IBPP3/443-463/10/PH

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 15 czerwca 2010 r. (data wpływu 23 czerwca 2010 r.), uzupełnionym pismem z dnia 14 września 2010 r. (data wpływu 15 września 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie częściowego odliczenia podatku naliczonego z duplikatów faktur - jest prawidłowe.

W dniu 23 czerwca 2010 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie częściowego odliczenia podatku naliczonego z duplikatów faktur.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 14 września 2010 r. (data wpływu 15 września 2010 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie telefoniczne tut. organu z dnia 14 września 2010 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Ponadto w uzupełnieniu wniosku z dnia 14 września 2010 r. Wnioskodawca wyjaśnił, iż od dnia zawarcia małżeństwa do dnia dzisiejszego pozostaje w ustroju małżeńskiej wspólności majątkowej.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem Wnioskodawcy:

ad 1. Wnioskodawca uprawniony jest do odliczenia 30% podatku naliczonego z wystawionych przez Spółdzielnię faktur VAT dokumentujących nabycie nieruchomości oraz usług o charakterze budowlanym, w efekcie których możliwe jest wykorzystanie nieruchomości także na cele wykonywanej działalności gospodarczej.

Podstawę prawną takiego odliczenia stanowi art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Zgodnie z nim w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z otrzymanych faktur VAT. W doktrynie podkreśla się (np. J. Martini Komentarz do Ustawy o VAT, Beck 2009), że zakres odliczenia podatku naliczonego powinien odpowiadać zakresowi wykorzystania zakupionych towarów czy usług do wykonywania opodatkowanej działalności gospodarczej.

Słuszność przyjętego przez podatnika stanowiska potwierdza także orzecznictwo ETS. W jednym z wyroków sąd ten odniósł się do kwestii częściowego wykorzystania nieruchomości do prowadzenia działalności gospodarczej (hotel), a w części do prywatnej (mieszkanie).

W sprawie C-291/92 pomiędzy Finanzamt Ulzen a Dieter Armbrecht Trybunał wskazał, że: "jedynie w zakresie, w jakim towar jest wykorzystywany do celów zawieranych przez niego transakcji podlegających opodatkowaniu, podatnik może odliczyć od podatku, do jakiego zapłaty jest zobowiązany podatek należny do zapłaty lub zapłacony w odniesieniu do jego towaru. Nie ulega wątpliwości, że jeśli podatnik zdecyduje się wyłączyć składnik majątku z aktywów swojego przedsiębiorstwa, część ta nie wchodzi w skład tych aktywów. Nie można zatem traktować tego podatnika, tak jakby wykorzystywał on aktywa swojego przedsiębiorstwa dla celów art. 5 (6) oraz (6) (2) Dyrektywy. W konsekwencji jedynie ta część nie mieści się w zakresie systemu VAT i nie może brać jej pod uwagę dla celów zastosowania art. 17 (2) Dyrektywy".

W przedmiotowej sprawie nie występują również przesłanki, o których mowa w art. 88 Ustawy uniemożliwiające (niweczące) prawo podatnika do skorzystania z uprawnienia, jakim jest prawo do pomniejszenia należnego podatku o podatek naliczony wynikający z faktur zakupowych.

Podsumowując, w zakresie, w jakim nieruchomość wykorzystywana jest do działalności opodatkowanej Wnioskodawca uprawniony jest do częściowego odliczenia naliczonego podatku od towarów i usług z faktur dokumentujących nabycie nieruchomości oraz faktur dokumentujących wykonanie usług o charakterze budowlanym.

ad 2. Wnioskodawca ma prawo do odliczenia naliczonego podatku z duplikatu faktur VAT w miesiącu jej otrzymania (lub w ciągu dwóch kolejnych miesięcy), w każdym przypadku gdy faktura pierwotna wystawiona przez zbywcę (usługodawcę) zaginęła przed dniem jej zaewidencjonowania. Jak bowiem jednoznacznie podnosi się w doktrynie oraz orzecznictwie duplikat faktury ma moc jej oryginału. Oznacza to, że faktura taka (duplikat) uprawnia nabywcę towaru (usługi) także do odliczenia podatku naliczonego w niej zawartego na zasadach określonych w ustawie o podatku od towarów i usług a przewidzianych dla każdej z faktur VAT. Duplikat faktury tylko wtedy niejako zastępuje fakturę pierwotną, a więc nie jest źródłem odliczenia podatku naliczonego, gdy podatnik najpierw zaewidencjonował w dokumentacji księgowej jej oryginał, a następnie oryginał ten zaginął. Wtedy duplikat potwierdza jedynie wcześniejsze prawo podatnika do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z wystawionych oryginałów faktur. Tak zaś nie jest w sytuacji opisanej we wniosku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Podstawowa zasada dotycząca odliczenia podatku naliczonego została sformułowana w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT. Zgodnie z tym przepisem w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ww. ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7, suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Stosownie do art. 86 ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę albo dokument celny, z zastrzeżeniem pkt 2-5 oraz ust. 11, 12, 16 i 18.

