IBPP4/443-950/09/AZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 4 sierpnia 2009 r. (data wpływu 17 sierpnia 2009 r.)uzupełnionym pismem z dnia 26 sierpnia 2009 r. oraz pismem z dnia 28 sierpnia 2009 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości odliczenia podatku VAT w całości lub w części w związku z realizacją projektu pod nazwą "Budowa sieci wodociągowej w miejscowościach P. i G."- jest nieprawidłowe.

W dniu 17 sierpnia 2009 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości odliczenia podatku VAT w całości lub w części w związku z realizacją projektu pod nazwą "Budowa sieci wodociągowej z przyłączami w miejscowościach P. i G.". Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 26 sierpnia 2009 r. oraz pismem z dnia 28 sierpnia 2009 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Gmina otrzymała dofinansowanie projektu w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego. Gmina nie jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT. Gmina posiada odrębny od Urzędu Miejskiego NIP. Deklaracje VAT-7 składa Urząd Miejski. Urząd Miejski jest zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT w odniesieniu do czynności podatkowych Gminy.

Faktury za wykonawstwo oraz nadzór inwestorski i dokumentację wystawiane były na Gminę. Projekt "Budowa sieci wodociągowej z przyłączami w miejscowościach P. i G." realizowany był w okresie od 17 maja 2005 r. do 30 grudnia 2005 r.

Wodociąg został przekazany do Zakładu Usług Komunalnych nieodpłatnie uchwałą Rady Miejskiej z protokołem przekazania i dowodem księgowym PT wyposażenie w mienie. Zarówno w trakcie realizacji jak i po zakończeniu projektu sieć wodociągowa nie była wykorzystywana przez Gminę do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT ponieważ eksploatatorem sieci jest ZUK. ZUK jest zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT. Operacje związane z czynnościami mogącymi podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT prowadzi ZUK.

W uzupełnieniu do wniosku z dnia 28 sierpnia 2009 r. wskazano, iż Gmina wykonywała przyłącza wodociągowe w zakresie w jakim obowiązana jest wykonać to osoba ubiegająca się o przyłączenie do sieci. Gmina wykonywała przyłącza na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych z odbiorcami. Mieszkańcy dokonywali wpłat za wykonanie przyłączy na konto Gminy. Podłączenie do sieci nieruchomości uzależnione było od wniesienia opłaty. Budowa przyłączy wykonywana była na rzecz osób fizycznych i nie była dokumentowana fakturami VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Gmina w odniesieniu do realizowanego projektu ma możliwości odliczenia podatku VAT w całości lub w części.

Zdaniem Wnioskodawcy, w odniesieniu do realizowanego projektu nie ma możliwości odliczenia podatku VAT w całości lub w części.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o VAT kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Jak wynika z powyższego przepisu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wyłącznie podatnikom podatku od towarów i usług, w sytuacji gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Zgodnie z obowiązującym do dnia 30 listopada 2009 r. przepisem § 8 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 z późn. zm.) zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zwolnienie od podatku VAT jednostek samorządu terytorialnego jest zatem możliwe tylko wtedy gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji samorządowych (publicznych) i tylko w odniesieniu do tych czynności, które nie są wykonywane na podstawie zawartych przez gminę umów cywilnoprawnych.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Stosownie do art. 33 ust. 1 cytowanej powyżej ustawy o samorządzie gminnym, Wójt (burmistrz, prezydent miasta) wykonuje zadania przy pomocy urzędu gminy (miasta).

Jak wynika z powyższego, urząd gminy jest zorganizowanym zespołem osób i środków służących do pomocy organowi administracyjnemu. Urząd gminy jest jednostką pomocniczą służącą do wykonywania zadań gminy oraz obsługi techniczno organizacyjnej gminy. Biorąc pod uwagę nierozerwalne i nie podzielne powiązania podmiotowe gminy i urzędu gminy, również na gruncie podatku od towarów i usług należy stwierdzić, iż nie występuje odrębna od podmiotowości gminy podmiotowość urzędu gminy. Zatem Urząd Gminy działając w imieniu Gminy realizuje zadania własne Gminy. Jednakże zdolność prawną i zdolność do wykonywania czynności prawnych ma wyłącznie Gmina.

Należy również zaznaczyć, iż dla celów rozliczeń podatku od towarów i usług, Gmina i Urząd Gminy powinny stosować jednakowe oznaczenie NIP nadane Gminie, a w związku z wykonywanymi przez nie czynnościami powinno być wystawiane jedno rozliczenie deklaracyjne VAT-7 niezależnie czy daną czynność należy przypisać gminie, czy też obsługującemu ją od strony techniczno-organizacyjnej urzędowi gminy.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy o samorządzie gminnym).

Artykuł 3 ust. 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858 z późn. zm.) stwierdza, że zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków jest zadaniem własnym gminy. Na podstawie art. 15 ww. ustawy przedsiębiorstwo wodociągowo - kanalizacyjne jest obowiązane zapewnić budowę urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych.

Natomiast osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci zapewnia zgodnie z przepisem art. 15 ust. 2 ww. ustawy, na własny koszt realizację budowy przyłączy do sieci oraz studni wodomierzowej, pomieszczenia przewidzianego do lokalizacji wodomierza głównego i urządzenia pomiarowego.

Z powołanych wyżej przepisów wynika zatem, iż gmina w ramach zadań własnych zobowiązana jest do zapewnienia budowy urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych (w rozumieniu przepisów cyt. wyżej ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków), nie jest natomiast zobowiązana do realizacji budowy przyłączy do sieci, gdyż powyższe zapewnia na własny koszt osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci.

