IBPP3/443-749/11/IK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 27 czerwca 2011 r. (data wpływu 29 czerwca 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT czynności udostępniania maszyny w ramach wspólnego przedsięwzięcia - jest nieprawidłowe.

W dniu 29 czerwca 2011 r. do tut. organu wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT czynności udostępniania maszyny w ramach wspólnego przedsięwzięcia.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

Wnioskodawca zawarł umowę o współpracy z inną spółką (zwaną dalej drugą spółką). Przedmiotem umowy jest prowadzenie wspólnego przedsięwzięcia z wykorzystaniem maszyny, której Wnioskodawca jest w posiadaniu na podstawie umowy leasingu. Wnioskodawca posiada zgodę Finansującego na wykorzystanie tej maszyny do wspólnego przedsięwzięcia:

* Druga spółka dokonuje sprzedaży wyrobów i usług wytworzonych za pomocą maszyny na własny rachunek;

* każda ze stron umowy ponosi określone koszty. Wnioskodawca ponosi koszty rat leasingowych, natomiast druga spółka ponosi koszty: czynszu, wynajmu hali, mediów, wynagrodzenia pracowników obsługi maszyny oraz dokonujących sprzedaży wyrobów i usług z maszyny, materiałów do wytwarzania wyrobów z maszyny, materiałów eksploatacyjnych, serwisów i naprawy maszyny. Rodzaj kosztów został określony w umowie;

* uzyskane przychody z maszyny są dzielone między stronami umowy proporcją kosztów poniesionych przez każdą ze stron do uzyskanych przychodów według wzoru: Przychód: (Koszty Wnioskodawcy + Koszty drugiej spółki) x Koszty Wnioskodawcy lub koszty drugiej spółki. Na podstawie tak wyliczonej proporcji następuje podział uzyskanych przychodów;

* rozliczenie następuje w okresach miesięcznych;

* udział w przychodach Wnioskodawca otrzymuje zaliczkowo od drugiej spółki w oparciu o uzyskane wyniki za dany miesiąc;

* po zakończeniu umowy strony dokonają ostatecznego rozliczenia kosztów i przychodów z działalności będącej przedmiotem wspólnego przedsięwzięcia. Jeżeli udział Wnioskodawcy w przychodach nie osiągnie określonej kwoty wynikającej z zawartej umowy druga spółka zobowiązana jest do zapłaty różnicy.

* Umowa została zawarta na czas określony z możliwością jej przedłużenia.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług dochodzi do jakiegokolwiek świadczenia usług przez Wnioskodawcę na rzecz drugiej spółki i tym samym do powstania obrotu podlegającego opodatkowaniu. Jeżeli powstaje obrót, to jakie czynności z przedstawionej umowy stanowią jego podstawę.

Zdaniem Wnioskodawcy, art. 5 ww. ustawy wskazuje, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i usług i odpłatne świadczenie usług na meryterium kraju. Art. 8 reguluje co należy rozumieć pod pojęciem świadczenia usług. Tak więc aby powstał obrót będący podstawą opodatkowania muszą być świadczone usługi. W realizacji przedmiotowej umowy nie dochodzi do świadczenia usług pomiędzy stronami umowy, a polega ona na prowadzeniu wspólnego przedsięwzięcia. W związku z tym kwoty udziału w przychodach otrzymywane przez Wnioskodawcę od drugiej spółki nie podlegają opodatkowaniu VAT, ponieważ stanowią udział we wspólnym przedsięwzięciu. Żadna ze stron umowy nie świadczy względem siebie jakichkolwiek usług, co automatycznie powoduje, że nie powstaje obrót będący podstawą opodatkowania. Wnioskodawca stanowisku, iż żadna z czynności wykonywanych przez niego dla realizacji umowy nie stanowi obrotu w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: z 2011 r. Dz. U. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

W art. 7 ust. 1 ustawy postanowiono, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Przez towary rozumie rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy).