Zgodnie z art. 86 ust. 11 ww. ustawy, jeżeli podatnik nie dokona obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

Natomiast w myśl art. 86 ust. 11 ustawy o VAT, Jeżeli podatnik nie dokona obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

Stosownie do art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Ponadto zgodnie z § 20 ust. 1, ust. 3 i ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337 z późn. zm.), jeżeli oryginał faktury lub faktury korygującej ulegnie zniszczeniu albo zaginie, sprzedawca na wniosek nabywcy ponownie wystawia fakturę lub fakturę korygującą, zgodnie z danymi zawartymi w kopii tej faktury lub faktury korygującej.

Faktura i faktura korygująca wystawiona ponownie musi dodatkowo zawierać wyraz "DUPLIKAT" oraz datę jej wystawienia.

Duplikat faktury i faktury korygującej wystawia się w dwóch egzemplarzach, przy czym oryginał otrzymuje nabywca, a kopię zatrzymuje sprzedawca.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, iż w dniu 14 września 2009 r. Wnioskodawca oraz jego małżonka zawarli w formie aktu notarialnego ze Spółdzielnią Mieszkaniowo - Budowlaną umowę przeniesienia własności działki gruntu, budynku i udziału we współwłasności nieruchomości. W wyniku tej czynności Spółdzielnia przeniosła na własność małżonków własność działki gruntu o powierzchni 498 m kw. oraz własność znajdującego się na tej działce budynku mieszkalnego jednorodzinnego. Spółdzielnia przeniosła także na rzecz kupujących udział wynoszący 1/22 część we współwłasności działki stanowiącej drogę wewnętrzną. Wnioskodawca uiścił cały wkład budowlany za 1.139.000 zł, Spółdzielnia zaś jako podatnik podatku od towarów i usług odprowadziła 7% podatek VAT z tytułu takiej dostawy. Zważywszy na fakt, iż nabyta nieruchomość była w stanie deweloperskim, Wnioskodawca poniósł także szereg wydatków zmierzających do jej wykończenia, nabywając w szczególności szereg usług o charakterze budowlanym. Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą, podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. Dla potrzeb tej działalności wykorzystuje częściowo także nabytą nieruchomość (m-ce wykonywania działalności - tj. biuro, m-ce spotkań z klientami). Na tą działalność przeznacza 30% nabytej nieruchomości. Część z faktur dokumentujących transakcję nabycia nieruchomości oraz usług budowlanych została przed ich zaewidencjonowaniem zagubionych/zniszczonych.

Wnioskodawca od dnia zawarcia małżeństwa do dnia dzisiejszego pozostaje w ustroju małżeńskiej wspólności majątkowej.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego, może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu.

Tym samym stwierdzić należy, iż Wnioskodawca nabywając przedmiotową nieruchomość wspólnie z małżonką, a następnie decydując się na wykorzystywanie części tej nieruchomości na działalność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, co do zasady ma prawo do odliczenia od podatku, który zobowiązany jest zapłacić, podatku VAT zapłaconego z tytułu nabycia tej części nieruchomości, której używa do celów opodatkowanych.

Jednakże należy podkreślić okoliczność, iż w sytuacji przedstawionej we wniosku, Wnioskodawca nabył przedmiotową nieruchomość razem z małżonką, z którą pozostaje w ustroju wspólności majątkowej, a nie samodzielnie.

W związku z powyższym, należy przywołać odpowiednie przepisy ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.).

Stosownie do art. 31 § 1 ww. ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Ponadto zgodnie z art. 43 § 1 ww. ustawy, oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

A zatem w przedmiotowej sprawie każdemu z małżonków przysługuje po 50% udziału we własności nieruchomości.

Tym samym Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia od podatku, który zobowiązany jest zapłacić, podatku VAT zapłaconego z tytułu nabycia tej części nieruchomości, której używa do celów opodatkowanych, o ile odliczona kwota nie przekracza udziału Wnioskodawcy we współwłasności.

