ILPB1/415-282/10-4/AGr

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 3 marca 2010 r. (data wpływu 8 marca 2010 r.), uzupełnionym w dniu 4 czerwca 2010 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych zakresie opodatkowania przychodów - jest nieprawidłowe.

W dniu 8 marca 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodów.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych określonych w art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, w związku z czym pismem z dnia 14 maja 2010 r. nr ILPB1/415-282/10-2/AGr wezwano Zainteresowanego do usunięcia braków w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia podania bez rozpatrzenia.

Wezwanie skutecznie doręczono 27 maja 2010 r., natomiast w dniu 4 czerwca 2010 r. Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek (nadano w polskiej placówce pocztowej w dniu 1 czerwca 2010 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca w 2004 r., po wejściu Polski do Unii Europejskiej, założył w Polsce pozarolniczą działalność gospodarczą. Dokonał pełnej rejestracji działalności gospodarczej uzyskując nr NIP i nr REGON. Wobec braku zamówień na terenie Polski na oferowane usługi Wnioskodawca rozpoczął wykonywanie usług na terenie Niemiec. Przez lata 2004 i 2005 Wnioskodawca wykonywał osobiście usługi na terenie Niemiec uzyskując z tego tytułu przychody, rozliczając je i opodatkowując na terenie Polski. Na terenie Polski były również opłacane i rozliczane w podatku dochodowym składki na ubezpieczenie społeczne od prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawcy. Od roku 2006 Zainteresowany zatrudnił pracowników, i po uzyskaniu dla pracowników delegowanych zezwoleń na prace na terenie Niemiec - poprzez uzyskanie decyzji dla pracowników delegowanych - druków E-101 nadal wykonywał prace (usługi) na terenie Niemiec w latach 2006, 2007, 2008. W Polsce były opłacane za delegowanych pracowników składki ZUS oraz deklarowane i opłacane podatki dochodowe. W Polsce także Wnioskodawca za lata 2004-2008 składał roczne deklaracje podatkowe i opłacał od prowadzonej działalności gospodarczej podatki. W latach 2004-2008 Wnioskodawca również wykonywał na terenie Polski usługi - jednak ilość przychodów z tego tytułu w stosunku do przychodów uzyskiwanych na terenie Niemiec była niewielka, dla przykładu: w roku 2005 w kraju Wnioskodawca uzyskał 0,00 zł przychodów na uzyskany w roku 121.626,99 zł przychód ogólny; w roku 2006 Wnioskodawca uzyskał w Polsce 150 zł przychodu ze sprzedaży usług na uzyskany 133.926,58 zł przychód ogólny; w roku 2007 Wnioskodawca uzyskał w Polsce 3.215,83 zł na uzyskany w roku przychód w wysokości 561.119,42 zł; w roku 2008 Wnioskodawca uzyskał w Polsce ze sprzedaży usług 570 zł na uzyskanych łącznie w tym roku 827.954,21 zł przychodu.

W dniu 28 czerwca 2007 r. na terenie firmy - kooperanta Wnioskodawcy - Urząd Celny oddział zajmujący się nielegalnym zatrudnieniem dokonał kontroli legalności zatrudnienia. W wyniku dokonanej kontroli Niemiecki Zakład Ubezpieczeń Emerytalno-Rentowych zakwestionował poprawność i legalność prowadzenia na terenie Niemiec działalności przez polską firmę. Organ ten zwrócił się do polskich władz o cofnięcie wydanych druków E-101 dla pracowników zatrudnionych u Wnioskodawcy i delegowanych do pracy w Niemczech. Polskie organy ZUS wydały decyzje o cofnięciu wydanych druków E-101 dla zatrudnionych pracowników. Wnioskodawca zwrócił się z odwołaniem od tych decyzji do Sądu Okręgowego. Sąd Okręgowy wyrokami z dnia 12 grudnia 2008 r. oraz z dnia 23 lutego 2009 r. oddalił wszystkie skargi Wnioskodawcy. Po wniesieniu przez Wnioskodawcę apelacji Sąd Apelacyjny w 2009 r. oddalił obie apelacje. Orzeczenia te są prawomocne. Na podstawie wydanych wyroków przez sądy Niemiecki Zakład Ubezpieczeń Emerytalno-Rentowych wydał wobec Wnioskodawcy decyzje z dnia: 15 lipca 2009 r., 17 lipca 2009 r., 23 lipca 2009 r. stwierdzające, że Wnioskodawca w zasadzie nie prowadził na terenie Polski działalności gospodarczej, wobec tego podlega, jak i wszyscy jego pracownicy pod system ubezpieczeń niemiecki. Wnioskodawca wobec wydanych decyzji i zapadłych wyroków dokonał korekty wszystkich zapłaconych składek w zakresie ubezpieczeń społecznych dotyczących jego i zatrudnionych pracowników w firmie w okresie prowadzenia działalności gospodarczej. Niemiecki urząd stoi na stanowisku, że Wnioskodawca de facto prowadził na terenie Niemiec działalność gospodarczą, i wobec tego na terenie Niemiec musi dokonać płatności wszystkich świadczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej i zatrudnianiem pracowników na terenie Niemiec. W wydanych decyzjach niemieckie organy orzekły o obowiązku zapłaty ponad 70.000 EURO. Jednak procedura w sprawie objęcia pracowników ubezpieczeniem niemieckim trwa nadal. Niemieccy urzędnicy uważają, że wszelkie daniny należy uiścić na terenie Niemiec od prowadzonej działalności w latach 2004-2008.

