IBPP3/443-381/11/PK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 18 marca 2011 r. (data wpływu 22 marca 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia miejsca świadczenia usług wspomagających usługi finansowe, opodatkowania tych usług oraz w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczone - jest prawidłowe.

W dniu 22 marca 2011 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie określenia miejsca świadczenia usług wspomagających usługi finansowe, opodatkowania tych usług oraz w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczone.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca zarejestrowany jako czynnym podatnik podatku od towarów i usług, w tym podatnik VAT UE, zajmuje się świadczeniem usług pomocniczych związanych z pośrednictwem finansowym, polegających m.in. na tworzeniu raportów i monitorowaniu uiszczania należności przez dłużników zleceniodawcy, kontaktowaniu się z dłużnikami w celu wyegzekwowania od nich zaległych należności, sporządzaniu raportów w celu usprawnienia procesu ściągalności długów na podstawie informacji zebranych przez kontakt z dłużnikami.

Czynności te zostały zakwalifikowane przez Wnioskodawcę jako "Pozostała działalność wspomagająca usługi finansowe, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych" (PKD 2007: 6819Z) i odpowiednio jako "Pozostałe usługi wspomagające usługi finansowe, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych" (PKWIU 2008:66.16.99.0), które zgodnie z kluczem powiązań kodów PKWIU 2004 z PKWIU 2008 oraz pismem dyrektora Urzędu Statystycznego w Łodzi z dnia 25 kwietnia 2008 r., adresowanym do Wnioskodawcy, klasyfikowane były zgodnie z PKWIU 2004 jako "Usługi pomocnicze związane z pośrednictwem finansowym, pozostałe, gdzie indziej nieskiasyfikowane" (PKWiU 2004: 67.13.10-00.00).

Usługi te świadczone są na rzecz podatnika w rozumieniu art. 28a ustawy o podatku od towarów i usług z dn. 11 marca 2004 r. (dalej "Ustawa o VAT"), a w przyszłości możliwe jest rozszerzenie kręgu odbiorców usług również na innych podatników z krajów unijnych, z krajów trzecich jak również podmioty mające siedzibę na terytorium Polski.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca wykonywane czynności, polegające m.in. na tworzeniu raportów i monitorowaniu uiszczania należności przez dłużników zleceniodawcy, kontaktowaniu się z dłużnikami w celu wyegzekwowania od nich zaległych należności, sporządzaniu raportów w celu usprawnienia procesu ściągalności długów na podstawie informacji zebranych przez kontakt z dłużnikami, powinien opodatkować stawką podstawową w przypadku świadczenia ich na rzecz podmiotów krajowych... a w przypadku świadczenia ich na rzecz podatników w rozumieniu art. 28a Ustawy o VAT, mających siedzibę poza Polską, czynności te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług... jednocześnie umożliwiając Wnioskodawcy skorzystanie z art. 86 ust. 8 pkt 1 lub art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT, a w konsekwencji wystąpienia o zwrot różnicy podatku w rozumieniu art. 87 Ustawy o VAT lub skorzystanie z prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem VAT podlega m.in. odpłatne świadczenie usług, które co do zasady wynikającej z art. 41 ust. 1 Ustawy o VAT należy opodatkować podatkiem VAT.

Ustawodawca w art. 43 Ustawy o VAT przewiduje zastosowanie zwolnień z opodatkowania podatkiem VAT, jednakże zwolnienia te należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Stosownie do art. 5a Ustawy o VAT, w stanie prawnym na dzień sporządzenia niniejszego wniosku, a obowiązującym od 1 stycznia 2011 r., usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych usług przepisy Ustawy o VAT lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne. W przypadku zwolnień ustawodawca odstąpił od posługiwania się symbolami statystycznymi w zakresie ich zastosowania.

Zgodnie z brzmieniem art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT zwalnia się z podatku VAT usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a na mocy art. 43 ust. 13 Ustawy o VAT zwolnienie stosuje się również do świadczenia usług stanowiących element ww. usług, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia tejże usługi zwolnionej, z zastrzeżeniem jednakże ust. 14 art. 43 Ustawy o VAT, tj. iż tego zwolnienia nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa oraz czynności ściągania długów, w tym factoringu (art. 43 ust. 15 Ustawy o VAT).

