IBPP4/443-23/12/PH - Rozpoznanie importu usług w przypadku odmowy wystawienia faktury przez kontrahenta zagranicznego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku nieopatrzonym datą sporządzenia, a który wpłynął tut. organu dnia 17 stycznia 2012 r., uzupełnionym pismem z dnia 19 kwietnia 2012 r. (data wpływu 24 kwietnia 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie rozpoznania importu usług w przypadku odmowy wystawienia faktury przez kontrahenta zagranicznego - jest prawidłowe.

W dniu 17 stycznia 2012 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie rozpoznania importu usług w przypadku odmowy wystawienia faktury przez kontrahenta zagranicznego.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 19 kwietnia 2012 r. (data wpływu 24 kwietnia 2012 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 6 kwietnia 2012 r., znak: IBPP4/443-23/12/PH.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca ("Spółka") jest spółką prowadzącą m.in. działalność związaną z wydawaniem specjalistycznych książek o charakterze muzycznym i nut oraz wypożyczanie materiałów nutowych. Spółka wypożycza materiały od kontrahentów z zagranicy, które potwierdzone są fakturą bądź rachunkiem rozpoznając import usług zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy VAT.

W omawianym zagadnieniu materiały te wypożyczane są od kontrahenta z zagranicy. Kontrahent kurierem, pocztą przesyła je każdorazowo do Spółki lub też, by zminimalizować koszty przesyłania materiałów znajdują się one u Wnioskodawcy w depozycie. Spółka w cyklach określonych w umowie (zazwyczaj jest to co kwartał) przesyła szczegółowy raport informujący o wypożyczonych materiałach tj.: oznaczenie tytułu, kompozytora, komu wypożyczono, jaka kwota została pobrana i jaka przysługuje Spółce. Faktury sprzedaży wystawiane są klientom krajowym na bieżąco zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Kontrahent odmawia wystawiania faktur twierdząc, że umowa i zaakceptowane zestawienie jest wystarczającym potwierdzeniem realizacji umowy. W oparciu o to zestawienie spółka regulowała by płatności.

W dniu 3 listopada spółka otrzymała pisemną interpretację indywidualną (IBPBI/2/423-971/11/JD). Przedmiotem interpretacji było zapytanie, czy Spółka nie posiadając zewnętrznego dokumentu źródłowego w postaci: faktury, rachunku może zaliczyć do kosztów uzyskania dokument zastępczy wystawiony zgodnie z zasadami art. 21 ust. 1 ustawy o rachunkowości.

Spółka otrzymała odpowiedź, że jeśli taki dokument spełni zasady art. 21 ust. 1 ustawy o rachunkowości oraz który w sposób maksymalny potwierdzi realizację usługi stanowi to koszt uzyskania przychodu. Na stronie 4 interpretacji zostało napisane zdanie, iż "Nie może to jednak dotyczyć operacji gospodarczych, których przedmiotem są zakupy opodatkowane podatkiem od towarów i usług oraz skup metali nieżelaznych od ludności".

Spółka w oparciu o wewnętrzny dokument zastępczy mogłaby rozpoznawać import usług zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy, wystawiając fakturę wewnętrzną i ujmując w deklaracji VAT.

W piśmie z dnia 19 kwietnia 2012 r. Wnioskodawca wyjaśnił, iż przedmiotem wniosku są usługi nabywane. Wnioskodawca wypożycza materiały nutowe z zagranicy, które to następnie wypożyczane są instytucjom muzycznym. Instytucje muzyczne w oparciu o dostarczony materiał nutowy wykonują utwór, np. poprzez zagranie koncertu. Zgodnie z zawartą umową, kontrahent - dostawca materiały przesyła na bieżąco, natomiast rozliczenie następuje w cyklach kwartalnych. Niestety kontrahent odmawia wystawienia faktury, twierdząc, że umowa i zestawienie zawierające dane: jaki utwór został wypożyczony, kiedy i w jakiej cenie jest podstawą do dokonania zapłaty ze strony Wnioskodawcy. Czy jeśli klient odmawia wystawienia faktury, która jest kosztem Wnioskodawcy, to w oparciu o wewnętrzny dokument zastępczy Wnioskodawca może rozpoznać import usług zgodnie z art. 28b ust. ustawy o VAT wystawiając fakturę wewnętrzną i ujmując w deklaracji VAT. Kontrahent nie posiada siedziby i nie ma miejsca prowadzenia działalności na terenie Polski. Wnioskodawca posiada siedzibę działalności gospodarczej w Polsce. Usługi zostały nabyte na rzecz stałego prowadzenia działalności w Polsce.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie w zakresie podatku VAT:

Czy prawidłowym jest Stanowisko Spółki, że w oparciu o wewnętrzny dokument zastępczy powinna rozpoznać import usług zgodnie z art. 28b ust. 1.

Zdaniem Wnioskodawcy, w oparciu o wewnętrzny dokument zastępczy powinien rozpoznać import usług zgodnie z art. 28b ust. 1, gdyż przepisy ustawy VAT nie warunkują posiadania faktury, rachunku wystawionych przez kontrahenta co, do zasadności rozpoznania usługi. Sposób udokumentowania nabywanej usługi nie ma związku z rozpoznawaniem importu usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na postawie art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Natomiast art. 8 ust. 1 ustawy stanowi, iż przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Pojęcie importu usług zostało zdefiniowane w art. 2 pkt 9 ustawy, jako świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

Jak stanowi art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników nieposiadających siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju.

