IBPP3/443-460/11/PK

Na podstawie 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 6 kwietnia 2011 r. (data wpływu 11 kwietnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia stawki podatku VAT dla dostawy współwłasności lokalu mieszkalnego - jest prawidłowe.

W dniu 11 kwietnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia stawki podatku VAT dla dostawy współwłasności lokalu mieszkalnego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca prowadzi działalność deweloperską. W chwili obecnej Spółka jest w trakcie realizacji inwestycji budowlanej polegającej na budowle obiektów budowlanych lub ich części, w ramach których zostaną wyodrębnione lokale mieszkalne zaliczone do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym, czyli lokale mieszkalne, których powierzchnia użytkowa nie przekracza 150 m². Po zakończeniu inwestycji budowlanej Spółka będzie zbywać na rzecz osób fizycznych lokale mieszkalne z przypadającym im udziałem w nieruchomości wspólnej w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali. Część lokali mieszkalnych będzie zbywana w ten sposób, że lokal na współwłasność w częściach ułamkowych będą nabywać osoby fizyczne nie po zostające w związku małżeńskim bądź też osoby fizyczne pozostające w związku małżeńskim, ale posiadające małżeńską rozdzielność majątkową. Osoby fizyczne będą nabywać udziały w lokalu mieszkalnym w imieniu własnym i na własną rzecz, nie w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. W takim przypadku umowa zawarta ze Spółką będzie się odnosiła do przeniesienia na każdą z tych osób fizycznych udziałów we współwłasności lokalu mieszkalnego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy sprzedaż udziału we współwłasności lokalu mieszkalnego będzie traktowana na gruncie podatku od towarów i usług jako odpłatna dostawa towarów opodatkowana stawką 8%.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dniami 1 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), dalej ustawa o VAT, opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Towarami - w świetle art. 2 pkt 6 ustawy - są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. W świetle art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność). Niepodzielność oznacza, że każdemu ze współwłaścicieli przysługuje prawo do całej rzeczy, a nie do jej części odpowiadającej udziałowi. Stosownie do art. 196 § 1 k.c. współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. W przypadku współwłasności nieruchomości określonej w częściach ułamkowych, jak w opisywanym stanie faktycznym, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w nieruchomości. Udział we współwłasności, w aspekcie regulacji zawartych w przepisach k.c., wyraża zakres uprawnień, współwłaściciela względem rzeczy wspólnej (także w stosunku do pozostałych współwłaścicieli) i określony jest odpowiednim ułamkiem. Każdemu ze współwłaścicieli przysługują atrybuty prawa własności, ma on względem swojego udziału pozycję wyłącznego właściciela ze względu na charakter udziału. Stosownie do art. 198 Kodeksu cywilnego współwłaściciel może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli. Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

Mając na uwadze treść powołanych wyżej przepisów należy stwierdzić, iż w przypadku zbycia udziału w lokalu mieszkalnym, Spółka przenosi na nabywcę prawo do rozporządzania tą nieruchomością jak właściciel, w zakresie w jakim uprawnia go do tego wysokość jego udziału. Zatem, w myśl definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, sprzedaż udziału we współwłasności nieruchomości należy traktować w kategorii sprzedaży towaru, zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem Spółki sprzedaż udziałów we współwłasności nieruchomości traktowana winna być jako dostawa towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

Stanowisko zgodne z prezentowanym przez Spółkę znajduje się także w niżej wymienionych interpretacjach indywidualnych wydanych przez Ministra Finansów:

* interpretacja indywidualna z dnia 24 kwietnia 2009 r. o sygnaturze IBPPT/443-182/09/MS,

* interpretacja indywidualna z dnia 18 sierpnia 2010 o sygnaturze IPPP1-443-511/10-4/BS,

* interpretacja indywidualna z dnia 9 listopada 2010 r. o sygnaturze ILPP1/443-893/10-3/BD,

* interpretacja indywidualna z dnia 12 października 2010 r. o sygnaturze ILPP1/443-791/10-2/NS,

* interpretacja indywidualna z dnia 14 maja 2010 r. o sygnaturze ITPP2/443-129/10/AW,

* interpretacja indywidualna z dnia 26 sierpnia 2010 r. o sygnaturze ILPP2/443-801/10-4/JKa.

Zatem sprzedaż udziału w lokalu mieszkalnym wraz z przynależnym udziałem w częściach wspólnych tej nieruchomości na podstawie art. 2 pkt 12, art. 41 ust. 12 do 12c w związku z art. 41 ust. 2 ustawy o VAT podlega opodatkowaniu stawką 8%. Obniżoną stawką VAT, o której mowa powyżej stosuje się w opisywanym zdarzeniu przyszłym ponieważ dotyczy dostawy i budowy obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym, czyli lokali mieszkalnych, których powierzchnia użytkowa nie przekracza 150 m².

