IBPP4/443-644/09/EJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 5 czerwca 2009 r. (data wpływu 15 czerwca 2009 r.), uzupełnionym pismem z dnia 31 lipca 2009 r. (data wpływu 6 sierpnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości odzyskania podatku VAT od realizowanego projektu pn. "...- jest nieprawidłowe.

W dniu 15 czerwca 2009 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości odzyskania podatku VAT od realizowanego projektu pn. "...". Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 31 lipca 2009 r. (data wpływu 6 sierpnia 2009 r.).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca realizuje projekt pn. "...". Projekt realizowany jest w części ze środków objętych Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 w ramach działania 321 "Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej". Środki te nie stanowią środków finansowych bezzwrotnej pomocy zagranicznej w rozumieniu § 6 ust. 3 i 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 z późn. zm.). Ze względu na charakter przedsięwzięcia i objęcie inwestycją znacznego obszaru gminy, rozłożono go w czasie i podzielono na 4 etapy. Etap I i II realizowany w 2007 r. obejmował rozbudowę sieci wodociągowej. W ramach tych etapów wykonano 5895 mb sieci wodociągowej z rur PCV średnicy 110 mm, 389 mb z rur PCV średnicy 90mm, 54 szt. przyłączy domowych z rur PE średnicy 32 mm, o łącznej długości 1572 mb, wybudowano pompownię wody PS1 i PS2. W ramach etapu III realizowanego w 2008 r. wykonanych zostało 714 mb sieci wodociągowej z rur PCV średnicy 110 mm i 672 mb z rur PCV średnicy 90 mm, 21 szt. przyłączy domowych z rur PE średnicy 32 mm o łącznej długości 644,5 mb oraz wykonano modernizację istniejącej pompowni. Zakończona część inwestycji została przyjęta na środki trwałe Gminy i przekazana nieodpłatnie w użytkowanie do, który prowadzi eksploatację i nadzór nad gospodarką wodno-kanalizacyjną na terenie Gminy. jest odrębnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT, wykonuje usługi dostarczania wody i odprowadzania ścieków, wystawia odbiorcom faktury za te usługi i opodatkowuje je według właściwej stawki. Etap IV, którego realizacja przypada na rok 2009 przewiduje przebudowę stacji uzdatniania wody i pompowni wody. Po zakończeniu tej części inwestycji również zostanie ona nieodpłatnie przekazana do.

W piśmie z dnia 31 lipca 2009 r. Wnioskodawca wyjaśnił, że w trakcie realizacji inwestycji Gmina wykonała przyłącza domowe, co poprzedzone było zawarciem umów pomiędzy Gminą, a właścicielami nieruchomości. Przedmiotem umów było ustalenie zasad i wzajemnych zobowiązań w zakresie realizacji wspólnej inwestycji, tj. budowy wodociągu z przyłączami. Zgodnie z treścią umów Gmina jako inwestor zobowiązała się do wykonania przyłącza wodociągowego, natomiast właściciele nieruchomości jako współinwestorzy zobowiązali się do partycypacji w kosztach budowy wodociągu w określonej kwocie, płatnej przed przyłączeniem budynku do wodociągu. Wyliczona kwota zawierała koszty opracowania dokumentacji formalno-prawnej oraz koszty wykonania przyłącza domowego o uśrednionej długości. W związku z dokonaną wpłatą mieszkańcy nie nabyli prawa własności przyłącza. Na roboty opisane w umowie, do wykonania których zobowiązała się Gmina, wystawiane były faktury VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Gmina ma możliwość odzyskania podatku VAT od realizowanego projektu pn. "...".

Zdaniem Wnioskodawcy, Gmina nie ma możliwości odzyskania podatku VAT od projektu pn. "...". Środki, z których finansowany jest projekt nie stanowią środków finansowych bezzwrotnej pomocy zagranicznej w rozumieniu § 6 ust. 3 i 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 z późn. zm.). W związku z powyższym na podstawie § 23-26 ww. rozporządzenia uzyskanie zwrotu podatku naliczonego od zakupów realizowanych w związku z opisaną inwestycją nie będzie możliwe. Prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) przysługuje podatnikowi jedynie w zakresie, w jakim nabywane towary i usługi są wykorzystywane do działalności opodatkowanej podatkiem VAT. Wnioskodawca, po nieodpłatnym przekazaniu inwestycji na rzecz, który jest odrębnym podatnikiem podatku VAT, eksploatuje urządzenia i wykonuje usługi dostarczania wody, nie będzie wykonywać żadnych czynności opodatkowanych, gdyż nie będzie pobierać żadnych opłat zarówno od ostatecznych odbiorców usług jak i od. W tej sytuacji nie zostanie spełniony podstawowy warunek uprawniający podatnika do obniżenia kwoty podatku naliczonego, gdyż ponoszone na realizację projektu wydatki nie służą i nie będą służyć czynnościom opodatkowanym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

W myśl postanowień art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, w zakresie, w jakim towary są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Zgodnie z przepisem § 13 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1336), obowiązującym od dnia 1 grudnia 2008 r., zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy o samorządzie gminnym).

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca w czterech etapach realizuje projekt pn. "...". W ramach realizacji I, II i III etapu robót wykonano m.in. 75 szt. przyłączy domowych, co poprzedzone było zawarciem umów pomiędzy Gminą, a właścicielami nieruchomości. Zgodnie z treścią umów Gmina jako inwestor zobowiązała się do wykonania przyłącza wodociągowego, natomiast właściciele nieruchomości jako współinwestorzy zobowiązali się do partycypacji w kosztach budowy wodociągu w określonej kwocie, płatnej przed przyłączeniem budynku do wodociągu. Wyliczona kwota zawierała koszty opracowania dokumentacji formalno-prawnej oraz koszty wykonania przyłącza domowego o uśrednionej długości. Na roboty opisane w umowie, do wykonania których zobowiązała się Gmina, wystawiane były faktury VAT.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858) realizację budowy przyłączy do sieci oraz studni wodomierzowej, pomieszczenia przewidzianego do lokalizacji wodomierza głównego i urządzenia pomiarowego zapewnia na własny koszt osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci.

