IBPP4/443-1358/09/EJ - Zasady opodatkowania podatkiem VAT jednorazowych opłat pobieranych w związku z wydaniem przez gminę zgody na wykonanie przyłączy do sieci wodociągowej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 14 października 2009 r. (data wpływu 23 października 2009 r.), uzupełnionym pismem z dnia 1 grudnia 2009 r. (data wpływu 4 grudnia 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT jednorazowych opłat za przyłącz do sieci wodociągowej - jest nieprawidłowe.

W dniu 23 października 2009 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT jednorazowych opłat za przyłącz do sieci wodociągowej. Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 1 grudnia 2009 r. (data wpływu 4 grudnia 2009 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 25 listopada 2009 r. znak: IBPP/443-1358/09/EJ.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest podatnikiem podatku VAT czynnym od dnia 1 października 2005 r., (od miesiąca stycznia 1998 r. podatnikiem podatku VAT był Urząd Gminy) z tytułu zawieranych umów cywilnoprawnych, gmina składa deklaracje VAT-7. Urząd Gminy w latach 1991-2007 prowadził budowę sieci wodociągowej w Gminie wraz z przyłączami do budynków mieszkalnych. Urząd Gminy na podstawie Uchwały Rady Gminy pobiera jednorazową opłatę za przyłącz do sieci wodociągu komunalnego w kwocie 500,00 zł od osób, które nie miały możliwości wykonania podłączenia do wodociągu komunalnego w trakcie trwania inwestycji i 700,00 zł od osób, które w trakcie budowy sieci wodociągowej nie podłączyły się do wodociągu komunalnego. Wszelkie inne koszty związane z podłączeniem się do wodociągu pokrywa Inwestor. Urząd Gminy a obecnie Gmina nie zawiera pisemnych umów na wykonanie przyłączy do sieci wodociągowej z przyszłymi odbiorcami. Jednorazowe opłaty wnoszone za przyłącza do sieci wodociągowej w kwocie 500 zł lub 700 zł wpłacane są na konto podstawowe dochodów budżetowych.

W piśmie z dnia 1 grudnia 2009 r. Wnioskodawca dodatkowo wskazał, że dokonanie opłaty w kwocie 500 zł dla budynków nowo powstałych oraz 700 zł dla budynków istniejących zostało ustalone przez Radę Gminy, ponieważ wszyscy mieszkańcy gminy partycypowali w kosztach budowy sieci wodociągowej w znacznie niższych kwotach. Wobec powyższego dokonanie opłaty jest uzależnione do przyłączenia do sieci wodociągowej.

Ponadto każdy właściciel posesji po dokonaniu ww. opłaty zobowiązany jest do wykonania na koszt własny następujących czynności:

Ww. przyłącze Inwestor przekazuje na majątek gminny w zamian za to gmina pokrywa wszelkie koszty związane z awarią przyłącza (pękniecie rur) oraz koszty związane z legalizacją" wymiana wodomierzy, zaworów i zasuw. Inwestor nie wystawia faktur dla gminy. Nie znaleziono symbolu PKWiU dla wnoszonej opłaty za przyłącz do sieci wodociągowej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy pobierane jednorazowe opłaty za przyłącz do wodociągu komunalnego podlegają ustawie o podatku od towarów i usług. Czy należy ww. opłaty opodatkować, jeżeli ta to jaką zastosować stawkę podatku VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, wnoszone opłaty przez mieszkańców w kwocie 500 zł lub 700 zł za przyłącz do sieci wodociągowej nie podlegają ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Ww. opłaty nie mają charakteru odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. W sierpniu 2005 r. Izba Skarbowa w Opolu powyższą interpretację uznała za prawidłową.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Stosownie do przepisu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z § 13 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1336) obowiązującym do dnia 31 grudnia 2009 r. zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Należy nadmienić, iż wyżej cytowane uregulowanie zostało utrzymane w tym samym brzmieniu w § 12 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2009 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 224, poz. 1799), obowiązującym od dnia 1 stycznia 2010 r.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy o samorządzie gminnym).

Artykuł 3 ust. 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858 z późn. zm.) stwierdza że, zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków jest zadaniem własnym gminy. Na podstawie art. 15 ww. ustawy przedsiębiorstwo wodociągowo - kanalizacyjne jest obowiązane zapewnić budowę urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych.

Natomiast osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci zapewnia zgodnie z przepisem art. 15 ust. 2 ww. ustawy, na własny koszt realizację budowy przyłączy do sieci oraz studni wodomierzowej, pomieszczenia przewidzianego do lokalizacji wodomierza głównego i urządzenia pomiarowego.

Z powołanych wyżej przepisów wynika zatem, iż gmina w ramach zadań własnych zobowiązana jest do zapewnienia budowy urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych (w rozumieniu przepisów cyt. wyżej ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków), nie jest natomiast zobowiązana do realizacji budowy przyłączy do sieci, gdyż powyższe zapewnia na własny koszt osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

W świetle obecnie obowiązującej ustawy o podatku od towarów i usług pojęcie usługi zostało zdefiniowane bardzo uniwersalnie. Usługa została oderwana od klasyfikacji statystycznych. Do opodatkowania usługi nie jest już bowiem konieczne wymienienie jej w tych klasyfikacjach. Jednakże w przypadku usług wymienionych w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej są one identyfikowane, w myśl art. 8 ust. 3 ww. ustawy o VAT, za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych.

