IBPP2/4512-261/16/KO - Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług czynności udzielenia pożyczki.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 16 czerwca 2016 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPP2/4512-261/16/KO Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług czynności udzielenia pożyczki.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 oraz art. 14r. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku wspólnym z 4 kwietnia 2016 r. (data wpływu 6 kwietnia 2016 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności udzielenia pożyczki - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 kwietnia 2016 r. został złożony ww. wniosek wspólny o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności udzielenia pożyczki. Stroną postępowania w sprawie ww. wniosku jest A. Natomiast zainteresowanym niebędącym stroną postępowania jest C.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawcami są spółki komandytowe, posiadające siedzibę na terytorium Polski: A (dalej: "Pożyczkobiorca") oraz C (dalej: "Pożyczkodawca", razem jako: "Spółki" lub "Wnioskodawcy"). Spółki są podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 25 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Pożyczkobiorca jest przy tym wspólnikiem (komplementariuszem) Pożyczkodawcy, wobec czego Wnioskodawcy pragną podkreślić, że Pożyczka zostanie udzielona przez spółką na rzecz swojego wspólnika.

Spółki zamierzają zawrzeć umowę, na podstawie której Pożyczkodawca udzieli Pożyczkobiorcy (spółka swojemu wspólnikowi) oprocentowaną pożyczkę pieniężną w wysokości co najmniej 2.000.000,00 PLN, z określonym terminem zwrotu i za wynagrodzeniem w postaci odsetek (dalej: "Pożyczka"). Oprocentowanie Pożyczki zostanie uzgodnione między Spółkami, biorąc pod uwagę wysokość oprocentowania podobnych pożyczek, udzielanych na rynku w zbliżonych sytuacjach. Pożyczkodawca udzieli Pożyczki w celach zarobkowych, tj. z zamiarem osiągnięcia zysku z tytułu odsetek otrzymanych w wyniku spłaty Pożyczki przez Pożyczkobiorcę.

Środki pieniężne będące przedmiotem Pożyczki zostaną uzyskane przez Pożyczkodawcę w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej (w tym z podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (dalej: "VAT") sprzedaży nieruchomości na rzecz innych podmiotów (dalej: "Nabywcy")).

Wykorzystanie przez Pożyczkodawcę dostępnych zasobów finansowych, które będą pochodzić ze sprzedaży nieruchomości, stanowiącej jego majątek i wykorzystywanej w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, w działalności pożyczkowej, jako uzupełniającej działalność podstawową, będzie z jego perspektywy działaniem racjonalnym i ekonomicznie uzasadnionym. Decyzja o takim sposobie zagospodarowania dostępnych środków finansowych jest podyktowana takimi uwarunkowaniami biznesowymi jak np. wysokość oprocentowania oferowanych na rynku lokat bankowych czy też stopień ryzyka związanego z innymi formami lokowania kapitału.

Pożyczkodawca nie wyklucza przy tym, że w przyszłości, w zależności od finansowego rezultatu udzielenia Pożyczki, będzie udzielał oprocentowanych pożyczek (za wynagrodzeniem w postaci odsetek) także innym podmiotom.

Udzielanie pożyczek jest wskazane (w oparciu o Polską Klasyfikację Działalności) w umowie spółki Pożyczkodawcy jako przedmiot jego działalności (zgłoszony również do właściwego rejestru przedsiębiorców).

Pożyczkobiorca zamierza również wykorzystać Pożyczkę na cele związane z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą, w tym głównie na spłatę kredytu zaciągniętego w banku na cele związane z tą działalnością.

W celu uproszczenia obrotu i uniknięcia zbędnych transferów pieniężnych, za porozumieniem wszystkich zainteresowany stron:

* Pożyczkobiorca poleci Pożyczkodawcy, aby ten przekazał kwotę Pożyczki na rzecz banku będącego wierzycielem Pożyczkobiorcy (dalej: "Bank"), celem spłaty kredytu Pożyczkobiorcy,

* natomiast Pożyczkodawca poleci Nabywcom, aby ci przekazali część środków należnych Pożyczkodawcy z tytułu sprzedaży nieruchomości, która to część będzie stanowić kwotę Pożyczki, bezpośrednio na rzecz Banku.