W 2009 r. Wnioskodawca "zakończył" prowadzenie działalności gospodarczej na terenie Polski i dokonał jej wyrejestrowania. ZUS w 2009 r. po wydanych wyrokach przez sądy dokonał zwrotu części składek na ubezpieczenie społeczne - lecz tylko dotyczących tych pracowników, których bezpośrednio dotyczyły prowadzone przez sądy sprawy. ZUS pomimo złożonego wniosku przez Wnioskodawcę nie dokonał zwrotu składek na ubezpieczenie społeczne pracowników, których nie dotyczył bezpośrednio spór i wydane wyroki. W sprawie pozostałych pracowników obecnie toczy się postępowanie sądowe przez Sądem Okręgowym.

Zarówno Wnioskodawca, jak i zatrudniani przez niego pracownicy są obywatelami Rzeczypospolitej Polskiej i na terenie Polski zamieszkują oraz na terenie Polski prowadzą swoje główne interesy. Co prawda sumarycznie większość czasu w latach 2004-2009 Wnioskodawca spędził na terenie Niemiec wykonując tam usługi na rzecz kontrahenta niemieckiego. Od 2009 r. Wnioskodawca nie prowadzi już działalności gospodarczej ani na terenie Polski ani na terenie Unii Europejskiej i RFN. Wnioskodawca od 2009 r. jest pracownikiem niemieckiej firmy i wykonuje prace na terenie Niemiec.

W uzupełnieniu wniosku, w kontekście stwierdzenia czy Wnioskodawca ma na terytorium Niemiec zakład w rozumieniu umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku podpisanej w Berlinie dnia 14 maja 2003 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90) Zainteresowany przedstawił co następuje.

Wnioskodawca na terytorium Niemiec wykonywał kontrakty przez okres do 12 miesięcy w roku, przeważnie mniej niż 12 miesięcy o kilka dni. Kontrakty były zawierane na każdy rok osobno, najczęściej w początkach stycznia, z okresem realizacji do końca roku, ale praktycznie kontrakty były realizowane jedynie do 23 grudnia każdego roku. Jednak jedyne "biuro" i siedziba działalności gospodarczej była w tym czasie w Polsce. Jako że Wnioskodawca prowadził działalność gospodarczą jako osoba fizyczna, w tym czasie kiedy wykonywał prace przy zawartych kontraktach w Niemczech, czy to osobiście, czy nadzorując zatrudnionych pracowników (obywateli polskich) - nie był obecny w tym samym czasie na terenie Polski w miejscu siedziby działalności gospodarczej. Jak wynika z załączonych wyroków sądów polskich, i dokonanych ustaleń w toku postępowania sądowego, w Polsce Wnioskodawca realizował znikomą ilość kontraktów w ramach prowadzonej działalności gospodarczej - ale te kontrakty w Polsce były również realizowane. Wnioskodawca nie przebywał nieprzerwanie na terenie Niemiec przez okres 12 miesięcy. Często Wnioskodawca przyjeżdżał do Polski w celu załatwienia spraw urzędowych, zatrudniania pracowników, rozliczania pracowników, sporządzania dokumentacji dotyczącej prowadzonej działalności gospodarczej, etc. Wnioskodawca nie posiadał "biura" na terenie Niemiec - tam działalność Wnioskodawcy i jego pracowników ograniczała się jedynie do realizacji zawartego w danym czasie kontraktu. Wynagrodzenia pracowników były płacone w Polsce w ramach zarejestrowanej w Polsce działalności gospodarczej.

