ILPB1/415-25/13/16-S/IM - Określenie skutków podatkowych związanych ze sprzedażą samochodu osobowego wykupionego po zakończeniu jego leasingu.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów - uwzględniając wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 11 grudnia 2013 r. sygn. akt I SA/Po 574/13 - stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 28 listopada 2012 r. (data wpływu 2 stycznia 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych związanych ze sprzedażą samochodu osobowego wykupionego po zakończeniu jego leasingu - jest prawidłowe.

W dniu 2 stycznia 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych związanych ze sprzedażą samochodu osobowego wykupionego po zakończeniu jego leasingu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Od dnia 5 grudnia 2008 r. w wyniku cesji umowy leasingowej z dnia 27 lutego 2008 r. dotyczącej najmu samochodu osobowego, rok produkcji 2008, firma Wnioskodawcy będąca firmą osoby fizycznej wstąpiła we wszelkie prawa i obowiązki korzystającego z ww. umowy leasingowej. W wyniku zawartego porozumienia wszelkie koszty (raty leasingowe) związane z kontynuacją umowy leasingowej zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów firmy Wnioskodawcy.

W dniu 31 lipca 2012 r. na podstawie faktury, Wnioskodawca dokonał zakupu ww. samochodu osobowego za kwotę 86.994,28 zł brutto. Po wykupie samochód ten nie został wprowadzony do majątku firmy i nie był w jakikolwiek sposób wykorzystywany w ramach prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej. Służył wyłącznie celom prywatnym.

Samochód ten Wnioskodawca eksploatuje do dnia dzisiejszego ale zamierza go sprzedać.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy przychód ze sprzedaży samochodu wykupionego z leasingu na cele prywatne stanowi przychód ze zbycia rzeczy (art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d) ustawy o p.d.o.f. - Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), a w związku z tym powstanie on wyłącznie w sytuacji, gdy do sprzedaży pojazdu dojdzie przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie, czyli wykup z leasingu?

Zdaniem Wnioskodawcy, przychód ze sprzedaży samochodu wykupionego z leasingu na cele prywatne stanowi przychód ze zbycia rzeczy (art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d) ustawy o p.d.o.f. - Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.). Zgodnie z zapisami ustawy powstanie on wyłącznie w sytuacji gdy do sprzedaży pojazdu dojdzie przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca w którym nastąpiło jego nabycie, czyli wykup z leasingu.

Nie mają tu zastosowania przepisy art. 14 ust. 2 ustawy o p.d.o.f. ponieważ samochód ten nigdy nie był ujęty w ewidencji środków trwałych i nie należał do majątku firmy. Nie ujęcie przedmiotowego samochodu w ewidencji środków trwałych nie wynikało z takiej decyzji, czy świadomego i celowego działania firmy w celu uniknięcia w przyszłości opodatkowania jego sprzedaży, ale z faktu nie posiadania tytułu prawnego do własności tego samochodu. Z zapisu ustawy jasno i jednoznacznie wynika, że za przychód z działalności gospodarczej uważa się przychody z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej składników majątku będących:

- ujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym także przychody z odpłatnego zbycia składników majątku wymienionych w lit. b, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu użytkowego lub udziału w takim prawie nieujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych z zastrzeżeniem ust. 2c przy określaniu wysokości przychodów przepisy ust. 1 i art. 19 stosuje się odpowiednio.

Nie ma tutaj zastosowania również zapis art. 10 ust. 2 pkt 3 ustawy który mówi wyraźnie o składnikach majątku wskazanych w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy, czyli dotyczy środków trwałych i wyposażenia będących majątkiem firmy ujętym we właściwych ewidencjach.

Wykupiony przez Wnioskodawcę samochód nie spełnia definicji środka trwałego zawartego w art. 22a ust. 1 ustawy, ponieważ od chwili nabycia pojazd nie był używany na potrzeby działalności gospodarczej, a tym samym nie został nigdy wprowadzony do ewidencji środków trwałych.

