IBPP3/443-449/10/DG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 15 czerwca 2010 r. (data wpływu 22 czerwca 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obniżenia podatku VAT należnego o podatek naliczony wynikający z faktury otrzymanej drogą elektroniczna bez zastosowania podpisu elektronicznego - jest nieprawidłowe.

W dniu 22 czerwca 2010 r. został wniesiony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obniżenia podatku VAT należnego o podatek naliczony wynikający z faktury otrzymanej drogą elektroniczna bez zastosowania podpisu elektronicznego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Współpracujący z Wnioskodawcą kontrahenci chcieliby mieć możliwość przesyłania Wnioskodawcy wystawionych faktur VAT w formie elektronicznej. Podmiot gospodarczy po wygenerowaniu faktury przysyłałby fakturę jako załącznik PDF na udostępniony przez Spółkę adres mailowy. Faktura taka nie będzie zawierała podpisu elektronicznego wystawcy. Następnie otrzymana faktura będzie drukowana wraz z mailem potwierdzającym datę otrzymania i przechowywania przez obie strony w formie papierowej. Wydrukowane dokumenty będą zaksięgowane w systemie finansowo-księgowym Spółki i na ich podstawie będzie odliczany podatek VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca na gruncie obowiązujących przepisów prawa ma możliwość dokonania obniżenia podatku VAT należnego o podatek naliczony wynikający z faktury otrzymanej drogą elektroniczną bez zastosowania podpisu elektronicznego.

Zdaniem Wnioskodawcy, dokument otrzymany w postaci papierowej drogą elektroniczną, lecz nie będący fakturą elektroniczną z podpisem elektronicznym jest dokumentem uprawniającym do wykazania podatku naliczonego wynikającego z takiej faktury w miesiącu otrzymania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Z ww. przepisów wynika, iż podatnicy winni wystawiać faktury, dokumentujące czynności opodatkowane, o ile takie wykonują. W aspekcie rozpatrywanej sprawy istotne jest rozstrzygnięcie co należy rozumieć pod pojęciem "wystawić". Zgodnie z Słownikiem Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994 r.) przez słowo wystawić należy rozumieć: wypisać, wypełnić, wydać, np. wystawić czek, rachunek dokument.

A zatem pojęcie "wystawiać" oznacza sporządzenie dokumentu, w tym przypadku faktury, na użytek kontrahenta - odbiorcy towaru lub usługi, oraz wręczenie (doręczenie) przedmiotowej faktury kontrahentowi. Sporządzenie takiej faktury polega na ujęciu w dokumencie o tej nazwie, niezbędnych danych.

Jednakże niezależnie od sposobu rozumienia słowa "wystawić" ww. przepis nie przesądza o formie w jakiej faktura winna być wystawiona. Zdaniem Organu należy w takiej sytuacji dokonać interpretacji tego przepisu opierając się o wykładnie prowspólnotową.

Zgodnie z art. 218 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L Nr 347 str. 1 z późn. zm.), zwaną dalej dyrektywą, do celów niniejszej dyrektywy państwa członkowskie uznają za faktury dokumenty lub noty w formie papierowej lub w formie elektronicznej, które spełniają warunki określone w niniejszym rozdziale.

W myśl art. 232 Dyrektywy w brzmieniu obowiązującym do dnia 10 sierpnia 2010 r. faktury wystawione zgodnie z przepisami sekcji 2 mogą zostać przesłane w formie papierowej lub, z zastrzeżeniem akceptacji odbiorcy, mogą zostać przesłane lub udostępnione drogą elektroniczną.

Mając na względzie wyżej przytoczone przepisy należy stwierdzić, że uregulowania Dyrektywy stanowią, iż faktury mają być wystawiane wyłącznie w formie papierowej lub elektronicznej. Ponadto należy zauważyć, że przepis art. 218 odnosi się do całej dyrektywy a nie tylko do poszczególnych sekcji czy rozdziałów Dyrektywy tym samym, o ile nie jest to wyraźnie zaznaczone, wszelkie regulacje odnośnie faktur w Dyrektywie odnoszą się właśnie do faktur wymienionych w art. 218 czyli do faktur papierowych lub elektronicznych co za tym idzie również regulacje odnośnie ich przesyłania odnoszą do faktur elektronicznych i papierowych. Zatem w sytuacji gdy faktura jest przesyłana w formie papierowej niezbędne jest najpierw jej sporządzenie właśnie w tej formie, z tej prostej przyczyny aby było co przesłać.