Zdaniem Wnioskodawcy świadczone przez niego usługi, będące usługami pomocniczymi z zakresu usług finansowych, a polegających m.in. na tworzeniu raportów i monitorowaniu uiszczania należności przez dłużników zleceniodawcy, kontaktowaniu się z dłużnikami w celu wyegzekwowania od nich zaległych należności, sporządzaniu raportów w celu usprawnienia procesu ściągalności długów na podstawie informacji zebranych przez kontakt z dłużnikami, nie będą korzystać ze zwolnienia od podatku VAT, określonego w szczególności w art. 43 ust. 1 pkt 40 oraz ust. 13 Ustawy o VAT, jednakże nie wypełniają też definicji czynności ściągania długów z art. 43 ust. 15 Ustawy o VAT. W konsekwencji Wnioskodawca powinien stosować stawkę podstawową w przypadku świadczenia ww. usług na rzecz podmiotów krajowych, a w przypadku podatników mających siedzibę poza terytorium kraju usługi te na mocy art. 28b Ustawy o VAT nie będą podlegać opodatkowaniu w Polsce, a zarazem zgodnie z art. 86 ust. 8 pkt 1 w zw. z art. 86 ust. 1-2 oraz art. 87 Ustawy o VAT Wnioskodawcy przysługiwać będzie prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego ze świadczonymi usługami, a w rezultacie będzie on mógł wystąpić o zwrot nadwyżki podatku naliczonego nad należnym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 5a ww. ustawy towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Konsekwencją powyższego zapisu jest fakt, iż w sytuacji gdy prawodawca nie dokonał przywołania stosownego symbolu PKWiU dla danego towaru lub usługi w przepisach w zakresie podatku VAT klasyfikacji należy dokonać na podstawie cech charakterystycznych dla danego świadczenia i takim właśnie świadczeniem są usługi w zakresie udzielania pożyczek, będące przedmiotem niniejszej interpretacji, dla których prawodawca nie dokonał odwołania do statystyk publicznych.

Co do zasady stosownie do art. 41 ust. 1 w związku z art. 146a ww. ustawy stawka podatku w okresie od 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. wynosi 23% z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1 oraz art. 146f.

Przy czym ustawodawca od powyższej zasady ustanowił szereg wyjątków, a jednym z nich są zwolnienia usług wymienionych w art. 43 ustawy o VAT.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca świadczy usługę składającą się z kilku świadczeń takich jak:

* na tworzeniu raportów i monitorowaniu uiszczania należności przez dłużników zleceniodawcy,

* kontaktowaniu się z dłużnikami w celu wyegzekwowania od nich zaległych należności,

* sporządzaniu raportów w celu usprawnienia procesu ściągalności długów na podstawie informacji zebranych przez kontakt z dłużnikami.

Zdaniem tut. organu powyższą usługę kompleksową należy uznać za usługę pomocniczą przy czynności ściągania długów. Usługa ta nie została wymieniona jako korzystająca ze zwolnienia z podatku VAT czy też jako usługa korzystająca z preferencyjnej stawki VAT i będzie opodatkowana stawką podstawową VAT 23% na terytorium kraju.

Natomiast w sytuacji gdy przedmiotowa usługa będzie świadczona na rzecz podatników w rozumieniu art. 28a ustawy o VAT mających siedzibę poza terytorium kraju trzeba wskazać, że zgodnie z przepisem na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

Podatnikiem według tej regulacji jest osoba wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej

ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Za podatników będą uznawane również podmioty wykonujące działalność uznawaną za działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami innych państw członkowskich oraz państw trzecich. W Polsce oraz w innych krajach UE wykonywanie takiej działalności wiąże się ze statusem podatnika VAT. Jednak status podatnika według tej definicji nie jest, co do zasady, uzależniony od rejestracji do VAT jako podatnika VAT czynnego. Dlatego podatnikiem według tych regulacji jest podatnik VAT czynny oraz korzystający ze zwolnienia.

Stosownie do art. 28b ust. 1 ustawy o VAT miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1, art. 28g ust. 1, art. 28i, 28j i 28n.