Umowa między Spółkami, na podstawie której Pożyczkodawca udzieli Pożyczkobiorcy Pożyczki, zostanie zawarta na terytorium Polski. Ponadto, środki pieniężne składające się na kwotę Pożyczki znajdują się i będą znajdować w momencie wypłaty Pożyczki na rachunku bankowym Nabywców prowadzonym przez bank posiadający siedzibę na terytorium Polski.

Pożyczkodawca i Pożyczkobiorca są i będą w momencie zawarcia umowy Pożyczki oraz wypłaty środków z jej tytułu zarejestrowani jako czynni podatnicy VAT.

W związku z powyższym opisem w zakresie podatku od towarów i usług zadano następujące pytanie:

Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym udzielenie Pożyczki przez Pożyczkodawcę na rzecz Pożyczkobiorcy w sytuacji przedstawionej w opisie zdarzenia przyszłego będzie mieściło się w zakresie opodatkowania VAT, będąc jednocześnie czynnością zwolnioną z tego podatku.

Jednocześnie Wnioskodawca zaznacza, że niniejszy wniosek nie dotyczy sprzedaży nieruchomości przez Pożyczkodawcę na rzecz Nabywców, jako czynności podlegającej opodatkowaniu VAT.

Stanowisko Wnioskodawcy:

Udzielenie Pożyczki przez Pożyczkodawcę na rzecz Pożyczkobiorcy w sytuacji przedstawionej w opisie zdarzenia przyszłego będzie mieściło się w zakresie opodatkowania VAT, będąc jednocześnie czynnością zwolnioną z tego podatku.

UZASADNIENIE

Zakres przedmiotowy VAT

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: "ustawa o VAT"), opodatkowaniu VAT podlega "odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju".

Przez świadczenie usług, w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, należy rozumieć, co do zasady, "każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7". Ten ostatni przepis definiuje w ust. 1 dostawę towarów jako, co do zasady, "przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel". Natomiast pojęcie "towarów" na gruncie ustawy o VAT oznacza "rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii" (art. 2 pkt 6).

W wyniku zawarcia umowy pożyczki, zgodnie z art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (dalej: "Kodeks cywilny"), "dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości". Powszechnie przyjętym w obrocie gospodarczym sposobem odpłatności za udzielenie pożyczki jest wynagrodzenie wypłacane w formie odsetek od pożyczonej kwoty.

Należy przy tym zaznaczyć, że pieniądze, jako rzeczy sui generis - środki płatnicze służące nabywaniu towarów i usług - niebędące, co do zasady, przedmiotem obrotu, nie stanowią towarów w myśl ustawy o VAT (tak, przykładowo, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 25 stycznia 2016 r., sygn. ILPPl/4512-I-859/15-2/JKu, w której uznał, że "pieniądz nie jest towarem, jest jedynie środkiem płatniczym, za który nabywa się towary bądź usługi. Tym samym, przekazywanie środków pieniężnych np. w formie udzielanej pożyczki nie stanowi dostawy towarów, ani też czynności zrównanych z dostawą towarów").

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Wnioskodawcy udzielenie Pożyczki przez Pożyczkodawcę na rzecz Pożyczkobiorcy w warunkach przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego będzie stanowić odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 i art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Świadczą o tym następujące okoliczności:

* Na mocy zawartej umowy Pożyczkodawca udostępni Pożyczkobiorcy określoną sumę pieniędzy - z zastrzeżeniem jej zwrotu w określonym terminie i za wynagrodzeniem w postaci odsetek, w wysokości wynikającej z uzgodnionego między Spółkami oprocentowania Pożyczki. W rezultacie, Pożyczkodawca będzie świadczyć na rzecz Pożyczkobiorcy odpłatną usługę finansową polegającą na czasowym udostępnieniu kapitału.