Ponadto patrząc na art. 233 ust. 1 Dyrektywy w brzmieniu obowiązującym do dnia 10 sierpnia 2010 r. w myśl którego Państwa członkowskie akceptują faktury przesyłane lub udostępniane drogą elektroniczną, pod warunkiem że autentyczność pochodzenia faktur i integralność ich treści zagwarantowano przy użyciu jednej z następujących metod:

W akapicie drugim ww. przepisu dopuszczono, na zasadzie wyjątku, możliwość przesyłania lub udostępniania faktur drogą elektroniczną przy zastosowaniu innych metod, jednakże z zastrzeżeniem ich akceptacji przez zainteresowane państwo lub państwa członkowskie.

Z przytoczonych przepisów jednoznacznie wynika, iż faktura może być wystawiona i przesłana jedynie w formie papierowej - czyli wystawca faktury winien sporządzić ją w formie papierowej i w takiej też formie dostarczyć ją kontrahentowi - oraz w formie elektronicznej, lecz jedynie przy zachowaniu ww. metod. Co prawda ww. przepisy przewidują możliwość przesyłania lub udostępniania faktur drogą elektroniczną przy zastosowaniu innych metod jednakże pod warunkiem akceptacji przez zainteresowane państwo czego jednak do tej pory nie przewidziano w przepisach krajowych.

Warto tutaj zauważyć, że dopiero znowelizowane przepisy art. 232 i 233 dyrektywy obowiązujące od 11 sierpnia 2010 r. liberalizują kwestię wystawiania faktur elektronicznych. I tak zgodnie obecnym brzmieniem ww. przepisów stosowanie faktury elektronicznej podlega akceptacji odbiorcy.

Autentyczność pochodzenia, integralność treści i czytelność faktury, niezależnie od tego, czy wystawiono ją w formie papierowej czy elektronicznej, zapewnia się od momentu wystawienia faktury aż do końca okresu jej przechowywania.

Każdy podatnik określa sposób zapewnienia autentyczności pochodzenia, integralności treści i czytelności faktury. Można to zapewnić za pomocą dowolnych kontroli biznesowych, które ustalają wiarygodną ścieżkę audytu między fakturą a dostawą towarów lub świadczeniem usług.

"Autentyczność pochodzenia" oznacza pewność co do tożsamości dostawcy lub usługodawcy albo wystawcy faktury.

"Integralność treści" oznacza, że w fakturze nie zmieniono danych wymaganych na mocy niniejszej dyrektywy.

Poza wykorzystaniem rodzajów kontroli biznesowej opisanych w ust. 1 poniżej przedstawiono przykłady technologii zapewniających autentyczność pochodzenia i integralność treści faktury elektronicznej:

Porównując obecne brzmienie przepisów z obowiązującymi do 10 sierpnia 2010 r. wyraźnie wynika, iż dopiero przepisy obowiązujące od 11 sierpnia 2010 r. uznają za fakturę każdy dokument wystawiony i przesłany drogą elektroniczną któremu zapewniono autentyczność pochodzenia, integralność treści i czytelność. Przy czym to podatnik, za pomocą dowolnych kontroli biznesowych, dokonuje ww. zapewnienia. Natomiast technologie oparte na zaawansowanym podpisie elektronicznym i elektronicznej wymianie danych (EDI) stanowią jedynie przykład możliwego ww. zapewnienia. Na zasadzie a contrario należy stwierdzić, że przed 11 sierpnia 2010 r. za faktury wystawiane w formie elektronicznej należy uznać jedynie takie dokumenty których autentyczność będzie zapewniona za pomocą zaawansowanego podpisu elektronicznego lub za pomocą elektronicznej wymiany danych (EDI), chyba że przepisy danego kraju pozwalają na zastosowanie innych metod.

Dodatkowo należy wskazać, że państwa członkowskie zostały zobowiązane do przyjęcia i publikacji, nie później niż do dnia 31 grudnia 2012 r., przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych niezbędnych do wykonania ww. nowelizacji dyrektywy. Państwa członkowskie stosują te przepisy od dnia 1 stycznia 2013 r. (art. 2 ust. 1 Dyrektywy Rady 2010/45/UE z dnia 13 lipca 2010 r. zmieniającą dyrektywę 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w odniesieniu do przepisów dotyczących fakturowania (Dz. Urz. UE L Nr 189 str. 1)). Tym samym do 31 grudnia 2012 r. państwa członkowskie za faktury wystawione w formie elektronicznej uznają jedynie takie które są zabezpieczone ww. metodami chyba że przepisy danego kraju dopuszczą inną możliwość.

Należy w tym miejscu dodać, że szczegółowe zasady wystawiania faktur, dane które powinny zawierać, oraz sposób i okres ich przechowywania zostały określone w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337 z późn. zm.).

