IBPP3/443-77/11/IK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 10 grudnia 2010 r. (data wpływu 18 stycznia 2011 r.), uzupełnionym pismami z dnia 4 kwietnia 2011 r. (data wpływu 8 kwietnia 2011 r.) oraz z dnia 21 kwietnia 2011 r. (data wpływu 27 kwietnia 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie wystawiania faktur VAT i paragonów przez zarządcę sądowego oraz możliwości dokonania rozliczenia całego podatku VAT naliczonego (z uwzględnieniem proporcji) związanego z kosztami utrzymania kamienicy - jest prawidłowe.

W dniu 18 stycznia 2011 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 4 kwietnia 2011 r. (data wpływu 8 kwietnia 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie wystawiania faktur VAT i paragonów przez zarządcę sądowego oraz możliwości dokonania rozliczenia całego podatku VAT naliczonego (z uwzględnieniem proporcji) związanego z kosztami utrzymania kamienicy.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 21 kwietnia 2011 r. (data wpływu 27 kwietnia 2011 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie z dnia 12 kwietnia 2011 r. znak IBPP3/443-77/11/IK.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

Wnioskodawca jest współwłaścicielem nieruchomości położonej w K., na którą składa się działka oraz wybudowana na niej kamienica. Udziały Wnioskodawcy w nieruchomości wynoszą 25%, właścicielem kolejnych 25% jest inna osoba fizyczna nieznana z miejsca pobytu - obywatelka państwa Izrael, zaś 50% Gmina. Sąd Rejonowy powierzył Wnioskodawcy funkcję zarządcy nieruchomości i Wnioskodawca wykonuje je od 10 lat. Wnioskodawca administruje nieruchomością, zapewnia zabezpieczenie wszelkich spraw niezbędnych do korzystania z nieruchomości - dostawy wody, odbiór ścieków, śmieci, dostawę energii, sprzątanie kamienicy i posesji, wszelkie niezbędne remonty i prace modernizacyjne. Zawiera w związku z tym konieczne umowy, dokonuje zakupów. Stara się również o to, by nieruchomość przynosiła dochody.

Jeden lokal zajmują lokatorzy dla zaspokojenia własnych celów mieszkaniowych (ich czynsz jest chroniony ustawą o najmie lokali i dodatkach mieszkaniowych) - te osoby już tam mieszkały zanim Wnioskodawca został zarządcą kamienicy, 3 lokale wynajęła spółka z o.o. prowadząc w nich działalność gospodarczą. Pozostałe 2 lokale Wnioskodawca przeznaczył na swoje potrzeby mieszkaniowe. Wnioskodawca jest przedsiębiorcą, prowadzi działalność gospodarczą, której przedmiotem jest wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi i dzierżawionymi. Jest czynnym podatnikiem VAT, ma zarejestrowaną kasę fiskalną. Rozlicza się kwartalnie z urzędem skarbowym z tytułu VAT. Rodzinie mieszkającej w zarządzanych przez Wnioskodawcę zasobach wystawia paragon fiskalny - stosując stawkę "zw" (czynsz zwolniony z podatku VAT) i pokwitowanie odbioru czynszu miesięcznego na druku k.p., zaś spółce wykorzystującej lokale do prowadzonej działalności gospodarczej wystawia faktury VAT (opodatkowując kwotę czynszu 22% podatkiem) zgodnie z zawarta umową. Otrzymane z najmu środki przeznacza na wykonanie czynności potrzebnych do prowadzenia spraw nieruchomości, zakup mediów, towarów i usług - czego dowodem są otrzymane od dostawców faktury VAT. Jako zarządca Wnioskodawca pełni swoją funkcje samodzielnie na podstawie umocowania sądowego, z tytułu pełnionej funkcji pobiera wynagrodzenie, zapewnia prowadzenie ewidencji przychodów i rozchodów nieruchomości w formie podatkowej księgi przychodów i rozchodów, jak również ewidencji sprzedaży i zakupu dla potrzeb rozliczenia podatku VAT, składa w sądzie sprawozdania półroczne finansowe i opisowe z prowadzonego zarządu. Wnioskodawca jest względem pozostałych współwłaścicieli i sądu odpowiedzialny za należyte pełnienie obowiązków. Informuje pozostałych współwłaścicieli o wyniku uzyskanym na gospodarce nieruchomością celem dokonania stosownych rozliczeń w podatku dochodowym.

