IBPP3/443-554/12/AŚ - Ustalenie prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku dopłatą do nieosiągniętych przychodów wynikających z zaplanowanej ilości ścieków.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 29 maja 2012 r. (data wpływu do tut. organu 31 maja 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku dopłatą do nieosiągniętych przychodów wynikających z zaplanowanej ilości ścieków do Spółki "X" - jest nieprawidłowe.

W dniu 31 maja 2012 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku dopłatą do nieosiągniętych przychodów wynikających z zaplanowanej ilości ścieków do Spółki "X".

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Związek Międzygminny działa na podstawie art. 64 ustawy o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r. (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.). Związek Międzygminny tworzą gminy wymienione w Statucie, celem wspólnego wykonywania zadań publicznych:

* modernizacji oczyszczalni ścieków w...,...,... oraz budowie nowych oczyszczalni i przepompowni wynikających z programu "...",

* budowy sieci wodociągowo-kanalizacyjnej w ramach programu "...",

* działania na rzecz rozwoju lokalnego i obszarów wiejskich w ramach programów współfinasnowanych z funduszy Unii Europejskiej i innych funduszy pomocowych,

* opracowywanie planów rozwojowych w zakresie ochrony środowiska.

Związek ma za zadanie pozyskiwanie środków pieniężnych oraz dysponowanie nimi na potrzeby ww. zadań.

W ramach realizowanego obecnie projektu "..." wybudowana została między innymi sieć kanalizacyjna w Gminie. Budowa sieci kanalizacyjnej została sfinansowana:

* środkami własnymi gminy, na terenie której budowana była kanalizacja (gmina wpłacała składki do Związku Międzygminnego),

* środkami Funduszu Spójności zgodnie z umową o dofinansowanie Projektu "...". w ramach działania 1.1 "Gospodarka wodno-ściekowa w aglomeracjach powyżej 15 tyś. RLM" priorytetu I "Gospodarka wodno-ściekowa" Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013 z dnia 20 lipca 2009 zawartą z NFOŚiGW.

Związek Międzygminny jest właścicielem wybudowanych w ramach projektu "..." odcinków sieci kanalizacyjnej i urządzeń z nią związanych oraz przyłączy kanalizacyjnych, które zgodnie z zawartą umową są dzierżawione przez Spółkę "X". Spółka "X" przyjęła przedmiot umowy do używania i pobierania pożytków z przeznaczeniem na odprowadzanie ścieków z posesji odbiorców usług - mieszkańców gminy i zobowiązała się do opłacania czynszu. Spółka "X" jest spółką operatorską czyli spółką zajmującą się obsługą zmodernizowanej oczyszczalni ścieków znajdującej się w... na obszarze gminy.... Do oczyszczalni ścieków po zmodernizowaniu odprowadzane są między innymi ścieki z.... Związek Międzygminny nie świadczy żadnych zindywidualizowanych usług na rzecz mieszkańców. Czynnościami tymi zajmuje się Spółka "X", która jako spółka prawa handlowego w przedmiocie swojej działalności wymienia:

* odprowadzanie i oczyszczanie ścieków,

* ujmowanie i uzdatnianie wody,

* dystrybucję wody,

* zbieranie i wywóz odpadów i oraz surowców wtórnych,

* odśnieżanie dróg gminnych,

* administrację cmentarzami komunalnymi.

Spółka "X" jest przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym i prowadzi działalność w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków w granicach i na podstawie zezwolenia udzielonego przez Wójta Gminy. Spółka "X" zawiera umowę z mieszkańcem - przyszłym odbiorcą usług odprowadzania ścieków zgodnie z zasadami ustalonymi w Regulaminie dostarczania wody i odprowadzania ścieków obowiązującym na terenie gminy.... Podstawą rozliczenia z mieszkańcem są odczyty z urządzeń pomiarowych, wodomierzy lub normy zużycia wody. Odbiorca reguluje należność za odprowadzone ścieki na podstawie faktur VAT wystawianych przez Spółkę "X" po każdym okresie obrachunkowym.

