IBPP3/4512-889/15/KS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego z dnia 22 kwietnia 2015 r. (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 19 listopada 2015 r. (data wpływu 27 listopada 2015 r.), uzupełnionym pismem z 24 lutego 2016 r. (data wpływu 1 marca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wyłączenia z opodatkowania czynności polegającej na sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy - jest prawidłowe.

W dniu 27 listopada 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wyłączenia z opodatkowania czynności polegającej na sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy. Wniosek został uzupełniony pismem z 24 lutego 2016 r. (data wpływu 1 marca 2016 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z 16 lutego 2016 r.

W przedmiotowym wniosku uzupełnionym pismem z 24 lutego 2016 r. przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca prowadzi firmę jednoosobową zajmującą się sprzedażą i zakupem złomu. Rozlicza się na podstawie ksiąg rachunkowych (PIT-5L), jest czynnym podatnikiem podatku VAT.

Aktem notarialnym w dniu 19 grudnia 2013 r. Wnioskodawca zakupił zorganizowaną część przedsiębiorstwa od Syndyka masy upadłościowej, w skład której wchodzą: prawo użytkowania wieczystego nieruchomości, budynki i budowle, środki trwałe, ruchomości, prawa i roszczenia wynikające z nakładów na urządzenie wagi samochodowej.

Transakcja nie była opodatkowana podatkiem od towarów i usług (VAT).

Wnioskodawca nie dokonywał żadnych nakładów inwestycyjnych w ww. teren, budynki oraz ruchomości są wynajmowane przez obce firmy. Co miesiąc wystawia faktury czynszowe.

Obecnie Wnioskodawca zamierza sprzedać zorganizowaną część przedsiębiorstwa innej firmie.

Zorganizowana część przedsiębiorstwa, którą Wnioskodawca nabył od Syndyka masy upadłościowej, była wynajmowana już przed jego nabyciem. Zaraz po zakupie kontynuował ten wynajem. W chwili obecnej Wnioskodawca wynajmuje ten teren około 10-ciu firmom.

Mająca być przedmiotem sprzedaży zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowi zespół składników materialnych i niematerialnych (w rozumieniu art. 551 kodeksu cywilnego), przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące określone zadania.

Część przedsiębiorstwa, która ma być przedmiotem sprzedaży jest przeznaczona do niezależnego działania gospodarczego, jako samodzielnego podmiotu gospodarczego w ramach istniejącego przedsiębiorstwa.

W skład zorganizowanego przedsiębiorstwa wchodzą między innymi środki trwałe o wartości 308.918,00 (słownie: trzysta osiem tys. dziewięćset osiemnaście zł), ruchomości o wartości: 7.859,00 (słownie: siedem tys. osiemset pięćdziesiąt dziewięć zł), budynki i budowle. Całość majątku jest zdolna do samodzielnego funkcjonowania, bez potrzeby finansowania z zewnątrz.

Działalność gospodarcza firmy Wnioskodawcy polega głównie na handlu złomem. Miejsce działalności znajduje się obecnie w... przy ul.... oraz w. przy ul.... Wnioskodawca wskazał, że tam również jest główne miejsce wykonywania działalności firmy oraz składnica złomu.

Zorganizowana część przedsiębiorstwa, która ma być przedmiotem sprzedaży, jest jednostką wyodrębnioną i znajduje się w. Nie jest więc w żaden sposób związana organizacyjnie z działalnością podstawową firmy Wnioskodawcy i może funkcjonować samodzielnie. Część przedsiębiorstwa nie jest wykorzystywana w ramach obrotu handlem złomem. Jednostka posiada odrębny regulamin organizacyjny.

Mająca być przedmiotem sprzedaży część przedsiębiorstwa stanowi majątek trwały firmy. Można przyporządkować przychody i koszty oraz należności i zobowiązania do zdarzeń gospodarczych związanych bezpośrednio ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa. Jest możliwe również wyodrębnienie i oddzielenie finansów przedsiębiorstwa od finansów części przedsiębiorstwa, mającej być przedmiotem sprzedaży.

