IBPP3/443-573/11/IK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 5 maja 2011 r. (data wpływu 17 maja 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 22 lipca 2011 r. (data wpływu 25 lipca 2011), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania czynności wykonywanych z tytułu pełnienia funkcji prokurenta - jest nieprawidłowe.

W dniu 17 maja 2011 r. został złożony ww. wniosek, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania czynności wykonywanych z tytułu pełnienia funkcji prokurenta.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 22 lipca 2011 r. będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 18 lipca 2011 r. znak: IBPBII/1/415-514/11/SŚ, IBPP3/443-573/11/IK.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

Wnioskodawca osoba fizyczna jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług VAT, w związku z wykonywaniem czynności z działalności wykonywanej osobiście zgodnie z art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W tym przypadku są to czynności syndyka.

Jednocześnie Wnioskodawca w spółce z o.o. pełni funkcje prokurenta na podstawie uchwały zarządu spółki. Zarząd podjął również uchwalę ustanawiająca miesięczne wynagrodzenie prokurenta. Tytułem wypłaty jest więc uchwała zarządu (nie umowa zlecenie, o pracę czy żadna inna). Wnioskodawca wystawił fakturę VAT na kwotę określoną w uchwale, doliczając podstawową stawkę VAT.

Wnioskodawca uzyskane wynagrodzenie zakwalifikował jako przychód z innych źródeł, zgodnie z art. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W uzupełnieniu Wnioskodawca wskazał, że nie jest związany ze spółką na rzecz, której pełni funkcję prokurenta więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecanie czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca jest podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy od towarów i usług z tytułu otrzymywania wynagrodzenia prokurenta na podstawie uchwały zarządu spółki z o.o....

Zdaniem Wnioskodawcy, powinien on z tytułu wypłaconego przedmiotowego wynagrodzenia wystawić fakturę VAT i odprowadzić podatek VAT należny. Przychody uzyskiwane przez prokurenta, na podstawie uchwały zarządu spółki spełniają definicję działalności gospodarczej, zgodnie z art. 15 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług i w związku z tym podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów - w myśl art. 7 ust. 1 ustawy - rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl ust. 2 wyżej cytowanego artykułu, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Nie wszystkie jednak czynności wykonywane przez osoby fizyczne traktuje się jako wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą.

Stosownie do art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca pełni funkcje prokurenta na podstawie uchwały zarządu spółki. Tytułem wypłaty jest więc uchwała zarządu (nie umowa zlecenie, o pracę czy żadna inna). Wnioskodawca uzyskane wynagrodzenie zakwalifikował jako przychód z innych źródeł, zgodnie z art. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Do zakwalifikowania uzyskanego wynagrodzenia jako przychodu z innych źródeł, zgodnie z art. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odniósł się Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji wydanej dla Wnioskodawcy w dniu 5 sierpnia 2011 r. znak: IBPBII/1/415-514/11/ŚS, stwierdzając że stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Zatem w przedmiotowej sytuacji nie będzie miał zastosowania art. 15 ust. 3 ustawy, bowiem przychody uzyskane przez Wnioskodawcę z tytułu pełnienia funkcji prokurenta nie zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Powyższe nie świadczy jeszcze o tym, że Wnioskodawca nie prowadzi czy też prowadzi działalność gospodarczą, bowiem w przedmiotowej sprawie należy mieć na uwadze przede wszystkim cyt. na początku art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT. Stąd też należy ustalić w oparciu o art. 15 ust. 1-2 ww. ustawy, czy Wnioskodawca pełniąc funkcję prokurenta w spółce działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. Aby dokonać tego ustalenia należy przybliżyć regulacje prawne dotyczące instytucji prokurenta.

