IBPP4/443-12/08/KG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 20 października 2008 r. (data wpływu 23 października 2008 r.) uzupełnionym pismem z dnia 8 grudnia 2008 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług w związku z realizacją projektu pod nazwą "Uporządkowanie gospodarki ściekowej" - jest prawidłowe.

W dniu 23 października 2008 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług w związku z realizacją projektu pod nazwą "Uporządkowanie gospodarki ściekowej". Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 8 grudnia 2008 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Urząd Miasta i Gminy jest zarejestrowanym i czynnym podatnikiem podatku VAT od dnia 31 grudnia 1996 r. Urząd Miasta i Gminy jest podatnikiem podatku VAT również w odniesieniu do czynności przypisanych Gminie. Gmina i Urząd posługują się jednym numerem identyfikacji podatkowej. Gmina realizując zadania nałożone przepisami ustawy o samorządzie gminnym o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 3, planuje wykonać inwestycję "Uporządkowanie gospodarki ściekowej" w ramach której wykonana zostanie kanalizacja sanitarna i deszczowa wraz z odtworzeniem nawierzchni dróg.

Aby zrealizować ww. inwestycję Gmina będzie ubiegać się o dofinansowanie zadania w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata 2007-2013, oś priorytetowa 4 ochrona środowiska, działanie 4.1 infrastruktura wodno-ściekowa i gospodarka odpadami.

Ww. zadanie planowane jest do realizacji w latach 2009-2011. Tworząc projekt wniosku Gmina w budżecie tegoż projektu planuje uwzględnić jako koszty kwalifikowane koszty podatku VAT. Głównym celem projektu jest ograniczenie ilości zanieczyszczeń przedostających się do środowiska, a także podniesienie poziomu wyposażenia gminy w zakresie podstawowej infrastruktury technicznej. Cel ten zostanie zrealizowany poprzez wykonanie sieci kanalizacyjnej (sanitarnej i deszczowej).

Po zakończeniu inwestycji sieć kanalizacyjna będąca własnością Gminy zostanie przekazana w drodze zarządzenia Burmistrzowi do użytkowania przez Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej (zakład ten jest zakładem budżetowym Gminy), który pobierał będzie opłaty od użytkowników za odbiór i oczyszczanie ścieków. Przekazanie mienia powstałego w wyniku realizacji projektu nastąpi nieodpłatnie. Urząd Miasta i Gminy jako podatnik podatku VAT nie będzie osiągać żadnych przychodów związanych ze świadczeniem usług, którym ma służyć ww. inwestycja.

Towary i usługi nabywane w trakcie realizacji projektu nie były i nie będą związane z wykonywaniem przez Wnioskodawcę czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie (ostateczna wersja wynikająca z uzupełnienia z dnia 8 grudnia 2008 r.):

Czy Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług dokonanych w związku z realizacją projektu pod nazwą "Uporządkowanie gospodarki ściekowej" w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata 2007-2013, Oś priorytetowa 4 Ochrona Środowiska, działanie 4.1 Infrastruktura wodno - ściekowa i gospodarka odpadami.

Zdaniem Wnioskodawcy, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego po spełnieniu przesłanki z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, czyli w sytuacji gdy towary i usługi nabyte w związku z realizacją inwestycji wykorzystywane są do wykonywania czynności opodatkowanych. Ponieważ jednak zgodnie z art. 15 ust. 6 cytowanej wyżej ustawy nie uznaje się za podatników organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych, a ustawa o samorządzie gminnym art. 7 ust. 1 pkt 3 jako zadania własne gminy wymienia zaspokojenie potrzeb zbiorowych wspólnoty, a w szczególności sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz, przesłanka z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT nie jest spełniona. W związku z powyższym Wnioskodawca nie ma możliwości dokonania odliczenia podatku naliczonego, zawartego cenie zakupionych towarów i usług wykorzystywanych do realizacji wymienionego projektu, dlatego uznaje, że stanowi on koszt kwalifikowany.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl postanowień art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm., ost. zm. Dz. U. z 2008 r. Nr 209, poz. 1320), zwanej dalej ustawą o VAT, w zakresie, w jakim towary są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Przepis art. 15 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, iż podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ww. ustawy, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Należy zaznaczyć, że jednostki samorządu terytorialnego takie jak gminy, powiaty czy województwa, są innymi niż organy władzy publicznej, uczestnikami sektora finansów publicznych, zatem nie korzystają z wyłączenia z opodatkowania, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, lecz są objęte zwolnieniem o którym mowa w § 13 ust. 1 pkt 11 obowiązującego od dnia 1 grudnia 2008 r. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1336)

Zgodnie z tym przepisem zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Nadmienia się, iż wyżej cytowane uregulowanie jest powtórzeniem w tym samym brzmieniu unormowania zawartego w § 8 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 z późn. zm.), obowiązującym do dnia 30 listopada 2008 r.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy o samorządzie gminnym).

W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi (art. 9 ust. 1 cyt. ustawy).

Zgodnie z art. 11a ust. 1 pkt 1 i 2 ww. ustawy o samorządzie gminnym, organami gminy są rada gminy (rada miasta) i wójt (burmistrz, prezydent miasta).

W myśl art. 33 ust. 1 cytowanej powyżej ustawy o samorządzie gminnym, Wójt (burmistrz, prezydent miasta) wykonuje zadania przy pomocy urzędu gminy (miasta).

