IBPP4/443-6/10/AZ - Gmina jako podatnik VAT.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 28 grudnia 2009 r. (data wpływu 4 stycznia 2010 r.), uzupełniony pismem z dnia 5 lutego 2010 r. (data wpływu 8 lutego 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości odliczenia podatku VAT naliczonego w całości w związku z realizacją inwestycji pod nazwą "Budowa oczyszczalni ścieków w H. oraz kanalizacji sanitarnej w H., A. i Rz. etap I" - jest prawidłowe.

W dniu 4 stycznia 2010 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości odliczenia podatku VAT naliczonego w całości w związku z realizacją inwestycji pod nazwą "Budowa oczyszczalni ścieków w H. oraz kanalizacji sanitarnej w H., A. i Rz. etap I". Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 5 lutego 2010 r. (data wpływu 8 lutego 2010 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu nr IBPP4/443-6/10/AZ z dnia 28 stycznia 2010 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny (zdarzenie przyszłe):

Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku VAT zarejestrowanym jako Urząd Gminy. Prowadzi sprzedaż opodatkowaną m.in. w zakresie dostaw wody i przyjmowania ścieków. Składane są miesięczne deklaracje VAT-7, w których wykazywany jest zarówno podatek należny jak i naliczony. Nadanym NIP-em Wnioskodawca posługuje się we wszystkich rozliczeniach i instytucjach takich jak: ZUS, Urząd Skarbowy, banki.

Wnioskodawca ma wątpliwości co do nadania Gminie numeru NIP i zarejestrowania jej jako czynnego podatnika VAT, czy też zaktualizowania NIP-u nadanego dla Urzędu Gminy.

Gmina w 2010 r. będzie realizowała inwestycję "Budowa oczyszczalni ścieków w H. oraz kanalizacji sanitarnej w H., A. i Rz. etap I". Na realizację tej inwestycji pozyskane będą środki z EFRR w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2007-2013. We wniosku zadeklarowano, że podatek VAT będzie odliczany i nie stanowi kosztu kwalifikowanego. Po zakończeniu tej inwestycji gmina będzie dokonywała sprzedaży opodatkowanej w zakresie przyjmowania ścieków, z której dochód będzie bezpośrednio zwiększał jej budżet i w związku z tym będzie podatek należny.

W uzupełnieniu do wniosku wyjaśniono, iż Gmina wystąpi do urzędu skarbowego o nadanie numeru NIP i zarejestrowanie jej jako czynnego podatnika podatku VAT. Cała infrastruktura wytworzona w wyniku realizacji projektu będzie wykorzystywana przez Gminę do wykonywania czynności opodatkowanych. Gmina zawrze umowy z mieszkańcami tych miejscowości na dostarczanie ścieków i korzystanie z kanalizacji oraz będzie wystawiała faktury VAT i pobierała opłaty oraz odprowadzała podatek VAT należny.

Nie jest planowane przekazanie tej infrastruktury na jakichkolwiek zasadach innemu użytkownikowi.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie (sformułowane ostatecznie w piśmie z dnia 5 lutego 2010 r.):

Czy Gmina będzie mogła dokonywać odliczenia podatku VAT naliczonego w całości od wymienionej we wniosku inwestycji, jeżeli zostaną spełnione wymagania jak przedstawiono w opisie stanu faktycznego.

Zdaniem Wnioskodawcy (sformułowanym ostatecznie w piśmie z dnia 5 lutego 2010 r.) Gmina jako czynny zarejestrowany podatnik VAT będzie mogła dokonywać odliczeń podatku naliczonego.

Gmina winna być podatnikiem podatku od towarów i usług. Faktury VAT i deklaracje powinny posiadać NIP Gminy. NIP Urzędu Gminy będzie wówczas stosowany tylko do rozliczeń pracowniczych z Urzędem Skarbowym i ZUS-em. Należy dokonać wówczas stosownych czynności w celu poprawienia stanu faktycznego tj. wyrejestrowania Urzędu Gminy jako podatnika podatku VAT, a zarejestrowania Gminy.

Co do możliwości skorzystania z prawa odliczenia podatku naliczonego od zakupów związanych z wymienioną inwestycją tj. budową oczyszczalni ścieków oraz kanalizacji sanitarnej Wnioskodawca uważa, że po wykonaniu czynności j.w. jest to jak najbardziej prawidłowe. Ponieważ ta inwestycja po zakończeniu pozostanie na stanie majątku i w zarządzaniu Gminy, faktury wystawiane przez Gminę za przyjmowanie ścieków i dostarczanie ich do oczyszczalni będą stanowiły bezpośredni dochód Gminy, tym samym będą stanowiły podstawę do odzyskania podatku VAT. Wszystkie faktury za zakup usług i towarów podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwolnionych, a także niepodlegających opodatkowaniu temu podatkowi winny być wystawiane na nabywcę "Gmina...".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) uznaje się za prawidłowe.