Sam fakt wykorzystywania samochodu na podstawie umowy najmu, który nigdy nie był własnością firmy w działalności gospodarczej nie powoduje powstania obowiązku rozliczenia jego sprzedaży na zasadach art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy. Interpretacja językowa tego artykułu bezspornie i jednoznacznie określa warunek konieczny jaki musi być spełniony, aby przychód ze sprzedaży przedmiotowego samochodu był uznany za przychód z działalności gospodarczej. Warunkiem tym jest ujęcie w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Nie ma tutaj znaczenia fakt wcześniejszego wykorzystywania tego samochodu w działalności gospodarczej na podstawie umowy leasingu oraz obciążania kosztów podatkowych ratami leasingowymi i innymi kosztami eksploatacyjnymi. Umowę leasingu należy w tym przypadku traktować identycznie jak każdą inną umowę najmu środka trwałego na potrzeby działalności gospodarczej, gdzie fakt obciążania kosztami podatkowymi mojej firmy nie ma żadnego znaczenia co do określenia źródła przychodu z jego sprzedaży.

Należy zauważyć, iż przepis art. 14 ust. 2 powołanej ustawy nie wymienia wszystkich przychodów z działalności, o której nowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy. Natomiast przepis art. 14 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy, wskazuje na niektóre rodzaje przychodów zaliczanych również do przychodów z działalności gospodarczej i wymienia m.in. warunki uznania za przychód z działalności gospodarczej zbycie składników majątku wykorzystywanego na potrzeby związane z działalnością gospodarczą uzależniając je od ujęcia środka trwałego w ewidencji środków trwałych firmy. Ustawodawca precyzyjnie określa warunki, których spełnienie warunkuje uznanie sprzedaży środków trwałych wykorzystywanych w działalności gospodarczej za przychód z działalności gospodarczej. To, że przepis art. 14 ust. 2 nie wymienia wszystkich przychodów z działalności nie zmienia faktu, że precyzyjnie określa warunki konieczne do spełnienia, aby sprzedaż środka trwałego wykorzystywanego w działalności uznać za przychód z działalności gospodarczej. Ten przypadek jest jako przykładowy precyzyjnie opisany przez ustawodawcę. Zdaniem ustawodawcy, warunkiem koniecznym uznania sprzedaży środka trwałego wykorzystywanego na potrzeby działalności gospodarczej jest ujęcie jego w ewidencji środków trwałych, czyli wykazanie jego jako majątku firmy. Zdanie ustawodawcy w tym zakresie jest jednoznaczne i precyzyjne. Niedopuszczalna jest interpretacja rozszerzająca oraz nieuwzględniająca warunku koniecznego wykazania wykorzystywanego środka trwałego w majątku firmy.

Przyjęcie odmiennego stanowiska byłoby nie tylko niezgodne z zapisami ww. ustawy, ale rodziłoby konsekwencje odmiennego opodatkowania sprzedaży innych środków trwałych wykorzystywanych w działalności firmy na podstawie umów dzierżawy, co nie ma miejsca.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, z zapisów ustawy p.d.o.f. jasno i jednoznacznie wynika, że wykupiony przez Zainteresowanego samochód należy traktować jak składnik majątku dla którego mają zastosowanie przepisy art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d.

W dniu 15 marca 2013 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu wydał interpretację indywidualną nr ILPB1/415-25/13-2/IM stwierdzając, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku uznaje się za nieprawidłowe.

W interpretacji indywidualnej wskazano, że sprzedaż przedmiotowego samochodu generować będzie przychód ze źródła o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. pozarolniczej działalności gospodarczej.

W konsekwencji powołany w stanowisku Wnioskodawcy art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie ma w przedmiotowej sprawie zastosowania

Pismem z dnia 28 marca 2013 r. Wnioskodawca wezwał Organ podatkowy do usunięcia naruszenia prawa w interpretacji indywidualnej z dnia 15 marca 2013 r. nr ILPB1/415-25/13-2/IM. Odpowiedź na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa została udzielona w dniu 17 kwietnia 2013 r. pismem nr ILPB1/415W-38/13-2/AP, w którym stwierdzono brak podstaw do zmiany interpretacji indywidualnej.

