d.o.f., art. 19 u.p.d. o.f. i art. 20 ust. 3 u.p.d.o.f., są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Według ww. regulacji aby pieniądze i wartości pieniężne mogły być traktowane jako przychód, wystarczy, by były one postawione do dyspozycji podatnika, natomiast świadczenia w naturze i inne nieodpłatne świadczenia mogą być uznane za przychód jedynie po otrzymaniu tych świadczeń przez podatnika.

Z przedstawionego przez Stronę stanu faktycznego wynika, że zakupuje towary i usługi, jednak nie jest w stanie wskazać w jakim rozmiarze poszczególni uczestnicy imprezy z zakupionych usług i towarów korzystają; zatem, w istocie zakupione towary i usługi są postawione do dyspozycji pracowników; brak jest danych, czy dana osoba (pracownik) z tego świadczenia skorzystała i w jakim zakresie. Nie można wykluczyć, że nie każdy pracownik ze świadczenia skorzysta i z jakich przyczyn.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku świadczeń nieodpłatnych opodatkowaniu może podlegać tylko przychód rzeczywiście otrzymany, a nie możliwy do otrzymania (wartość otrzymanego świadczenia, a nie możliwość skorzystania ze świadczenia).

Według Wnioskodawcy o przychodzie pracownika można mówić wyłącznie w takiej sytuacji gdy korzysta on z postawionych do dyspozycji świadczeń, a ponadto możliwe jest ustalenie wartości tego świadczenia według metod określonych w u.p.d.o.f.; natomiast gdy wartości świadczeń nie można przyporządkować do świadczeń uzyskiwanych przez konkretnego pracownika (jak to ma miejsce w rozpoznawanej sprawie), gdzie wysokość ponoszonych wydatków nie może być przypisana do konkretnego pracownika bez względu na to, czy skorzystał on z poczęstunku czy też nie (ewentualnie w jakim zakresie to nastąpiło), brak jest podstaw do ustalenia przychodu z tytułu świadczeń nieodpłatnych w związku z organizacją przez pracodawcę imprez integracyjnych.

W opinii Wnioskodawcy nie sposób przyjąć, czy pracownik rzeczywiście otrzymał owe świadczenie i jaka jest jego wartość; a skoro art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f. warunkuje możliwość uznania za przychód wartości nieodpłatnego świadczenia otrzymaniem tego świadczenia, to należy przyjąć, że w przypadku świadczeń nieodpłatnych opodatkowaniu może podlegać tylko przychód rzeczywiście otrzymany, a nie możliwy do otrzymania (wartość otrzymanego świadczenia, a nie możliwość skorzystania ze świadczenia). Zatem, o przychodzie pracownika można mówić gdy korzysta z postawionych do dyspozycji świadczeń, a ponadto możliwe jest ustalenie wartości tego świadczenia według metod określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując:

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że Jego zdaniem, jeżeli wzięcie udziału w imprezie było przychodem, to zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychód ten jest wolny od podatku do kwoty 380 zł.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie obowiązków płatnika w części dotyczącej:

* zwolnienia z opodatkowania - uznaje się za prawidłowe,

* w pozostałej części - uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłem przychodów jest stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Na podstawie art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Z powyższej definicji przychodów pracownika wynika, iż ustawodawca zaliczył do nich nie tylko otrzymane pieniądze, ale i świadczenia, które przybrały postać rzeczy, wykonywania usług, bądź udostępniania rzeczy lub praw.

Tak szerokie zdefiniowanie pojęcia przychodu pracownika wskazuje, iż w każdym przypadku, w którym uzyska on realną korzyść, będzie to rodzić obowiązek zwiększenia jego przychodu, z wyjątkiem świadczeń określonych w katalogu zwolnień przedmiotowych, zawartych w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Do nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych na rzecz pracownika związanych ze stosunkiem pracy zalicza się zatem między innymi różnego rodzaju spotkania o charakterze imprez okolicznościowo-integracyjnych, a w zasadzie ich wartość.

Jeżeli przedmiotem nieodpłatnego świadczenia lub świadczenia częściowo odpłatnego nie jest rzecz lub usługa wchodząca w zakres działalności pracodawcy, wartość pieniężną tego rodzaju świadczenia ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2-2b ustawy (art. 12 ust. 3 ww. ustawy). Stąd też, w sytuacji usług zakupionych przez pracodawcę, wartość pieniężną tych świadczeń ustala się według cen zakupu.

W myśl przepisu art. 11 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

Stosownie do art. 31 ww. ustawy, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej "zakładami pracy", są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów m.in. przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy.

Mając na uwadze powyższe, wartość ww. świadczeń Wnioskodawca ma obowiązek doliczyć do wynagrodzenia pracownika i od łącznej wartości obliczyć, pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy, według zasad przewidzianych dla opodatkowania przychodów ze stosunków pracy.

W przypadku imprezy, o której mowa we wniosku, przychód powstaje u tych osób, które w tym spotkaniu uczestniczyły.