Stosownie do przepisu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Gmina stosownie do art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) jest jednostką samorządu terytorialnego posiadającą osobowość prawną, wykonującą zadania publiczne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność.

W świetle powyższych przepisów gmina jako osoba prawna wykonująca zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność, w zakresie, w jakim realizuje we własnym imieniu i na własny rachunek czynności określone w art. 5 ustawy o VAT w szczególności w ramach prowadzonej przez nią działalności gospodarczej, jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi (art. 9 ust. 1 cyt. ustawy).

Zgodnie z art. 11a ust. 1 pkt 1 i 2 ww. ustawy o samorządzie gminnym, organami gminy są rada gminy i wójt (burmistrz, prezydent). W myśl art. 33 ust. 1, wójt wykonuje zadania przy pomocy urzędu gminy.

Z powyższej konstrukcji prawnej, jednoznacznie więc wynika, iż zdolność prawną i zdolność do dokonywania czynności prawnych ma Gmina, nie zaś Urząd Gminy. Urząd Gminy uczestnicząc w realizacji określonych zadań spoczywających na Gminie, a skutkujących obowiązkiem podatkowym, na przykład w zakresie podatku od towarów i usług, występuje wyłącznie jako jednostka organizacyjna wspomagająca wykonywanie zadań przez gminę i nie jest zdolny do podejmowania samodzielnych działań we własnym imieniu i na własny rachunek w tym zakresie.

W świetle opisanego wyżej stanu prawnego stwierdzić należy, iż w przypadku realizacji zadań spoczywających na gminie, rodzących obowiązek podatkowy w zakresie podatku od towarów i usług zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług powinna być Gmina, a nie Urząd Gminy, bowiem to Gmina jest podatnikiem podatku VAT w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT. Ponieważ jednak Gmina i Urząd Gminy nie mogą być odrębnymi (odrębnie zarejestrowanymi) podatnikami podatku od towarów i usług, gdyż są to ściśle ze sobą związane podmioty, zarejestrowania Gminy jako czynny podatnik VAT należy dokonać z jednoczesnym wykreśleniem z rejestru urzędu gminy.

Zatem gmina, jako podmiot wykonujący samodzielnie czynności podlegające opodatkowaniu VAT jest obowiązana przed dniem wykonania pierwszej takiej czynności złożyć zgłoszenie rejestracyjne VAT-R naczelnikowi urzędu skarbowego, który rejestruje podatnika i potwierdza jego zarejestrowanie jako podatnika VAT czynnego (art. 96 ust. 1 ustawy o VAT). Zgłoszenia identyfikacyjnego NIP oraz rejestracyjnego dla celów opodatkowania podatkiem VAT winien w jej imieniu dokonać urząd gminy.

Przepis art. 2 ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 269, poz. 2681 z późn. zm.) stanowi, iż osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami podlegają obowiązkowi ewidencyjnemu oraz otrzymują numery identyfikacji podatkowej "NIP".

Stosownie do ust. 2 i 3 cyt. wyżej przepisu, obowiązkowi ewidencyjnemu podlegają również inne podmioty niż wymienione w ust. 1, jeżeli na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, a w szczególności zakłady (oddziały) osób prawnych, płatnicy podatków oraz płatnicy składek ubezpieczeniowych - podmioty te również otrzymują NIP. Powyższe oznacza, że każdy podmiot, który należy do jednej z ww. kategorii, jest obowiązany do złożenia zgłoszenia identyfikacyjnego. Należy podkreślić również, że nie jest prawnie dopuszczalna sytuacja nadania jednego NIP dwóm podmiotom (z których jeden jest podatnikiem np. podatku od towarów i usług, a drugi płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych), jak również posługiwania się numerem identyfikacji podatkowej nadanym innemu podmiotowi.

Podstawową więc przesłanką decydującą o nadaniu danemu podmiotowi numeru identyfikacji podatkowej jest podleganie przez niego na mocy obowiązujących ustaw podatkowych jakiemukolwiek obowiązkowi podatkowemu. Nadanie numeru identyfikacji podatkowej jest więc sprawą wtórną, gdyż poprzedzić je musi ustalenie, czy podmiot jest podatnikiem lub płatnikiem.

Powyższe oznacza, że każdy podmiot, który należy do jednej z ww. kategorii, jest obowiązany do złożenia zgłoszenia identyfikacyjnego. Gmina jako osoba prawna wykonująca przy pomocy Urzędu Gminy (w imieniu i na rachunek Gminy) jakiekolwiek czynności podlegające opodatkowaniu, będzie miała obowiązek złożenia zgłoszenia identyfikacyjnego w celu uzyskania numeru NIP.