Usługą jest świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy. Nie ma więc znaczenia osoba odbiorcy świadczenia. Mając na uwadze ogólne reguły konstrukcyjne systemu VAT wskazać należy na jedną istotną cechę usługi. Otóż usługą będzie takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść.

Powyższe oznacza, że świadczeniem usług podlegającym opodatkowaniu podatkiem VAT jest każde świadczenie odpłatne, które powoduje powstanie przysporzenia po stronie odbiorcy na skutek działania wykonawcy świadczenia.

Zgodnie z wyżej już powołanym art. 15 ust. 2 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę realizację budowy przyłączy do sieci oraz studni wodomierzowej, pomieszczenia przewidzianego do lokalizacji wodomierza głównego i urządzenia pomiarowego zapewnia na własny koszt osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci.

Natomiast w myśl art. 15 ust. 4 ww. ustawy przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest obowiązane przyłączyć do sieci nieruchomość osoby ubiegającej się o przyłączenie nieruchomości do sieci, jeżeli są spełnione warunki przyłączenia określone w regulaminie, o którym mowa w art. 19, oraz istnieją techniczne możliwości świadczenia usług.

Z przepisu art. 19 ust. 1 wynika, że rada gminy, po dokonaniu analizy projektów regulaminów dostarczania wody i odprowadzania ścieków opracowanych przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne, uchwala regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków, zwany dalej "regulaminem". Regulamin jest aktem prawa miejskiego. Regulamin określa prawa i obowiązki przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego oraz odbiorców usług, w tym m.in.:

Powołany przepis art. 19 ww. ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu ścieków, wskazuje na kompetencje rady gminy w zakresie uchwalania obowiązującego na terenie gminy regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków, w którym określone są prawa i obowiązki przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego oraz odbiorców usług, a wśród nich warunki przyłączenia do sieci. Z przepisu tego wynika również obowiązek przedsiębiorstwa przyłączenia nieruchomości do sieci od spełnienia warunków określonych w tym regulaminie. Wśród obowiązków osoby ubiegającej się o przyłączenie do wodociągu wymienia się obowiązek budowy określonych urządzeń na własny koszt.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że Urząd Gminy w latach 1991-2007 prowadził budowę sieci wodociągowej w Gminie wraz z przyłączami do budynków mieszkalnych. Urząd Gminy na podstawie Uchwały Rady Gminy pobiera jednorazową opłatę za przyłącz do sieci wodociągu komunalnego w kwocie 500 zł od osób, które nie miały możliwości wykonania podłączenia do wodociągu komunalnego w trakcie trwania inwestycji i 700 zł od osób, które w trakcie budowy sieci wodociągowej nie podłączyły się do wodociągu komunalnego. Dokonanie opłaty uzależnia przyłączenie do sieci wodociągowej. Gmina nie zawiera pisemnych umów na wykonanie przyłączy do sieci wodociągowej z przyszłymi odbiorcami. Każdy właściciel posesji po dokonaniu ww. opłaty zobowiązany jest do wykonania na koszt własny przyłącza, poprzez pokrycie projektu budowlanego przyłącza wodociągowego, pokrycia kosztów związanych z przyłączem (roboty budowlane), pokrycia kosztów inwentaryzacji przyłącza wodociągowego.

Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy należy stwierdzić, że w świetle art. 15 ust. 2 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu ścieków Inwestor czyli właściciel nieruchomości sam pokrywa koszty budowy przyłącza do sieci. Inwestor oprócz pokrycia we własnym zakresie kosztów budowy przyłącza winien wnieść jeszcze opłatę za przyłącz do sieci, która to opłata uzależnia podłączenie nieruchomości do sieci wybudowanej wcześniej przez wszystkich mieszkańców gminy na zasadzie partycypacji w kosztach budowy. W zamian za wniesienie tej opłaty Inwestor otrzymuje zgodę na wykonanie przyłącza i podłączenie nieruchomości do sieci wodociągowej. Zatem w efekcie wniesienia opłaty Inwestor otrzymuje od Gminy przysporzenie, korzyść w postaci zgody na podłączenie się do sieci wodociągowej. Jeżeli opłaty takiej nie wniesie, zgody takiej od Gminy nie dostanie i nie będzie mógł się podłączyć do wodociągu. Zatem opłatę tą należy potraktować jako wynagrodzenie za świadczenie (zachowanie się Gminy wobec Inwestora), które wypełnia znamiona określone przepisem art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Przepis ten wyraźnie wskazuje, że świadczeniem usługi jest każde świadczenie, które nie stanowi dostawy towarów.

W świetle powyższego opłata ta podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

W myśl przepisu art. 41 ust. 13 ustawy o podatku VAT towary i usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, niewymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej podlegają opodatkowaniu stawką w wysokości 22 %, z wyjątkiem tych, dla których w ustawie lub przepisach wykonawczych określono inną stawkę.

Zatem w rozpatrywanej sytuacji wniesienie jednorazowej opłaty za przyłącz do sieci wodociągowej podlega opodatkowaniu stawką 22 % VAT.

W konsekwencji powyższego stanowisko Wnioskodawcy uznać należało za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, ul. A. Kośnego 70, 45-372 Opole po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.