* Pożyczkobiorca będzie mógł swobodnie dysponować udostępnionym kapitałem, co potwierdzi polecenie, podyktowane chęcią uproszczenia obrotu pomiędzy zainteresowanymi stronami, wypłaty kwoty Pożyczki przez Pożyczkodawcę na rzecz Banku będącego wierzycielem Pożyczkobiorcy; jednocześnie, zdaniem Wnioskodawcy, na powyższe nie będzie miał wpływu fakt, że z kolei Pożyczkodawca poleci, aby część środków należnych z tytułu sprzedaży nieruchomości, stanowiącej jego majątek i wykorzystywanej w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, Nabywcy wypłacili bezpośrednio na rzecz Banku.

* Udzielenie Pożyczki będzie stanowić usługę świadczoną odpłatnie na terytorium kraju - umowa między Spółkami, na podstawie której Pożyczkodawca udzieli Pożyczkobiorcy Pożyczki, zostanie zawarta na terytorium Polski, a środki pieniężne składające się na jej kwotę znajdują się i będą znajdować w momencie wypłaty na rachunku bankowym prowadzonym przez bank posiadający siedzibę na terytorium Polski.

Zakres podmiotowy VAT

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, "podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności". W myśl ust. 2 cytowanego artykułu "działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych".

Wnioskodawcy pragną przy tym zwrócić uwagę, że art. 102 zd. 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (dalej: "Kodeks spółek handlowych") stanowi, że spółka komandytowa jest "spółką osobową mającą na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą". "Przedsiębiorstwo" określono natomiast w art. 551 Kodeksu cywilnego jako "zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej".

Biorąc pod uwagę powyższe, zdaniem Wnioskodawcy udzielenie Pożyczki przez Pożyczkodawcę na rzecz Pożyczkobiorcy w okolicznościach przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego należy uznać za czynność dokonaną przez Pożyczkodawcę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, jako podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Przemawiają za tym następujące argumenty:

* Pożyczka zostanie udzielona na kwotę co najmniej 2.000.000,00 PLN, co jest sumą znaczącą w kontekście wysokości obrotów Pożyczkodawcy, mającą istotny wpływ na prowadzoną przez niego działalność gospodarczą.

* Pożyczkodawca udzieli Pożyczki w celach zarobkowych, tj. z zamiarem osiągnięcia zysku z tytułu odsetek otrzymanych w wyniku spłaty Pożyczki przez Pożyczkobiorcę. Wysokość odsetek będzie wynikała z oprocentowania uzgodnionego między Spółkami, biorąc pod uwagę wysokość oprocentowania podobnych pożyczek, udzielanych na rynku w zbliżonych sytuacjach.

* Do udzielenia Pożyczki Pożyczkodawca wykorzysta swoje przedsiębiorstwo, służące mu do prowadzenia działalności gospodarczej. Środki pieniężne, które złożą się na kwotę Pożyczki będą pochodzić z działalności gospodarczej Pożyczkodawcy, tj. ze sprzedaży przez niego nieruchomości stanowiącej jego majątek i wykorzystywanej w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.

* Ponadto, do sprzedaży nieruchomości przez Pożyczkodawcę dojdzie w ramach i na potrzeby prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, czego wyrazem będzie uznanie rzeczonej transakcji za podlegającą opodatkowaniu VAT.

* Jak zaznaczono w opisie zdarzenia przyszłego, wykorzystanie przez Pożyczkodawcę dostępnych zasobów finansowych, które będą pochodzić ze sprzedaży nieruchomości stanowiącej jego majątek i wykorzystywanej w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, w działalności pożyczkowej, jako uzupełniającej działalność podstawową, będzie z jego perspektywy działaniem racjonalnym i ekonomicznie uzasadnionym. Decyzja o takim sposobie zagospodarowania dostępnych środków finansowych jest podyktowana takimi uwarunkowaniami biznesowymi jak np. wysokość oprocentowania oferowanych na rynku lokat bankowych czy też stopień ryzyka związanego z innymi formami lokowania kapitału.

* Nie jest przy tym wykluczone, że w przyszłości, w zależności od finansowego rezultatu udzielenia Pożyczki, Pożyczkodawca będzie udzielał oprocentowanych pożyczek za wynagrodzeniem w postaci odsetek także innym podmiotom.

