ILPB1/415-1210/13-2/AP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 23 października 2013 r. (data wpływu 28 października 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych związanych z darowizną przedsiębiorstwa - jest:

* nieprawidłowe - w części dotyczącej korekty kosztów uzyskania przychodów w odniesieniu do wydatków poniesionych na zakup zużywających się stopniowo składników majątku, niezaliczonych do środków trwałych, wykorzystywanych w działalności gospodarczej przez okres krótszy niż 12 miesięcy,

* prawidłowe - w pozostałej części.

W dniu 28 października 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych związanych z darowizną przedsiębiorstwa.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, a dochody z niej uzyskane opodatkowuje według liniowej 19% stawki podatku. W skład przedsiębiorstwa, które prowadzi, oprócz innych elementów składających się funkcjonalnie na przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego, wchodzą środki trwałe, w tym m.in. zabudowane nieruchomości będące przedmiotem majątkowej współwłasności ustawowej Wnioskodawcy i żony Wnioskodawcy. Z uwagi jednak na to, że żona nie prowadzi działalności gospodarczej, składniki majątku wykorzystywane w działalności Zainteresowanego (w tym grunty i budynki), z podatkowego punktu widzenia, stanowią w całości majątek przedsiębiorstwa Wnioskodawcy.

Należy dodać, że w przedsiębiorstwie prowadzone są księgi rachunkowe. Wartość zakupu towarów i materiałów odpisywana jest na bieżąco w koszty, a następnie, na dzień bilansowy, korygowana o wartość niesprzedanych towarów i niezużytych materiałów.

Wkrótce Wnioskodawca wraz z żoną zamierzają przekazać nieruchomości wchodzące w skład przedsiębiorstwa Wnioskodawcy, a Wnioskodawca całe przedsiębiorstwo, swoim synom w darowiźnie, która zostanie dokonana w formie aktu notarialnego. W tym celu ich synowie utworzą wcześniej dwuosobową spółkę cywilną, a następnie przyjmą od Wnioskodawcy i małżonki darowiznę przedsiębiorstwa wraz z wchodzącymi w jego skład nieruchomościami, które przyjmą do spółki cywilnej, w ramach której, na zasadzie współwłasności łącznej, będą działać i dalej będą prowadzić opisane przedsiębiorstwo.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy darowizna prowadzonego przez Wnioskodawcę przedsiębiorstwa w warunkach opisanych we wniosku będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

2. Czy Wnioskodawca będzie miał obowiązek dokonania jakiejkolwiek korekty kosztów uzyskania przychodów w związku z dokonaniem przedstawionej darowizny.

Zdaniem Wnioskodawcy, w odniesieniu do pytania nr 1, zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 758 z późn. zm.), podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, m.in. tytułem darowizny.

Z powyższego wynika, że każda darowizna, bez względu na jej przedmiot, dokonana na rzecz osoby fizycznej na terytorium RP podlega przepisom o podatku od spadków i darowizn, co wyklucza jej opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Należy w tym miejscu podnieść, że stawające do aktu notarialnego dzieci Wnioskodawcy, pomimo że otrzymany majątek przejmą do spółki cywilnej, której będą wspólnikami, to z uwagi na okoliczność, że spółka cywilna nie ma podmiotowości prawnej, będą działać jako osoby fizyczne.

W związku z powyższym należy skonstatować, że darowizna przedsiębiorstwa Wnioskodawcy, w warunkach niniejszej sprawy, nie spowoduje u Wnioskodawcy powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, w odniesieniu do pytania nr 2, przekazanie przedsiębiorstwa w formie darowizny, w warunkach niniejszego wniosku, nie spowoduje również u Wnioskodawcy obowiązku dokonania korekty kosztów uzyskania przychodów w jakimkolwiek zakresie. Należy w tym miejscu zaznaczyć, że wartość kosztów zakupu towarów i materiałów, jaka została i zostanie zaksięgowana w księgach rachunkowych i odniesiona w koszty, a dotycząca towarów i materiałów, które do dnia darowizny nie zostaną sprzedane lub zużyte, zostanie w rozliczeniu działalności gospodarczej Wnioskodawcy, na dzień darowizny, który będzie dniem bilansowym, przed dokonaniem darowizny, skorygowana in minus o wartość spisu z natury towarów i materiałów, które nie zostały sprzedane lub zużyte, a które wejdą w skład darowanego przedsiębiorstwa.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest:

* nieprawidłowe - w części dotyczącej korekty kosztów uzyskania przychodów w odniesieniu do wydatków poniesionych na zakup zużywających się stopniowo składników majątku, niezaliczonych do środków trwałych, wykorzystywanych w działalności gospodarczej przez okres krótszy niż 12 miesięcy,

* prawidłowe - w pozostałej części.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), ustawa reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób fizycznych.

W myśl art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca zamierza przekazać w formie darowizny przedsiębiorstwo swoim synom, którzy wcześniej utworzą spółkę cywilną. Darowizna zostanie dokonana w formie aktu notarialnego. Zainteresowany wskazał, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawcy prowadzone są księgi rachunkowe.