Zgodnie z brzmieniem przepisów obowiązujących od 1 stycznia 2010 r. co do zasady gdy usługa świadczona jest na rzecz podatnika (według definicji ustawowej z art. 28a ustawy), miejsce jej świadczenia będzie znajdować się w kraju, w którym posiada on siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania (dotyczy osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą). Tę zasadę ogólną będziemy stosować, gdy usługa będzie świadczona na rzecz podatnika i przepisy < art. 28e, 28f ust. 1, 28g ust. 1, 28i, 28j, 28n ustawy> nie będą przewidywać specjalnych zasad ustalania miejsca świadczenia.

Z powyższego przepisu wynika zatem, iż w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika miejscem świadczenia tej usługi jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania, bądź stałe miejsce prowadzenia działalności, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba lub stałe miejsce zamieszkania, czyli opodatkowanie usługi zostaje przeniesione do państwa, gdzie następuje faktyczna konsumpcja usługi.

Mając na uwadze, iż nabywca usługi świadczonej przez Wnioskodawcę będzie podatnikiem z siedzibą poza terytorium Polski i jeżeli nabywca ten nie posiada na terytorium Polski stałego miejsca prowadzenia działalności, dla którego to miejsca mogłaby być świadczona przez Wnioskodawcę przedmiotowa usługa, tym samym miejscem świadczenia usługi przez Wnioskodawcę i ewentualnie jej opodatkowania znajdować się będzie w kraju siedziby nabywcy. Co za tym idzie przedmiotowa usługa nie będzie opodatkowana w Polsce.

Jednakże powyższe nie pozbawia Wnioskodawcy prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku świadczeniem tych usług poza terytorium kraju. Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ww. ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z treści tego przepisu wynika, iż:

* prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje jedynie podatnikowi;

* prawo to przysługuje jedynie w zakresie w jakim towary i usługi, z których nabyciem naliczono podatek, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Przedstawiona powyżej zasada daje podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego jedynie w zakresie w jakim nabyte towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Ustawodawca wyłączył zatem możliwość dokonywania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które są wykorzystywane do wykonywania czynności niepodlegających opodatkowaniu.

Natomiast w oparciu o regulacje zawarte w art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy VAT, podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.

Warunkiem do odliczenia podatku naliczonego od towarów i usług związanych z usługami świadczonymi poza terytorium kraju, jest to, aby - hipotetycznie - w przypadku wykonywania tych samych usług w kraju podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady zatem, usługi świadczone poza terytorium kraju powinny mieć charakter sprzedaży opodatkowanej.

Przepisy wymagają ponadto, aby podatnik miał dokumenty, z których wynikać będzie związek odliczonego podatku z czynnościami wykonywanymi poza terytorium kraju. Powinny to być przede wszystkim dokumenty potwierdzające dokonanie określonych czynności poza terytorium kraju które będą jednocześnie opisywać te czynności jak i wskazywać kwoty podatku naliczonego związanego z usługami wykonywanymi poza terytorium Polski.

Jak wskazano powyżej przedmiotowa usługa na terytorium kraju podlega opodatkowaniu, tym samym przy jej świadczeniu na terytorium kraju podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, a co za tym idzie również w przypadku gdy usługa ta będzie świadczona poza terytorium kraju Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony w związku nabyciami dokonanymi w związku z jej świadczeniem.

W myśl art. 87 ust. 1 ustawy o VAT w przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.

Powyższa regulacja wprowadza dwie równorzędne zasady dotyczące sposobu postępowania z powstałą nadwyżką podatku. Możliwe jest bowiem albo otrzymanie jej zwrotu na rachunek bankowy, albo przeniesienie jej na następne okresy rozliczeniowe. Wybór sposobu postępowania pozostawiony został podatnikowi.

Mając na uwadze, że przy świadczeniu przedmiotowej usługi, zarówno w kraju jak i zagranicą, Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony może u niego wystąpić nadwyżka podatku naliczonego nad należnym za dany okres rozliczeniowy i tym samym będzie mu przysługiwało prawo do zwrotu na rachunek bankowy w całości lub w części tej nadwyżki.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania niniejszej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.