Pomiędzy składnikami materialnymi i niematerialnymi, które będą przedmiotem sprzedaży, istnieją związki funkcjonalne umożliwiające kontynuowanie przez nabywcę dotychczasowej działalności gospodarczej.

Na potrzeby zorganizowanej działalności gospodarczej Wnioskodawca nie zatrudnia pracowników.

Wnioskodawca nie zamierza dokonać sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa na rzecz dotychczasowego najemcy. Wnioskodawca stwierdził, że obecnie trwają rozmowy, odnośnie sprzedaży, z firmami zewnętrznymi zarówno polskimi, jak i zagranicznymi.

Wnioskodawca nie jest w stanie określić, jaka działalność gospodarcza będzie wykonywana na bazie nabytego majątku przez kupującego.

Z częścią przedsiębiorstwa, będącego przedmiotem sprzedaży, wiążą się zobowiązania, które zostały przejęte w całości w dniu zakupu (zgodnie z aktem notarialnym).

Umowa sprzedaży będzie obejmować zobowiązania.

Umowa sprzedaży będzie obejmować wyodrębnione ewidencje dotyczące części zorganizowanego przedsiębiorstwa.

Umowa najmu nie została zawarta z jednym kontrahentem.

Zostało zawartych kilka odrębnych umów najmu z różnymi kontrahentami na poszczególne składniki zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Kupujący przejmie (wstąpi w prawa i obowiązki) wynikające z umów najmu, które zostały zawarte, budynków i ruchomości wynajmowanych przez obce firmy.

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie:

Czy sprzedaż zorganizowanej części przedsiębiorstwa będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT sprzedaż nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług

(tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Towarami stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy o VAT są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

Jednocześnie przepisy art. 6 ustawy o VAT wskazują na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są w nim wskazane czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszcząc się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług, z uwagi jednak na stosowne wyłączenie, czynności te - chociaż można je zakwalifikować jako odpłatną dostawę towarów czy też odpłatne świadczenie usług - nie podlegają opodatkowaniu.

Na mocy art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Termin "transakcja zbycia" należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia "dostawy towarów" w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. "zbycie" obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Kwestią wymagającą interpretacji w niniejszej sprawie jest ustalenie istnienia lub nieistnienia podstaw do zastosowania przepisu art. 6 pkt 1 ustawy.

Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Przepis art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług stanowi, że pod pojęciem zorganizowanej części przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Podstawowym wymogiem dla uznania, że transakcja dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest to, aby stanowiła ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie, które winno zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział, itp. Przy czym w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące "część przedsiębiorstwa" powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w "istniejącym przedsiębiorstwie", a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.

Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalne, niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Oznacza to, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać uznany za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące w takich wzajemnych relacjach, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy zaś zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 27 listopada 2003 r. sprawa

C-497/01, Zita Modes Sarl stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie - nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu - do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów.

Mając na uwadze powyższe orzeczenie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości należy stwierdzić, że zawarta w art. 2 pkt 27e ustawy definicja legalna zorganizowanej części przedsiębiorstwa musi być interpretowana przez pryzmat treści art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE i w powiązaniu z rozumieniem pojęcia "przekazania całości lub części majątku", wyłożonym przez Trybunał w ww. orzeczeniu. Trybunał Sprawiedliwości główny nacisk kładzie na badanie konkretnego przypadku, dopuszczając w pewnych przypadkach zbycie samych składników rzeczowych. Tym samym, w myśl orzecznictwa Trybunału, składniki niematerialne nie stanowią konstytutywnego elementu uznania części majątku za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w każdym przypadku. Trybunał uznał, że pojęcie zbycia całości lub części majątku należy interpretować tak, że obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub jego część zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej.