W dniu 17 maja 2013 r. Strona wniosła skargę skierowaną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu za pośrednictwem tut. Organu.

Odpowiedź na skargę została udzielona pismem z dnia 11 czerwca 2013 r. nr ILPB1/4160-47/13-2/AP.

Wyrokiem z dnia 11 grudnia 2013 r. sygn. akt I SA/Po 574/13 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uchylił zaskarżoną interpretację.

W dniu 29 stycznia 2014 r. Organ podatkowy: Minister Finansów Organ upoważniony: Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu złożył do Naczelnego Sądu Administracyjnego skargę kasacyjną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 11 grudnia 2013 r. sygn. akt I SA/Po 574/13.

W dniu 12 kwietnia 2016 r. Organ podatkowy: Minister Finansów Organ upoważniony: Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu cofnął skargę kasacyjną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 11 grudnia 2013 r. sygn. akt I SA/Po 574/13.

Postanowieniem z dnia 12 maja 2016 r. sygn. akt II FSK 940/14 Naczelny Sąd Administracyjny umorzył postępowanie kasacyjne.

W dniu 23 czerwca 2016 r. do tutejszego Organu wpłynął prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 11 grudnia 2013 r. sygn. akt I SA/Po 574/13 uchylający zaskarżoną interpretację z dnia 15 marca 2013 r. nr ILPB1/415-25/13-2/IM.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wskazał, że w zaskarżonej interpretacji indywidualnej dokonano błędnej wykładni prawa.

Zdaniem Sądu warunkiem przypisania przychodu ze sprzedaży składnika mienia do źródła, jakim jest działalność gospodarcza, jest konieczność uznania danego składnika za środek trwały i ujęcia go w ewidencji środków trwałych.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zauważył, że samochód osobowy był wykorzystywany do prowadzonej działalności gospodarczej skarżącego wyłącznie w ramach umowy leasingu, czyli na podstawie umowy mocą której w zamian za opłatę, leasingodawca przekazał leasingobiorcy prawo do używania danego składnika przez uzgodniony okres. Samochód ten nie był zaliczony do majątku firmy skarżącego, nie był zatem środkiem trwałym. Po zakończeniu umowy leasingowej samochód został nabyty przez Wnioskodawcę wyłącznie dla celów osobistych. Skarżący nie wykorzystywał zakupionego samochodu w prowadzonej działalności gospodarczej, w związku z tym samochód nie mógł być uznany za środek trwały przedsiębiorstwa i ujęty w ewidencji środków trwałych. Zdaniem Sądu nie można uznać za prawidłowe w świetle obowiązującego prawa stanowisko, że z uwagi na fakt obciążania kosztów działalności gospodarczej wydatkami związanymi z ratami leasingowymi oraz wydatkami za paliwo, samochód staje się składnikiem firmy leasigobiorcy. Sąd podkreślił, że podatnik korzysta w okresie leasingu operacyjnego z obcego środka trwałego.

W związku z powyższym Sąd stwierdził, że stanowisko Ministra Finansów zawarte w zaskarżonej interpretacji, że przychód z odpłatnego zbycia składnika majątku wykorzystywanego w działalności gospodarczej (również w ramach umowy leasingu), stanowi przychód z działalności gospodarczej, nawet jeśli ten składnik nie został wprowadzony do ewidencji środków trwałych, jest niezgodne z literalnym brzmieniem art. 14 ust. 2 pkt 1 u.p.d.o.f.

Przepis art. 14 ust. 2 pkt 1 jest uzupełnieniem, przepisu art. 14 ust. 1 u.p.d.o.f., skoro ustawodawca zdecydował się w omawianym przepisie wymienić konkretne składniki majątkowe, m.in. środki trwałe ujęte w ewidencji środków trwałych, których sprzedaż generuje przychód z działalności gospodarczej, to nie można przyjąć, że katalog ten nie jest zamknięty i uznać za przychód z działalności gospodarczej również sprzedaż składników nie ujętych zgodnie z przepisami prawa w ewidencji środków trwałych.

