ILPB1-2/4511-1-155/16-2/MK - Określenie skutków podatkowych zbycia lokali mieszkalnych.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko z dnia 23 sierpnia 2016 r. (data wpływu 29 sierpnia 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zbycia lokali mieszkalnych - jest nieprawidłowe.

W dniu 29 sierpnia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zbycia lokali mieszkalnych.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W latach 2000 i 2007 małżonkowie z dochodów po opodatkowaniu nabyli dwa mieszkania, które weszły w skład ustawowej małżeńskiej wspólności majątkowej. Małżonkowie nie zmienili ustroju majątkowego i od 1992 r. wspólnie rozliczali się z dochodów osiągniętych w kolejnych latach. W dniu 4 lutego 2009 r. zmarła żona Wnioskodawcy. Na postawie testamentu sporządzonego notarialnie, w dniu 11 stycznia 2016 r. Wnioskodawca nabył spadek w całości. Naczelnik US w dniu 4 lutego 2009 r. wydał zaświadczenie o zastosowaniu zwolnienia z podatku na podstawie przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W dniu 6 czerwca 2016 r. Wnioskodawca z osobami trzecimi zawarł przedwstępną umowę sprzedaży warunkowej mieszkania nabytego w 2000 r. Termin zawarcia umowy ostatecznej przewidziany tą umową został określony na dzień 15 października 2016 r. W dniu 19 sierpnia 2016 r. Wnioskodawca wraz z osobami trzecimi zawarł umowę sprzedaży mieszkania nabytego w 2007 r.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w świetle przedstawionego stanu faktycznego prawidłowe jest stanowisko, że sprzedaż nieruchomości opisanych wyżej, jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 r. (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm. "u.p.d.o.f") a dochód ze sprzedaży nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy przychody z odpłatnego zbycia ww. nieruchomości podlegają zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a u.p.d.o.f. za którym przemawia między innymi fakt pozostawania małżeństwa Wnioskodawcy w nieprzerwanej ustawowej wspólności majątkowej. Mieszkania zostały zakupione z dochodów po wspólnym opodatkowaniu. Świadczy to o prawie własności do ww. nieruchomości. Tym samym za datę nabycia nieruchomości, należy przyjąć datę ich nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego do majątku wspólnego. Zdaniem Wnioskodawcy był on właścicielem ww. mieszkań od chwili ich nabycia, czyli 2000 r. i 2007 r. czyli dłużej niż 5 lat, przed dokonaniem ich sprzedaży w 2016 r. Należy przy tym zauważyć, że art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f. nie definiuje pojęcia nabycia. Zgodnie z przepisami prawa materialnego, nabycie rozumiane jest jako uzyskanie tytułu własności (nabycie własności) lub uzyskanie określonego prawa (nabycie prawa). Z linii orzeczniczej sądów (m.in. wyrok NSA w Warszawie z dnia 8 grudnia 2011 r. nr II FSK 1101/10, WSA w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 7 maja 2014 r. nr I SA/GO 136/14, WSA w Poznaniu z 26 listopada 2015 r. nr I SA/Po 810/15, NSA w Warszawie z dnia 28 stycznia 2016 r. II FSK 2119/13 i z dnia 27 stycznia 2016 r. II FSK 2319/13) wynika że nie stanowi nabycia w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f nabycie nieruchomości w drodze spadku po współmałżonku, zakupionej w ramach ustawowej wspólności małżeńskiej do majątku wspólnego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Podkreślić należy, że przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpi po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie, kwota uzyskana z tego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Wobec powyższego, w przypadku sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ww. ustawy decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu dochodu ma moment ich nabycia.

Interpretacja pojęcia "nabycie" została przedstawiona w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 3 listopada 2009 r., sygn. akt II FSK 1489/08, w którym Sąd stwierdził, że aby ustalić, jaka czynność prawna wyznacza początek biegu pięcioletniego terminu należy odwołać się do regulacji zawartych w prawie cywilnym. Według ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.), nabycie jest to uzyskanie prawa własności rzeczy. Zatem aktywa majątkowe ulegają zwiększeniu. Zdaniem Sądu, przez pojęcie "nabycie" użyte w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy rozumieć każde zwiększenie aktywów majątku podatnika.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w latach 2000 oraz 2007 Wnioskodawca wraz z żoną nabyli dwa mieszkania. W 2009 r. małżonka zmarła, a spadek po niej w całości nabył Wnioskodawca. W dniu 19 sierpnia 2016 r. jedno z mieszkań zostało sprzedane, drugie zaś zbyte zostanie ostatecznie w dniu 15 października 2016 r.

Przechodząc zatem do meritum sprawy należy ustalić datę nabycia przez Wnioskodawcę prawa własności do zbywanych mieszkań.

Zgodnie z art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r. poz. 2082), z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny).

Zatem jak z powyższego wynika zasadniczym ustrojem majątkowym w małżeństwie jest ustrój wspólności ustawowej.

Ustrój wspólności ustawowej, obejmujący dorobek obojga małżonków, ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością (art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami ustaje m.in. z chwilą śmierci jednego z małżonków. Natomiast w myśl art. 501 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej. Ustrój wspólności majątkowej będący współwłasnością łączną trwa zatem tak długo, jak długo trwa małżeństwo. Z chwilą ustania wspólności np. w wyniku śmierci jednego ze współmałżonków dochodzi do przekształcenia współwłasności łącznej a udział każdego z małżonków w majątku wspólnym, według domniemania jest równy udziałowi drugiego współmałżonka.

Powyższe wyjaśnienie oznacza, że z chwilą śmierci jednego z małżonków posiadane przez niego udziały w majątku wspólnym wchodzą w skład masy spadkowej po tym małżonku i podlegają dziedziczeniu. Wówczas spadkobiercy zmarłego małżonka - np. współmałżonek pozostający przy życiu - nie nabywają w spadku całego prawa do nieruchomości, a jedynie udział w nim wchodzący w skład masy spadkowej po zmarłym (i to w odpowiednich wysokościach jeżeli spadkobierców jest więcej niż jeden).

Stosownie do art. 924 i art. 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.), spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego. Z kolei, postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia. Tym samym, dniem nabycia przez spadkobiercę spadku jest dzień otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy.

Zatem w niniejszej sprawie dniem nabycia przez Wnioskodawcę spadku jest data śmierci małżonki. Tym samym, nabycie przez Wnioskodawcę udziału w prawie własności do przedmiotowych mieszkania po zmarłej żonie nastąpiło w wyniku spadku w 2009 r.

Z tego co wywiedziono wyżej wynika więc, że Wnioskodawca, w opisanej przez siebie sytuacji, powinien rozpoznać następujące daty nabycia udziałów w prawie własności do mieszkań:

* 2000 rok - Wnioskodawca nabył udział 1/2 w prawie własności do lokalu mieszkalnego w trakcie trwania związku małżeńskiego,

* 2007 rok - Wnioskodawca nabył udział 1/2 w prawie własności do drugiego lokalu mieszkalnego w trakcie trwania związku małżeńskiego,

* 2009 rok - Wnioskodawca nabył pozostały udział 1/2 w prawie własności do ww. lokali mieszkalnych w spadku po zmarłej małżonce w wyniku dziedziczenia.

Biorąc pod uwagę powyższe, odpłatne zbycie lokali mieszkalnych - nie stanowi dla Wnioskodawcy źródła przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, albowiem zbycie zostało dokonane po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie. Oznacza to, że przychód z tego tytułu nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Jednakże, z uwagi na błędne zdefiniowanie przez Wnioskodawcę pojęcia momentu nabycia nieruchomości stanowisko należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.