IBPP3/443-273/11/PK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 9 lutego 2011 r. (data wpływu 25 luty 2011 r.) uzupełnionym pismem z dnia 9 lutego 2011 r. (data wpływu 23 maj 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności wykonywanych przez Agenta w ramach umowy "Cash Pool" - jest prawidłowe.

W dniu 25 lutego 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności wykonywanych przez Agenta w ramach umowy "Cash Pool".

Wniosek uzupełniono w dniu 23 maja 2011 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis zdarzenia przyszłego:

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (zwana dalej: Wnioskodawcą lub Agentem) planuje przystąpić do systemu kompleksowego zarządzania płynnością finansową, którego uruchomienie planowane jest w ramach Grupy Kapitałowej, do której należy Wnioskodawca. Uczestnikami przedmiotowej struktury "Cash Pool" będą, co najmniej dwie spółki wchodzące w skład Grupy Kapitałowej (zwane dalej: Uczestnikami). Wnioskodawca będzie szczególnego rodzaju Uczestnikiem pełniącym funkcję Agenta rozliczeniowego struktury. Przystąpienie do wspomnianego systemu zarządzania płynnością nastąpi na skutek zawarcia Umowy Konsolidacji Sald/Cash Pool z Bankiem w... (zwanej dalej Bank), której celem będzie polepszenie płynności finansowej Uczestników w prowadzonej działalności gospodarczej, jak również zmniejszenie kosztów finansowania zewnętrznego. Zasadniczym elementem przedmiotowej umowy będzie uruchomienie procesu efektywnego zarządzania posiadanymi na rachunkach bankowych środkami pieniężnymi Uczestników w taki sposób, aby kwota odsetek płaconych z tytułu istniejącego zadłużenia była jak najmniejsza a jednocześnie, aby dochody uzyskane przez Uczestników z posiadanych przez nie nadwyżek finansowych były wyższe od standardowego oprocentowania depozytów bankowych i innych standardowych bezpiecznych instrumentów finansowych. Celem umowy o zarządzanie płynnością finansową będzie zatem wykorzystanie różnic w oprocentowaniu sald dodatnich i sald ujemnych na rachunkach uczestników systemu oraz wykorzystanie różnic w oprocentowaniu sald dodatnich i sald ujemnych na rachunkach uczestników systemu oraz wykorzystanie efektu skali aby Uczestnicy systemu czerpali z tego maksymalne korzyści.

Bank będzie odpowiedzialny za techniczną stronę systemu, tj. związaną z prowadzeniem rachunków jej Uczestników i dokonywaniem transakcji związanych z poszczególnymi operacjami biorącymi udział w strukturze "Cash Pool" zgodnie z treścią umowy. Bank jest podmiotem zewnętrznym, który nie jest powiązany kapitałowo z Uczestnikami.

Wspomniana struktura będzie opierać się na następujących założeniach:

W dniu 23 maja 2011 r. Wnioskodawca uzupełnił wniosek wskazując, że jego rola jako Agenta sprowadzać się będzie do posiadania rachunku konsolidacyjnego. Przypisanie funkcji Agenta Wnioskodawcy będzie nierozerwalnie związane z umową i będzie miało na celu umożliwienie podmiotowi, który świadczyć będzie usługi, tj. Bankowi, dokonywanie transferów środków pieniężnych pomiędzy Uczestnikami. Wszystkie czynności związane z rozliczeniem Umowy pomiędzy Uczestnikami, w tym Uczestnikiem pełniącym funkcję Agenta, wykonywać będzie Bank, który z tytułu świadczonej usługi będzie pobierał oprócz należnych odsetek również wynagrodzenie za realizację transferów i konsolidację sald zgodnie z powyższą metodologią. Odsetki należne lub obciążające będą alokowane przez Bank bezpośrednio pomiędzy rachunkami wszystkich uczestników. Wnioskodawca z tytułu pełnionej funkcji Agenta nie będzie otrzymywał żadnego wynagrodzenia.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w ramach przedstawionego zdarzenia przyszłego Wnioskodawca jako Uczestnik umowy "Cash Pool" i zarazem Agent nie będzie wykonywał usług w rozumieniu art. 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Pytanie zostało sformułowane ostatecznie w piśmie, które wpłynęło w dniu 23 maja 2011 r. jako uzupełnienie wniosku.