W kontekście rozpatrywanej sprawy istotna jest również norma wynikająca z § 19 ust. 1 i ust. 2 ww. rozporządzenia Ministra Finansów, zgodnie z którym faktura winna być wystawiona w dwóch egzemplarzach - oryginał oraz kopia, przy czym oryginał otrzymuje nabywca, a kopię zatrzymuje sprzedawca. Ponadto oryginał faktury powinien zawierać wyraz "ORYGINAŁ", a kopia faktury - wyraz "KOPIA". Na marginesie należy dodać, iż powyższe uregulowania, analogicznie, odnoszą się również do faktur korygujących.

Stosownie do ww. przepisu nabywca winien otrzymywać "ORYGINAŁ" faktury. Jak wynika z wniosku Wnioskodawca zamierza wystawiać faktury w formie papierowej, przy czym nabywcy nie zostanie wręczona tak wystawiona faktura lecz zostanie mu przesłany wzór faktury oznaczonej jako "ORYGINAŁ" co niewątpliwie narusza normę § 19 ust. 1 ww. rozporządzenia.

W sytuacji gdy Wnioskodawca wystawi w formie papierowej fakturę, kopię i oryginał, to winien on, stosownie do ww. przepisu, oryginał faktury przesłać nabywcy, w takiej formie w jakiej została wystawiona.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca będąc nabywcą sam sobie wydrukuje fakturę wraz z mailem potwierdzającym datę jej otrzymania. Tak postawienie sprawy doprowadza do sytuacji, w której nabywca posiadając dane o fakturze, np. na elektronicznej skrzynce pocztowej czy też np. na twardym dysku komputera nie byłby uprawniony do skorzystania z prawa do odliczenia natomiast samo wydrukowanie przez niego tych danych uprawniałoby go do odliczenia. W takiej sytuacji tak naprawdę to nabywca sam sobie wystawiłby fakturę gdyż dopiero z momentem wydrukowania można by mówić o wprowadzeniu dokumentu, jakim jest faktura do obrotu prawnego, czyli w momencie kiedy dokument wywiera odpowiednie skutki prawne. Taki sposób wystawiania faktur, jaki proponuje Wnioskodawca opierający się na tym, iż to nabywca brałby udział w jej tworzeniu, poprzez drukowanie, oraz wprowadzałby ją do obrotu całkowicie sprzeciwia się zapisowi art. 106 ust. 1 ustawy o VAT. Ww. przepis wyraźnie kładzie nacisk, iż to sprzedawca winien wystawić fakturę i żadnym razie nie przewiduje możliwości współudziału w tym procesie nabywcy.

Warto też zwrócić uwagę na art. 86 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ww. ustawy w myśl którego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7, suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika (...).

Przywołany przepis jednoznacznie wiąże prawo do odliczenia z fakturami otrzymanymi czyli z "gotowym produktem" jakim jest faktura, a nie z "fakturą" którą podatnik sam sobie drukuje czyli de facto bierze udział w jej tworzeniu. Jeśli niewątpliwie od strony materialnej bez znaczenia jest kto wydrukuje fakturę o tyle od strony prawnej ma to zasadnicze znaczenie gdyż to na sprzedawcy ciąży obowiązek wystawienia faktury na każdym etapie jej "tworzenia". Gdyby przyjąć odmienny tok rozumowania to należałoby uznać również za fakturę sporządzaną i wydrukowaną przez nabywcę na podstawie przekazanych mu przez sprzedawcę np. drogą telefoniczną, informacji jakie winna zawierać dana faktura albowiem taka faktura również nie będzie się różniła od faktury sporządzonej, wydrukowanej i wysłanej w formie papierowej przez sprzedawcę. Powyższą sytuację jednak trudno byłoby uznać za wystawienie faktury przez sprzedawcę, a tym samym nie sposób uznać tak sporządzonego dokumentu za fakturę VAT. Analogicznie ma się sytuacja przedstawiona przez Wnioskodawcę gdzie de facto dokument, na podstawie którego dochodziłoby do odliczenia podatku VAT, byłby wytworzony przez nabywcę na podstawie wzoru przesłanego przez sprzedawcę drogą elektroniczną. Dlatego też, zdaniem tut. organu taki dokument nie będzie fakturą otrzymanych przez podatnika o której mowa w art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, tym samym dającą prawo do odliczenia podatku z niej wynikającego, lecz w istocie będzie dokumentem wytworzonym przez nabywcę zawierającym dane jakie winna zawierać faktura. W konsekwencji nie sposób uznać, iż taki dokument będzie dawał prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.