IBPP4/443-690/09/KG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 22 czerwca 2009 r. (data wpływu do tut. organu 25 czerwca 2009 r.), uzupełnionym pismem z dnia 17 lipca 2009 r. (data wpływu 23 lipca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości odliczenia podatku VAT w całości lub części w związku z realizacją projektu "..." - jest nieprawidłowe.

W dniu 25 czerwca 2009 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości odliczenia podatku VAT w całości lub części w związku z realizacją projektu "...". Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 17 lipca 2009 r. (data wpływu 23 lipca 2009 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Gmina realizuje projekt pn. "...", określony we wniosku o dofinansowanie realizacji projektu ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w Ramach Osi Priorytetowej 4 "Rozwój infrastruktury ochrony środowiska i energetycznej" Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa 2007-2013.

Głównym celem projektu jest podniesienie poziomu wyposażenia Gminy w zakresie podstawowej infrastruktury technicznej. Cel ten zostanie zrealizowany poprzez wykonanie sieci wodociągowej z przyłączami domowymi. Po zakończeniu inwestycji, sieć wodociągowa będąca własnością Gminy zostanie przekazana drodze umowy cywilnej w użytkowanie Przedsiębiorstwu "Wodociągi Sp. z o.o." (100 % udziałów Gminy), która pobierać będzie opłaty od użytkowników za dostawę wody.

Gmina jako podatnik podatku VAT nie będzie osiągać żadnych przychodów związanych ze świadczeniem usług, którym ma służyć inwestycja.

Inwestycja wykonana ww. projektu jest realizowana w ramach zadań własnych Gminy wynikających z przepisów ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminny (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) zakres jej ogranicza się do budowy sieci wodociągowej i przyłączy indywidualnych. Koszt przyłączy wodociągowych ponosi osoba ubiegająca się o przyłącze.

Wydatki poniesione w związku z realizacją wskazanego we wniosku projektu zostaną udokumentowane fakturami VAT wystawionymi na Gminę.

Mienie powstałe w wyniku realizacji projektu (sieć wodociągowa) zostanie przekazana do użytkowania Przedsiębiorstwu Wodociągi Sp. z o.o. odpłatnie w formie dzierżawy na okres 5-ciu lat.

Przyłącza wodociągowe są współfinansowane przez Gminę i rozliczane na podstawie umów cywilno-prawnych. Koszty przyłączy nie są kosztami kwalifikowanymi.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w odniesieniu do projektu pn. "...." istnieje możliwość odliczenia podatku VAT w całości lub części.

Zdaniem Wnioskodawcy, nie będzie mu przysługiwało prawo odliczenia podatku VAT w całości lub części ww. inwestycji, ponieważ wydatki nie mają związku ze sprzedażą opodatkowaną. Inwestycja realizowana przez Gminę ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2007-2013 nie będzie służyła czynnościom opodatkowanym podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o VAT kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika.

Jak wynika z powyższego, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wyłącznie podatnikom podatku od towarów i usług, w sytuacji gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Przepis art. 15 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, iż podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ww. ustawy, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z § 13 ust. 1 pkt 11 obowiązującego od dnia 1 grudnia 2008 r. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1336), zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych gminy należy zaspakajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy o samorządzie gminnym).

W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi (art. 9 ust. 1 cyt. ustawy).

Przepis art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858 z późn. zm.) stanowi, iż zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków jest zadaniem własnym gminy.

Nadto, jak wynika z treści unormowań prawnych zawartych w powołanej ustawie o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, do zapewnienia budowy urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych (określonych w art. 2 pkt 14 i 16 wymienionej ustawy) obowiązane jest - zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ww. ustawy - przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne. Natomiast osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci zapewnia - zgodnie z przepisem art. 15 ust. 2 ww. ustawy - na własny koszt realizację budowy przyłączy do sieci, oraz studni wodomierzowej, pomieszczenia przewidzianego do lokalizacji wodomierza głównego i urządzenia pomiarowego.