Zdaniem Wnioskodawcy w ramach przedstawionego zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca jako Uczestnik systemu "Cash Pool" nie będzie wykonywał usług w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT, a jedynym podmiotem świadczącym takie usługi będzie Bank. Wszystkie czynności wykonywane w ramach Umowy prowadzenia rachunków w systemie "Cash Pool", składają się na kompleksową usługę zarządzania płynnością finansową, która - zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 5350, zwanej dalej: ustawą o VAT - podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Bank jako podmiot profesjonalnie zajmujący się świadczeniem usług pośrednictwa finansowego, w myśl art. 15 ustawy o VAT, będzie posiadać status podatnika VAT z tytułu świadczenia omawianej umowy. Natomiast wszelkie czynności faktyczne i prawne, których prawnie stroną będą Uczestnicy, ale faktycznie będą wykonywane przez Bank i służyć będą tylko realizacji usługi świadczonej przez Bank i nie będą miały celu samego w sobie. Ponadto, Uczestnicy nie będą przejawiali żadnej aktywności w związku z pozostawaniem w strukturze oferowanej przez Bank, jak również nie będą uzyskiwali wynagrodzenia. W konsekwencji, poszczególni Uczestnicy nie będą posiadać statusu podatnika VAT z tytułu tych czynności. Brak statusu podatnika VAT po stronie Uczestników. W tym Wnioskodawcy z tytułu czynności przedstawionych we wniosku potwierdza również orzecznictwo organów podatkowych. Przykładowo, w interpretacji z dnia 13 sierpnia 2008 r. (sygn. ILPP1/443-505/08-2/KG) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu stwierdził, że "Biorąc pod uwagę cechy charakterystyczne umowy cash poolingu należy stwierdzić, iż w przedmiotowej usłudze jaką jest cash pooling i z tytułu wykonywania tej usługi będzie otrzymywał wynagrodzenie. Natomiast czynności wykonywane przez Spółkę na podstawie umowy, umożliwiającej bankowi dokonywanie odpowiednich transferów środków finansowych w ramach struktury cash poolingu nie stanowią odrębnego świadczenia przez Spółkę usług, w rozumieniu art. 8 cyt. Ustawy., lecz jedynie elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego wyświadczenia przez Bank usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową". Powyższe stanowisko zbieżne jest z dotychczasową polegającą na kompleksowym zarządzaniu płynnością finansową grupy kapitałowej "Cash Pool" stanowią usługę pośrednictwa finansowego świadczoną przez banki.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawa, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają:

Przez dostawę towarów, na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy

towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z cytowanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, ze każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czy określonym zachowaniu mieści się w tak sformułowanej definicji usługi.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Z kolei, stosownie do art. 8 ust. 2 ustawy, nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części, traktuje się jako odpłatne świadczenie usług.

Aby zatem nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług muszą być spełnione łącznie dwa warunki, a mianowicie:

* brak związku świadczonych usług z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem,

* istnienie prawa podatnika do odliczenia w całości lub w części podatku naliczonego związanego ze świadczonymi usługami.

Zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy - opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy - czynności musza być wykonywane przez podatnika.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - mocą ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Według art. 29 ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest obrót z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należna) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca planuje przystąpić do systemu kompleksowego zarządzania płynnością finansową, którego uruchomienie planowane jest w ramach Grupy kapitałowej, do której należy Wnioskodawca. Uczestnikami przedmiotowej struktury "Cash Pool" będą, co najmniej dwie spółki wchodzące w skład Grupy Kapitałowej (zwane dalej: Uczestnikami). Wnioskodawca będzie szczególnego rodzaju Uczestnikiem pełniącym funkcję Agenta rozliczeniowego struktury. Rola Wnioskodawcy jako Agenta sprowadzać się będzie do posiadania rachunku konsolidacyjnego. Przypisanie funkcji Agenta Wnioskodawcy będzie nierozerwalnie związane z umową i będzie miało na celu umożliwienie podmiotowi, który świadczyć będzie usługi, tj. Bankowi, dokonywanie transferów środków pieniężnych pomiędzy Uczestnikami. Wszystkie czynności związane z rozliczeniem Umowy pomiędzy Uczestnikami, w tym Uczestnikiem pełniącym funkcję Agenta, wykonywać będzie Bank, który z tytułu świadczonej usługi będzie pobierał oprócz należnych odsetek również wynagrodzenie za realizację transferów i konsolidację sald zgodnie z powyższą metodologią. Odsetki należne lub obciążające będą alokowane przez Bank bezpośrednio pomiędzy rachunkami wszystkich uczestników. Wnioskodawca z tytułu pełnionej funkcji Agenta nie będzie otrzymywał żadnego wynagrodzenia.

W przedmiotowej sprawie ze świadczeniem usług podlegających opodatkowaniu, mielibyśmy do czynienia tylko wówczas, gdyby agent za wykonywane czynności na rzecz pozostałych uczestników Systemu pobierał od każdego posiadacza rachunku umowne wynagrodzenie. Tylko w takim przypadku bowiem wykonywane przez agenta czynności spełniałyby zawartą w art. 8 ustawy definicję odpłatnego świadczenia usług, a to z kolei skutkuje objęciem tej czynności opodatkowaniem podatkiem VAT, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Wnioskodawca wskazał, że z tytułu pełnionej funkcji Agenta nie będzie otrzymywał żadnego wynagrodzenia, zatem w świetle powyżej powołanych regulacji prawnych czynności, które będą wykonywane przez Spółkę w ramach usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową, umożliwiające Bankowi dokonywanie odpowiednich transferów środków finansowych w ramach tej struktury, nie stanowią odrębnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ustawy, lecz jedynie elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego wyświadczenia przez Bank usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ponadto wskazać należy, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są na pisemny wniosek zainteresowanego w jego indywidualnej sprawie. W związku z powyższym przedmiotowa interpretacja dotyczy wyłącznie Wnioskodawcy.

Zaznaczyć również należy, ze niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

Informuje się ponadto, ze oceny prawne stanowisk w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych oraz podatku dochodowego od osób prawnych zostały zawarte w osobnych rozstrzygnięciach.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.