IBPP3/443-863/11/IK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 29 lipca 2011 r. (data wpływu 2 sierpnia 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego - jest prawidłowe.

W dniu 2 sierpnia 2011 r. do tut. organu wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

Spółka jest jednym z największych producentów wykładzin podłogowych PCW oraz włóknin.

W związku z ogólnym rozwojem działalności Spółki, Spółka dokonała nabycia większości akcji w innej spółce. Nabycie akcji miało związek z rozszerzeniem działalności, zatem wpływać będzie na przyszłe przychody Spółki. Nabycie akcji pozwoli bowiem Spółce na stworzenie grupy kapitałowej i tym samym rozszerzenie oraz uzupełnienie oferty handlowej Spółki. Spółka wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, a transakcja nabycia akcji ma związek z rozszerzeniem tej działalności w przyszłości. W celu zachowania należytej staranności przy dokonywaniu transakcji oraz wykluczenia zdarzeń, które mogłyby zaszkodzić Spółce, Spółka przed podjęciem decyzji o kupnie akcji zleciła przeprowadzenie w spółce badań due diligence, ekspertyz prawnych, analiz finansowych. Natomiast w celu sfinansowania zakupu akcji Spółka zaciągnęła kredyt bankowy.

W związku z nabyciem przez Spółkę akcji w innej spółce, Spółka poniosła następujące wydatki:

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy na podstawie art. 86 ust. 1 Ustawy VAT, Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego w fakturach dotyczących zakupu towarów i usług związanych z nabyciem akcji w innej spółce.

Zdaniem Wnioskodawcy, Spółka posiada prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących wydatki poniesione na badanie due diligence oraz usługi doradcze, prawne itp. spółki w związku z planowanym nabyciem w tej spółce akcji.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 Ustawy VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. W myśl powołanego wyżej przepisu podatnikowi, o którym mowa w art. 15 Ustawy VAT przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony ale wyłącznie w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Odliczyć zatem można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Podatnik ma prawo, a nie obowiązek skorzystania z odliczenia podatku naliczonego. Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie precyzują jaki związek musi istnieć pomiędzy zakupami a sprzedażą, żeby podatnik mógł skorzystać z prawa do odliczenia. Związek ten może być bezpośredni (wydatek na nabycie towaru, który następnie zostanie przez podatnika sprzedany), bądź pośredni (koszty ogólne).

Wydatki w postaci usług doradczych, prawnych, konsultingowych, badanie due diligence pośrednio są warunkiem nabycia akcji w innej spółce. Bowiem od wyników analiz przeprowadzonych przez specjalistów zależy decyzja o nabyciu udziału w ww. spółkach.

Poniesienie tych wydatków było konieczne w celu zorientowania się m.in. w rentowności spółki, uwarunkowaniach prawnych, zagrożeniach podatkowych itp. Żeby skorzystać z prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego, należy wykazać, że przedmiotowe wydatki mają związek chociażby pośredni ze sprzedażą opodatkowaną. W tym zakresie wypowiadały się sądy administracyjne w swoich orzeczeniach. I tak np. WSA w Krakowie w wyroku z dnia 28 maja 2009 r. (sygn. akt I SA/Kr 1576/08) analizował możliwość odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych w związku z emisją akcji (wydatków poniesionych na badanie śródrocznych i rocznych sprawozdań finansowych, przeprowadzone w celu zwiększenia kapitału spółki w wyniku wprowadzenia akcji na Giełdę Papierów Wartościowych). Sąd uznał, że: "wydatki poniesione na badanie śródrocznych i rocznych sprawozdań finansowych, przeprowadzone w celu zwiększenia kapitału spółki w wyniku wprowadzenia akcji na Giełdę Papierów Wartościowych, należy uznać za wydatki stanowiące część ogólnych kosztów spółki, które spełniają tym samym wymogi określone w art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Występuje tutaj związek pośredni polegający na tym, że środki pozyskane poprzez emisję akcji posłużą do zwiększenia w przyszłości sprzedaży podlegającej opodatkowaniu". W konsekwencji Sąd uznał, że podatnikowi przysługuje prawo odliczenia podatku naliczonego poniesionego przy zakupie towarów i usług związanych z emisją akcji. Podobne stanowisko zajął WSA w Warszawie w wyroku z dnia 16 kwietnia 2009 r. (sygn. akt III SA/Wa 3413/08).

Należy zaznaczyć, że pojęcie związku podatku naliczonego z czynnościami opodatkowanymi było również wielokrotnie interpretowane przez ETS, który np. w orzeczeniu w sprawie C-465/03 Kretztechnik AG v. Finanzamt Linz uznał, że środki zgromadzone przez spółkę w wyniku podniesienia kapitału miały niewątpliwie służyć prowadzonej działalności gospodarczej. W związku z czym wydatki związane z emisją akcji powinny stanowić część ogólnych kosztów działalności i jako takie być uwzględnione w cenie dostarczanych towarów lub świadczonych usług. Zdaniem ETS spółce jako podatnikowi powinno w takich przypadkach przysługiwać prawo do odliczenia VAT związanego z tą czynnością. Należy zaznaczyć, że podobne do opisanego zagadnienie stanowiło przedmiot orzeczenia NSA (wyrok z dnia 25 czerwca 2007 r., sygnatura akt I FSK 967/06 - Wyrok NSA). W wyroku tym NSA rozważał prawo do odliczenia przez podatnika podatku naliczonego z faktur, które dotyczyły usług badania sprawozdań finansowych oraz analizy działania i stanu grupy kapitałowej przez niezależnych konsultantów (tzw. due-diligence) na rzecz skarżącej spółki, która miała zamiar nabyć 97% akcji tejże grupy. Sąd przyznał rację podatnikowi uznając, że miał prawo do odliczenia podatku z tytułu nabycia ww. usług. W uzasadnieniu do orzeczenia NSA stwierdził: "Przyjąć należy, że każdy związek - zarówno bezpośredni, jak i pośredni - ze sprzedażą opodatkowaną wykonywaną obecnie, uprzednio lub w przyszłości, winien być uwzględniony przy ocenie istnienia uprawnienia podatnika do obniżenia podatku należnego o naliczony przy nabyciu towarów i usług, tylko wówczas bowiem będzie możliwa jego realizacja".