W uzupełnieniu do wniosku wskazano, że dla usług wynajmu nieruchomości mieszkalnych na cele mieszkaniowe właściwy jest symbol wg PKWiU 2008 - 68.20.11.0 (wg PKWiU 2004 - 70.20.11) dotyczy on również osobistych potrzeb mieszkaniowych Wnioskodawcy. Świadczenie usług najmu na rzecz osób trzecich jest dokumentowane paragonami z kasy fiskalnej w przypadku najmu lokalu lokatorom z przeznaczeniem na zaspokojenie ich potrzeb mieszkaniowych oraz fakturami VAT - w przypadku spółki z o.o., która wynajmuje 3 lokale na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Czynność przeznaczenia 2 lokali na własne potrzeby mieszkaniowe ma charakter nieodpłatny.

Wydana interpretacja ma dotyczyć stanu prawnego do 31 grudnia 2010 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy zarządca sądowy ma prawo wystawiać we własnym imieniu i na własny rachunek faktury VAT i paragony z tytułu czynszu za wynajem pomieszczeń w administrowanej przez siebie nieruchomości oraz rozliczać cały podatek VAT naliczony związany z kosztami utrzymania kamienicy (oczywiście uwzględniając proporcję, gdyż część sprzedanych usług najmu podlega podatkowi VAT część jest zwolniona).

Zdaniem Wnioskodawcy, w czynnościach zarządcy nieruchomości można odnaleźć wszelkie cechy przesądzające o statusie podatnika podatku od towarów i usług, gdyż działa samodzielnie, ponosi odpowiedzialność za efekty swojej pracy. Funkcje pełni odpłatnie, pobiera pożytki i zaciąga zobowiązania we własnym imieniu, podpisuje jako zarządca niezbędne umowy. Dlatego Wnioskodawca uważa, że to zarządca a nie współwłaściciele w ułamkowych częściach jest podatnikiem VAT uprawnionym do wystawiania VAT-owskich dowodów sprzedaży i rozliczania całości podatku naliczonego oraz składania w urzędzie skarbowym deklaracji podatkowych. Artykuł 28 dyrektywy 2006/112/WAE umacnia punkt widzenia Wnioskodawcy, gdyż jasno mówi "w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług przyjmuje się, że podatnik ten sam otrzymał i wyświadczył te usługi". Stąd przekonanie, iż sądowy zarządca nieruchomości jest podatnikiem VAT z tytułu tej działalności, czego konsekwencją jest wystawianie faktur VAT związanych ze sprzedażą usług i prawo odliczenia VAT z faktur zakupu. Również właściwym jest rejestrowanie sprzedaży na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej w kasie fiskalnej i wydawanie im paragonów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy zauważyć, że niniejszą interpretację oparto na przepisach prawa podatkowego obowiązujących do dnia 31 grudnia 2010 r., gdyż we wniosku z dnia 10 grudnia 2010 r., Wnioskodawca wskazał, że wniosek dotyczy zaistniałego stanu faktycznego, a ponadto w uzupełnieniu do wniosku wskazał, że oczekuje wydania interpretacji indywidualnej w stanie prawnym do 31 grudnia 2010 r.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

W myśl art. 8 ust. 2 ustawy, nieodpłatne świadczenie usług nie będące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części, traktuje się jak odpłatne świadczenie usług.

Zatem, każda czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT (odpłatna jak również nieodpłatna na warunkach określonych w art. 8 ust. 2 ustawy) wykonywana przez podatnika, której efektem jest świadczenie na rzecz drugiego podmiotu lub na cele osobiste, jest w podatku od towarów i usług traktowana jako świadczenie usługi, bowiem usługą jest każde świadczenie wykonane przez podatnika w ramach działalności, które nie jest dostawą towarów.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Powyższy przepis określa krąg podatników podatku od towarów i usług. Okolicznością, która przesądza o wejściu w ten krąg jest samodzielne wykonywanie działalności gospodarczej. O statusie podatnika podatku od towarów i usług przesądza występowanie po stronie danego podmiotu trzech przesłanek.

Są nimi:

Wszystkie te cechy dostrzec można w czynnościach wykonywanych przez sądowego zarządcę nieruchomości.

