II/415/3/2005 - Czy w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej równolegle w Polsce i w Niemczech podatnik będzie miał prawo wyboru kraju opodatkowania dochodów uzyskanych z filii położonej w Niemczech?

Na podstawie art. 14a § 1, § 3 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) w podanym stanie faktycznym sprawy, po rozpatrzeniu wniosku z dnia 2 lutego 2005 r. (data wpływu - 4 lutego 2005 r.), złożonego przez Pana S. K. w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego, to jest przepisu art. 3 ust. 1 i art. 4a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), w zakresie przedstawionego w piśmie stanu faktycznego sprawy dotyczącego zapytania "Czy w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej równolegle w Polsce i w Niemczech będę miał prawo wyboru kraju opodatkowania dochodów uzyskanych z filii położonej w Niemczech?", Naczelnik Urzędu Skarbowego w Nowej Soli uznaje stanowisko podatnika za nieprawidłowe.

W odpowiedzi na zapytanie podatnika z dnia 2 lutego 2005 r. (data wpływu - 4 lutego 2005 r.) dotyczącego zapytania "czy w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej równolegle w Polsce i w Niemczech będę miał prawo wyboru kraju opodatkowania dochodów uzyskanych w filii położonej w Niemczech?" Naczelnik Urzędu Skarbowego w Nowej Soli uznał, co następuje:

W myśl art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Natomiast zgodnie z art. 4a ww. ustawy przepisy art. 3 ust. 1 i 2a stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Stosownie do treści art. 14a § 2 Ordynacji podatkowej, podatnik przytaczając treść wskazanych powyżej art. 3 ust. 1 i art. 4a zaprezentował stanowisko, że posiadając zakład w Republice Federalnej Niemiec, zgodnie z umową międzynarodową ma prawo do opodatkowania zysku z tej działalności w Niemczech. Jeżeli nie skorzysta z tej możliwości to cały osiągnięty dochód z działalności gospodarczej w Niemczech musi opodatkować w Polsce i tym samym będzie płacił podatek według przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych,

Mając na uwadze treść oraz zakres zapytania, a także przytoczone przepisy prawa Naczelnik Urzędu Skarbowego w Nowej Soli wyraża następującą ocenę prawną stanowiska pytającego:

Wskazana w cytowanym powyżej przepisie art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zasada nieograniczonego obowiązku podatkowego polega na tym, że w przypadku osób fizycznych mających miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, opodatkowaniu podlega całość dochodów podatnika bez względu na to, gdzie położone są źródła przychodów.

Tym samym w stosunku do osoby fizycznej mającej miejsce zamieszkania w Polsce i prowadzącej działalność gospodarczą -w przypadku osiągania również w ramach tej działalności dochodów za granicą istnieje możliwość równoczesnego opodatkowania tego samego przedmiotu przez oba państwa, ponieważ systemy podatkowe większości państw stosują dwie zasady opodatkowywania dochodów:

Najprostszym sposobem eliminacji powstałego w ten sposób zjawiska "podwójnego opodatkowania" jest przyznanie tylko jednemu z państw prawa do opodatkowania danego dochodu. Normatywnym tego wyrazem są postanowienia dwustronnych umów międzynarodowych o unikaniu podwójnego opodatkowania (umowy UPO).

W stanie faktycznym zaistniałym u podatnika zastosowanie może znaleźć przepis art. 7 ust. 1 umowy między Rzeczypospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisanej w Berlinie dnia 14 maja 2003 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90), zgodnie z którym zyski przedsiębiorstwa Umawiającego się Państwa podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że przedsiębiorstwo prowadzi działalność gospodarczą w drugim Umawiającym się Państwie poprzez położony tam zakład. Jeżeli przedsiębiorstwo wykonuje działalność w ten sposób, to zyski przedsiębiorstwa mogą być opodatkowane w drugim Państwie, jednak tylko w takiej mierze, w jakiej mogą być przypisane temu zakładowi.

Zawarte w powyższym przepisie postanowienie, że zyski przedsiębiorstwa mogą podlegać opodatkowaniu w państwie źródła w takiej mierze, w jakiej mogą być przypisane zakładowi poprzez który przedsiębiorstwo prowadzi działalność gospodarcza nie oznacza, że podatnik może wybrać sobie państwo w którym opodatkuje swój dochód i zapłaci podatek. Postanowienie takie wskazuje natomiast, że państwo źródła, w tym przypadku Republika Federalna Niemiec, ma prawo opodatkować dany dochód, bez względu na to, czy dochód ten będzie podlegać opodatkowaniu w państwie rezydencji, tj. Rzeczypospolitej Polskiej.