W związku z tym, w ocenie Sądu, wyłącznie na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d, w związku z art. 14 ust. 2 pkt 1, oraz art. 10 ust. 2 pkt 3 u.p.d.o.f. można rozpatrywać kwalifikację przychodu ze sprzedaży samochodu, wykorzystywanego wcześniej do działalności gospodarczej na podstawie umowy leasingu, do określonego źródła przychodu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego - biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 11 grudnia 2013 r. sygn. akt I SA/Po 574/13 - stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego należy uznać za prawidłowe.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, rozpatrując ponownie przedmiotową sprawę stwierdza co następuje.

Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) zawiera w art. 10 ust. 1 katalog źródeł przychodów, z których dochody podlegają opodatkowaniu według zasad określonych dla danego źródła przychodów.

Jednym z tych źródeł przychodów, określonym w art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, jest pozarolnicza działalność gospodarcza.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 powołanej ustawy, za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Wymieniony wyżej art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że przychodem z działalności gospodarczej jest również odpłatne zbycie składników majątku wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą będących:

- ujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym także przychody z odpłatnego zbycia składników wymienionych w lit. b, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu użytkowego lub udziału w takim prawie nieujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z zastrzeżeniem ust. 2c; przy określaniu wysokości przychodów przepisy ust. 1 i art. 19 stosuje się odpowiednio.

Natomiast w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, odrębnym źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Na gruncie ww. przepisów przychód ze sprzedaży rzeczy ruchomej (w tym samochodu osobowego) kwalifikowany jest do źródła przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d, czyli do odpłatnego zbycia rzeczy.

Jednakże, jeżeli rzecz ruchoma stanowi składnik majątku wymieniony w art. 14 ust. 2 pkt 1, to przychód ze sprzedaży tej rzeczy będzie zaliczony do źródła przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, czyli do pozarolniczej działalności gospodarczej.

Przychody z odpłatnego zbycia składników majątku, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1, z zastrzeżeniem ust. 3, podlegają opodatkowaniu nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a pomiędzy pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia, nie upłynęło 6 lat (art. 10 ust. 2 pkt 3 ww. ustawy).

W związku z powyższym, w sytuacji gdy zakupiony po zakończeniu umowy leasingu operacyjnego samochód osobowy nie jest przez podatnika wykorzystywany w pozarolniczej działalności gospodarczej i nie został zaliczony do składników majątku firmy, wymienionych w art. 14 ust. 2 pkt 1, to przychód uzyskany ze sprzedaży tego samochodu nie będzie stanowił przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Przychód ze sprzedaży tego samochodu należy zakwalifikować do źródła przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d, czyli do odpłatnego zbycia rzeczy. A w takiej sytuacji obowiązek podatkowy nie powstanie, jeżeli zbycie tej rzeczy będzie miało miejsce po upływie pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło jej nabycie.

Odnosząc się zatem do opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że skoro samochód osobowy nabyty przez Wnioskodawcę po zakończeniu umowy leasingu operacyjnego Zainteresowany zamierza przeznaczyć wyłącznie na cele prywatne i nie zostanie wprowadzony do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych to jego odpłatne zbycie nie generuje przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Sprzedaż przedmiotowego samochodu należy kwalifikować do źródła przychodów z tytułu odpłatnego zbycia innych rzeczy - określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d przywołanej ustawy. A w konsekwencji, jeśli zbycie przedmiotowego samochodu nastąpi po upływie pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło jego nabycie (wykup przedmiotu leasingu), obowiązek podatkowy nie powstanie.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że przychód ze sprzedaży samochodu wykupionego z leasingu na cele prywatne stanowi źródło przychodów ze zbycia rzeczy - o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - a w związku z tym przychód ten powstanie wyłącznie w sytuacji, gdy do sprzedaży pojazdu dojdzie przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło jego nabycie, czyli wykup od leasingodawcy.

Z uwagi na powyższe stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania uchylonej interpretacji, tj. na dzień 15 marca 2013 r.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.