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej również ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ww. ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Z cyt. wyżej przepisów wynika, iż ustawa VAT dla swoich własnych potrzeb definiuje termin "dostawa towarów". Nie można w związku z tym utożsamiać dostawy towarów na gruncie VAT z cywilnoprawną umową dostawy, na mocy której dostawca zobowiązuje się do wytworzenia rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku oraz do ich dostarczenia częściami albo periodycznie, a odbiorca zobowiązuje się do odebrania tych rzeczy i do zapłacenia ceny (art. 605 k.c.).

Istotą dostawy towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W przepisie tym mowa jest o tego rodzaju czynności, która daje otrzymującemu towar prawo do postępowania z nim jak właściciel. Należy przy tym uznać, że chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności. Zwrotu "prawo do rozporządzania jak właściciel" nie można interpretować jako "prawa własności". W orzecznictwie i praktyce ETS pojawił się w tym kontekście termin "własność ekonomiczna" - tak w orzeczeniu C-320/88 (Shipping and Forwarding Safe B. V. v. Staatsecretaris van Financiën).

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Przy czym pod pojęciem sprzedaży stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy o VAT rozumieć należy odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Jakkolwiek jeden towar można nabyć tylko za jedną cenę, to jednak towar ten mogą kupić na współwłasność dwie lub więcej osób. Istota współwłasności polega na tym, że każdy współwłaściciel ma jednakowe prawo do tej samej rzeczy, ograniczone jedynie takim samym prawem innych współwłaścicieli. Ilekroć w ustawie jest mowa o prawach i obowiązkach właściciela, wspomniane prawa i obowiązki odnoszą się także do współwłaścicieli (por. art. 195 k.c. w związku z art. 140 k.c.). Charakterystyczne jest przy tym, że ustawodawca, określając sferę możliwego postępowania właściciela, używa z reguły liczby pojedynczej. Mówi zatem o właścicielu, a nie o właścicielach czy też owspółwłaścicielach (por. art. 140, 142, 144, 147, 231 i inne kodeksu cywilnego). Więcej nawet, definiując umowę sprzedaży wymienia w liczbie pojedynczej sprzedawcę i kupującego (art. 535 k.c.). Nie ma jednak wątpliwości, że kupujących tę samą rzecz może być więcej. Chociaż więc ustawa stanowi: " (...) kupujący zastrzegł sobie" (art. 549 k.c.) lub też " (...) na kupującego przechodzą korzyści" (art. 548 § 1 k.c.) albo " (...) kupujący dopuścił się zwłoki" (art. 551 § 1 k.c.), to przytoczone postanowienia ustawowe odnoszą się do kilku kupujących na współwłasność.

Zauważyć również należy, iż w art. 106 ust. 1 ustawy o VAT ustawodawca użył sformułowania "nabywcy" tj. w liczbie pojedynczej - jednakże w świetle powyższego nie może to oznaczać niestosowanie tego przepisu w przypadku nabycia tej samej rzeczy przez kilku nabywców - zatem z uwagi na fakt, iż prawodawca wymaga wpisania do faktury danych dotyczących nabywcy, to w przypadku nabycia towaru przez dwóch lub więcej nabywców wpisaniu podlegają wszystkie podmioty występujące jako nabywcy danej transakcji.

Natomiast stosownie do art. 2 pkt 6 ww. ustawy o VAT przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Towarami są rzeczy. Rzeczami są tylko i wyłącznie przedmioty materialne. Towarem na gruncie ustawy VAT będą także wszelkie postacie energii. Towarami są zarówno rzeczy ruchome jak i nieruchomości oraz ich części. Zatem za towary są uznawane także części budynków. Zatem części budynków, wyodrębnionych w samodzielny lokal mieszkalny lub samodzielny lokal o innym przeznaczeniu, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług uznawane są za towary.

Z opisu zdarzenia przedstawionego we wniosku wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność deweloperską. Po zrealizowaniu inwestycji budowlanej polegającej na budowie obiektów budowlanych lub ich części, w ramach których zostaną wyodrębnione lokale mieszkalne zaliczone do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym Wnioskodawca będzie zbywać lokale mieszkalne na rzecz osób fizycznych. Część lokali mieszkalnych będzie zbywana w ten sposób, że lokal na współwłasność w częściach ułamkowych będą nabywać osoby fizyczne nie pozostające w związku małżeńskim bądź też osoby fizyczne pozostające w związku małżeńskim, ale posiadające rozdzielność majątkową. W takim przypadku umowa będzie odnosiła się do przeniesienia na każdą z tych osób fizycznych udziałów we współwłasności lokalu mieszkalnego.

Mając na uwadze przedstawiony wyżej stan prawny oraz zdarzenie przyszłe stwierdzić należy, iż w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca dokonywać będzie dostawy towaru w postaci lokali mieszkalnych. Okoliczność, że nabywcami danego lokalu będą dwie lub więcej osób - nabywających dany lokal na współwłasność nie oznacza, w świetle przytoczonych wyżej przepisów, że Wnioskodawca będzie dokonywał sprzedaży udziałów w lokalu mieszkalnym. Jak bowiem wskazano wyżej jeden towar (lokal mieszkalny) można nabyć tylko za jedną cenę, to jednak towar ten mogą kupić na współwłasność dwie lub więcej osób.

