IBPP2/4512-97/15/KO

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 28 stycznia 2015 r. (data wpływu 3 lutego 2015 r.), uzupełnionym pismem z 13 kwietnia 2015 r. (data wpływu 16 kwietnia 2015 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania dostawy udziału w prawie wieczystego użytkowania działki, na której posadowione są baraki przeznaczone do rozbiórki. - jest prawidłowe.

W dniu 3 lutego 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania dostawy udziału w prawie wieczystego użytkowania działki, na której posadowione są baraki przeznaczone do rozbiórki.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 13 kwietnia 2015 r. (data wpływu 16 kwietnia 2015 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 1 kwietnia 2015 r. znak: IBPP2/4512-97/15/KO.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą. W 2008 r. jako osoba fizyczna (nie na potrzeby prowadzonej działalności) zakupił na prawach wspólności ustawowej udział wynoszący 1/4 część w prawie wieczystego użytkowania działki położonej w X wraz z prawem własności budynków na niej posadowionych. Obecnie zamierza sprzedać swój udział w prawie wieczystego użytkowania. W momencie kupna ww. udziału nie był naliczony podatek VAT - nie było planu zagospodarowania przestrzennego obejmującego działkę objętą wieczystym użytkowaniem. Obecnie dla tej działki została już wydana decyzja o warunkach zabudowy.

Wnioskodawca pismem z 13 kwietnia 2015 r. uzupełnił opis zdarzenia następująco:

Ad. 1) Przedmiotem sprzedaży będzie udział w prawie wieczystego użytkowania nieruchomości (działki) zabudowanej, z tym że działka ta zabudowana jest barakami z blachy, które na dzień dzisiejszy nie przedstawiają żadnej wartości i przeznaczone są do rozbiórki (jest nakaz ich rozebrania).

Ad. 3)

a. Działka zabudowana jest blaszanymi barakami, które na dzień dzisiejszy nie przedstawiają żadnej wartości, i w stosunku do których został wydany nakaz ich rozbiórki. (W odpowiedzi na pytanie organu - jakimi budynkami lub budowlami w rozumieniu art. 3 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1409 z późn. zm.) zabudowana jest przedmiotowa działka stanowiąca udział w gruncie będącym przedmiotem sprzedaży...)

b. Baraki te nie są wykorzystywane przez Wnioskodawcę w prowadzonej działalności gospodarczej. Są wynajmowane przez Wnioskodawcę ale jako osobę prywatną.

c. Nabycie udziału w nieruchomości nie było opodatkowane podatkiem VAT - działka nie miała planu zagospodarowania przestrzennego.

d. Przy nabyciu budynków (baraków) Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku VAT.

e. Sprzedaż budynków (baraków) nie będzie dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia ani przed nim w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy VAT.

f. Pomiędzy pierwszym zasiedleniem w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy VAT a dostawą budynków (baraków) upłynął okres dłuższy niż 2 lata.

g. Wnioskodawca nie poniósł wydatków na ulepszenie budynków.

h. Od czasu nabycia budynki (baraki) wraz z gruntem były i są nadal przedmiotem umowy najmu - od czerwca 2008 r.

i. Budynki nie były ulepszane od czasu ich nabycia.

j. Wnioskodawca nie posiada wiedzy czy poprzedni właściciel wynajmował lub dzierżawił budynki.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (ostatecznie sformułowane w piśmie z 13 kwietnia 2015 r.):

Czy sprzedaż udziału w prawie wieczystego użytkowania działki, na której posadowione są baraki przeznaczone pod rozbiórkę oraz dla której została wydana decyzja o warunkach zabudowy podlega podatkowi od towarów i usług.

Stanowisko Wnioskodawcy (stanowisko ostatecznie sformułowane w piśmie z 13 kwietnia 2015 r.):

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). Sprzedaż prawa wieczystego użytkowania gruntu wraz z posadowionym na nim budynkiem - barakiem jest w rozumieniu ustawy o VAT dostawą towaru (art. 7 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT). Co do zasady zbycie tego prawa podlega opodatkowaniu podstawową stawką VAT w wysokości 23%, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w przepisach ustawy o VAT.

Sprzedaż prawa wieczystego użytkowania gruntu, na którym posadowione są budynki lub budowle trwale z tym gruntem związane albo części takich budynków lub budowli:

* podlega opodatkowaniu według stawki 8% - w sytuacji gdy budynki te lub budowle albo ich części opodatkowane są stawką 8% (art. 41 ust. 12 ustawy o VAT);

* korzysta ze zwolnienia od podatku - jeżeli budynki te lub budowle albo ich części są zwolnione od podatku (art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a ustawy o VAT).

Zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT ma miejsce wówczas, gdy dostawa danego budynku/budowli nie jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o VAT bądź między pierwszym zasiedleniem a dostawą tego budynku/budowli upłynął okres dłuższy niż 2 lata. Jeżeli zwolnienie to nie zaistnieje, to konieczne jest zbadanie, czy nie zachodzą przesłanki do zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT, tj. czy w stosunku do zbywanych obiektów podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia VAT oraz czy podatnik dokonał odliczenia z tytułu wydatków poniesionych na ulepszenie tych obiektów i czy wydatki te przekroczyły 30% wartości początkowej obiektów.

Zbycie prawa wieczystego użytkowania gruntu niezabudowanego zasadniczo podlega opodatkowaniu stawką podstawową, chyba że jest to grunt niezabudowany inny niż tereny budowlane (art. 43 ust. 1 pkt 9).

Tym samym, aby zastosować prawidłową stawkę VAT dla sprzedaży prawa wieczystego użytkowania gruntu należy w pierwszej kolejności ustalić, czy przedmiotem zbycia jest grunt zabudowany czy niezabudowany. Następnie trzeba określić, jaka jest stawka właściwa dla budynku/budowli (w przypadku gruntu zabudowanego) oraz ustalić przeznaczenie zbywanego gruntu (w przypadku gruntu niezabudowanego). Użytkownik wieczysty, dokonujący zbycia prawa wieczystego użytkowania tego gruntu, nie powinien wyodrębniać z podstawy opodatkowania wartości gruntu, a do całości transakcji powinna zostać zastosowana stawka właściwa dla posadowionych na gruncie budowli.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy o VAT).

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

Dostawa towaru mieści się w definicji sprzedaży określonej w art. 2 pkt 22 ustawy, zgodnie z którym przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Jak stanowi art. 233 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.), dalej zwanej k.c., w granicach, określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków w użytkowanie wieczyste, użytkownik może korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać.

Do przeniesienia użytkowania wieczystego stosuje się odpowiednio przepisy o przeniesieniu własności nieruchomości (art. 237 k.c.).

Powyższe przepisy wskazują, że rozporządzając swoim prawem, użytkownik wieczysty może przenieść użytkowanie wieczyste na inną osobę. Do przeniesienia użytkowania wieczystego stosowane są przepisy o przeniesieniu własności nieruchomości. Przy czym przez przeniesienie prawa użytkowania wieczystego należy rozumieć przejście tego prawa na podstawie umowy (m.in. zamiany, sprzedaży, darowizny).

Zgodnie zatem z ww. przepisami grunty oraz budynki i budowle spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju. Dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług stanowi również zbycie prawa wieczystego użytkowania gruntu, co znajduje potwierdzenie w treści powołanego wyżej art. 7 ust. 1 pkt 7 ustawy.

Prawo dopuszcza, aby własność tej samej rzeczy przysługiwała niepodzielne kilku osobom. Na tym polega współwłasność w świetle art. 195 ustawy - Kodeks cywilny. Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się - jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji - przepisy odnoszące się do własności.

Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.

Stosownie do treści art. 196 § 1 ww. Kodeksu, współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. W przypadku współwłasności nieruchomości określonej w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w nieruchomości.

Podkreślić należy, że współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli (art. 198 Kodeksu cywilnego). Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

W ujęciu cywilistycznym istotą umowy sprzedaży jest to, że sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Artykuł 45 Kodeksu cywilnego definiuje rzeczy jako przedmioty materialne.

Zatem, w zakresie pojęcia towarów jako nieruchomości, mieści się współwłasność jako prawo do rzeczy wspólnej. Wobec powyższego, towarem jest nieruchomość, a także udział w prawie własności nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, według których państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części - art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347, s. 1 z późn. zm.).

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą. W 2008 r. jako osoba fizyczna zakupił na prawach wspólności ustawowej udział wynoszący #188; część w prawie wieczystego użytkowania działki wraz z prawem własności budynków na niej posadowionych. Obecnie zamierza sprzedać swój udział w prawie wieczystego użytkowania. Przedmiotem sprzedaży będzie udział w prawie wieczystego użytkowania nieruchomości (działki) zabudowanej, z tym że działka ta zabudowana jest barakami (budynkami) z blachy, które na dzień dzisiejszy nie przedstawiają żadnej wartości i przeznaczone są do rozbiórki (jest nakaz ich rozebrania).

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii, czy sprzedaż udziału w prawie wieczystego użytkowania działki, na której posadowione są baraki przeznaczone pod rozbiórkę oraz dla której została wydana decyzja o warunkach zabudowy podlega podatkowi od towarów i usług.

W rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1409 z późn. zm.) ilekroć w ustawie jest mowa o obiekcie budowlanym - należy przez to rozumieć:

Natomiast stosownie do treści art. 3 pkt 2 ustawy - Prawo budowlane przez budynek należy rozumieć taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach.

Zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) (Dz. U. Nr 112, poz. 1316 z późn. zm.), przez obiekty budowlane rozumie się konstrukcje połączone z gruntem w sposób trwały, wykonane z materiałów budowlanych i elementów składowych, będące wynikiem prac budowlanych. Budynki natomiast, w świetle regulacji zawartych w ww. rozporządzeniu, to zadaszone obiekty budowlane wraz z wbudowanymi instalacjami i urządzeniami technicznymi, wykorzystywane dla potrzeb stałych. Przystosowane są do przebywania ludzi, zwierząt lub ochrony przedmiotów.

W uzupełnieniu do wniosku wyjaśniono, że grunt jest zabudowany budynkami w postaci baraków blaszanych, a zatem co do zasady przedmiotem sprzedaży będzie grunt zabudowany. Pozostaje kwestia do rozstrzygnięcia dotycząca wpływu na sposób opodatkowania przeznaczenia budynków do rozbiórki.

Kwestia dostawy gruntu, na którym posadowione są budynki przeznaczone do rozbiórki wraz z oceną co w istocie jest przedmiotem dostawy, była rozstrzygana przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

W wyroku w sprawie C-461/08, stwierdzono między innymi, że: "(...) jeżeli przed dostawą gruntu ze starymi budynkami rozpoczęły się ich prace rozbiórkowe, realizowane przez sprzedawcę lub na jego koszt, to przedmiotem sprzedaży będzie tylko grunt niezabudowany (przeznaczony pod zabudowę) opodatkowany według stawki 23%, przy czym koszty prac rozbiórkowych podwyższą podstawę tej dostawy. Jeżeli jednak przed dostawą nieruchomości prace rozbiórkowe budynku jeszcze się nie rozpoczęły, mimo wydania np. decyzji o pozwoleniu na rozbiórkę starego budynku - to dostawa tej nieruchomości - jeżeli budynek spełnia kryteria zwolnienia od VAT- będzie podlegała zwolnieniu od podatku, gdyż przedmiotem sprzedaży w takim przypadku jest jeszcze budynek wraz z gruntem".

W odniesieniu do powyższego podkreślenia wymaga, że o statusie gruntu nie decyduje fakt, iż dla stron umowy budynki te nie przedstawiają żadnej wartości i należy je rozebrać. Istotnym elementem jest to, czy przed dostawą podjęto czynności zmierzające do fizycznej rozbiórki tych baraków oraz to, czy w chwili sprzedaży stanowią one budynki w rozumieniu przepisów prawa budowlanego.

W tym miejscu należy podkreślić, że Wnioskodawca w opisie zdarzenia przyszłego wskazał, że przedmiotem dostawy będzie udział w prawie wieczystego użytkowania nieruchomości (działki) zabudowanej barakami z blachy. Baraki w ocenie Wnioskodawcy stanowią budynki w rozumieniu Prawa budowlanego. Baraki zgodnie z nakazem są przeznaczone do rozbiórki. Wnioskodawca nie wskazał we wniosku, że przed dokonaniem dostawy gruntu (prawa użytkowania wieczystego) rozpoczęta będzie rozbiórka tych budynków.

Analiza przedstawionego zdarzenia przyszłego oraz powołanych przepisów prowadzi do stwierdzenia, że o ile faktycznie w momencie dokonania sprzedaży gruntu, baraki posadowione na przedmiotowej działce będą stanowiły budynki w rozumieniu przepisów Prawa budowlanego i jednocześnie nie będą rozpoczęte ich prace rozbiórkowe, to przedmiotem dostawy nie będzie grunt niezabudowany, ale grunt wraz z posadowionymi na nim budynkami. Samo stwierdzenie, że budynki nie przedstawiają dla stron transakcji żadnej wartości i należy je rozebrać, nie skutkuje - w świetle powołanych przepisów oraz orzeczenia TSUE - uznaniem, że dostawa będzie dotyczyć wyłącznie gruntu.

Na podstawie art. 29a ust. 8 ustawy o VAT w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Z powyższego przepisu wynika, że co do zasady, grunt będący przedmiotem sprzedaży podlega opodatkowaniu według takiej stawki podatku od towarów i usług, jaką opodatkowane są budynki, budowle lub ich części posadowione na tym gruncie. Także do dostawy prawa wieczystego użytkowania gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku, jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale związanych z gruntem.

Mając na uwadze przedstawiony stan prawny i opis zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że dostawa udziału w prawie użytkowania wieczystego działki, na której posadowione są baraki (budynki) przeznaczone do rozbiórki (prace rozbiórkowe nie zostały rozpoczęte przed dostawą) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według właściwej stawki dla tej dostawy.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zmiana stanu prawnego lub któregokolwiek elementu przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego, a w szczególności gdyby baraki nie były budynkami w rozumieniu ustawy o Prawie budowlanym lub przed dostawą gruntu zabudowanego barakami rozpoczęły się ich prace rozbiórkowe powoduje, że interpretacja indywidualna traci swoją ważność.

Interpretacja niniejsza nie rozstrzyga w zakresie stawki podatku, gdyż w tym zakresie niesformułowano pytania i nie przedstawiono stanowiska.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Józefa Ignacego Kraszewskiego 4A, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.