Stosownie do art. 17 ust. 1a ustawy, przepisy ust. 1 pkt 4 i 5 stosuje się również w przypadku, gdy usługodawca lub dokonujący dostawy towarów posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, przy czym to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej lub inne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów, jeżeli usługodawca lub dokonujący dostawy towarów posiada takie inne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, nie uczestniczy w tych transakcjach.

Zgodnie z art. 17 ust. 3 ustawy, przepis ust. 1 pkt 4 stosuje się, jeżeli usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b, również osoba prawna niebędąca takim podatnikiem, zarejestrowana jako podatnik VAT UE, zgodnie z art. 97.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca wypożycza materiały nutowe z zagranicy. Zgodnie z zawartą umową, kontrahent - dostawca materiały przesyła na bieżąco, natomiast rozliczenie następuje w cyklach kwartalnych. Kontrahent odmawia wystawienia faktury dla Wnioskodawcy, twierdząc, że umowa i zestawienie zawierające dane: jaki, kiedy i w jakiej cenie utwór został wypożyczony jest podstawą do dokonania zapłaty ze strony Wnioskodawcy. Kontrahent nie posiada siedziby i nie ma miejsca prowadzenia działalności na terenie Polski. Wnioskodawca posiada siedzibę działalności gospodarczej w Polsce. Usługi zostały nabyte na rzecz stałego prowadzenia działalności w Polsce.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą sytuacji, w której kontrahent zagraniczny dokonujący wypożyczeń na rzecz Wnioskodawcy odmawia wystawienia faktury.

Dokonując oceny stanowiska Wnioskodawcy, zgodnie z którym w oparciu o wewnętrzny dokument zastępczy Wnioskodawca może rozpoznać import usług zgodnie z art. 28b ust. 1, należy w pierwszej kolejności zwrócić uwagę, iż w przypadku świadczenia usług, bardzo istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależy, czy dane świadczenie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Stosownie do art. 28a ustawy, na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

Zgodnie z zasadą ogólną wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j i art. 28n.

Analiza przepisów wymienionych w powyższym artykule wskazuje, iż w sytuacji opisanej przez Wnioskodawcę nie znajduje zastosowania żadna z regulacji szczególnych zawarta w tych przepisach. A zatem miejsce świadczenia usług świadczonych przez kontrahenta zagranicznego na rzecz Wnioskodawcy, a polegających na udostępnianiu materiałów muzycznych (nut), w myśl art. 28b ust. ustawy, znajduje się na terytorium kraju.

Dokonując w dalszej kolejności analizy przepisu art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy stwierdzić należy, iż w przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego Wnioskodawca jest zobowiązany do rozpoznania importu przedmiotowych usług - jako usługobiorca usługi świadczonej przez kontrahenta zagranicznego, nie posiadającego siedziby i ani miejsca prowadzenia działalności na terenie Polski.

Artykuł 106 ust. 1 ustawy stanowi, iż podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Natomiast w myśl art. 106 ust. 7, w przypadku czynności wymienionych w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, oraz świadczenia usług, dla którego podatnikiem jest ich usługobiorca, są wystawiane faktury wewnętrzne; za dany okres rozliczeniowy podatnik może wystawić jedną fakturę dokumentującą te czynności dokonane w tym okresie. Faktury wewnętrzne są wystawiane także dla udokumentowania zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze.

Z powyższych przepisów wynika, że dla udokumentowania importu usług zachodzi konieczność wystawienia faktury wewnętrznej. Jednocześnie obowiązek wystawienia faktury wewnętrznej pozostaje bez powiązania z okolicznością, czy podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, wystawi fakturę na rzecz podatnika, o którym mowa w tym przepisie. Brak otrzymania faktury nie zwalnia zatem nabywcy z obowiązku rozliczenia podatku od towarów i usług z tytułu importu usług.

Na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 106 ust. 8 Minister Finansów wydał rozporządzenie z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360). Stosownie do § 1 ust. 2 tego rozporządzenia określa ono szczegółowe zasady wystawiania faktur, dane, które powinny zawierać, oraz sposób i okres ich przechowywania.

W myśl przepisu § 24 ust. 1 i ust. 2 ww. rozporządzenia, przepisy § 5, 9-14, 16, 17, 21 i 22 stosuje się odpowiednio do faktur wewnętrznych, o których mowa w art. 106 ust. 7 ustawy (...). Faktury, o których mowa w ust. 1, można wystawić w 1 egzemplarzu i należy przechowywać wraz z całą dokumentacją dotyczącą podatku.

W świetle powyższego, niezależnie od odmowy wystawienia faktury przez kontrahenta zagranicznego, w celu udokumentowania importu usług Wnioskodawca zobowiązany jest do wystawienia faktury wewnętrznej.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, iż w oparciu o wewnętrzny dokument zastępczy powinien rozpoznać import usług zgodnie z art. 28b ust. 1, gdyż przepisy ustawy nie warunkują posiadania faktury, rachunku wystawionych przez kontrahenta co do zasadności rozpoznania usługi, należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Nadmienia się, że niniejsza interpretacja traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

Niniejsza interpretacja stanowi ocenę przedstawionego we wniosku stanowiska prawnego Wnioskodawcy w zakresie podatku od towarów i usług. Ocena stanowiska Wnioskodawcy w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych została zawarta w odrębnym rozstrzygnięciu.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.