* Charakter udzielenia Pożyczki jako działalności wykonywanej przez Pożyczkodawcę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej potwierdzono wprowadzeniem odpowiednich zmian w jego umowie spółki (zgłoszonych również do właściwego rejestru przedsiębiorców).

* Umowa Pożyczki zostanie zawarta między Spółkami - profesjonalnymi podmiotami działającymi na rynku, w formie prawnej (spółki komandytowe) służącej w zamierzeniu samego ustawodawcy do prowadzenia działalności gospodarczej. Pożyczkobiorca zamierza także wykorzystać Pożyczkę na cele związane z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą, w tym głównie na spłatę kredytu zaciągniętego w banku na cele związane z tą działalnością.

Zwolnienie z opodatkowania VAT

W art. 43 ustawy o VAT zawarto katalog czynności zwolnionych z opodatkowania VAT. Zgodnie z jego ust. 1 pkt 38 zwalnia się od podatku "usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę". Przywołanego zwolnienia nie stosuje się, na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy o VAT, do "czynności ściągania długów, w tym factoringu; usług doradztwa; usług w zakresie leasingu".

W opinii Wnioskodawcy, udzielenie Pożyczki przez Pożyczkodawcę na rzecz Pożyczkobiorcy w warunkach przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego będzie mieścić się w zakresie cytowanego zwolnienia z VAT. Powyżej wskazano, że na mocy umowy zawartej między Spółkami, Pożyczkodawca udostępni Pożyczkobiorcy określoną sumę pieniędzy, z zastrzeżeniem jej zwrotu w określonym terminie i za wynagrodzeniem w postaci odsetek. Równocześnie, ponieważ udzielenie Pożyczki nie będzie czynnością ściągania długów, usługą doradztwa ani usługą w zakresie leasingu, wyłączenie z art. 43 ust. 15 ustawy o VAT nie znajdzie zastosowania w przedstawionej sytuacji.

Podsumowanie i stanowiska organów

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy udzielenie Pożyczki przez Pożyczkodawcę na rzecz Pożyczkobiorcy w okolicznościach przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego:

1. będzie mieściło się w zakresie opodatkowania VAT jako odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 i art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, dokonane przez Pożyczkodawcę w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej, jako podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, będąc jednocześnie czynnością zwolnioną z tego podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Przedstawione powyżej stanowisko znajduje ponadto potwierdzenie w interpretacjach podatkowych wydawanych przez organy podatkowe:

* Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 10 lutego 2016 r., sygn. ITPP2/443-1208/15/AK: "Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług""

* Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 2 lutego 2016 r., sygn. IPPP2/4512-1264/15-2/MMa: "Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady, podlegające opodatkowaniu VAT. Zatem, odsetki otrzymane z tytułu udzielonej pożyczki stanowią wynagrodzenie z tytułu jej udzielenia".

* Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 2 lutego 2016 r., sygn. IPPP2/4512-1265/15-2/JO: "Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady, podlegające opodatkowaniu VAT. Zatem, odsetki otrzymane z tytułu udzielonej pożyczki stanowią wynagrodzenie z tytułu jej udzielenia".

* Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 3 lutego 2016 r., sygn. ILPP2/4512-1-824/15-2/JK, w której uznano za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym: "Zdaniem Spółki w zakresie udzielania pożyczek będzie ona działała jako podatnik VAT, jest bowiem osobą prawną prowadzącą działalność gospodarczą. Na potrzeby u.p.t.u. działalność ta została zdefiniowana bardzo szeroko i obejmuje m.in. wszelką działalność usługodawców. Zatem Spółka wykonując usługę udzielania pożyczek będzie wykonywała działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów o podatku VAT".

* Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 25 stycznia 2016 r., sygn. ILPPl/4512-I-859/15-2/JKu: "Biorąc pod uwagę powyższe, należy zauważyć, że skoro z powołanego wcześniej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy wynika, że zwalnia się od podatku usługi w zakresie udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, to mając na uwadze opisane zdarzenie przyszłe, należy stwierdzić, że wskazana we wniosku usługa udzielenia pożyczki będzie stanowiła czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, przy czym czynność ta będzie korzystała ze zwolnienia od tego podatku w oparciu o ww. przepis".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W oparciu o art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1.