W świetle art. 5 ust. 1 i 2 lit. c umowy z dnia 14 maja 2003 r. pomiędzy Rzeczypospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec - zdaniem Wnioskodawcy określenie "zakład" obejmuje siedzibę działalności gospodarczej Wnioskodawcy w Polsce. Także treść art. 5 ust. 3 wskazanej umowy zdaje się wskazywać, że zakład mógł mieć miejsce na terenie realizacji prac na terenie Polski jak i Niemiec. W latach 2007 i 2008 Wnioskodawca zawarł dwa kontrakty na okresy nie przekraczające 12 miesięcy. Kontrakty były zawarte rok po roku, na początku roku z okresem realizacji do końca roku, a praktycznie kontrakty były realizowane tylko do 23 grudnia 2007 i 2008 r.

Jednak treść art. 5 ust. 5 powołanej umowy wskazuje, że pierwszeństwo dla określenia siedziby "zakładu" należy traktować państwo faktycznej siedziby prowadzonej działalności gospodarczej - to jest w Polsce, ponieważ Wnioskodawca jedynie na terenie Polski miał czynne biuro prowadzonej działalności gospodarczej, i tylko tam działał, i tylko tam był czynny dla zawierania umów w imieniu przedsiębiorstwa. Wnioskodawca nie miał na terenie Niemiec takiego biura, nie działał w imieniu przedsiębiorstwa na terenie Niemiec względem osób trzecich, i nie zawierał tam żadnych umów. Działalność Wnioskodawcy na terenie Niemiec ograniczała się do realizacji zawartych kontraktów, i nadzoru nad pracownikami zatrudnionymi poprzez Wnioskodawcę przy realizacji kontraktów w Niemczech.

Wnioskodawca w latach 2006-2008 nie opodatkowywał osiąganych dochodów z dochodami małżonka w sposób o którym mowa w art. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Lat wcześniejszych Wnioskodawca nie pamięta. Wnioskodawca od roku 2004 do roku 2009 rozliczał się według stałej skali podatkowej - podatku liniowego 19% - podatku dochodowego od osób fizycznych dla osób prowadzących działalność gospodarczą.

Część pracowników Wnioskodawcy w ciągu roku pracowała przez okres nie przekraczający łącznie 183 dni w ciągu danego roku podatkowego (w okresie 12 miesięcy od 1 stycznia do 31 grudnia), jak również część pracowników Wnioskodawcy w ciągu roku pracowała przez okres przekraczający łącznie 183 dni w ciągu danego roku podatkowego.

W związku z powyższym zadano następujące pytania dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodów:

Zdaniem Wnioskodawcy, konsekwencją wydanych decyzji przez ZUS, wydanych wyroków przez polskie sądy, oraz wydanych decyzji przez Niemiecki Zakład Ubezpieczeń jest to, że Wnioskodawca został "przeniesiony" z polskiego systemu podatkowego do niemieckiego systemu podatkowego. Dlatego też Wnioskodawca powinien dokonać w Polsce korekt wszystkich uzyskanych dochodów za lata 2004-2009, i osiągnięte w tym czasie dochody własne i swoich pracowników powinien zadeklarować na terenie Niemiec. Dotyczy to również wszystkich zatrudnionych pracowników przez Wnioskodawcę w latach 2006-2009.

Ze względu na miejsce zamieszkania Wnioskodawcy i zatrudnionych przez niego pracowników na terenie Polski wszystkie te osoby są objęte nieograniczonym obowiązkiem podatkowym na terenie Polski - z czego wynika, że uzyskany i opodatkowany dochód poza granicami Polski powinien być zadeklarowany na terenie Polski w ramach i na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej pomiędzy Polską a RFN.

Składki na ubezpieczenia społeczne naliczone i zapłacone na terenie Niemiec na podstawie wydanych decyzji w tym zakresie przez władze niemieckie - podlegają odliczeniu od dochodu uzyskanego na terenie Polski zgodnie z treścią ETS z dnia 19 listopada 2009 r. w sprawie o sygnaturze akt C-314/08 - Filipiak przeciwko Polsce.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Stosownie do treści art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), osoby fizyczne, jeżeli mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Na podstawie art. 4a tej ustawy, powołany przepis stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Zgodnie z dyspozycją przepisu art. 7 ust. 1 umowy z dnia 14 maja 2003 r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90), zyski przedsiębiorstwa Umawiającego się Państwa (Polski) podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie (Polsce), chyba że przedsiębiorstwo prowadzi działalność gospodarczą w drugim Umawiającym się Państwie (Niemczech) poprzez położony tam zakład. Jeżeli przedsiębiorstwo wykonuje działalność w ten sposób, to zyski przedsiębiorstwa mogą być opodatkowane w drugim Państwie (Niemcy), jednak tylko w takiej mierze, w jakiej mogą być przypisane temu zakładowi.

