IBPP4/443-1694/11/EJ - Odliczenie podatku VAT naliczonego - warunki.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 28 listopada 2011 r. (data wpływu 2 grudnia 2011 r.) uzupełnionym pismem z dnia 4 stycznia 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zwrotu podatku naliczonego oraz prawa do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur dokumentujących wykonanie sieci kanalizacji sanitarnej - jest prawidłowe.

W dniu 2 grudnia 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zwrotu podatku naliczonego oraz prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur dokumentujących wykonanie sieci kanalizacji sanitarnej. Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 4 stycznia 2012 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Podstawę prawną istnienia i zakres zadań Gminy stanowi ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym oraz statut Gminy uchwalony w dniu 19 listopada 2009 r. przez Radę Gminy uchwałą. Gmina jest zarejestrowanym i czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług jedynie w zakresie czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych dotyczących: wynajmu lokali mieszkalnych, lokali użytkowych, dzierżawy gruntów na cele gospodarcze oraz rolnicze, sprzedaży lokali mieszkalnych i użytkowych oraz gruntów stanowiących majątek gminy. Wnioskodawca ubiega się o pomoc finansową ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) na realizację projektu w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Realizacja powyższej inwestycji jest zgodna z art. 7 ust. 1 powołanej ustawy. Przedmiot ww. inwestycji po zakończeniu realizacji zostanie przekazany nieodpłatnie przedsiębiorstwu komunalnemu: spółce z o.o., którego 100% udziałowcem jest Gmina i które na podstawie zawartej z Gminą umowy zarządza sieciami, urządzeniami wodociągowymi i kanalizacyjnymi będącymi mieniem komunalnym Gminy oraz pobiera opłaty od społeczności gminnej z tytułu dostarczania wody pitnej i odbioru ścieków bytowych. Przedmiotowa inwestycja nie będzie dla Wnioskodawcy stanowiła źródła przychodu. Realizowana inwestycja nie będzie służyła Gminie do wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, bowiem jak wspomniano wyżej po zakończeniu realizacji inwestycji jej przedmiot zostanie nieodpłatnie przekazany przedsiębiorstwu komunalnemu.

Zrealizowana przez Gminę inwestycja w postaci sieci kanalizacyjnej we wsiach, zostanie przekazana przedsiębiorstwu komunalnemu Spółce z o.o. do bezpłatnego używania na czas nieokreślony w drodze protokołu przyjęcia do sprawowania pieczy nad środkiem trwałym - nie będzie zawierana żadna umowa cywilnoprawna. Spółka z o.o. świadcząc usługi komunalne, pobiera opłaty za eksploatację sieci i z tego tytułu, będąc zarejestrowanym podatnikiem VAT, rozlicza podatek należny w składanych deklaracjach podatkowych. Ponosi również koszty utrzymania sieci, a opłaty pobierane od indywidualnych odbiorców za eksploatację są w całości przychodem przedsiębiorstwa. Ww. zadania Spółka wykonuje na podstawie zawartej z Gminą umowy, w sprawie zarządzania sieciami, urządzeniami wodociągowymi i kanalizacyjnymi, będącymi mieniem komunalnym Gminy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie (ostatecznie uszczegółowione w piśmie z dnia 4 stycznia 2012 r.):

Czy Wnioskodawca ma możliwość zwrotu podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT dokumentujących wykonanie sieci kanalizacji sanitarnej na podstawie Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2010 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług bądź też czy ma prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego na podstawie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie obowiązujących przepisów nie ma prawnej możliwości odliczenia podatku od towarów i usług w związku z realizacją inwestycji.

Według Gminy środki, z których finansowany będzie projekt nie stanowią środków finansowych bezzwrotnej pomocy zagranicznej w rozumieniu art. 8 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2010 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, w związku z czym nie ma możliwości dokonania zwrotu podatku VAT w trybie ww. rozporządzenia. Gminie nie przysługuje również prawo do odliczenia podatku VAT w trybie art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, bowiem jak już wskazano wyżej realizowana inwestycja nie będzie służyć do wykonywania przez Gminę czynności podlegających opodatkowaniu i nie będzie generować przychodów.

Wnioskodawca uważa, iż nie ma możliwości obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktur VAT dokumentujących wykonanie sieci kanalizacji sanitarnej.