Z powyższego wynika, iż w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca ma prawo do odliczenia całości naliczonego podatku VAT od opisanych we wniosku wydatków, gdyż cześć nieruchomości wykorzystywana przez Wnioskodawcę do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług stanowi jedynie 30% nieruchomości, podczas kiedy Wnioskodawcy przysługuje 50% udziału we własności tej nieruchomości.

W świetle powyższego stwierdzić należy, iż stanowisko Wnioskodawcy w zakresie ustalenia kwoty podatku naliczonego z tytułu nabycia własności działki gruntu o powierzchni 498 m kw., własności znajdującego się na tej działce budynku mieszkalnego jednorodzinnego oraz udziału wynoszącego 1/22 części we współwłasności działki stanowiącej drogę wewnętrzną - jest prawidłowe, gdyż odliczona kwota nie przekracza udziału Wnioskodawcy we współwłasności działki, budynku oraz odpowiedniej części we współwłasności działki stanowiącej drogę wewnętrzną.

Za prawidłowe należy uznać również stanowisko Wnioskodawcy w zakresie ustalenia kwoty podatku naliczonego z tytułu poniesionych wydatków zmierzających do wykończenia nieruchomości, w tym usług o charakterze budowlanym, o ile w odniesieniu do tych usług rzeczywiście nie jest możliwe ich bezpośrednie przyporządkowanie do konkretnych części nieruchomości. Należy pokreślić, iż w przypadku poniesienia wydatków na usługi, które można bezpośrednio przyporządkować do części nieruchomości wykorzystywanej wyłącznie dla opodatkowanej podatkiem od towarów i usług działalności gospodarczej Wnioskodawcy, Wnioskodawca posiada prawo do odliczenia pełnej kwoty podatku VAT z otrzymanych faktur (lub duplikatów). Natomiast w przypadku kiedy dana usługa tyczyła się wyłącznie części prywatnej nieruchomości, niewykorzystywanej na cele działalności gospodarczej, Wnioskodawca nie jest uprawniony do odliczenia kwoty podatku VAT z otrzymanych faktur (lub duplikatów).

Natomiast w odniesieniu do faktu zagubienia lub zniszczenia części faktur dokumentujących transakcję nabycia nieruchomości oraz usług budowlanych przed ich zaewidencjonowaniem, tut organ stwierdza, co następuje.

Duplikat faktury jest ponownie wystawioną na wniosek nabywcy fakturą, zawierającą dane zawarte w kopii faktury, której oryginał uległ zniszczeniu albo zaginął, opatrzoną wyrazem "duplikat". Duplikat faktury jak i faktury korygującej, ma moc prawną równą fakturze pierwotnej, dokumentuje w ten sam sposób to samo zdarzenie gospodarcze, co faktura pierwotna i stanowi na równi z nią podstawą do odliczenia podatku naliczonego.

Duplikat faktury VAT wystawia sprzedawca na wniosek nabywcy wyłącznie w przypadku gdy jej oryginał ulegnie zniszczeniu bądź zaginie.

Tak więc przesłanką do wystawienia duplikatu faktury VAT jest spełnienie łącznie wszystkich określonych poniżej przesłanek tj:

* oryginał faktury bądź faktury korygującej zaginał lub uległ zniszczeniu,

* nabywca musi się zwrócić z wnioskiem o wystawienie duplikatu faktury do sprzedawcy, dane zawarte w duplikacie faktury VAT musza być zgodne z danymi zawartymi w kopii tej faktury lub faktury korygującej będącej w posiadaniu sprzedawcy,

* ponownie wystawiona faktura musi posiadać dodatkowo wyraz "DUPLIKAT" oraz datę jej wystawienia. Podkreślenia w tym miejscu wymaga fakt, iż duplikat faktury stanowi powtórzenie danych zawartych w fakturze pierwotnej.

W świetle powyższego, Wnioskodawca jest uprawniony do odliczenia naliczonego podatku od towarów i usług w miesiącu otrzymania duplikatów lub dwóch kolejnych miesiącach po ich otrzymaniu. Tym samym również i w tym zakresie stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Niniejsza interpretacja traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego, a w szczególności, jeżeli w odniesieniu do wskazanych we wniosków wydatków zmierzających do wykończenia nieruchomości, w tym usług o charakterze budowlanym jest możliwe ich bezpośrednie przyporządkowanie do konkretnych części nieruchomości.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.