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.

zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.

świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z kolei oceniając, czy dane świadczenie ma charakter usługi należy mieć na względzie fakt, że ustawodawca - jak wynika z treści art. 8 ust. 1 ustawy - uznaje za usługę każde świadczenie wykonane przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności, które nie jest dostawą towarów, podkreślając tym samym powszechność opodatkowania. Zatem na zachowanie to (świadczenie) składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź tolerowanie - znoszenie określonych stanów rzeczy). Ponadto, do uznania danej czynności za usługę, konieczne jest istnienie odbiorcy wykonywanego świadczenia (beneficjenta czynności) i występowanie związku między tą czynnością a otrzymywanym przez wykonawcę tej usługi wynagrodzeniem, będącym świadczeniem wzajemnym. W konsekwencji, usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument - odbiorca świadczenia, odnoszący z niego korzyść (choćby potencjalną).

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy dla uznania, iż świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bezwzględnym warunkiem jest "odpłatność" za daną czynność.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podatnika.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - na mocy art. 15 ust. 2 ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że A jest Pożyczkobiorcą a C jest Pożyczkodawcą. Pożyczkobiorca jest przy tym wspólnikiem (komplementariuszem) Pożyczkodawcy, wobec czego Pożyczka zostanie udzielona przez spółką na rzecz swojego wspólnika. Spółki zamierzają zawrzeć umowę, na podstawie której Pożyczkodawca udzieli Pożyczkobiorcy (spółka swojemu wspólnikowi) oprocentowaną pożyczkę pieniężną w wysokości co najmniej 2.000.000,00 PLN, z określonym terminem zwrotu i za wynagrodzeniem w postaci odsetek. Oprocentowanie Pożyczki zostanie uzgodnione między Spółkami, biorąc pod uwagę wysokość oprocentowania podobnych pożyczek, udzielanych na rynku w zbliżonych sytuacjach. Pożyczkodawca udzieli Pożyczki w celach zarobkowych, tj. z zamiarem osiągnięcia zysku z tytułu odsetek otrzymanych w wyniku spłaty Pożyczki przez Pożyczkobiorcę. Środki pieniężne będące przedmiotem Pożyczki zostaną uzyskane przez Pożyczkodawcę w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej (w tym z podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług sprzedaży nieruchomości na rzecz innych podmiotów).

Wykorzystanie przez Pożyczkodawcę dostępnych zasobów finansowych, które będą pochodzić ze sprzedaży nieruchomości, stanowiącej jego majątek i wykorzystywanej w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, w działalności pożyczkowej, jako uzupełniającej działalność podstawową, będzie z jego perspektywy działaniem racjonalnym i ekonomicznie uzasadnionym. Decyzja o takim sposobie zagospodarowania dostępnych środków finansowych jest podyktowana takimi uwarunkowaniami biznesowymi jak np. wysokość oprocentowania oferowanych na rynku lokat bankowych czy też stopień ryzyka związanego z innymi formami lokowania kapitału. Pożyczkodawca nie wyklucza przy tym, że w przyszłości, w zależności od finansowego rezultatu udzielenia Pożyczki, będzie udzielał oprocentowanych pożyczek (za wynagrodzeniem w postaci odsetek) także innym podmiotom. Udzielanie pożyczek jest wskazane (w oparciu o Polską Klasyfikację Działalności) w umowie spółki Pożyczkodawcy jako przedmiot jego działalności (zgłoszony również do właściwego rejestru przedsiębiorców).