Należy także wskazać, że numer identyfikacji podatkowej może być przypisany wyłącznie jednemu podatnikowi (płatnikowi). Zgodnie bowiem z zapisem art. 11 cytowanej wyżej ustawy podatnik jest zobowiązany do podawania numeru identyfikacji podatkowej na wszelkich dokumentach związanych z wykonywaniem zobowiązań podatkowych oraz niepodatkowych należności budżetowych. Inaczej rzecz ujmując identyfikacja danego podatnika, a tym samym wynikających z tego tytułu obowiązków odbywa się na podstawie nadanego mu numeru identyfikacji podatkowej.

Urzędy obsługujące organy samorządu terytorialnego obowiązane są posiadać własny NIP, gdy dokonują rozliczeń jako płatnicy np. podatku dochodowego czy składek ZUS. Jednak dla celów rozliczeń w zakresie podatku od towarów i usług, w związku z realizacją zadań organów samorządu terytorialnego, winny posługiwać się NIP nadanym samorządowej osobie prawnej.

Wszelkie zatem dokumenty wymagające oznaczenia numerem identyfikacji podatkowej, sporządzane i wystawiane przez Urząd Gminy z tytułu czynności przypisanych prawnie Gminie, powinny być sygnowane numerem NIP osoby prawnej, w której imieniu wykonywane są czynności, tj. w takim przypadku numerem NIP Gminy.

Dla celów rozliczeń podatku od towarów i usług, Gmina i Urząd Gminy powinny stosować jednakowe oznaczenie NIP nadane Gminie, a w związku z wykonywanymi przez nie czynnościami powinno być wystawiane jedno rozliczenie deklaracyjne VAT-7 niezależnie czy daną czynność należy przypisać gminie, czy też obsługującemu ją od strony techniczno-organizacyjnej urzędowi gminy.

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy z o VAT, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT. Prawo to przysługuje w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ww. ustawy o VAT kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika.

Z powyższego wynika, iż prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Dokumentem uprawniającym do odliczenia jest faktura VAT, otrzymana przez podatnika z tytułu nabycia przez niego towarów i usług.

Jak już wskazano powyżej podatnikiem podatku VAT jest Gmina, posiadająca osobowość prawną oraz zdolność do czynności prawnych. W konsekwencji prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje Gminie, a w fakturach VAT dokumentujących nabycie towarów i usług jako nabywca powinna zostać wskazana Gmina, a nie obsługujący ją Urząd.

Ustawodawca przyznał zatem podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, tj. zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy o samorządzie gminnym).

Z treści wniosku wynika, iż Gmina w 2010 r. będzie realizowała inwestycję "Budowa oczyszczalni ścieków w H. oraz kanalizacji sanitarnej w H., A. i Rz. etap I". Na realizacje tej inwestycji pozyskane będą środki z EFRR w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2007-2013. Gmina wystąpi do urzędu skarbowego o nadanie numeru NIP i zarejestrowanie jej jako czynnego podatnika podatku VAT. Cała infrastruktura wytworzona w wyniku realizacji projektu będzie wykorzystywana przez Gminę do wykonywania czynności opodatkowanych. Gmina zawrze umowy z mieszkańcami tych miejscowości na dostarczanie ścieków i korzystanie z kanalizacji oraz będzie wystawiała faktury VAT i pobierała opłaty oraz odprowadzała podatek VAT należny.

Nie jest planowane przekazanie tej infrastruktury na jakichkolwiek zasadach innemu użytkownikowi.

Z powyższego wynika, że po wybudowaniu infrastruktury, Gmina będzie zarejestrowana jako podatnik VAT czynny i samodzielnie będzie prowadziła gospodarkę wodno - ściekową, z tego też tytułu będzie pobierała opłaty od mieszkańców.

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy.

Odpłatnie realizowane w ramach umów cywilnoprawnych świadczenie usług przez Gminę na rzecz mieszkańców podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Innymi słowy Gmina prowadząca samodzielnie gospodarkę wodno - ściekową na swoim terenie w związku ze świadczeniem usług z tytułu przyjmowania ścieków na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych osiągać będzie obrót podlegający opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, ze względu na związek poniesionych wydatków na inwestycję pod nazwą "Budowa oczyszczalni ścieków w H. oraz kanalizacji sanitarnej w H., A. i Rz. etap I" z czynnościami opodatkowanymi, Gmina, nabędzie prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących ich poniesienie, pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy o VAT.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w przypadku interpretacji dotyczącej zdarzenia przyszłego - stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.