Podkreślić również należy, że w przedmiotowej sprawie pracownik otrzymuje świadczenie o określonej wartości w związku z wzięciem udziału w spotkaniu, o którym mowa we wniosku bez względu na to, w jakim stopniu konsumował posiłki, napoje i korzystał z atrakcji. Okoliczność, że podczas imprezy okolicznościowo-integracyjnej pracownik np. nie zjadł całego dania lub nie wypił napoju, nie zmienia faktu, że świadczenie otrzymał i pozostaje bez wpływu na wysokość wydatków jakie poniósł Wnioskodawca w związku ze zorganizowaniem imprezy okolicznościowo-integracyjnej. Z podatkowego punktu widzenia bez znaczenia jest ile i jakie potrawy oraz napoje skonsumował uczestnik imprezy okolicznościowo-integracyjnej, jak również czy brał udział i w jakim zakresie skorzystał z atrakcji przewidzianych podczas imprezy. Nie ma więc uzasadnienia do rozpatrywania stopnia skonsumowania (wykorzystania) przez pracowników poszczególnych atrakcji.

Nadmienić należy, iż ewentualne trudności towarzyszące indywidualizacji świadczeń na rzecz poszczególnych pracowników mają charakter drugorzędny i nie mogą wpływać na byt i zakres obowiązku prawnego. Tak więc, problemy techniczne, na które Wnioskodawca się powołuje, nie mogą prowadzić do niemożności wyodrębnienia jaka wartość zapłaconej kwoty przypadać będzie na danego pracownika. To w interesie Zainteresowanego - jako podmiotu, na którym ciążą obowiązki płatnika - leży, aby takich problemów technicznych unikać.

Poruszoną przez Wnioskodawcę kwestię trudności w ustaleniu ilości osób uczestniczących w ww. imprezie, należy uznać za problem organizacyjny, możliwy do rozwiązania.

Należy również podkreślić, iż wśród metod ustalania wartości nieodpłatnych świadczeń ustawodawca nie przewidział określenia wartości wykorzystanych świadczeń. Stąd też, jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi zakupione wartość świadczeń ustala się według cen zakupu, a nie na podstawie wykorzystanego świadczenia.

Wartość świadczenia, jaką Wnioskodawca powinien doliczyć do przychodu danego pracownika należy więc obliczyć dzieląc całkowity koszt organizacji imprezy przez liczbę pracowników którzy wzięli w niej udział, a następnie przypisać tak obliczoną kwotę do przychodu ze stosunku pracy pracownika.

Jednocześnie stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 67 cyt. ustawy, wolna od podatku dochodowego jest wartość otrzymywanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł; rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi.

Z przepisu art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że zwolnienie od podatku dochodowego rzeczowych świadczeń otrzymanych przez pracowników, możliwe jest, jeżeli są spełnione łącznie następujące przesłanki:

* świadczenie ma charakter świadczenia rzeczowego lub pieniężnego,

* źródłem finansowania są w całości środki z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych,

* wartość tych świadczeń rzeczowych nie przekracza w roku podatkowym kwoty 380 zł.

Jak wynika z powyższego, ze zwolnienia w limitowanej części korzystają świadczenia o charakterze rzeczowym lub pieniężnym, finansowane w całości ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych.

Należy podkreślić, iż użyte w tym przepisie sformułowanie "sfinansowane w całości z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych" oznacza, że pracodawca bądź związki zawodowe są ze swej strony zobligowane do finansowania lub współfinansowania świadczeń na rzecz pracownika wyłącznie z wymienionych w tym przepisie funduszy. Przepis ten zatem określa źródło finansowania świadczeń rzeczowych, uznając że dla zastosowania zwolnienia od podatku koniecznym jest, aby pracodawca nie sfinansował tych świadczeń z innych źródeł niż zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Ustawodawca nie odnosi się natomiast do wielkości udziału w finansowaniu świadczeń rzeczowych, tj. możliwe jest zarówno pokrycie przez zakład pracy 100% wartości świadczeń, bądź częściowe jego sfinansowanie z wymienionych w przepisie źródeł.

W świetle powyższego można uznać, iż spotkania pracownicze (integracyjne), finansowane przez zakład pracy w całości z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, korzystają ze wspomnianego zwolnienia, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł.

Należy zatem uznać, iż nieodpłatne świadczenie dla pracowników w postaci uczestnictwa w imprezie okolicznościowo-integracyjnej zorganizowanej przez Wnioskodawcę prowadzi do powstania u pracownika przychodu ze stosunku pracy, polegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Aby obliczyć wartość przychodu po stronie konkretnych pracowników Wnioskodawca powinien sporządzić listę uczestników, którzy wzięli udział w imprezie. Koszt całkowity jaki Zainteresowany poniósł za zorganizowanie imprezy, należy podzielić przez liczbę uczestników (pracowników), którzy wzięli w niej udział, a następnie przypisać tak obliczoną kwotę do przychodu ze stosunku pracy pracownika.

Przychód ten jednak, w przypadku gdy jego wartość nie przekracza w roku podatkowym łącznie 380 zł, korzystać będzie ze zwolnienia z opodatkowania na mocy art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast w przypadku gdy wartość świadczenia przekroczy ww. kwotę, od nadwyżki płatnik zobowiązany będzie naliczyć, pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy wg zasad określonych w art. 31, 32 i 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.