Tym samym budowa przyłącza wodociągowego nie mieści się w ramach zadań własnych gminy.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Gmina zrealizowała w okresie od 17 maja 2005 r. do 30 grudnia 2005 r. projekt pod nazwą "Budowa sieci wodociągowej z przyłączami w miejscowościach P. i G.".

Wodociąg został przekazany do Zakładu Usług Komunalnych nieodpłatnie uchwałą Rady Miejskiej z protokołem przekazania i dowodem księgowym PT wyposażenie w mienie. Zarówno w trakcie realizacji jak i po zakończeniu projektu sieć wodociągowa nie była wykorzystywana przez Gminę do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT ponieważ eksploatatorem sieci jest ZUK. ZUK jest zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT. Operacje związane z czynnościami mogącymi podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT prowadzi ZUK.

Z treści wniosku ponadto wynika, iż Gmina wykonywała przyłącza wodociągowe w zakresie w jakim obowiązana jest wykonać to osoba ubiegająca się o przyłączenie do sieci. Gmina wykonywała przyłącza na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych z odbiorcami. Mieszkańcy dokonywali wpłat za wykonanie przyłączy na konto Gminy. Podłączenie do sieci nieruchomości uzależnione było od wniesienia opłaty. Budowa przyłączy wykonywana była na rzecz osób fizycznych i nie była dokumentowana fakturami VAT.

Powyższe oznacza, iż w ramach realizacji projektu pod nazwą "Budowa sieci wodociągowej z przyłączami w miejscowościach P. i G.", Gmina w zakresie zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami wykonała sieć wodociągową, która została nieodpłatnie przekazana Zakładowi Usług Komunalnych oraz na podstawie zawartych z mieszkańcami umów cywilnoprawnych wykonała przyłącza do sieci wodociągowej.

Budowa sieci wodociągowej i budowa przyłączy powodują różne konsekwencje w kwestii opodatkowania podatkiem VAT, a tym samym powstania prawa do odliczenia.

Jak wskazano powyżej prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje wyłącznie, w sytuacji gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy o VAT), natomiast przez świadczenie usług w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy.

Nieodpłatna dostawa towarów oraz nieodpłatne świadczenie usług, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, za wyjątkiem ściśle określonych sytuacji, wskazanych w art. 7 ust. 2 oraz art. 8 ust. 2 ustawy o VAT.

Do czynności traktowanych na równi z dostawą towarów, w myśl art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, ustawodawca zaliczył przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności:

Jednocześnie z treści art. 7 ust. 3 ww. ustawy o VAT wynika, iż nie uznaje się za dostawę towarów (tj. nie podlegają opodatkowaniu) przekazania drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych, prezentów o małej wartości i próbek.

Zatem opodatkowaniu VAT podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tego towaru, z wyjątkiem przekazania towarów stanowiących drukowane materiały reklamowe i informacyjne bądź spełniających warunki do uznania je za prezenty o małej wartości lub próbki.

Jeżeli natomiast podatnik nie miał prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego, to nieodpłatne przekazanie towarów pozostaje neutralne podatkowo (podatnik nie musi dokonać ich opodatkowania).

W przedmiotowej sprawie czynności opodatkowane w zakresie dostarczania wody wykonuje wyłącznie Zakład Usług Komunalnych jako odrębny podatnik podatku VAT. Zatem, ze względu na brak związku dokonywanych zakupów z wykonywanymi przez Gminę czynnościami opodatkowanymi, Gminie nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z budową sieci wodociągowej, a tym samym nieodpłatne przekazanie przez Gminę, Gminnemu Zakładowi Gospodarki Komunalnej wybudowanej sieci wodociągowej nie podlega opodatkowaniu VAT.

W konsekwencji należy stwierdzić, iż Gminie nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z realizacją zadania w zakresie budowy sieci wodociągowej, która została nieodpłatnie przekazana Zakładowi Usług Komunalnych.

Natomiast w części dotyczącej budowy przyłączy do sieci, co jest obowiązkiem osób ubiegających się o przyłączenie do sieci, mamy do czynienia ze świadczeniem przez Gminę usług na podstawie umów cywilnoprawnych. W przedstawionej sytuacji nie ma zatem zastosowania, zwolnienie o którym mowa w § 8 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o VAT.

Wpłaty dokonywane przez mieszkańców stanowią zapłatę za budowę przyłączy do sieci kanalizacyjnej, których koszt zobowiązana jest ponieść osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Z zawartych umów wynika ewidentny stosunek zobowiązaniowy pomiędzy Gminą a właścicielem nieruchomości, a przekazane środki pieniężne stanowią zapłatę z tytułu świadczenia usługi w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Odpłatnie realizowane w ramach umów cywilnoprawnych świadczenie usług przez Gminę na rzecz mieszkańców podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Innymi słowy w związku z budową przyłączy do sieci wodociągowej w zakresie będącym w obowiązku osób ubiegających się o przyłączenie nieruchomości do sieci, Gmina osiągać będzie obrót podlegający opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Nadmienia się również, iż zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o VAT podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16. Natomiast w myśl ust. 4, podatnicy nie mają obowiązku wystawiania faktur, o których mowa w ust. 1, osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury.

W świetle powyższego, ze względu na związek poniesionych wydatków na inwestycję polegającą na budowie przyłączy do sieci wodociągowej z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT, Gmina nabyła prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących ich poniesienie w tej części.

Reasumując, Gminie nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z realizacją projektu w zakresie budowy sieci wodociągowej, natomiast Gmina nabyła prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z budową przyłączy do sieci.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, iż w odniesieniu do realizowanego projektu nie ma możliwości odliczenia podatku VAT w całości lub w części należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.