Z powołanych wyżej przepisów wynika zatem, iż gmina w ramach zadań własnych zobowiązana jest do zapewnienia budowy urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych (w rozumieniu przepisów cyt. wyżej ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków), nie jest natomiast zobowiązana do realizacji budowy przyłączy do sieci, gdyż powyższe zapewnia na własny koszt osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci. Tym samym budowa przyłącza wodociągowego nie mieści się w ramach zadań własnych gminy.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca realizuje projekt pn. "...", dofinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w Ramach Osi Priorytetowej 4 "Rozwój infrastruktury ochrony środowiska i energetycznej" Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa 2007-2013.

Powyższa inwestycja realizowana jest w ramach zadań własnych Gminy wynikających z przepisów ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie.

W trakcie realizacji ww. projektu realizowane były również przyłącza wodociągowe do budynków mieszkalnych. Prace realizowane były na podstawie umów cywilnoprawnych zawartych pomiędzy właścicielami nieruchomości ubiegającymi się o przyłącze a Gminą. Wpłaty za przyłącza dokonywane były na konto Gminy za potwierdzeniem dowody wpłaty.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż w ramach przedmiotowego projektu wykonywane były również przyłącza wodociągowe do budynków mieszkalnych. Wpłaty za przyłącza dokonywane były na konto Gminy natomiast prace realizowano na podstawie umów cywilnoprawnych zawartych pomiędzy właścicielami nieruchomości a Gminą.

Jak wynika z cytowanego powyżej § 13 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia, zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zwolnienie od podatku VAT jednostek samorządu terytorialnego jest zatem możliwe tylko wtedy gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji samorządowych (publicznych). Natomiast nie jest objęta zwolnieniem z opodatkowania działalność tych podmiotów na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych, nie byłoby bowiem konieczne podpisywanie umowy cywilnoprawnej, gdyby świadczenie tych usług wynikało z przepisów prawa publicznego.

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy.

Jeżeli zatem Gmina realizuje projekt polegający na budowie sieci wodociągowej, zaś z mieszkańcami zostały zawarte umowy dotyczące wykonania przyłączy do sieci wodociągowej, co jest obowiązkiem osób ubiegających się o przyłączenie do sieci, to mamy do czynienia ze świadczeniem przez Gminę usług na podstawie umów cywilnoprawnych. W przedstawionej sytuacji nie ma zatem zastosowanie, zwolnienie o którym mowa w § 13 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o VAT.

Odpłatnie realizowane w ramach umów cywilnoprawnych świadczenie usług przez Gminę na rzecz mieszkańców podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Innymi słowy w związku z budową przyłączy do budynków lub studni wodomierzowych w zakresie będącym w obowiązku osób ubiegających się o przyłączenie nieruchomości do sieci, Gmina osiągać będzie obrót podlegający opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ponadto z wniosku wynika, iż powstała sieć wodociągowa będąca własnością Gminy zostanie przekazana w drodze umowy do użytkowania Przedsiębiorstwu Wodociągi Sp. z o.o. odpłatnie w formie dzierżawy na okres 5-ciu lat.

W myśl art. 693 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlega opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

Biorąc pod uwagę powołane przepisy oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny należy stwierdzić, że przekazanie Przedsiębiorstwu Wodociągi Sp. z o.o. praw do używania i czerpania pożytków z przedmiotu umowy dzierżawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego dokonując dzierżawy sieci wodociągowej, powstałej w efekcie przedmiotowego projektu świadczy usługi, które nie będą korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie § 13 ust. 1 pkt 11 ww. rozporządzenia, ponieważ przedmiotowe czynności będą wykonywane w ramach zawartej umowy cywilnoprawnej (umowa dzierżawy).

Zatem realizowana w ramach projektu inwestycja związana jest z odpłatnym świadczeniem usług, a więc z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT.

Reasumując stwierdzić należy, iż Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z realizacją projektu pn. "..." z uwagi na związek poniesionych na inwestycję wydatków z czynnościami opodatkowanymi (rozliczaniem przyłączy wodociągowych na podstawie umów cywilno-prawnych oraz uzyskiwaniem dochodów z tytułu dzierżawy sieci wodociągowej).

Mając na uwadze powyższe, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.