IBPP3/443-454/13/JP

Na podstawie 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 14 stycznia 2013 r. (data wpływu 21 stycznia 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 11 kwietnia 2013 r. (data wpływu 12 kwietnia 2013 r.) oraz pismem z dnia 17 kwietnia 2013 r. (data wpływu 18 kwietnia) i pismem z dnia 23 kwietnia 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT oddania przez Gminę przydomowych oczyszczalni ścieków na rzecz mieszkańców w bezpłatne użytkowanie - jest prawidłowe.

W dniu 21 stycznia 2013 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, m.in. w zakresie opodatkowania podatkiem VAT oddania przez Gminę przydomowych oczyszczalni ścieków na rzecz mieszkańców w bezpłatne użytkowanie.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 11 kwietnia 2013 r. (data wpływu 12 kwietnia 2013 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu nr IBPP3/443-69/13/JP z dnia 5 kwietnia 2013 r. oraz pismem z dnia 17 kwietnia 2013 r. (data wpływu 18 kwietnia) i pismem z dnia 23 kwietnia 2013 r.

W przedmiotowym wniosku uzupełnionym pismem z dnia 11 kwietnia 2013 r. (data wpływu 21 kwietnia 2013 r.) oraz pismem z dnia 17 kwietnia 2013 r. i pismem z dnia 23 kwietnia 2013 r., ukształtowało się następujące zdarzenie przyszłe:

Gmina przystąpiła do realizacji programu "..." objęte PROW na lata 2007-2013 i związała się umową o przyznanie pomocy finansowej na realizację projektu budowy przydomowych oczyszczalni ścieków na terenie Gminy. Zawarta umowa zapewnia sfinansowanie nie więcej niż 75% poniesionych na inwestycje kosztów kwalifikowanych. Celem projektu jest poprawa jakości życia mieszkańców w Gminie poprzez budowę przydomowych oczyszczalni ścieków. Zbiorowe odprowadzanie ścieków jest zadaniem własnym gminy, zgodnie z ustawą z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858 z późn. zm.). Gmina zawarła z mieszkańcami umowy cywilnoprawne odnośnie budowy przydomowych oczyszczalni ścieków z której właściciel poniósł 50% kosztów opracowania dokumentacji projektowej i 50% Gmina. Mieszkańcy zgodnie treścią ww. umowy oświadczyli, iż posiadają pełne prawo do dysponowania nieruchomością na której przewiduje się realizację ww. oczyszczalni oraz zobowiązani są do udostępnienia jej do prowadzenia prac projektowych i robót budowlanych. Po zakończeniu budowy oczyszczalnie przez 5 lat będą własnością Gminy, a mieszkańcy będą ją bezpłatnie użytkować. Po tym czasie przedmiotowe oczyszczalnie zostaną bezpłatnie przekazane właścicielom nieruchomości, którzy to będą ponosili koszty związane z ich utrzymaniem. Gmina po przekazaniu ww. oczyszczalni nie będzie ponosiła żadnych kosztów związanych z ich eksploatacją W kosztach inwestycji będą uczestniczyć mieszkańcy - osoby fizyczne, dla których budowane będą przydomowe oczyszczalnie ścieków - poprzez dokonywanie określonej w umowie wpłaty, która zostanie ustalona po przeprowadzeniu przetargu na budowę przydomowych oczyszczalni. Dokonanie wpłaty przez mieszkańca jest warunkiem niezbędnym uczestniczenia w projekcie. Gmina oraz właściciele nieruchomości dla których budowane będą przydomowe oczyszczalnie ścieków ponosić będą po 50% kosztów odliczając dotację w wysokości 75% kosztów kwalifikowanych.