W związku z powyższym jeżeli po stronie dostawcy (sprzedawcy), którym w przedmiotowej sprawie będzie Wnioskodawca występuje jeden podmiot, dokonujący dostawy towaru w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy o VAT zaś po stronie nabywcy występuje wielość podmiotów - wówczas mamy do czynienia z dostawą towaru (lokalu mieszkalnego) a nie ze sprzedażą udziałów w towarze (lokalu mieszkalnym).

W kwestii zastosowania stawki podatku VAT należy stwierdzić, że:

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ww. ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Przy czym w myśl przepisu art. 41 ust. 2 wskazanej ustawy, dla towarów i usług wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy, stawka podatku wynosi 7%, z zastrzeżeniem ust. 12 i art. 114 ust. 1.

Stosownie jednak do art. 146a pkt 1 i 2 ww. ustawy o VAT, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f:

* stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%,

* stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz w tytule załącznika nr 3 do ustawy wynosi 8%.

Stawkę podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, stosuje się - w myśl art. 41 ust. 12 ww. ustawy o VAT - do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym.

Przez budownictwo objęte społecznym programem mieszkaniowym rozumie się, w myśl art. 41 ust. 12a ww. ustawy, obiekty budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych, oraz lokale mieszkalne w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 12, a także obiekty sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w klasie ex 1264 - wyłącznie budynki instytucji ochrony zdrowia świadczących usługi zakwaterowania z opieką lekarską i pielęgniarską, zwłaszcza dla ludzi starszych i niepełnosprawnych, z zastrzeżeniem ust. 12b.

Natomiast w myśl ust. 12b ww. art. 41, do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym, określonego w ust. 12a, nie zalicza się:

W przypadku budownictwa mieszkaniowego o powierzchni przekraczającej ww. limity, stawkę podatku, o której mowa w ust. 2, stosuje się tylko do części podstawy opodatkowania odpowiadającej udziałowi powierzchni użytkowej kwalifikującej do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym w całkowitej powierzchni użytkowej (art. 41 ust. 12c ustawy).

Należy zwrócić uwagę na brzmienie art. 2 pkt 12 ustawy o VAT, zgodnie z którym przez obiekty budownictwa mieszkaniowego rozumie się budynki mieszkalne stałego zamieszkania sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 11.

W celu zastosowania prawidłowej stawki niezbędnym jest zatem określenie, czy dany obiekt jest obiektem wymienionym w art. 2 pkt 12 ustawy - mieszkalne czy użytkowe. Z uwagi na fakt, iż ustawa o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do niniejszej ustawy nie zawierają definicji lokalu mieszkalnego i lokalu użytkowego, dlatego też należy posiłkować się w tym zakresie przepisami ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 2 ust. 2 ww. ustawy samodzielnym lokalem mieszkalnym jest wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych. Stosownie natomiast do ust. 4 powołanego artykułu do lokalu mogą przynależeć, jako jego części składowe, pomieszczenia, choćby nawet do niego bezpośrednio nie przylegały lub były położone w granicach nieruchomości gruntowej poza budynkiem, w którym wyodrębniono dany lokal, a w szczególności: piwnica, strych, komórka, garaż, zwane dalej "pomieszczeniami przynależnymi".

Ustawa o własności lokali wprowadza również pojęcie nieruchomości wspólnej, określa warunki, jakim obwarowane jest jej powstanie i zasady obliczania w niej udziału.

Wg art. 3 ust. 1 powyższej ustawy, w razie wyodrębnienia własności lokali, właścicielowi lokalu przysługuje udział w nieruchomości wspólnej jako prawo związane z własnością lokali. Nie można żądać zniesienia współwłasności nieruchomości wspólnej, dopóki trwa odrębna własność lokali. Jednakże stosownie do ust. 2 ww. artykułu nieruchomość wspólną stanowi grunt oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli.

Reasumując, w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca dokonywać będzie dostawy towaru w postaci lokali mieszkalnych, których dostawa podlegać będzie opodatkowaniu 8% stawką podatku VAT z uwagi na to, iż lokale te spełniają wymogi zawarte w ustawie o VAT dotyczące budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym. Okoliczność, że nabywcami danego lokalu będą dwie lub więcej osób - nabywających dany lokal na współwłasność nie oznacza, w świetle przytoczonych wyżej przepisów, że Wnioskodawca będzie dokonywał sprzedaży udziałów w lokalu mieszkalnym. Po stronie dostawcy (sprzedawcy), którym w przedmiotowej sprawie będzie Wnioskodawca występuje jeden podmiot, dokonujący dostawy towaru w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy o VAT. Fakt, że po stronie nabywcy występuje wielość podmiotów nie ma znaczenia. I wówczas mamy do czynienia z dostawą towaru (lokalu mieszkalnego) a nie ze sprzedażą udziałów w towarze (lokalu mieszkalnym). Dostawa ta będzie korzystała z preferencyjnej stawki podatku VAT - 8%.

W konsekwencji, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania niniejszej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.