Jak wynika z cytowanego wyżej § 13 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Skoro Wnioskodawca w ramach prowadzonej inwestycji przejął do realizacji na podstawie umów cywilnoprawnych również zadanie, które jest w obowiązku osób ubiegających się o przyłączenie nieruchomości do sieci na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, nie można uznać, iż działania te wykonuje w ramach zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami objętych zwolnieniem na mocy cyt. wyżej § 13 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów.

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy.

Jeżeli zatem Gmina realizuje inwestycję polegającą na budowie sieci wodociągowej, zaś z mieszkańcami zostały zawarte umowy dotyczące wykonania przyłączy do sieci wodociągowej, co jest obowiązkiem osób ubiegających się o przyłączenie do sieci, to mamy do czynienia ze świadczeniem przez Gminę usług na podstawie umów cywilnoprawnych. W przedstawionej sytuacji nie ma zatem zastosowanie, zwolnienie o którym mowa w § 13 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o VAT.

Odpłatnie realizowane w ramach umów cywilnoprawnych świadczenie usług przez Gminę na rzecz mieszkańców podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Innymi słowy w związku z budową przyłączy do budynków lub studni wodomierzowych w zakresie będącym w obowiązku osób ubiegających się o przyłączenie nieruchomości do sieci, Gmina osiągać będzie obrót podlegający opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle powyższego, ze względu na związek poniesionych wydatków na inwestycje polegającą na budowie sieci wodociągowej wraz z przyłączami w sołectwach, w części dotyczącej budowy przyłączy do sieci wodociągowej na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych, z czynnościami opodatkowanymi, Gmina nabyła prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących ich poniesienie w tej części.

Nadmienia się również, iż zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o VAT podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16. Natomiast w myśl ust. 4, podatnicy nie mają obowiązku wystawiania faktur, o których mowa w ust. 1, osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury.

Podsumowując powyższe należy stwierdzić, iż nabywane towary i usługi, związane z realizacją ww. projektu w części dotyczącej realizacji przyłączy do indywidualnych gospodarstw domowych związane są z wykonywaniem czynności, które wyłączone są ze zwolnienia, o którym stanowi przepis § 13 ust. 1 pkt 11 ww. rozporządzenia, a zatem będą służyły czynnościom opodatkowanym.

Zatem skoro w ramach prowadzonej inwestycji pn. "..." w zakresie wykonywania sieci wodociągowej wraz z przyłączami w Gminie wystąpi sprzedaż opodatkowana, związana z realizacją przyłączy na podstawie umów cywilnoprawnych zawartych z właścicielami nieruchomości, zatem na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT Gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w tej części.

W konsekwencji Wnioskodawca będzie miał prawo do otrzymania z tego tytułu zwrotu różnicy podatku, o którym mowa w art. 87 ust. 1 ustawy o VAT.

Z treści wniosku wynika, iż po zakończeniu inwestycji, zostanie ona przekazana w nieodpłatne użytkowanie do, który prowadzi eksploatację i nadzór nad gospodarką wodno-kanalizacyjną na terenie Gminy. jest odrębnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT, wykonuje usługi dostarczania wody i odprowadzania ścieków, wystawia odbiorcom faktury za te usługi i opodatkowuje je według właściwej stawki. Etap IV, którego realizacja przypada na rok 2009 przewiduje przebudowę stacji uzdatniania i przepompowni wody. Po zakończeniu tej części inwestycji również zostanie ona nieodpłatnie przekazana do.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT za odpłatne świadczenie usług uznaje się także nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami w całości lub w części.

Zatem przesłanką do opodatkowania podatkiem VAT usług świadczonych nieodpłatnie jest istnienie prawa do odliczenia podatku z tytułu nabycia towarów i usług, które są związane ze świadczoną usługą, a także realizowanie usług na cele niezwiązane z prowadzoną działalnością.

W myśl cytowanych przepisów o samorządzie gminnym, zadania z zakresu gospodarki komunalnej, dotyczące budowy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, tj. budowa sieci wodociągowej należą do zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego. Oznacza to, że czynność przekazania tych sieci podmiotowi, które te zadania także będzie wykonywał, jest czynnością związaną z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Wobec powyższego, nieodpłatne przekazanie do użytkowania i eksploatacji. sieci wodociągowej wraz ze stacją uzdatniania wody i przepompownią wody nie podlega opodatkowaniu VAT.

W konsekwencji Gminie nie będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z realizacją zadania z zakresu budowy sieci wodociągowej, w części w jakiej jest ono związane z wykonywaniem zadań własnych Gminy.

Reasumując, Wnioskodawca nie ma możliwości odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z realizacją inwestycji pn. "..."., polegającej na budowie sieci wodociągowej wraz z rozbudową stacji uzdatniania i przepompowni, w części związanej z wykonywaniem przez Wnioskodawcę zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami korzystających ze zwolnienia od podatku. Natomiast w pozostałej części, tj. związanej z budową przyłączy do sieci wodociągowej na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych ma możliwość odliczenia.

W przypadku więc, gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 8 ust. 2, będzie w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, Wnioskodawca ma możliwość zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika według zasad określonych w art. 87 ust. 2-6 ustawy o VAT w tej części.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy oceniane całościowo należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.