IBPP3/443-515/08/PK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Gminy przedstawione we wniosku z dnia 8 lipca 2008 r. (data wpływu 15 lipca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia podstawy opodatkowania przy zamianie nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 15 lipca 2008 r. do tut. organu wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia podstawy opodatkowania przy zamianie nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 29 kwietnia 2008 r. aktem notarialnym umowy zamiany Rep. A 4456/2008 dokonano zamiany działek pomiędzy Wnioskodawcą i osobą fizyczną. Zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego gminy - Obszar Nr 7, zatwierdzonego Uchwałą Nr XXV/226/2005 Rady Gminy z dnia 27.01. 2005 r.

- nieruchomość Gminy przeznaczona była na tereny zabudowy zagrodowej przy K. RM.7,

- nieruchomość osoby fizycznej - na tereny dróg wewnętrznych KD.W.

Wartości rynkowe nieruchomości, ustalone na okoliczność zamiany określone zostały przez rzeczoznawcę majątkowego i wynosiły:

- wartość nieruchomości gminnej - 3752,00 zł

- wartość rynkowa nieruchomości osoby fizycznej - 2099,00 zł

Zamiana nieruchomości dokonana została za dopłatą ze strony osoby fizycznej na rzecz Gminy B. kwoty 2.016,66 zł, stanowiącej różnicę wartości zamienianych nieruchomości plus 22% VAT tj. 1.653,00 zł + 363,66 zł = 2.016,66 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy podstawą opodatkowania podatkiem od towarów i usług będzie różnica wartości zamienianych nieruchomości, którą winna zapłacić osoba fizyczna.

Czy też podstawą opodatkowania jest wartość każdej zamienianej nieruchomości odrębnie.

Zdaniem Wnioskodawcy ustawa z dnia 23 kwietnia 1994 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) w artykułach 603 i 604 opisuje zamianę jako rodzaj umowy przez którą każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. Do zamiany stosuje się odpowiednie przepisy o sprzedaży. Wobec okoliczności, że jedną ze stron umowy zamiany jest Gmina będąca jednostką samorządu terytorialnego należy wziąć pod uwagę zapisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.), a, w szczególności zapis art. 15 ust. 1, który stanowi, że w przypadku nierównej wartości zamienianych nieruchomości stosuje się dopłatę, której wysokość jest równa różnicy wartości zamienianych nieruchomości.Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) zwana dalej ustawą o podatku VAT nie wymienia zamiany jako czynności opodatkowanej tym podatkiem - art. 5, wskazując, że jedną z czynności opodatkowanych jest odpłatna dostawa towarów. Towarem w tym przypadku jest grunt w myśl art. 2 pkt 6 ustawy. Przez dostawę towarów zgodnie z art. 7 ust. 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Umowa zamiany stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania rzeczą (tutaj: gruntem) - towarem jak właściciel, gdyż jak określa jej kodeksowa definicja, zamiana jest wzajemnym przeniesieniem własności pomiędzy stronami transakcji. Przy umowie zamiany - co potwierdza treść aktu notarialnego - każda ze stron odrębnie składa oświadczenie o przeniesieniu na drugą stronę prawa własności gruntu oznaczonego co do tożsamości poprzez szczegółowy opis każdej z nieruchomości, wskazując równocześnie wartość każdej z tych nieruchomości. Pomimo, iż dopłata która wyrównuje wartości tych nieruchomości jest uiszczana przy zawieraniu tej transakcji to nie ona stanowi przedmiot opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Obrotem stanowiącym podstawę opodatkowania - w przypadku jeżeli należność jest określona w naturze - zgodnie z art. 29 ust. 1 i ust. 3 ustawy o podatku VAT - wartość rynkowa towarów pomniejszona o kwotę podatku. Dla oceny co przyjąć za podstawę opodatkowania uznano, że należy zastosować ust. 3 cytowanego artykułu gdyż umowa zamiany nie określa ceny do zapłaty w pieniądzu, podaje jedynie wartości rynkowe nieruchomości i kwotę dopłaty, potwierdzając tym samym że określono należność w naturze tj. przekazanie i wydanie działek o określonej wartości.

W oparciu o powyżej cytowane przepisy należy uznać, iż podstawę opodatkowania przy umowie zamiany stanowi wartość rynkowa każdej nieruchomości odrębnie, a nie dopłata należna z tytułu transakcji zamiany.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju. Definicję towaru zawiera art. 2 pkt 6 ustawy, z którego wynika, że towarami są rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty. Natomiast przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, ww. ustawy rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel - art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

Z powołanego powyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 wymienionej ustawy, nie wynika, że odpłatność za czynności dostawy towarów lub świadczenia usług musi mieć postać pieniężną. Odpłatność jako świadczenie wzajemne może również przybrać postać rzeczową - zapłatą może być inny towar lub usługa, albo mieszaną - zapłata w części pieniężna a w części rzeczowa. Innymi słowy, dla uznania czynności za odpłatą, wystarczające jest, by istniała możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za tą czynność.