Analiza powyższego zapisu wskazuje m.in., że dochód przedsiębiorstwa, co do zasady, opodatkowany jest w państwie rezydencji, czyli w Polsce. W państwie zakładu - w Niemczech opodatkowany jest wyłącznie dochód uzyskany z tego zakładu.

Zgodnie z przepisami art. 5 powołanej umowy określenie "zakład" oznacza stałą placówkę, przez którą całkowicie lub częściowo prowadzona jest działalność przedsiębiorstwa. Określenie "zakład" obejmuje w szczególności:

Plac budowy lub prace budowlane albo instalacyjne stanowią zakład tylko wtedy, jeżeli trwają one dłużej niż dwanaście miesięcy (art. 5 ust. 3 umowy).

Jednocześnie w umowie zastrzeżone zostało, że określenie "zakład" nie obejmuje:

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca w 2004 r. założył w Polsce pozarolniczą działalność gospodarczą, opodatkowaną na zasadach określonych w art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. tzw. podatkiem liniowym. Wobec braku zamówień na terenie Polski na oferowane usługi Wnioskodawca wykonywał również usługi na terenie Niemiec. Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, iż Wnioskodawca nie miał na terytorium Niemiec zakładu w rozumieniu umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku. W roku 2009 Wnioskodawca zakończył prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce.

Zatem stwierdzić należy, iż skoro Wnioskodawca prowadził działalność gospodarczą w Polsce, wykonując usługi w Niemczech, jednakże nie przez położony tam zakład w rozumieniu art. 5 cytowanej umowy, to przychód osiągany z tytułu takiej działalności - zgodnie z tą umową - podlega opodatkowaniu wyłącznie w państwie rezydencji, tj. w Polsce. W takim przypadku nie następuje podwójne opodatkowanie przychodu, a zatem nie należy stosować przewidzianej w umowie metody zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu. Całość uzyskiwanego z działalności gospodarczej przychodu podlega bowiem opodatkowaniu tylko w Polsce na zasadach przewidzianych w polskim prawie podatkowym, tj. w przypadku Zainteresowanego dochód powinien być opodatkowany zgodnie z wybraną formą opodatkowania pozarolniczej działalności gospodarczej, czyli na zasadach określonych w art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy, iż konsekwencją wydanych decyzji przez ZUS, wydanych wyroków przez polskie sądy, oraz wydanych decyzji przez Niemiecki Zakład Ubezpieczeń został on "przeniesiony" z polskiego systemu podatkowego do niemieckiego systemu podatkowego uznano za nieprawidłowe. W konsekwencji Wnioskodawca nie jest zobowiązany dokonać korekty zadeklarowanych dochodów na terenie Polski za lata 2004-2009.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku Wnioskodawca dołączył plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Ponadto tut. Organ informuje, iż zgodnie z art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretacje przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Przepis art. 3 pkt 2 ustawy - Ordynacja podatkowa stanowi, iż ilekroć w ustawie jest mowa o przepisach prawa podatkowego - rozumie się przez to przepisy m.in. ustaw podatkowych oraz przepisy wydanych na ich podstawie aktów wykonawczych.

Natomiast poprzez ustawy podatkowe, zgodnie z art. 3 pkt 1 ustawy - Ordynacja podatkowa należy rozumieć ustawy dotyczące podatków, opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych określające podmiot, przedmiot opodatkowania, powstanie obowiązku podatkowego, podstawę opodatkowania, stawki podatkowe oraz regulujące prawa i obowiązki organów podatkowych, podatników, płatników i inkasentów, a także ich następców prawnych oraz osób trzecich.

W związku z powyższym tut. Organ nie jest upoważniony do udzielania informacji o obowiązkach podatkowych względem niemieckiego organu podatkowego.

Wniosek w części dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika rozstrzygnięto w dniu 16 czerwca 2010 r. interpretacją indywidualną nr ILPB1/415-282/10-5/AGr, natomiast w zakresie pozostałych pytań oznaczonych we wniosku ORD-IN nr 3, 5 i 6 rozstrzygnięto w dniu 16 czerwca 2010 r. postanowieniem nr ILPB1/415-282/10-6/AGr.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.