Z treści art. 8 ust. 1 ustawy wynika, iż przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Zauważyć tutaj należy, iż jak wynika z ww. przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług dla uznania, iż dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest "odpłatność" za daną czynność.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie, nagroda. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą.

Można w tym miejscu wskazać, iż kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

I tak, w wyroku z dnia 15 lipca 1982 r. w sprawie Hong-Kong Trade Development Council, TSUE stwierdził, iż wskazane powyżej czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie. Analizując głębiej ten problem Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie Apple and Pear Development Council stwierdził, iż czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem).

Z kolei pojęcie "odpłatności" pojawiło się w orzeczeniu z dnia 5 lutego 1981 r., które zapadło na tle przepisów I Dyrektywy VAT z dnia 11 kwietnia 1967 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich w zakresie podatków obrotowych (67/227/EWEC). Trybunał wskazał, że termin "zapłata" stanowi integralną część przepisów prawa wspólnotowego, które nie odwołuje się do prawa państw członkowskich dla ustalenia jego znaczenia i zakresu. Stąd też wykładnia tego wyrażenia nie może być pozostawiona dyskrecjonalnemu władztwu każdego państwa członkowskiego. Ponadto Trybunał przypomniał, że świadczenie podlega opodatkowaniu jedynie w wypadku, gdy podstawę opodatkowania stanowi świadczenie wzajemne otrzymane przez świadczącego usługę. Musi również istnieć możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego. W końcu - jak wskazał Trybunał - świadczenie wzajemne musi stanowić pewną wartość subiektywną, gdyż podstawą opodatkowania jest świadczenie wzajemne rzeczywiście otrzymane, nie zaś wartość otrzymana według kryteriów obiektywnych.

Na uwagę zasługuje tutaj także orzeczenie w sprawie C-16/93 pomiędzy R.J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden (Holandia), gdzie podkreślono, iż dla wystąpienia opodatkowania podatkiem od towarów i usług konieczne staje się zaistnienie bezpośredniego związku płatności z konkretną czynnością oraz istnienie konsumenta tej czynności.

Zatem pod pojęciem odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu.

W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

* w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

* świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, iż oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że Spółka zawarła umowę o współpracy, w celu prowadzenie wspólnego przedsięwzięcia z wykorzystaniem maszyny, której jest posiadaczem zależnym. Wnioskodawca udostępnia te maszyny drugiej spółce, a ona dokonuje sprzedaży wyrobów i usług wytworzonych za pomocą maszyny na własny rachunek. Spółki postanowiły, że uzyskane przychody z maszyny są dzielone między stronami umowy proporcją kosztów poniesionych przez każdą ze stron do uzyskanych przychodów. Na podstawie tego wyliczenia następuje podział uzyskanych przychodów.

Odnosząc się do powyższego należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie doszło do świadczenia usług przez Wnioskodawcę na rzecz firmy współpracującej, za którą uznać należy udostępnienie maszyny przez drugą spółkę, która dokonuje sprzedaży wyrobów i usług wytworzonych za pomocą tejże maszyny na własny rachunek. Zaś wynagrodzenie stanowią uzyskane miesięcznie przez Wnioskodawcę przychody z maszyny, wyliczone proporcjonalnie do poniesionych przez strony wspólnego przedsięwzięcia kosztów.

Natomiast zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca w zamian za udostępnienie maszyny uzyska zapłatę w postaci części przychodów uzyskanych z tytułu wykorzystywania tej maszyny do wytworzenia wyrobów, które następnie druga Spółka sprzedaje na własny rachunek.

W świetle powołanych wyżej regulacji prawnych oraz odnosząc się do opisu stanu faktycznego należy stwierdzić, że w przedmiotowej sytuacji Wnioskodawca dokonuje na rzecz drugiej spółki odpłatnego świadczenia usługi w postaci udostępnienia maszyny, dla której podstawą opodatkowania podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Dodatkowo informuje się, że ocena stanowiska Wnioskodawcy w części dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych zostanie zawarta w odrębnym rozstrzygnięciu.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.