Z wniosku wynika, że Sąd Rejonowy powierzył Wnioskodawcy funkcję zarządcy nieruchomości i Wnioskodawca wykonuje je od 10 lat. Wnioskodawca administruje nieruchomością, zapewnia zabezpieczenie wszelkich spraw niezbędnych do korzystania z nieruchomości - dostawy wody, odbiór ścieków, śmieci, dostawę energii, sprzątanie kamienicy i posesji, wszelkie niezbędne remonty i prace modernizacyjne. Zawiera w związku z tym konieczne umowy, dokonuje zakupów. Stara się również o to, by nieruchomość przynosiła dochody. Jeden lokal zajmują lokatorzy dla zaspokojenia własnych celów mieszkaniowych (ich czynsz jest chroniony ustawa o najmie lokali i dodatkach mieszkaniowych) - te osoby już tam mieszkały zanim Wnioskodawca został zarządcą kamienicy, 3 lokale wynajęła spółka z o.o. prowadząc w nich działalność gospodarczą. Pozostałe 2 lokale Wnioskodawca przeznaczył na swoje potrzeby mieszkaniowe. Wnioskodawca jest przedsiębiorcą, prowadzi działalność gospodarczą, której przedmiotem jest wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi i dzierżawionymi. Jest czynnym podatnikiem VAT.

Podstawę prawną działalności sądowego zarządcy nieruchomości stanowią przepisy art. 203 i 205 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) oraz przepisy art. 933-941 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 203 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może wystąpić do sądu o wyznaczenie zarządcy, jeżeli nie można uzyskać zgody większości współwłaścicieli w istotnych sprawach dotyczących zwykłego zarządu albo jeżeli większość współwłaścicieli narusza zasady prawidłowego zarządu lub krzywdzi mniejszość.

Natomiast w myśl art. 205 Kodeksu cywilnego, współwłaściciel sprawujący zarząd rzeczą wspólną może żądać od pozostałych współwłaścicieli wynagrodzenia odpowiadającego uzasadnionemu nakładowi jego pracy.

Wskazana norma nie obowiązuje w razie umownego powierzenia zarządu rzeczą wspólną osobie trzeciej. Stosuje się wówczas uzgodnione w umowie zasady wynagrodzenia, a w braku stosownego uzgodnienia dotyczącą zlecenia normę art. 735 § 2 Kodeksu cywilnego. Według niej, jeżeli nie ma obowiązującej taryfy, a nie umówiono się o wysokość wynagrodzenia, należy się wynagrodzenie odpowiadające wykonanej pracy. Odrębna regulacja prawna obowiązuje w przypadku zarządu sądowego. W tym przypadku zarządca sądowy może żądać wynagrodzenia oraz zwrotu wydatków, które poniósł w związku z zarządem z własnych funduszy. Wysokość wynagrodzenia określa sąd odpowiednio do nakładu pracy i dochodowości nieruchomości (art. 939 § 1 k.p.c.).

Na podstawie art. 935 § 1-3 Kodeksu postępowania cywilnego, zarządca zajętej nieruchomości obowiązany jest wykonywać czynności potrzebne do prowadzenia prawidłowej gospodarki. Ma on prawo pobierać zamiast dłużnika wszelkie pożytki z nieruchomości, spieniężać je w granicach zwykłego zarządu oraz prowadzić sprawy, które przy wykonywaniu takiego zarządu okażą się potrzebne. W sprawach wynikających z zarządu nieruchomością zarządca może pozywać i być pozywany.

Zarządcy wolno zaciągać tylko takie zobowiązania, które mogą być zaspokojone z dochodów z nieruchomości i są gospodarczo uzasadnione. Czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu zarządca może wykonywać tylko za zgodą stron, a w jej braku - za zezwoleniem sądu, który przed wydaniem postanowienia wysłucha wierzyciela, dłużnika i zarządcę, chyba że zwłoka groziłaby szkodą.

Zarządca odpowiada za szkodę wyrządzoną na skutek nienależytego wykonywania obowiązków (art. 938 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego).

Ustanowiony w tym trybie zarządca jest uprawniony i zobowiązany do dokonywania czynności zwykłego zarządu, co tym samym oznacza wyłączenie współwłaścicieli od możliwości dokonywania takich czynności.