Zgodnie z art. 1091 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 64, poz. 93 z późn. zm.), prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

W myśl § 2 ww. ustawy nie można ograniczyć prokury ze skutkiem wobec osób trzecich, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Z przepisów Kodeksu cywilnego wynika więc, że prokura jest pojęciem prawnym z zakresu pełnomocnictwa stosowanego przez spółkę handlową w sytuacji, gdy przedstawiciele ustawowi nie są w stanie sprostać swym obowiązkom reprezentowania spółki na zewnątrz. Podstawową przyczyną uzasadniającą ustanowienie prokury jest odciążenie ustawowych reprezentantów spółki od czasochłonnych obowiązków składania oświadczeń woli w imieniu spółki takich jak zawieranie umów podpisywanie dokumentów spółki adresowanych do wspólników, kontrahentów, organów administracji rządowej i samorządowej, organów procesowych itp. Prokura z reguły ma miejsce w tych spółkach, w których ustawowi przedstawiciele z racji rozległego charakteru spraw spółki nie są w stanie sprawnie wykonywać obowiązków reprezentacji, wskutek czego mogłyby ucierpieć interesy spółki.

Zaś kluczową cechą prokury jest stypizowany przepisami bezwzględnie wiążącymi zakres uprawnień prokurenta względem osób trzecich.

Spółka powołując prokurentów uzyskuje swych reprezentantów o zakresie uprawnień w zasadzie zbliżonym do zakresu jej reprezentacji przez ustawowych przedstawicieli. Zasadnicza różnica pomiędzy prokurentem a ustawowym przedstawicielem spółki handlowej tkwi przede wszystkim w ograniczeniu prokury jedynie do sfery reprezentacji spółki z wykluczeniem sfery podejmowania decyzji gospodarczych w imieniu spółki. Skutki działań prokurenta odnoszą się bezpośrednio do sfery prawnej reprezentowanego. Zatem również ryzyko w związku z tymi czynnościami ponosi reprezentowany.

Odnosząc zatem powyżej wykazane ograniczenia wynikające z instytucji prokury do definicji podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 należy zwrócić uwagę, że podatnikami są m.in. osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą.

O tym czy dana czynność ma charakter samodzielnej działalności gospodarczej, decydują kryteria przedmiotowe określające m.in. czy działanie usługodawcy odbywa się na warunkach ryzyka gospodarczego, a tym samym kto ponosi odpowiedzialność za wykonane usługi.

O wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług można zatem mówić w przypadku, gdy zleceniobiorcę będą łączyć ze zleceniodawcą więzi analogiczne jak w przypadku stosunku pracy, jako że nie będzie on ponosił ryzyka ekonomicznego w związku z wykonywaniem czynności, będących przedmiotem wskazanych umów, a odpowiedzialność za te czynności w stosunku do osób trzecich będzie bezwzględnie ponosił zlecający. Oznacza to, iż z treści zawartych umów wynikać winno zobowiązanie, które w swej istocie kładzie na zlecającego odpowiedzialność, zamiast na zleceniobiorcę.

Mając zatem na względzie, że prokurent umocowany jest do sfery reprezentacji spółki z wykluczeniem sfery podejmowania decyzji gospodarczych w imieniu spółki oraz fakt, że skutki działań prokurenta odnoszą się bezpośrednio do sfery prawnej reprezentowanego czyli spółki należy uznać, iż czynności wykonywane przez prokurenta nie mają charakteru samodzielnie wykonywanej działalności gospodarczej, w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, a Wnioskodawca, jako prokurent i uzyskujący z tego tytułu przychody nie jest uznawany - w świetle art. 15 ust. 1 - za podatnika tego podatku.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja traci swoją aktualność w przypadku zmiany stanu prawnego oraz zmiany jakiegokolwiek elementu stanu faktycznego, a w szczególności, gdyby Wnioskodawca na rzecz spółki oprócz pełnienia funkcji prokurenta wykonywał również inne czynności.

Dodatkowo informuje się, iż ocena prawna stanowiska Wnioskodawcy w części dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych zawarta została w odrębnym rozstrzygnięciu.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.