Skorzystanie przez państwo niemieckie z powyższego uprawnienia - skutkować będzie zastosowaniem przez polskie organy podatkowe zasady unikania podwójnego opodatkowania określonej w art. 24 ust. 2 lit. a ww. umowy podpisanej w Berlinie dnia 14 maja 2003 r. w myśl której, jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Rzeczypospolitej Polskiej osiąga dochód lub posiada majątek, który zgodnie z postanowieniami niniejszej umowy może być opodatkowany w Republice Federalnej Niemiec, wówczas Rzeczpospolita Polska zwolni z uwzględnieniem postanowień litery b) taki dochód lub majątek od opodatkowania, Rzeczpospolita Polska może przy obliczaniu kwoty podatku od pozostałego dochodu lub majątku tej osoby zastosować stawkę podatkową, która byłaby zastosowana, gdyby dochód lub majątek zwolniony od opodatkowania nie podlegał takiemu zwolnieniu,

W praktyce oznacza to, że celem uniknięcia podwójnego opodatkowania dochodu uzyskanego ze źródła przychodów położonego za granicą, zastosowanie znajdzie metoda tzw. wyłączenia z progresją określona w art. 27 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w myśl której jeżeli podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1, oprócz dochodów podlegających opodatkowaniu, zgodnie z ust. 1, osiągał również dochody z tytułu działalności wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub ze źródeł przychodów znajdujących się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych -podatek określa się w następujący sposób:

Równocześnie podkreślenia wymaga, że państwo źródła takich dochodów uzyskuje prawo do opodatkowania zysków przedsiębiorstwa dopiero wtedy gdy działalność tego zagranicznego przedsiębiorstwa prowadzona jest na jego terytorium za pośrednictwem zakładu. Tym samym dla rozgraniczenia zakresu jurysdykcji podatkowej Umawiających się Państw decydujące znaczenie będzie miało stwierdzenie przez stronę niemiecką istnienia "zakładu" czyli rozstrzygnięcie czy zyski przedsiębiorstwa mogą być opodatkowane w państwie źródła, tj. Republice Federalnej Niemiec.

Pojęcie "zakładu" ustala się na podstawie przepisów wewnętrznych i prawa międzynarodowego, przy czym prawo wewnętrzne używa zwykle pojęcia zakładu w celu ustanowienia obowiązku podatkowego na terytorium danego państwa. Natomiast zawarte w art. 5 ww. umowy między Rzeczypospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec pojęcie "zakładu" jako stałej placówki, przez którą całkowicie lub częściowo prowadzona jest działalność przedsiębiorstwa oraz określenie przesłanek jego powstania służy jako kryterium dla rozgraniczenia jurysdykcji podatkowej Umawiających się Państw.

Jednocześnie pojęcie "zysków przedsiębiorstwa" oraz sposób ich ustalania określa wewnętrzne prawo tego Umawiającego się Państwa, które ma prawo do ich opodatkowania - z uwzględnieniem katalogu zasad zawartych w art. 7 ww. umowy, jakich państwo źródła (położenia zakładu) musi przestrzegać przy wyliczaniu dochodów zakładu, które mogą być przez nie opodatkowane.

Mając na uwadze powyższe Naczelnik Urzędu Skarbowego w Nowej Soli nie podziela stanowiska podatnika przedstawionego w zapytaniu z dnia 2 lutego 2005 r., że zgodnie z umową międzynarodową, w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, ma on prawo wyboru kraju opodatkowania dochodów uzyskiwanych z działalności prowadzonej na terytorium Niemiec, ponieważ w tym przypadku to władze podatkowe Republiki Federalnej Niemiec, mają prawo opodatkować dany dochód, bez względu na to, czy dochód ten będzie podlegać opodatkowaniu w państwie rezydencji, tj. Rzeczypospolitej Polskiej.

Natomiast nie stwierdzenie istnienia zakładu na terytorium Republiki Federalnej Niemiec powoduje sytuację w której zyski przedsiębiorstwa mającego siedzibę w Umawiającym się Państwie będą w całości podlegać opodatkowaniu w państwie jego rezydencji, tj. Rzeczypospolitej Polskiej.

Interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego udzielono w podanym stanie faktycznym w oparciu o obowiązujące w dacie jej wydania przepisy prawa. W związku z powyższym orzeczono jak w sentencji postanowienia.

Od postanowienia służy Stronie, na podstawie art. 14a § 4 w związku z art. 236 § 2 i art. 239 Ordynacji podatkowej, prawo wniesienia za pośrednictwem Naczelnika Urzędu Skarbowego w Nowej Soli zażalenia do Dyrektora Izby Skarbowej w Zielonej Górze w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia.

Niniejsza interpretacja, w oparciu o art. 14b § 2 Ordynacji podatkowej, nie jest wiążąca dla Podatnika, lecz wiąże właściwe dla Podatnika organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej, w odniesieniu do zadanego pytania i przytoczonego w postanowieniu stanu faktycznego.

Składając zażalenie Strona zobowiązana jest załączyć, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a w związku z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 86, poz. 960 z późn. zm.), opłatę skarbową w znakach skarbowych w wysokości 5,00 zł od podania oraz w wysokości 0,50 zł od załącznika.