Ponadto NSA w powyższym wyroku odwołał się do stanowiska reprezentowanego w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, "i tak w wyroku z dnia 15 grudnia 1999 r., III SA 5176/98 (LEX nr 40702) Sąd ten trafnie zauważył, że ustawodawca nie sprecyzował, czy związek pomiędzy podatkiem naliczonym a sprzedażą opodatkowaną należy badać w przeszłości, w momencie odliczenia czy też w przyszłości, w szczególności nie określił, że chodzi o sprzedaż opodatkowaną obecnie wykonywaną, co oznacza, że wolą ustawodawcy było respektowanie wszystkich związków czasowych". Wobec takiego stanowiska można by uznać, że dla określenia czy Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku wynikającego z wydatków poniesionych na obsługę transakcji nabycia akcji niezwykle istotny jest charakter związku występującego między zakupami, a prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą. Związek ten może mieć charakter bezpośredni lub pośredni.

Odnosząc się do przedstawionego stanu faktycznego, Spółka wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, a transakcja nabycia akcji w innej spółce ma związek z rozszerzeniem tej działalności i zwiększeniem przychodów. Oznacza to, że poniesione przez Spółkę wydatki związane z zakupem akcji innej spółki - w sposób pośredni - mogą generować przyszłe przychody.

Biorąc pod uwagę cytowane powyżej orzecznictwo sądów administracyjnych oraz interpretacje podatkowe (np. interpretacja z dnia 19 maja 2008 r., wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, nr ILPP2/443-175/08-2/EN, interpretacja z dnia 18 marca 2008 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy, nr ITPP1/443-723/07/MM oraz interpretacja z dnia 8 grudnia 2009 r., wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, nr IPPP3/443-837/09-2/SM) przedstawione przez Spółkę wydatki należy zakwalifikować do ogólnych wydatków dotyczących jej działalności gospodarczej.

Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, zakup przez Spółkę akcji w innej spółce wiąże się z wykonywaniem przez Spółkę jej działalności gospodarczej i wpłynie na wzrost jej przychodów. W konsekwencji przyjąć należy, że Spółka posiada prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących wydatki poniesione na badanie due diligence oraz usługi doradcze, prawne itp., które zostały poniesione przez Spółkę w związku z planowanym nabyciem większości akcji w innej spółce. Prawo do odliczenia podatku VAT przysługuje także wówczas, gdy związek pomiędzy podatkiem naliczonym, z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi ma charakter pośredni.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 29 ust. 4 (art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT).

Z treści cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie będą w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie precyzują, jaki związek musi istnieć pomiędzy zakupami a sprzedażą, żeby podatnik mógł skorzystać z prawa do odliczenia. Związek ten może być bezpośredni lub pośredni.

Związek bezpośredni występuje wtedy, gdy nabywane towary służą dalszej odsprzedaży lub też w bezpośredni sposób wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez Wnioskodawcę.

O związku pośrednim mówimy wtedy, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania Spółki, a więc w sposób pośredni wiążą się z działalnością gospodarczą i z osiąganymi przychodami.

Aby wskazać, czy określone zakupy mają związek pośredni musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy między dokonanymi zakupami towarów i usługami a powstaniem obrotu. Pośredni związek dokonanych zakupów i usług z działalnością gospodarczą występuje wówczas, gdy zakup usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania obrotów poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie Spółki jako całości, natomiast przyczynia się do generowania obrotów.

Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, m.in. tego, że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony.

Z przedstawionego we wniosku zaistniałego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca dokonał nabycia większości akcji w innej spółce. Nabycie akcji miało związek z rozszerzeniem działalności, zatem wpływać będzie na przyszłe przychody Wnioskodawcy. Wnioskodawca wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, a transakcja nabycia akcji ma związek z rozszerzeniem tej działalności w przyszłości. Wnioskodawca przed podjęciem decyzji o kupnie akcji zlecił przeprowadzenie w spółce badań due diligence, ekspertyz prawnych, analiz finansowych.

W tym miejscu wskazać należy, że w orzecznictwie TSUE (m.in. C-16/00 pomiędzy Cibo Participations SA a Directeur Regional des Impost du Nord-Pas-de-Calais), wyraźnie utrwalona została linia wskazująca, że jeżeli posiadacz akcji uczestniczy jednocześnie w zarządzaniu spółką lub posiadanie akcji jest bezpośrednim, stałym i koniecznym warunkiem rozszerzenia działalności gospodarczej posiadacza, wówczas posiadanie papierów wartościowych uznaje się za działalność gospodarczą.

Zatem gdy Wnioskodawca wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, a transakcja nabycia akcji ma związek z rozszerzeniem tej działalności, oznacza to, że poniesione przez Wnioskodawcę wydatki związane z zakupem akcji innej spółki w sposób pośredni wpłyną na jego przyszłe przychody.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa, stwierdzić należy, że Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT dokumentujących wydatki poniesione na badanie due diligence oraz usługi doradcze, prawne itp., o ile nie wystąpią przesłanki ograniczające to prawo, określone w art. 88 ustawy o podatku od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.