Związek Międzygminny zawarł 10 października 2011 porozumienie ze spółką "X". Spółka "X" na mocy tego porozumienia miała dokonać obliczeń różnicy pomiędzy poziomem niezbędnych przychodów ustalonych dla danej gminy a przychodami wynikającymi z faktycznej ilości przyjętych ścieków. Wyliczenie zgodnie z porozumieniem powinno się odbywać zgodnie ze wzorem: (ilość ścieków zafakturowanych dla danej gminy minus planowana ilość ścieków dla danej gminy) X cena obejmująca pokrycie kosztów stałych. Koszty stałe zostały określone przez Spółkę "X" jako: koszty stałe oczyszczania, amortyzacja oczyszczalni, koszty laboratorium oczyszczalni ścieków, alokowana część kosztów wydziałów pomocniczych, alokowana część kosztów ogólnozakładowych, odsetki od zobowiązań zaciągniętych na realizację rozbudowy i modernizacji oczyszczalni, koszty stałe eksploatacji sieci (w tym opłatę dzierżawną), koszty podatku od nieruchomości od urządzeń kanalizacyjnych. Związek Międzygminny na mocy porozumienia zobowiązał się do pokrycia wyliczonej różnicy pomiędzy poziomem niezbędnych przychodów ustalonym dla każdej gminy a przychodami wynikającymi z faktycznej ilości przyjętych ścieków. Spółka "X" po wyliczeniu różnicy zgodnie ze wzorem przyjętych w porozumieniu wystawiła fakturę VAT dla Związku Międzygminnego tytułem "dopłaty do taryfowych kosztów usług komunalnych". Niezależnie od dopłaty dokonanej przez Związek Spółka "X" otrzymuje z budżetu gminy... dotację do grupy taryfowej. Dzięki tej dotacji ceny określone przez Spółkę "X" są odpowiednio niższe.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z dopłatą do nieosiągniętych przychodów wynikających z zaplanowanej ilości ścieków do Spółki "X".

Zdaniem Wnioskodawcy, posiada prawo do odliczenia podatku VAT zawartego w fakturze VAT za dokonaną przez Wnioskodawcę dopłatę do nieosiągniętych przychodów wynikających z zaplanowanej ilości ścieków przez Spółkę "X".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ww. ustawy o VAT kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Podkreślić należy, iż ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności.

Zapis ten skutkuje tym, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy faktycznie transakcja nie podlega opodatkowaniu lub jest zwolniona.

Jak wynika z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wyłącznie podatnikom podatku od towarów i usług, w sytuacji gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest niewątpliwy i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca zawarł 10 października 2011 ze Spółką "X", będącą przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym prowadzącym działalność w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków w granicach i na podstawie zezwolenia udzielonego przez Wójta Gminy porozumienie.

Spółka "X" zawiera umowę z mieszkańcem - przyszłym odbiorcą usług odprowadzania ścieków zgodnie z zasadami ustalonymi w Regulaminie dostarczania wody i odprowadzania ścieków obowiązującym na terenie gminy. Podstawą rozliczenia z mieszkańcem są odczyty z urządzeń pomiarowych, wodomierzy lub normy zużycia wody. Odbiorca reguluje należność za odprowadzone ścieki na podstawie faktur VAT wystawianych przez Spółkę "X" po każdym okresie obrachunkowym.

Spółka "X" na mocy ww. porozumienia miała dokonać obliczeń różnicy pomiędzy poziomem niezbędnych przychodów ustalonych dla danej gminy a przychodami wynikającymi z faktycznej ilości przyjętych ścieków. Wyliczenie zgodnie z porozumieniem powinno się odbywać zgodnie ze wzorem: (ilość ścieków zafakturowanych dla danej gminy minus planowana ilość ścieków dla danej gminy) X cena obejmująca pokrycie kosztów stałych. Koszty stałe zostały określone przez Spółkę "X" jako: koszty stałe oczyszczania, amortyzacja oczyszczalni, koszty laboratorium oczyszczalni ścieków, alokowana część kosztów wydziałów pomocniczych, alokowana część kosztów ogólnozakładowych, odsetki od zobowiązań zaciągniętych na realizację rozbudowy i modernizacji oczyszczalni, koszty stałe eksploatacji sieci (w tym opłatę dzierżawną), koszty podatku od nieruchomości od urządzeń kanalizacyjnych.

Wnioskodawca na mocy porozumienia zobowiązał się do pokrycia wyliczonej różnicy pomiędzy poziomem niezbędnych przychodów ustalonym dla każdej gminy a przychodami wynikającymi z faktycznej ilości przyjętych ścieków. Spółka "X" po wyliczeniu różnicy zgodnie ze wzorem przyjętych w porozumieniu wystawiła fakturę VAT dla Wnioskodawcy tytułem "dopłaty do taryfowych kosztów usług komunalnych". Niezależnie od dopłaty dokonanej przez Związek Spółka "X" otrzymuje z budżetu gminy... dotację do grupy taryfowej. Dzięki tej dotacji ceny określone przez Spółkę "X" są odpowiednio niższe.