Z powyższych regulacji wynika, że zarządca działa wobec osób trzecich we własnym imieniu, w związku z czym to on jest stroną umów mających za przedmiot zarządzaną nieruchomość. W pewnych przypadkach działalność ta doznaje ograniczeń, albowiem możliwość jej prowadzenia uzależniona jest od zgody współwłaścicieli nieruchomości bądź sądu. Ograniczenie to wiąże się jednak z pojęciem czynności wykraczających poza zwykły zarząd, których kwalifikacja na gruncie konkretnego przypadku ma zawsze charakter oceny. Poza tym, gdy do udzielenia stosownej zgody już dojdzie, to także w tym przypadku "na zewnątrz", tj. wobec osób trzecich, działać będzie ustanowiony zarządca występujący pod własnym imieniem, tak jak ma to miejsce w sytuacji czynności niewykraczających poza zwykły zarząd.

Zarządca obowiązany jest zatem wykonywać czynności potrzebne do prawidłowej gospodarki. Jest uprawniony do pobierania, zamiast współwłaścicieli, wszelkich pożytków z nieruchomości, spieniężania ich w granicach zwykłego zarządu oraz do prowadzenia spraw, które przy wykonywaniu zarządu okażą się potrzebne.

Zarządca nie jest przedstawicielem współwłaścicieli, lecz działa w imieniu własnym na podstawie umocowania sądowego. Względem właściciela czy współwłaścicieli jest odpowiedzialny za należyte wypełnianie swoich obowiązków.

Wobec tego należy uznać, że sądowy zarządca nieruchomości wykonuje swe czynności samodzielnie, odpłatnie, a przy tym ponosi za nie odpowiedzialność zarówno wobec osób trzecich jak i właścicieli zarządzanej nieruchomości oraz ustanawiającego go sądu.

Natomiast kwestię odpłatności powyższych czynności przesadza treść przepisów art. 205 Kodeksu cywilnego oraz art. 939 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego, z których wynika, że sądowy zarządca nieruchomości świadczy usługi wobec współwłaścicieli nieruchomości odpłatnie.

W odniesieniu do powyższego należy zatem uznać, iż czynności wykonywane przez sądowego zarządcę nieruchomości na rzecz jej współwłaścicieli wypełniają przesłanki przemawiające za uznaniem go za podatnika podatku od towarów i usług.

Zatem, w świetle art. 15 ust. 1 w związku z ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług zarządca sądowy nieruchomości jest podatnikiem podatku od towarów i usług, a nie jej współwłaściciele.

Konsekwencją posiadania statusu podatnika od towarów i usług są, wskazane w przepisach dotyczących tego podatku, zarówno obowiązki, jak też uprawnienia.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Natomiast zgodnie z art. 106 ust. 4 ww. ustawy, podatnicy, o których mowa w ust. 1-3, nie mają obowiązku wystawiania faktur, o których mowa w ust. 1 i 2, osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury.

Zasadą jest zatem dokumentowanie sprzedaży wystawianiem faktur VAT. W przypadku natomiast, gdy sprzedaż jest dokonywana na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, sprzedawca obowiązany jest wystawić fakturę VAT jedynie w sytuacji, gdy nabywcy tego zażądają.

W tym miejscu należy wskazać na przepis art. 111 ust. 1 ustawy w myśl którego, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Zasady ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego za pośrednictwem kas rejestrujących, w stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2010 r. regulowały: rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2009 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. Nr 224, poz. 1797) oraz rozporządzenie z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące oraz warunków ich stosowania (Dz. U. Nr 212, poz. 1338).

Uprawnieniem zarządcy sądowego nieruchomości (podatnika podatku od towarów i usług) jest również prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W myśl art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) cyt. ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7 suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Treść tego przepisu wskazuje, iż:

Odliczyć zatem można podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Wskazana zasada wyłącza tym samym możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi. Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego, może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu.

Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy o VAT, w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Jednocześnie według ust. 2 tego artykułu, jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10.

Należy podkreślić, iż zastosowanie proporcji, o której mowa w art. 90 ustawy o VAT dla określenia kwoty podatku naliczonego do odliczenia możliwe jest tylko w przypadku, gdy Wnioskodawca nie ma możliwości wyodrębnienia całości lub części kwot w związku, z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku, z którymi takie prawo nie przysługuje.