Jak wynika z powyższego, urząd gminy (miasta) nie jest jednostką organizacyjną w rozumieniu ww. art. 9 ustawy o samorządzie gminnym. Jest wyłącznie zorganizowanym zespołem osób i środków służących do pomocy organowi administracyjnemu. Urząd gminy jest jednostką pomocniczą służącą do wykonywania zadań gminy oraz obsługi techniczno organizacyjnej gminy. Biorąc pod uwagę nierozerwalne i niepodzielne powiązania podmiotowe gminy i urzędu gminy, również na gruncie podatku od towarów i usług należy stwierdzić, iż nie występuje odrębna od podmiotowości gminy podmiotowość urzędu gminy.

Zatem Urząd Gminy działając w imieniu Gminy realizuje zadania własne Gminy i w tym zakresie jest zwolniony z podatku od towarów i usług.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Gmina realizując zadania nałożone przepisami ustawy o samorządzie gminnym o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 3, planuje wykonać inwestycję "Uporządkowanie gospodarki ściekowej" w ramach której wykonana zostanie kanalizacja sanitarna i deszczowa wraz z odtworzeniem nawierzchni dróg.

Ww. zadanie planowane jest do realizacji w latach 2009-2011. Głównym celem projektu jest ograniczenie ilości zanieczyszczeń przedostających się do środowiska, a także podniesienie poziomu wyposażenia gminy w zakresie podstawowej infrastruktury technicznej. Cel ten zostanie zrealizowany poprzez wykonanie sieci kanalizacyjnej (sanitarnej i deszczowej).

Zatem w oparciu o przedstawione zdarzenie przyszłe oraz obowiązujący w tym zakresie stan prawny należy stwierdzić, iż nabywane towary i usługi, związane z realizacją ww. projektu nie będą służyły czynnościom opodatkowanym, ponieważ Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego, a tym samym Urząd Gminy realizujący zadania własne Gminy korzystają ze zwolnienia w zakresie czynności związanych z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami,

Tym samym Wnioskodawcy nie będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z budową sieci kanalizacyjnej (sanitarnej i deszczowej).

Z treści wniosku wynika, iż po zakończeniu inwestycji, sieć kanalizacyjna będąca własnością Gminy zostanie przekazana w drodze zarządzenia Burmistrzowi do użytkowania przez Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej (zakład ten jest zakładem budżetowym Gminy), który pobierał będzie opłaty od użytkowników za odbiór i oczyszczanie ścieków. Przekazanie mienia powstałego w wyniku realizacji projektu nastąpi nieodpłatnie. Urząd Miasta i Gminy jako podatnik podatku VAT nie będzie osiągać żadnych przychodów związanych ze świadczeniem usług, którym ma służyć ww. inwestycja.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez świadczenie usług, rozumie się - zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT - każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Nieodpłatna dostawa towarów oraz nieodpłatne świadczenie usług, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, za wyjątkiem ściśle określonych sytuacji, wskazanych w art. 7 ust. 2 oraz art. 8 ust. 2 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT za odpłatne świadczenie usług uznaje się także nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami w całości lub w części.

Zatem przesłanką do opodatkowania podatkiem VAT usług świadczonych nieodpłatnie jest istnienie prawa do odliczenia podatku z tytułu nabycia towarów i usług, które są związane ze świadczoną usługą, a także realizowanie usług na cele niezwiązane z prowadzoną działalnością.

W myśl cytowanych powyżej przepisów o samorządzie gminnym, zadania z zakresu gospodarki komunalnej, dotyczące odprowadzania ścieków tj. budowa sieci kanalizacyjnej (sanitarnej i deszczowej) oraz ich wykorzystanie w celu wykonywania tych zadań, należą do zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego. Oznacza to, że czynność przekazania tych sieci podmiotowi, które te zadania także będzie wykonywał, jest czynnością związaną z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Ponadto Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z realizacją przedmiotowej inwestycji, ponieważ jako jednostka samorządu terytorialnego korzysta ze zwolnienia w zakresie czynności związanych z wykonywaniem zadań własnych należących do zakresu zadań publicznych.

Wobec powyższego, przekazanie przez Gminę zakładowi budżetowemu, sieci kanalizacyjnej (sanitarnej i deszczowej) do bezpłatnego użytkowania w drodze zarządzania, nie podlega opodatkowaniu VAT.

W konsekwencji Wnioskodawcy nie będzie przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług w związku z realizacją projektu pod nazwą "Uporządkowanie gospodarki ściekowej" w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2007-2013, oś priorytetowa 4 ochrona środowiska, działanie 4.1 infrastruktura wodno-ściekowa i gospodarka odpadami.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Należy jednakże zauważyć, że Wnioskodawca wywodzi prawidłowy skutek prawny, jednak z innej podstawy prawnej. Jednostki samorządu terytorialnego takie jak gminy nie korzystają bowiem z wyłączenia z opodatkowania lecz są objęte zwolnieniem. Zatem brak możliwości obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie jest spowodowany tym, że gmina jako jednostka samorządu terytorialnego w zakresie realizacji zadań własnych nie jest uznawana za podatnika podatku VAT lecz tym, że wykonywane przez nią czynności korzystają ze zwolnienia od podatku.

Ponadto nadmienia się, że organy podatkowe nie są kompetentne do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowanych. Pojęcie to należy rozumieć zgodnie z przepisami regulującymi zasady korzystania ze środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszego postanowienia mogą być jedynie pomocne przy dokonywaniu kwalifikacji, czy podatek VAT od zakupów objętych dofinansowywanym ze środków unijnych w związku z realizacją projektu w ramach realizacji zadania będącego przedmiotem niniejszego wniosku może być zaliczony do kosztów kwalifikowanych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, ul. Prosta 10, 25-366 Kielce po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.