Artykuł 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług mówi, że nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. W powiązaniu z art. 86 ust. 1 ww. ustawy, informującym o prawie do odliczenia kwoty podatku naliczonego od kwoty podatku należnego, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Gmina uważa, że nie przysługuje jej prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizowaną inwestycją, ponieważ inwestycja nie jest związana z czynnościami opodatkowanymi.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznaczyć należy, że jednostki samorządu terytorialnego takie jak gminy, powiaty czy województwa, są innymi niż organy władzy publicznej, uczestnikami sektora finansów publicznych, zatem nie korzystają z wyłączenia z opodatkowania, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), lecz są objęte zwolnieniem, o którym mowa w § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392ze zm.).

Zgodnie z tym przepisem zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o VAT kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7 suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Jak wynika z powyższego przepisu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wyłącznie podatnikom podatku od towarów i usług, w sytuacji gdy towary i usługi, z których nabyciem wiąże się podatek naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Aby zatem podatnik mógł obniżyć kwotę podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z dokonanych inwestycji, inwestycje te muszą być związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.). gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy do zakresu działania gminy należą wszelkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy o samorządzie gminnym).

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca będzie realizować projekt polegający na budowie sieci kanalizacji sanitarnej. Przedmiot ww. inwestycji po zakończeniu realizacji zostanie przekazany nieodpłatnie przedsiębiorstwu komunalnemu: spółce z o.o., którego 100% udziałowcem jest Gmina i które na podstawie zawartej z Gminą umowy zarządza sieciami, urządzeniami wodociągowymi i kanalizacyjnymi. Przedmiotowa inwestycja nie będzie dla Wnioskodawcy stanowiła źródła przychodu. Realizowana inwestycja nie będzie służyła Gminie do wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu.

Zrealizowana przez Gminę inwestycja w postaci sieci kanalizacyjnej we wsiach, zostanie przekazana przedsiębiorstwu komunalnemu Spółce z o.o. do bezpłatnego używania na czas nieokreślony w drodze protokołu przyjęcia do sprawowania pieczy nad środkiem trwałym - nie będzie zawierana żadna umowa cywilnoprawna. Spółka z o.o. świadcząc usługi komunalne, pobiera opłaty za eksploatację sieci i z tego tytułu, będąc zarejestrowanym podatnikiem VAT, rozlicza podatek należny w składanych deklaracjach podatkowych. Ponosi również koszty utrzymania sieci, a opłaty pobierane od indywidualnych odbiorców za eksploatację są w całości przychodem przedsiębiorstwa.

Biorąc pod uwagę powołane wyżej przepisy oraz opis zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, iż nie zostanie spełniona przesłanka z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT warunkująca prawo podatnika do odliczenia podatku naliczonego, ponieważ towary i usługi zakupione w ramach realizacji ww. projektu nie będą wykorzystywane przez Wnioskodawcę do wykonania czynności opodatkowanych, generujących podatek należny. Czynności opodatkowane będzie bowiem na powstałym mieniu (sieci kanalizacji sanitarnej) wykonywało przedsiębiorstwo komunalne, które jest odrębnym od Wnioskodawcy podatnikiem podatku VAT, który będzie pobierał opłaty od osób korzystających kanalizacji.

Zatem Wnioskodawca nie ma możliwości obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktur VAT dokumentujących wykonanie sieci kanalizacji sanitarnej, bowiem nie zostanie w omawianym przypadku spełniona podstawowa przesłanka pozytywna jaką jest związek dokonanych zakupów ze sprzedażą opodatkowaną.

Ponadto należy zaznaczyć, iż w przedmiotowej sprawie nie mają również zastosowania uregulowania § 22 ust. 1 i 2 ww. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Przepisy te przewidują bowiem możliwość zwrotu podatku zarejestrowanym podatnikom jedynie na podstawie umów zawartych przed dniem 1 maja 2004 r.

W konsekwencji powyższego stanowisko Wnioskodawcy, w myśl którego Gminie nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego należało uznać za prawidłowe.

Jednakże należy zauważyć, że Wnioskodawca wywodzi prawidłowy skutek prawny w postaci braku prawa do odliczenia podatku naliczonego, jednak brak możliwości odliczenia nie jest związany z faktem, że jednostki samorządu terytorialnego takie jak gminy korzystają z wyłączenia z opodatkowania na mocy art. 15 ust. 6 ustawy, lecz tym, że mienie powstałe w efekcie projektu nie będzie służyło Gminie do wykonywania czynności opodatkowanych generujących podatek należny.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.