Zatem w odniesieniu do wydatków związanych z działalnością opodatkowaną i zwolnioną, gdy nie istnieje możliwość wyodrębnienia całości lub część kwot w związku, z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku, z którymi takie prawo nie przysługuje Wnioskodawca winien ustalić z wykorzystaniem proporcji jako udziału rocznego obrotu z działalności gospodarczej opodatkowanej i zwolnionej, zgodnie z przepisem art. 90 ustawy o VAT.

W świetle powyższego, Wnioskodawcy będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu ponoszonych wydatków w zakresie, w jakim poniesione wydatki obciążone podatkiem naliczonym wiążą się z czynnościami opodatkowanymi tj. niekorzystającymi ze zwolnienia.

Reasumując, Wnioskodawca jako zarządca sądowy jest podatnikiem VAT na mocy art. 15 ust. 1 w związku z ust. 2 ustawy, z tytułu wszystkich czynności podlegających opodatkowaniu, w tym również wykonywanych jako zarządca sądowy - czynności odpłatnych i nieodpłatnych usług świadczonych na cele osobiste, o których mowa w art. 8 ust. 2 ustawy. Świadczenie usług Wnioskodawca winien dokumentować fakturami VAT na rzecz osób prowadzących działalność gospodarczą. Ponadto Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług z uwzględnieniem proporcji według zasad określonych w art. 90 ustawy o VAT.

Stosownie zaś do art. 99 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, z zastrzeżeniem ust. 2-10 i art. 133.

Zgodnie z ust. 2 ww. artykułu, mali podatnicy, którzy wybrali metodę kasową, składają w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy kwartalne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale.

W myśl art. 99 ust. 3 ustawy o VAT, podatnicy, o których mowa w ust. 1, inni niż podatnicy rozliczający się metodą kasową, mogą również składać deklaracje podatkowe, o których mowa w ust. 2, po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego, najpóźniej do 25. dnia drugiego miesiąca kwartału, za który będzie po raz pierwszy złożona kwartalna deklaracja podatkowa. Podatnik rozpoczynający w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu dokonuje zawiadomienia, o którym mowa w zdaniu pierwszym, w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym rozpoczął wykonywanie tych czynności.

Stosownie do art. 99 ust. 7 do 7b ustawy, przepisu ust. 1 nie stosuje się do podatników zwolnionych od podatku na podstawie art. 113 oraz podmiotów wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub na podstawie przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, chyba że przysługuje im zwrot różnicy podatku lub zwrot podatku naliczonego zgodnie z art. 87 lub przepisami wydanymi na podstawie art. 92 ust. 1 pkt 3.

W przypadku zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej podatnicy nie mają obowiązku składania deklaracji, o których mowa w ust. 1 i 2, za okresy rozliczeniowe, których to zawieszenie dotyczy.

Zwolnienie z obowiązku składania deklaracji podatkowych, o którym mowa w ust. 7a, nie dotyczy:

Zatem Wnioskodawca jako podatnik VAT, który prowadzi działalność gospodarczą, której przedmiotem jest wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi i dzierżawionymi, nie korzystający ze zwolnienia podmiotowego i nie wykonujący wyłącznie czynności zwolnionych przedmiotowo zobowiązany jest do składania deklaracji VAT za kolejne okresy rozliczeniowe w tym również za okresy kwartalne na warunkach określonych w cytowanych wyżej przepisach.

Przechodząc natomiast do wątpliwości Wnioskodawcy związanych z obowiązkiem ewidencjonowania obrotu przy użyciu kasy rejestrującej i wystawianiu paragonów osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej należy dokonać analizy poniższych unormowań prawnych w zakresie podatku od towarów i usług.

Cytowany wyżej przepis art. 111 ust. 1 ustawy określa generalną zasadę, z której wynika iż obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Zatem podstawowym kryterium decydującym o obowiązku stosowania do ewidencjonowania kas rejestrujących jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń.

Z kolei, jak wynika z art. 111 ust. 8 ww. ustawy, Minister właściwy do spraw finansów publicznych mocze zwolnić, w drodze rozporządzenia, na czas określony, niektóre grupy podatników oraz niektóre czynności z obowiązku, o którym mowa w ust. 1, oraz określić warunki korzystania ze zwolnienia, mając na uwadze interes publiczny, w szczególności sytuację budżetu państwa.

Do dnia 31 grudnia 2010 r. obowiązywały przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2009 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. Nr 224, poz. 1797).