W konsekwencji Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy w związku z ww. darowizną po stronie Zainteresowanego powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych oraz czy Wnioskodawca będzie miał obowiązek dokonania jakiejkolwiek korekty kosztów uzyskania przychodów w związku z dokonaniem tej darowizny.

W odniesieniu do przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego tut. Organ zauważa, że przez pojęcie darowizny należy rozumieć typ umowy nazwanej, opisany w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Zgodnie z przepisem art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

W przypadku darowizny mamy do czynienia z nieodpłatnym, jednostronnym świadczeniem. W związku z aktem darowizny darczyńca nie otrzymuje jednakże żadnych wartości pieniężnych ani innego przysporzenia majątkowego. W związku z tym przekazanie przedsiębiorstwa synom w drodze darowizny nie będzie wywoływało skutków podatkowych u darczyńcy.

Należy przy tym zauważyć, że w myśl art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej składników majątku będących:

- ujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym także przychody z odpłatnego zbycia składników majątku wymienionych w lit. b, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu użytkowego lub udziału w takim prawie nieujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z zastrzeżeniem ust. 2c; przy określaniu wysokości przychodów przepisy ust. 1 i art. 19 stosuje się odpowiednio.

Z uwagi na to, że darowizna wskazanych we wniosku składników majątku nastąpi nieodpłatnie, należy stwierdzić, że w związku z dokonaniem tej czynności prawnej po stronie Wnioskodawcy nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Zatem kosztem uzyskania przychodów nie są wszystkie wydatki, ale tylko takie, które nie są wymienione w art. 23 ww. ustawy i których poniesienie pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z uzyskaniem (zwiększeniem) przychodu z danego źródła, bądź też zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów. Jednakże ciężar wskazania owego związku spoczywa na podatniku, który wywodzi z tego określone skutki prawne.

Kosztami uzyskania przychodu są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Z oceny związku z prowadzoną działalnością winno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może się przyczynić do osiągnięcia przychodów z danego źródła. Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu, winien, w myśl powołanego przepisu, spełniać łącznie następujące warunki:

* pozostawać w związku przyczynowo-skutkowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,

* nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

* być właściwie udokumentowany.

Natomiast - stosownie do treści art. 23 ust. 1 pkt 11 powoływanej ustawy - nie uważa się za koszty uzyskania przychodów darowizn i ofiar wszelkiego rodzaju (...).

Tut. Organ zauważa, że z treści wniosku wynika, że wartość zakupu towarów i materiałów odpisywana jest na bieżąco w koszty, a następnie, na dzień bilansowy, korygowana o wartość niesprzedanych towarów i niezużytych materiałów. Jak wskazał Wnioskodawca, wartość kosztów zakupu towarów i materiałów, jaka została i zostanie zaksięgowana w księgach rachunkowych i odniesiona w koszty, a dotycząca towarów i materiałów, które do dnia darowizny nie zostaną sprzedane lub zużyte, zostanie w rozliczeniu działalności gospodarczej Wnioskodawcy, na dzień darowizny, który będzie dniem bilansowym, przed dokonaniem darowizny, skorygowana in minus o wartość spisu z natury towarów i materiałów, które nie zostały sprzedane lub zużyte, a które wejdą w skład darowanego przedsiębiorstwa.

Biorąc pod uwagę powyższe uregulowania, należy wskazać, że wydatki na nabycie materiałów oraz towarów handlowych nie mogą stanowić z chwilą ich przekazania w formie darowizny kosztów uzyskania przychodów u darczyńcy.

Zatem przekazanie w formie darowizny materiałów oraz towarów handlowych wywołuje ten skutek, że wydatki dotyczące tych składników majątku nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Z chwilą dokonania darowizny materiałów oraz towarów handlowych Wnioskodawca powinien dokonać korekty kosztów uzyskania przychodów, ponieważ nie można już uznać, że wydatki poniesione na przekazane w formie darowizny materiały oraz towary handlowe poniesione zostały w celu uzyskania przychodów.

Natomiast w odniesieniu do darowizny wykorzystywanych w działalności gospodarczej składników majątku niezaliczonych do środków trwałych (tekst jedn.: wyposażenia) tut. Organ stwierdza, co następuje.

Zgodnie z art. 22a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

- o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, zwane środkami trwałymi.

Stosownie natomiast do treści art. 22e ust. 1 powoływanej ustawy, jeżeli podatnicy nabędą lub wytworzą we własnym zakresie składniki majątku wymienione w art. 22a ust. 1 i art. 22b ust. 1, o wartości początkowej przekraczającej 3500 zł, i ze względu na przewidywany przez nich okres używania równy lub krótszy niż rok nie zaliczą ich do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych, a faktyczny okres ich używania przekroczy rok - podatnicy są obowiązani, w pierwszym miesiącu następującym po miesiącu, w którym ten rok upłynął:

Jeżeli różnica, o której mowa w ust. 1 pkt 2, jest wyższa od kosztów danego miesiąca, nierozliczona nadwyżka kosztów pomniejsza koszty w następnych miesiącach (art. 22e ust. 3 cyt. ustawy).