Przez umowę zamiany, zgodnie z art. 603 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. Zatem w przypadku zamiany obie strony przenoszą na siebie wzajemnie własność rzeczy, występując jednocześnie w charakterze dostawcy jak i nabywcy.

Zapis art. 604 ww. ustawy - Kodeks cywilny daje dyspozycję odpowiedniego stosowania do zamiany przepisów o sprzedaży.

Umowa zamiany jest umową wzajemną, bardzo zbliżoną do umowy sprzedaży. Różnica w stosunku do umowy sprzedaży polega na tym, że w miejsce świadczenia ceny pojawia się obowiązek drugiej strony przeniesienia własności rzeczy. Ze względu na wzajemny charakter umowy, wartość świadczonych rzeczy powinna być ekwiwalentna. Wyniku zamiany każda ze stron wchodzi we władanie nabytego towaru jak właściciel. Na podstawie powyższego można stwierdzić, że umowa zamiany na gruncie podatku od towarów i usług jest niczym innym jak dwiema odpłatnymi dostawami towarów

Jak wynika z powyższego realizowane w oparciu o umowę zamiany przeniesienie własności towaru (w tym gruntu) stanowi zatem czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako odpłatna dostawa towarów.

Podstawą opodatkowania w myśl art. 29 ust. 1 ustawy o VAT jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Na podstawie art. 29 ust. 3 wymienionej ustawy, jeżeli należność jest określona w naturze, podstawą opodatkowania jest wartość rynkowa towaru lub usługi pomniejszona o kwotę podatku.

Z cyt. wyżej przepisów wynika, że kwotę należną (zapłatę), stanowi korzyść majątkowa, jaką podatnik uzyska lub ma uzyskać, w związku z wykonaniem czynności opodatkowanej.

W przypadku transakcji barterowych, w tym również zamiany towarów, dostawa towaru stanowi zapłatę jeśli zostały spełnione następujące warunki:

* istnieje bezpośredni związek pomiędzy dokonywanymi wymiennie czynnościami dostawy towarów, czyli pomiędzy czynnością opodatkowaną a otrzymaną za nią zapłatą

* istnieje możliwość określenia wartości dostarczanych towarów w pieniądzu.

Dlatego też, gdy strony transakcji barterowej ustalą w umowie pieniężną wartość zamienionych towarów w ramach zapłaty podstawę opodatkowania, zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, stanowi kwota ustalona przez strony tej transakcji.

Natomiast przepis art. 29 ust. 3 ustawy o VAT znajduje zastosowanie wówczas, gdy zapłata została przez strony transakcji barterowej ustalona w innej formie niż pieniężna.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż na okoliczność zamiany nieruchomości gruntowych, ustalone zostały wartości zamienianych nieruchomości na poziomie cen rynkowych, oszacowanych przez rzeczoznawcę majątkowego.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca dokonał dostawy towaru (gruntu) o wartości 3752,00 zł za co otrzymał grunt o wartości 2099,00 zł oraz dopłatę w wartości netto 1653,00 zł (2016,00 zł brutto) będącą różnicą wartości zamienianych nieruchomości. Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż w przedmiotowej sytuacji podstawą opodatkowania dokonanej przez Gminę dostawy będzie określona wartość gruntu, czyli 3752,00 zł, niezależnie od tego w jakiej formie Gmina otrzymała zapłatę za ten grunt, a nie tylko wartość jaką otrzymała w środkach pieniężnych. Adekwatnie, również dla osoby fizycznej (abstrahując od faktu czy dla tej transakcji będzie działała ona jako podatnik VAT) podstawą opodatkowania będzie wartość działki którą przekazuje w ramach zamiany na rzecz gminy.

Reasumując, podstawą opodatkowania w przypadku zamiany nieruchomości stanowi cała wartość działki określona na potrzeby tej transakcji, pomniejszona o podatek. Zatem zamiana nieruchomości przez Wnioskodawcę podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, a za podstawę opodatkowania należy przyjąć wartość rynkową określoną na okoliczność zamiany, nie zaś różnicę w wartości zamienianych działek.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w tej kwestii należy uznać za prawidłowe jednak z innego powodu niż wskazano we wniosku.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakwie, ul. ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.