Zgodnie z § 2 tegoż rozporządzenia, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania do dnia 31 grudnia 2010 r. sprzedaż w zakresie czynności wymienionych w załączniku do rozporządzenia i tak, w pozycji 15 tego załącznika, wymienione zostały usługi o symbolu PKWiU ex 70.2 "Usługi w zakresie wynajmowania nieruchomości na własny rachunek - których świadczenie przez podatnika w całym zakresie dokumentowane jest fakturą" - jako zwolnione z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej.

Oznaczenie w załączniku danej grupy "ex" oznacza, że zwolnienie odnosi się tylko do danej usługi z danego grupowania. Umieszczenie tego dopisku przy konkretnym symbolu statystycznym ma na celu zawężenie stosowania zwolnienia tylko do usług należących do wymienionego grupowania statystycznego, spełniającego określone warunki sprecyzowane przez ustawodawcę w rubryce "nazwa usługi". Zatem wynikająca z konkretnego załącznika stawka VAT lub zwolnienie dotyczy wyłącznie danej usługi z danego grupowania.

Powyższy przepis dotyczy zarówno zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu z tytułu wynajmowania nieruchomości o charakterze mieszkalnym, jak i niemieszkalnym. Ponadto, z obowiązku ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kasy rejestrującej, na podstawie poz. 15 załącznika do rozporządzenia, można skorzystać pod warunkiem, że przy każdorazowym świadczeniu usług najmu nieruchomości wystawiane są faktury (rachunki).

Ponadto zgodnie z poz. 45 tego załącznika z obowiązku ewidencjonowania za pośrednictwem kas rejestrujących zwolnione zostały czynności wymienione w art. 7 ust. 1 pkt 5 i ust. 2 oraz art. 8 ust. 2 ustawy.

Stosownie do treści § 3 ust. 1 pkt 3 powołanego rozporządzenia, do dnia 31 grudnia 2010 r. zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania również podatników, u których kwota obrotu z działalności, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy, nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 40.000 zł i jeżeli wcześniej nie powstał wobec nich obowiązek ewidencjonowania, z zastrzeżeniem ust. 4.

Zgodnie z § 3 ust. 4, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, traci moc po upływie dwóch miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło w trakcie 2010 r. przekroczenie kwoty obrotów w wysokości 40.000 zł z działalności, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy.

Ww. przepisy dotyczące kas rejestrujących wskazują na dwojakiego rodzaju zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kas rejestrujących, mianowicie zwolnienie dla konkretnych czynności (przedmiotowe) i zwolnienie dla określonych grup podatników (podmiotowe).

Zwolnienie przedmiotowe zwalnia z ewidencjonowania tylko określone towary lub czynności, natomiast zwolnienie podmiotowe zwalnia co do zasady podatnika z obowiązku ewidencjonowania w zakresie całej działalności.

Jednakże należy podkreślić, iż zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania pewnych czynności, nie ma wpływu na wielkość obrotu wyznaczającego obowiązek ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących. Dodatkowo należy zauważyć, iż fakt że dana usługa korzysta ze zwolnienia z podatku VAT nie oznacza, iż nie podlega ewidencji za pomocą kasy rejestrującej.

Istotne dla niniejszej sprawy jest fakt, iż ewidencji za pomocą kasy fiskalnej podlega wyłącznie sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Gdzie przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (art. 2 pkt 22 ustawy o VAT).

Zatem w odniesieniu do świadczonych przez Wnioskodawcę usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej w zakresie wynajmu nieruchomości na własny rachunek, których świadczenie przez podatnika w całym zakresie nie jest dokumentowane fakturami, obowiązkowi ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej będzie podlegała każda sprzedaż towarów lub świadczenie usług po przekroczenia limitu obrotów 40 000 zł.

W związku z powyższym jeśli Wnioskodawca jest obowiązany do ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej obrotu winien sprzedaż na rzecz osób nieprowadzących działalności gospodarczej zarejestrować w kasie rejestrującej i paragon fiskalny wydać nabywcy.

Natomiast nieodpłatne świadczenie usług na własne cele mieszkaniowe, jeśli na mocy art. 8 ust. 2 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, to zgodnie z poz. 45 załącznika do ww. zwolnienia nie podlega ewidencjonowaniu za pomocą kasy rejestrującej.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, ul. Prosta 10, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.