W pismach uzupełniających Wnioskodawca wskazał, iż, Gmina jest czynnym podatnikiem podatku VAT, składającym deklarację VAT-7. Gmina będzie zawierała umowy z wykonawcą robót realizującym inwestycję tj. budowę przydomowych oczyszczalni ścieków, a zakup ww. inwestycji udokumentowany będzie fakturą VAT wystawioną na Gminę. Świadczenie dokonywane na rzecz mieszkańców w oparciu o umowę cywilnoprawną na wykonanie przez Gminę budowy przydomowych oczyszczalni ścieków ma charakter świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Wpłaty mieszkańców będą traktowane jako zaliczki na poczet usługi polegającej na wykonaniu budowy przydomowych oczyszczalni ścieków. Otrzymane przez Gminę środki z tytułu dofinansowania projektu nie będą miały bezpośredniego wpływu na cenę świadczonych usług na rzecz mieszkańców, a także nie będą stanowiły dopłaty do cen towarów. Cena budowy przydomowych oczyszczalni ścieków kalkulowana jest według kosztu jednostkowego każdej oczyszczalni. Koszty będą podzielone pomiędzy mieszkańców, Gminę i pomoc finansową - 75% kosztów kwalifikowanych. Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego indywidualnie będzie również ponosić koszty w związku z realizacją przedmiotowego projektu. Otrzymane przez Wnioskodawcę dofinansowanie nie jest przeznaczone na dopłatę do ceny przydomowych oczyszczalni ścieków dla każdego mieszkańca, jest to dofinansowanie ogólne przeznaczone na pokrycie kosztów związanych z realizacją projektu. Wpłaty dokonywane są przez osoby fizyczne. Kwota obrotu z tytułu sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych osiągnięte przez Wnioskodawcę w 2012 r. przekroczyła 20.000 zł obrotu. Do dnia złożenia korekty wniosku tj. 11 kwietnia 2013 r. kwota obrotu z tytułu sprzedaży na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczyła 20.000 zł. Gmina nie rozpoczęła przed dniem 1 stycznia 2012 r. ewidencjonowania obrotu z tytułu uczestnictwa w projekcie, za które zapłata następuje za pośrednictwem poczty, banku lub gotówką w kasie gminy. Z ewidencji i dowodów dokumentujących wpłaty mieszkańców z tytułu uczestnictwa w projekcie będzie jednoznacznie wynikało czego dotyczą. Wpłaty dokonywane przez uczestników z tytułu uczestnictwa w projekcie będą dokonywane w całości na rachunek Gminy za pośrednictwem poczty, banku lub gotówką w kasie gminy. Kwota obrotu osiągniętego przez Gminę w 2011 r. z tytułu prowadzenia działalności na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych przekroczyła 40.000 zł.

Gmina przed 1 stycznia 2011 r. rozpoczęła przy użyciu kasy rejestrującej ewidencjonowanie obrotu z tytułu prowadzenia działalności na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych.

Przed 1 stycznia 2011 r. Gmina świadczyła usługi, za które zapłata w całości następowała za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, a z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcje jednoznacznie wynikało jakich transakcji zapłata dotyczyła. Usługi te nie były ewidencjonowane przy użyciu kasy rejestrującej, jako zwolnione z tego obowiązku na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2010 r. - poz. 37 załącznika do Rozporządzenia.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie (oznaczone we wniosku nr 3):

Czy oddanie przez gminę przydomowych oczyszczalni ścieków, stanowiących jej własność, mieszkańcom w bezpłatne użytkowanie, w okresie 5 lat od zakończenia projektu, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Jeśli tak, to co jest podstawą opodatkowania. Jeśli tak, to według jakiej stawki podatkowej.

Stanowisko Wnioskodawcy (do ww. pytania oznaczonego we wniosku nr 3):

Oddanie przez Gminę przydomowych oczyszczalni ścieków, które zostaną wykonane w ramach projektu w bezpłatne użytkowanie mieszkańców, w okresie pięciu lat od jego zakończenia, nie stanowi czynności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług. Nie stanowi bowiem odpłatnego świadczenia na rzecz mieszkańców. Nie podlega również opodatkowaniu jako nieodpłatne świadczenie usług, gdyż nie stanowi użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika ani nieodpłatnego świadczenia usług, do celów innych niż działalność podatnika, czyli nie spełnia kryteriów określonych w art. 8 ust. 2 pkt 1 czy pkt 2 ustawy. Oddanie przydomowych oczyszczalni ścieków w bezpłatne użytkowanie mieszkańców na nieruchomościach na których zostaną wykonane w ramach projektu, w okresie 5 lat od jego zakończenia, służy realizacji zadań własnych Gminy zgodnie z ustawą z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków.

Gmina jednoznacznie interpretuje, że oddanie przydomowych oczyszczalni ścieków, w bezpłatne użytkowanie mieszkańców na posesjach, których zostaną wykonane w ramach projektu, w okresie 5 lat od jego zakończenia jest nieopodatkowane podatkiem VAT, a więc pytanie o stawkę podatku VAT jest bezprzedmiotowe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w kontekście pytania trzeciego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy o VAT. Zauważyć również należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast, zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują zadania w zakresie ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej (art. 7 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy o samorządzie gminnym).

W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi (art. 9 ust. 1 cyt. ustawy).