Zatem jeżeli Wnioskodawca dla składników majątku o wartości początkowej powyżej 3500 zł określi okres używania krótszy niż rok i nie zaliczy ich do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych, wówczas wydatki poniesione na ich zakup może zaliczyć bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów. Natomiast, jeżeli po upływie roku składniki te nadal będą użytkowane, zastosowanie znajdzie powoływany art. 22e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie podkreśla się, że zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów wydatków na nabycie omawianych składników majątku jest możliwe, jeżeli podatnik wykaże, że składniki te były faktycznie wykorzystywane w działalności i przyczyniły się do osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Ponadto wydatki te nie mogą być wyłączone z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Gdyby jednak zakupione składniki majątku nie przyczyniły się do osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z uwagi na to że służyły celom osobistym, nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów.

W przypadku dokonania darowizny ww. składników majątku (niezaliczonych do środków trwałych) przed upływem roku, podatnik jest zobowiązany skorygować koszty o całą kwotę uprzednio zaliczoną do kosztów uzyskania przychodów.

Zgodnie bowiem z art. 23 ust. 1 pkt 49 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków poniesionych na zakup zużywających się stopniowo rzeczowych składników majątku przedsiębiorstwa, niezaliczanych zgodnie z odrębnymi przepisami do środków trwałych - w przypadku stwierdzenia, że składniki te nie są wykorzystywane dla celów prowadzonej działalności gospodarczej, lecz służą celom osobistym podatnika, pracowników lub innych osób, albo bez uzasadnienia znajdują się poza siedzibą przedsiębiorstwa.

Zatem przekazanie w drodze darowizny składników majątku wykorzystywanych w działalności gospodarczej przez okres krótszy niż 12 miesięcy (niebędących środkami trwałymi) spowoduje konieczność zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów o całą kwotę wydatków poniesionych na ich nabycie, uprzednio zaliczoną w koszty.

Natomiast w sytuacji, gdy darowane są składniki majątku będące środkami trwałymi, które podlegały amortyzacji, nie zachodzi potrzeba korekty kosztów, gdyż wydatki na zakup tych środków nie były zaliczane bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów, natomiast dokonywane odpisy amortyzacyjne odpowiadają okresowi używania tych składników majątku w działalności gospodarczej.

Zgodnie bowiem z treścią z art. 22 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z art. 22a-22o, z uwzględnieniem art. 23.

W myśl art. 22h ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, z zastrzeżeniem art. 22k, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek lub wartość wprowadzono do ewidencji (wykazu), z zastrzeżeniem art. 22e, do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór; suma odpisów amortyzacyjnych obejmuje również odpisy, których, zgodnie z art. 23 ust. 1, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

W przypadku darowizny środków trwałych - darowizna jako jedna z form zbycia wyznacza datę zakończenia dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Nie powoduje jednak konieczności jakichkolwiek ich korekt. Odpisy naliczone w okresie używania składnika majątku na potrzeby działalności pozostają kosztem uzyskania przychodu u darczyńcy. Ostatniego odpisu amortyzacyjnego dokonywanego od wartości początkowej amortyzowanego środka trwałego, który następnie zostaje darowany, można dokonać za miesiąc, w którym darowizna została dokonana.

W związku z dokonaną darowizną środki trwałe nie będą wykorzystywane dla celów działalności gospodarczej Wnioskodawcy, brak więc będzie podstaw do zaliczania w ciężar kosztów uzyskania przychodów niezamortyzowanej wartości środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego oraz przytoczone relacje prawne należy wskazać, że darowizna prowadzonego przez Wnioskodawcę przedsiębiorstwa w warunkach opisanych we wniosku nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zainteresowany, zgodnie z przedstawionym przez Wnioskodawcę stanowiskiem, będzie zobowiązany do skorygowania o wartość spisu z natury kosztów zakupów towarów i materiałów, które nie zostały sprzedane lub zużyte, a wejdą w skład darowanego przedsiębiorstwa. Jednakże nie można zgodzić się z twierdzeniem, że poza tym Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do dokonania jakiejkolwiek korekty kosztów uzyskania przychodów w związku z dokonaniem przedstawionej darowizny, ponieważ przekazanie w drodze darowizny składników majątku wykorzystywanych w działalności gospodarczej przez okres krótszy niż 12 miesięcy (niebędących środkami trwałymi) spowoduje konieczność zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów o całą kwotę wydatków poniesionych na ich nabycie, uprzednio zaliczoną w koszty.

W związku z tym stanowisko Wnioskodawcy w części dotyczącej korekty kosztów uzyskania przychodów w odniesieniu do wydatków poniesionych na zakup zużywających się stopniowo składników majątku, niezaliczonych do środków trwałych, wykorzystywanych w działalności gospodarczej przez okres krótszy niż 12 miesięcy, należało uznać za nieprawidłowe, natomiast w pozostałej części - za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Tut. Organ informuje, że zgodnie z treścią art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

W związku z tym, że wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej został złożony przez darczyńcę, zaznacza się, że interpretacja nie wywiera skutków prawnych dla obdarowanych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.