Wnioskodawca w opisie sprawy wskazał, że prowadzi jednoosobową firmę zajmującą się sprzedażą i zakupem złomu. Obecnie Wnioskodawca planuje dokonać sprzedaży zorganizowanej część przedsiębiorstwa innej firmie, która obejmuje:

* prawo użytkowania wieczystego nieruchomości,

* budynki i budowle,

* środki trwałe, ruchomości,

* prawa i roszczenia wynikające z nakładów na urządzenie wagi samochodowej,

* zobowiązania,

* wyodrębnione ewidencje dotyczące części zorganizowanego przedsiębiorstwa,

* prawa i obowiązki wynikające z umów najmu budynków i ruchomości wynajmowanych przez obce firmy.

Wnioskodawca wskazał równocześnie, że ww. zorganizowaną część przedsiębiorstwa nabył od syndyka masy upadłości, który do momentu zawarcia umowy sprzedaży dokonywał jej wynajmu. Wnioskodawca po zakupie ww. składników materialnych i niematerialnych kontynuował ten wynajem. W chwili obecnej Wnioskodawca zawarł kilka odrębnych umów najmu z różnymi kontrahentami na poszczególne składniki zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca nie zamierza dokonać sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa na rzecz dotychczasowego najemcy. Ponadto Wnioskodawca wskazał, że na potrzeby zorganizowanej działalności gospodarczej nie zatrudnia pracowników. Pomimo, że Wnioskodawca nie jest w stanie określić jaka działalność gospodarcza będzie wykonywana na bazie nabytego majątku przez kupującego, to wskazać należy, że pomiędzy składnikami materialnymi i niematerialnymi, które będą przedmiotem sprzedaży, istnieją związki funkcjonalne umożliwiające kontynuowanie przez nabywcę dotychczasowej działalności gospodarczej Wnioskodawcy. Ponadto Wnioskodawca stwierdził, że kupujący przejmie (wstąpi w prawa i obowiązki) wynikające z umów najmu, które zostały zawarte, budynków i ruchomości wynajmowanych przez obce firmy.

Konfrontując zaprezentowany opis sprawy z powołanymi regulacjami prawnymi, zdaniem Organu składniki majątkowe będące przedmiotem wskazanej we wniosku transakcji stanowią zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy. Ww. zespół składników majątkowych jest bowiem wyodrębniony w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy na płaszczyźnie organizacyjnej, finansowej oraz funkcjonalnej. Jak wskazał Wnioskodawca, mająca być przedmiotem sprzedaży zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowi zespół składników materialnych i niematerialnych, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące określone zadania. Zorganizowana część przedsiębiorstwa jest jednostką wyodrębnioną, posiadającą odrębny regulamin organizacyjny i znajdującą się poza głównym miejscem działalności Wnioskodawcy. Zatem - zdaniem Wnioskodawcy - nie jest więc w żaden sposób związana organizacyjnie z działalnością podstawową jego firmy i może funkcjonować samodzielnie. Wnioskodawca wskazał również, że część przedsiębiorstwa nie jest wykorzystywana w ramach obrotu handlem złomem. Ponadto mająca być przedmiotem sprzedaży część przedsiębiorstwa stanowi majątek trwały firmy. Można przyporządkować przychody i koszty oraz należności i zobowiązania do zdarzeń gospodarczych związanych bezpośrednio ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa. Jest możliwe również wyodrębnienie i oddzielenie finansów przedsiębiorstwa od finansów części przedsiębiorstwa, mającej być przedmiotem sprzedaży. Ponadto Wnioskodawca wskazał, że część przedsiębiorstwa, która ma być przedmiotem sprzedaży jest przeznaczona do niezależnego działania gospodarczego, jako samodzielnego podmiotu gospodarczego w ramach istniejącego przedsiębiorstwa.

W konsekwencji, planowana czynność sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa będzie wyłączona spod działania ustawy o VAT jako czynność niepodlegająca przepisom ustawy, zgodnie z cytowanym powyżej art. 6 pkt 1.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Końcowo wskazać należy, że definitywnej oceny przedmiotu czynności prawnej dokonuje sam podatnik, który jest w pełni zorientowany, czy przekazywane w ramach tej czynności składniki majątkowe wypełniają definicję zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Podkreślić jednocześnie należy, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Niniejsza interpretacja została wydana w oparciu o przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w..., po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.