Z treści wniosku wynika, że Gmina przystąpiła do realizacji programu "..." objęte PROW na lata 2007-2013 i związała się umową o przyznanie pomocy finansowej na realizację projektu budowy przydomowych naturalnych oczyszczalni ścieków.

Celem projektu jest poprawa warunków życia mieszkańców oraz środowiska przyrodniczego poprzez budowę przydomowych oczyszczalni ścieków o wysokim stopniu usuwania zanieczyszczeń, podniesienie świadomości i wiedzy ekologicznej mieszkańców.

Po zakończeniu budów oczyszczalnie przez okres 5 lat będą własnością gminy, a mieszkańcy będą je bezpłatnie użytkować.

Odnosząc się do kwestii czy oddanie przez Gminę przydomowych oczyszczalni ścieków, stanowiących jej własność, mieszkańcom w bezpłatne użytkowanie, w okresie 5 lat od zakończenia projektu stanowi czynność odpłatną w rozumieniu art. 8 ust. 2 cyt. ustawy, a w konsekwencji czy podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, należy na wstępie wskazać, iż nieodpłatna dostawa towarów oraz nieodpłatne świadczenie usług, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, za wyjątkiem ściśle określonych sytuacji, wskazanych w art. 7 ust. 2 oraz art. 8 ust. 2 ustawy o VAT.

I tak, zgodnie z art. 8 ust. 2 cyt. ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

Natomiast z dniem 1 kwietnia 2013 r., na mocy ustawy z dnia 7 listopada 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o zmianie niektórych innych ustaw (poz. nr 1456), zmianie uległa treść art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy, zgodnie z którym za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Z powyższego wynika, że dla ustalenia czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego wyżej art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego. Aby daną czynność uznać za odpłatną muszą być spełnione łącznie obydwie przesłanki. Wystarczy, że jedna z przesłanek nie zostanie spełniona czynności takiej nie można uznać za czynność odpłatną podlegającą opodatkowaniu. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisywało się będzie w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Jak już wcześniej wskazano w oparciu o przepisy ustawy o samorządzie gminnym zadania własne Gminy obejmują między innymi zadania w zakresie ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej.

Z wniosku wynika, że celem Gminy przystępującej do realizacji projektu jest poprawa warunków życia mieszkańców oraz środowiska przyrodniczego wpisująca się w zadanie własne.

W tym stanie rzeczy należy stwierdzić, iż podejmowane przez Gminę w ramach projektu czynności mieszczą się w celu prowadzonej przez podatnika (Gmina) działalności gospodarczej (w szczególności w zakresie ochrony środowiska). Zatem pierwsza przesłanka wynikająca z art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT nie zostanie spełniona, co wyklucza uznanie tej czynności za odpłatną w świetle ww. przepisu.

W konsekwencji powyższego należy uznać, że w okresie trwałości projektu, tj. pięciu lat od daty zakończenia projektu Gmina będzie świadczyła na rzecz swoich mieszkańców wpisującą się w cel prowadzonej działalności usługę przy użyciu wytworzonego w ramach projektu majątku należącego w tym okresie do Gminy. Czynność tą Gmina wykonywała będzie nieodpłatnie. Zatem czynność oddania przez Gminę przydomowych naturalnych oczyszczalni ścieków (majątku Gminy) do bezpłatnego użytkowania nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, z uwagi na niewypełnienie przesłanek zawartych w art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT. Bowiem nieodpłatne świadczenie usług odbywało się będzie w związku z prowadzoną przez Gminę działalnością (wykonywanie zadań własnych).

Wobec powyższego stanowisko Gminy, zgodnie z którym oddanie przez Gminę przydomowych oczyszczalni ścieków które zostaną wykonane w ramach projektu w bezpłatne użytkowanie mieszkańców, w okresie pięciu lat od jego zakończenia, nie stanowi czynności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług, należało uznać za prawidłowe.

W kontekście powyższego należy stwierdzić, iż udzielenie odpowiedzi na pytanie co jest podstawą opodatkowania oraz według jakiej stawki podatkowej podlega opodatkowaniu nieodpłatne przekazanie w użytkowanie przydomowych oczyszczalni ścieków jest bezprzedmiotowe.

Tut. organ pragnie zauważyć, iż kwestie objęte pytaniami oznaczonymi we wniosku nr 1, 2, 4, 5 i nr 6 będą przedmiotem odrębnych rozstrzygnięć.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu-do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z dnia 14 marca 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.