Podkreślić należy, że podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT w świetle art. 86 ust. 1 ustawy o VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.

Zatem aby ustalić, czy Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z dopłatą do nieosiągniętych przychodów wynikających z zaplanowanej ilości ścieków do Spółki "X" należy dokonać oceny czy dopłata ta stanowi wynagrodzenie za świadczenie usług lub dostawę towaru, a więc czy podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Definicja dostawy towaru zawarta jest w art. 7 ust. 1 ustawy, gdzie stwierdza się, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

W pojęciu świadczenia na rzecz, mieszczą się świadczenia na rzecz podmiotów i osób trzecich. Jeżeli więc nie jest dokonywane żadne świadczenie na rzecz konkretnej osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, wówczas nie występuje w rozumieniu przepisów art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Uwzględniając powołane wyżej przepisy art. 5 i art. 8 ustawy o VAT, wskazać należy, iż każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu, czy określonym zachowaniu mieści się w definicji usługi. Aby jednak uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie usług, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść dla świadczącego usługę.

Biorąc po uwagę regulacje prawne wynikające z zacytowanych przepisów oraz przedstawiony opis stanu faktycznego należy stwierdzić, że Wnioskodawca przekazując Spółce "X" dopłatę do nieosiągniętych przychodów wynikających z zaplanowanej ilości ścieków nie dokonuje zakupu towarów i usług, które byłyby przez Niego wykorzystane do sprzedaży generującej podatek należny. Opis stanu faktycznego wskazuje, iż przekazana przez Wnioskodawcę dopłata nie stanowi wynagrodzenia w zamian za świadczone przez Spółkę "X" na rzecz Wnioskodawcy usługi lub dostawę towarów, a zatem pozostaje poza zakresem regulacji ustawy o VAT.

Świadczenie usług zakłada bowiem istnienie dwóch podmiotów, a więc tego który świadczy usługę (usługodawcę) i tego, który świadczenie usług odbiera (usługobiorcę), czyli konsumenta usługi. Tymczasem, w okolicznościach niniejszej sprawy, w odniesieniu do Wnioskodawcy przesłanka "konsumenta" (odbiorcy usługi) nie występuje. Jest tak z tego względu, że Wnioskodawca przekazując środki finansowe - dopłatę do nieosiągniętych przychodów wynikających z zaplanowanej ilości ścieków do Spółki "X", nie otrzymuje w zamian żadnych usług. Odbiorcami usług odprowadzania ścieków zgodnie z zasadami ustalonymi w Regulaminie dostarczania wody i odprowadzania ścieków obowiązującym na terenie gminy... świadczonymi przez Spółkę "X" są mieszkańcy Gminy.

Jak już wskazano wyżej warunkiem niezbędnym do skorzysta z prawa do odliczenia podatku VAT w świetle art. 86 ust. 1 ustawy o VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.

W omawianej sprawie Wnioskodawca przekazując Spółce "X" dopłatę, stanowiącą pokrycie wyliczonej różnicy pomiędzy poziomem niezbędnych przychodów ustalonym dla każdej gminy a przychodami wynikającymi z faktycznej ilości przyjętych ścieków nie nabywa od Spółki "X" żadnych towarów i usług, a zatem dopłata ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. W świetle powyższego Wnioskodawca nie ma prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z dopłatą do nieosiągniętych przychodów wynikających z zaplanowanej ilości ścieków do Spółki "X".

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy o VAT, przez pojęcie sprzedaży rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Artykuł 106 ust. 1 ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2011 r., stanowi, iż podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Mając na uwadze powyższe, faktura VAT wystawiona przez Spółkę "X" dla Wnioskodawcy, dokumentująca otrzymaną od Wnioskodawcy dopłatę do nieosiągniętych przychodów wynikających z zaplanowanej ilości ścieków, stosownie do art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a nie stanowi podstawy do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w niej zawartego, bowiem Spółka "X" (jak wskazano wyżej) nie świadczy na rzecz Wnioskodawcy żadnych usług ani dostawy towarów.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.