Pożyczkobiorca zamierza również wykorzystać Pożyczkę na cele związane z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą, w tym głównie na spłatę kredytu zaciągniętego w banku na cele związane z tą działalnością. W celu uproszczenia obrotu i uniknięcia zbędnych transferów pieniężnych, za porozumieniem wszystkich zainteresowany stron:

* Pożyczkobiorca poleci Pożyczkodawcy, aby ten przekazał kwotę Pożyczki na rzecz banku będącego wierzycielem Pożyczkobiorcy, celem spłaty kredytu Pożyczkobiorcy,

* natomiast Pożyczkodawca poleci Nabywcom, aby ci przekazali część środków należnych Pożyczkodawcy z tytułu sprzedaży nieruchomości, która to część będzie stanowić kwotę Pożyczki, bezpośrednio na rzecz Banku.

Umowa między Spółkami, na podstawie której Pożyczkodawca udzieli Pożyczkobiorcy Pożyczki, zostanie zawarta na terytorium Polski. Ponadto, środki pieniężne składające się na kwotę Pożyczki znajdują się i będą znajdować w momencie wypłaty Pożyczki na rachunku bankowym Nabywców prowadzonym przez bank posiadający siedzibę na terytorium Polski.

Pożyczkodawca i Pożyczkobiorca są i będą w momencie zawarcia umowy Pożyczki oraz wypłaty środków z jej tytułu zarejestrowani jako czynni podatnicy VAT.

Wątpliwości zainteresowanych dotyczą kwestii czy udzielenie Pożyczki przez Pożyczkodawcę na rzecz Pożyczkobiorcy będzie mieściło się w zakresie opodatkowania VAT, będąc jednocześnie czynnością zwolnioną z tego podatku.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 380, z późn. zm.). Zgodnie z ww. przepisem, przez umowę pożyczki, dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady, podlegające opodatkowaniu VAT. Zatem, odsetki należne z tytułu udzielonej pożyczki stanowią wynagrodzenie z tytułu jej udzielenia.

W przypadku usług polegających na udzielaniu pożyczek, podstawę opodatkowania zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy stanowi zapłata, którą świadczący usługę otrzymał lub ma otrzymać od usługobiorcy lub osoby trzeciej, czyli inaczej określając odsetki od udzielonej pożyczki (otrzymane, jak również niezapłacone, których termin zapłaty upłynął - czyli odsetki, które stały się wymagalne).

W związku z udzieloną pożyczką pobierane jest wynagrodzenie w postaci ustalonych odsetek. Opłaty te pobierane przez pożyczkodawcę są ściśle związane z uzyskaniem korzyści przez pożyczkobiorcę. Zaznaczyć należy, że skoro czynność udzielenia pożyczki jest na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług uznana za świadczenie usług podlegające tej ustawie, zatem wszelkie opłaty związane z zawartą umową pożyczki podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz wskazane wyżej przepisy należy stwierdzić, że czynność udzielenia pożyczki, będzie spełniać przesłanki uznania tej czynności za podlegającą opodatkowaniu. Udzielenie bowiem pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz pożyczkobiorcy, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu.

W konsekwencji czynność udzielenia przez Pożyczkodawcę pożyczki na rzecz innego podmiotu gospodarczego (Pożyczkobiorcy) będzie stanowiła odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Stawka podatku, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

I tak, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Stosownie do art. 43 ust. 13 ustawy o VAT zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Ponadto, zgodnie z zapisem art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13 nie mają zastosowania do:

1.

czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2.

usług doradztwa;

3.

usług w zakresie leasingu.

Biorąc pod uwagę powyższe, należy zauważyć, że skoro z powołanego wcześniej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy wynika, że zwalnia się od podatku usługi w zakresie udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, to mając na uwadze opisane zdarzenie przyszłe, należy stwierdzić, że wskazana we wniosku usługa udzielenia pożyczki będzie stanowiła czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, przy czym czynność ta będzie korzystała ze zwolnienia od tego podatku w oparciu o ww. przepis.

Podsumowując, czynność udzielenia pożyczki przez Pożyczkodawcę Pożyczkobiorcy będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT jednakże będzie korzystała ze zwolnienia od podatku od towarów i usług w związku z przepisem art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Nadmienia się, że niniejsza interpretacja indywidualna traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów zaistniałego zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

Ocena prawna stanowiska Wnioskodawcy dotycząca podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie zawarta w odrębnym rozstrzygnięciu.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl