ILPB1/415-198/12-5/AP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 22 lutego 2012 r. (data wpływu 23 lutego 2012 r.), uzupełnionym w dniu 12 czerwca 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów - jest prawidłowe.

W dniu 23 lutego 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodów oraz w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

Z uwagi na fakt, iż przedmiotowy wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa w art. 14b § 3 oraz art. 14f § 1 i § 2 ustawy - Ordynacja podatkowa, pismem z dnia 17 maja 2012 r. nr ILPB1/415-198/12-2/AP Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia podania bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłano w dniu 17 maja 2012 r. (skutecznie doręczono w dniu 4 czerwca 2012 r.), natomiast w dniu 12 czerwca 2012 r. do tut. Organu wpłynęła odpowiedź na ww. wezwanie, w której Zainteresowana uzupełniła ww. wniosek (nadano w polskiej placówce pocztowej w dniu 11 czerwca 2012 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

We wrześniu 2002 r. Wnioskodawczyni kupiła jako osoba fizyczna ograniczone prawo do lokalu własnościowego na rynku wtórnym. Została przyjęta w poczet członków spółdzielni i przejęła wniesiony wkład budowlany. Lokal wykorzystywała w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, poniesione nakłady jako inwestycje w obiekcie obcym amortyzowała i inwestycje - środek trwały - amortyzowała.

W 2006 r. budynek spalił się. Od ubezpieczyciela Wnioskodawczyni otrzymała wypłatę odszkodowania, kwota przewyższała wartość niezamortyzowanych nakładów, w związku z czym nadwyżkę potraktowała jako przychód i opodatkowała. Zainteresowana zwróciła się do spółdzielni o odbudowanie lokalu i wydanie Jej do użytkowania zgodnie z posiadanym własnościowym spółdzielczym prawem do lokalu, którego nie ma. Spółdzielnia odmówiła, a Wnioskodawczyni skierowała sprawę do Sądu o zwrot wartości rynkowej tego prawa na bazie zwaloryzowanego wkładu budowlanego wniesionego do spółdzielni.

Sąd Okręgowy zasądził na rzecz Wnioskodawczyni kwotę 2 630 630 zł, spółdzielnia wniosła apelację, a Sąd Apelacyjny uznał stanowisko spółdzielni, że prawo wygasło i wydał wyrok zasądzający dla Zainteresowanej kwotę 378 232,07 zł W uzasadnieniu podał, że jest to wartość ubezpieczenia otrzymanego przez spółdzielnię, a skoro koszty ubezpieczenia pochodziły z majątku Wnioskodawczyni - była nimi obciążana przez spółdzielnię - to podana kwota stanowi podstawę wyroku dla Zainteresowanej. W pozostałym zakresie powództwo oddalono.

W uzupełnieniu wniosku Zainteresowana wskazała, że przychody z działalności gospodarczej opodatkowane były w 2011 r. podatkiem liniowym i rozliczone PIT-36L.

Koszty opłat sądowych / koszty procesu nie zostały zwrócone, jako powódka Wnioskodawczyni przegrała proces w zakresie roszczenia o 260 000 zł, a więc została obciążona kosztami (zwrócono Jej około 8%).

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Tut. Organ informuje, iż treść powyższych pytań wynika z wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej oraz jego uzupełnienia.

Jednocześnie wskazać należy, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytania oznaczone nr 3, 5 i 6, dotyczące kosztów uzyskania przychodów, natomiast wniosek w części dotyczącej pytań oznaczonych nr 1, 2 i 4, dotyczących opodatkowania przychodu, został rozstrzygnięty odrębną interpretacją indywidualną z dnia 18 czerwca 2012 r. nr ILPB1/415-198/12-4/AP.

Zdaniem Wnioskodawczyni, otrzymana we wrześniu 2011 r. kwota nie stanowi przychodu, jak również odsetki od niej zasądzone. Nie miało miejsca odpłatne zbycie własnościowego prawa do lokalu. W wersji, że jest to przychód Zainteresowana uważa, że zarówno koszty sądowe, jak i koszt nabycia własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu są kosztem uzyskania, a w efekcie niskiej wypłaty powstaje strata do rozliczenia w przyszłych latach, chyba że Sąd Najwyższy zmieni wyrok na korzystniejszy dla Zainteresowanej. Ewentualny termin płatności podatku - zeznanie roczne - kwiecień 2012 r.

Doprecyzowując własne stanowisko Wnioskodawczyni wskazała, że uważa, iż otrzymane odszkodowanie ani odsetki nie podlegają opodatkowaniu.

Zainteresowana uważa, że kwota zakupu własnościowego prawa do lokalu stanowi dla osoby fizycznej koszt uzyskania przychodu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Zatem kosztem uzyskania przychodów nie są wszystkie wydatki, ale tylko takie, które nie są wymienione w art. 23 ww. ustawy i których poniesienie pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z uzyskaniem (zwiększeniem) przychodu z danego źródła, bądź też zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów. Jednakże ciężar wskazania owego związku spoczywa na Wnioskodawczyni, która wywodzi z tego określone skutki prawne.

Kosztami uzyskania przychodu są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Z oceny związku z prowadzoną działalnością winno wynikać, iż poniesiony wydatek obiektywnie może się przyczynić do osiągnięcia przychodów z danego źródła. Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu winien, w myśl powołanego przepisu, spełniać łącznie następujące warunki:

* pozostawać w związku przyczynowo-skutkowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,

* nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

* być właściwie udokumentowany.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni kupiła, jako osoba fizyczna, ograniczone prawo do lokalu własnościowego na rynku wtórnym. Została przyjęta w poczet członków spółdzielni i przejęła wniesiony wkład budowlany. Lokal wykorzystywała w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. W 2006 r. budynek spalił się. Zainteresowana zwróciła się do spółdzielni o odbudowanie lokalu i wydanie Jej do użytkowania zgodnie z posiadanym własnościowym spółdzielczym prawem do lokalu, którego nie ma. Spółdzielnia odmówiła, a Wnioskodawczyni skierowała sprawę do Sądu o zwrot wartości rynkowej tego prawa na bazie zwaloryzowanego wkładu budowlanego wniesionego do spółdzielni. W konsekwencji Sąd Okręgowy zasądził na rzecz Wnioskodawczyni kwotę 2 630 630 zł W związku z powyższym Zainteresowana powzięła wątpliwość, czy koszty opłat sądowych, koszty procesu, a także kwota zakupu własnościowego prawa do lokalu mogą stanowić koszt uzyskania przychodów.

Zauważyć należy, iż opisane w treści wniosku koszty (koszty opłat sądowych, koszty procesu) nie zostały wymienione w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, określonym w art. 23 ww. ustawy. Jednakże sam fakt niezaliczenia tych kosztów do wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie decyduje jeszcze o tym, że wydatek ten jest kosztem uzyskania przychodu. Wydatek ten musi bowiem spełniać ogólną zasadę zawartą w art. 22 ust. 1 ustawy, tj. zostać poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Z treści wniosku wynika, iż poniesione przez Wnioskodawczynię wydatki, dotyczące opłat sądowych, kosztów procesu, miały związek z dochodzeniem przez Nią Jej praw oraz ochroną interesów związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Mając powyższe na względzie stwierdzić należy, iż skoro - jak wynika z treści wniosku - powyższe koszty były wydatkami poniesionymi w celu zwrotu wartości rynkowej prawa do lokalu, w konsekwencji czego Wnioskodawczyni otrzymała odszkodowanie, to wydatki te, w myśl ogólnej zasady określonej art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, mogą stanowić koszty uzyskania przychodów.

Natomiast w odniesieniu do możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty zakupu spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, tut. Organ stwierdza co następuje.

Z treści wniosku wynika, że przedmiotowy lokal, który uległ spaleniu, był przez Wnioskodawczynię wykorzystywany w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Jak wskazała Zainteresowana, poniesione nakłady jako inwestycje w obiekcie obcym oraz inwestycje - środek trwały - amortyzowała.

W myśl art. 22 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z art. 22a-22o, z uwzględnieniem art. 23.

Stosownie do treści art. 22a ust. 1 ww. ustawy, amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

- o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, zwane środkami trwałymi.

Amortyzacji podlegają również, z zastrzeżeniem art. 22c, niezależnie od przewidywanego okresu używania przyjęte do używania inwestycje w obcych środkach trwałych, zwane dalej "inwestycjami w obcych środkach trwałych" - zwane także środkami trwałymi (art. 22a ust. 2 pkt 1 ww. ustawy).

Podatnicy, z wyjątkiem tych, którzy ze względu na ogłoszoną upadłość obejmującą likwidację majątku nie prowadzą działalności gospodarczej, dokonują odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, o których mowa w art. 22a ust. 1 i ust. 2 pkt 1-3 oraz w art. 22b (art. 22f ust. 1 ww. ustawy).

Zauważyć należy, iż, co do zasady, wydatki poniesione przez podatnika na nabycie lub wytworzenie środków trwałych, w tym również stanowiące inwestycje w obcych środkach trwałych, są rozliczane w czasie i podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej pośrednio poprzez odpisy amortyzacyjne dokonywane od wartości początkowej tych środków.

Zgodnie z art. 22g ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z uwzględnieniem ust. 2-18, uważa się w razie odpłatnego nabycia - cenę ich nabycia.

Za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji, oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. W przypadku importu cena nabycia obejmuje cło i podatek akcyzowy od importu składników majątku (art. 22g ust. 3 ww. ustawy).

Jednakże należy zauważyć, że zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 5 i 6 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów:

* strat w środkach trwałych oraz wartościach niematerialnych i prawnych w części pokrytej sumą odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1,

* strat powstałych w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności.

Z cytowanych przepisów wynika, iż kosztem uzyskania przychodów mogą być straty powstałe w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, w części w jakiej nie zostały one zamortyzowane, o ile środki te nie utraciły przydatności w wyniku zmiany rodzaju prowadzonej działalności. Przy czym, generalnie przyjmuje się, iż do kosztów uzyskania przychodów można zaliczyć jedynie takie straty w majątku podatnika, które powstały na skutek zdarzeń nieprzewidywalnych, niezależnych od jego woli i przez niego niezawinionych.

Podstawowym warunkiem zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów niezamortyzowanej wartości środka trwałego (w tym inwestycji w obcym środku trwałym) jest przy tym jego faktyczna likwidacja. Z likwidacją środka trwałego mamy do czynienia w przypadku, gdy dojdzie do jego fizycznego zniszczenia, zużycia bądź demontażu poniesionych nakładów.

Mając na uwadze powyższe wskazać należy, że poniesiony przez Wnioskodawczynię wydatek na zakup spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów poprzez odpisy amortyzacyjne dokonywane od jego wartości początkowej. Także ta cześć wartości początkowej spalonego lokalu, od której nie dokonano odpisów amortyzacyjnych, może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów.

Reasumując, Wnioskodawczyni może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej zarówno koszty procesu, opłat sądowych, jak i koszt nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, który uległ spaleniu.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.