IBPP2/4512-145/16/KO

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 16 lutego 2016 r. (data wpływu 18 lutego 2016 r.), uzupełnionym pismem z 28 kwietnia 2016 r. (data wpływu 4 maja 2016 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku świadczonych przez Wnioskodawcę usług na rzecz spółki z o.o. -jest prawidłowe.

W dniu 18 lutego 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku świadczonych przez Wnioskodawcę usług na rzecz spółki z o.o.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 28 kwietnia 2016 r. (data wpływu 4 maja 2016 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 21 kwietnia 2016 r. znak: IBPP2/4512-145/16/KO.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Zgodnie z art. 59a ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy o nadzorze na rynkiem finansowym oraz niektórych innych ustaw, instytucja pożyczkowa może prowadzić działalność wyłącznie w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością albo spółki akcyjnej. Ponieważ Wnioskodawca prowadzi działalność w formie spółki cywilnej chce założyć spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, aby zgodnie z obowiązującymi przepisami móc udzielać pożyczek krótkoterminowych, gdyż taką właśnie działalnością się zajmuje. Powstała spółka z ograniczoną odpowiedzialnością będzie udziela krótkoterminowych pożyczek gotówkowych, z własnych środków, osobom fizycznym. Natomiast obsługą tych pożyczek będzie się zajmowała nadal istniejąca spółka cywilna.

Obsługa pożyczek będzie polegała na:

* sporządzaniu dokumentacji pożyczkowej,

* wstępnej weryfikacji klienta,

* wypłacie środków pieniężnych klientowi,

* dopilnowaniu systematyczności spłat.

Pismem z 28 kwietnia 2016 r. Wnioskodawca uzupełnił zdarzenie przyszłe następująco.

Ad. 1 Wnioskodawca będzie pośredniczyć w wypłacie pożyczek i będzie poszukiwał klientów oraz jak napisano we wniosku będzie sporządzał dokumentacje pożyczkową, wstępnie weryfikował klienta, wypłacał środki pieniężne oraz odbierał spłaty, a następnie przekazywał je (po odtrąceniu wynagrodzenia prowizyjnego) do spółki z o.o.

Ad. 2 W ramach czynności opisanych we wniosku, Wnioskodawca nie będzie świadczył usług doradztwa wskazanych w art. 43 ust. 15 ustawy o podatku od towarów i usług.

Ad. 3 Wnioskodawca nie będzie negocjował w imieniu i na rzecz klienta.

Ad. 4 Wnioskodawca będzie wykonywał usługi na rzecz podmiotu X sp. z o.o., a nie we własnym imieniu i na własny rachunek.

Ad. 5 Opisane czynności wykonywane w ramach umowy będą usługami pośrednictwa w świadczeniu usług, a Wnioskodawca nie jest żadną ze stron umowy dotyczącej produktów finansowych, gdyż ta umowa zawierana jest pomiędzy sp. z o.o., a pożyczkobiorcą, Wnioskodawcą nie będzie miał żadnego interesu w zakresie treści umowy.

Ad. 6 Wnioskodawca nie będzie stroną umowy pożyczki.

Ad. 7 Wnioskodawca będzie otrzymywał wynagrodzenie tylko w przypadku spłaty pożyczki. Będzie to wynagrodzenie prowizyjne, uzależnione od wysokości pożyczki.

Obsługa pożyczek będzie polegała na wypłacie środków pieniężnych z rachunku (kasy) sp. z o.o. na rzecz klienta, za pośrednictwem Wnioskodawcy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (ostatecznie sformułowane w piśmie z 28 kwietnia 2016 r.):

Czy świadczone przez Wnioskodawcę usługi na rzecz spółki z o.o. będą usługami pośrednictwa finansowego zwolnionymi z podatku od towarów i usług.

Stanowisko Wnioskodawcy (ostatecznie sformułowane w piśmie z 28 kwietnia 2016 r.):

Świadczone przez wnioskodawcę usługi na rzecz sp. z o.o. są usługami pośrednictwa finansowego zwolnionymi z podatku od towarów i usług, ponieważ Wnioskodawca (spółka cywilna) będzie pośrednikiem z zawieraniu umów, wypłacie pożyczek i obsłudze klienta.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 oraz art. 8 ww. ustawy.

I tak, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Natomiast na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 w tym również:

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu niebędące dostawą towarów.

Z uwagi na powyższe unormowania, pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy - podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Pod pojęciem działalności gospodarczej - na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy - rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem "podatnik" tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Stawka podatku, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

I tak, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Stosownie do art. 43 ust. 13 ustawy o VAT zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 14 ustawy).

W świetle art. 43 ust. 15 ustawy zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w cyt. art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Sprecyzowanie przepisów regulujących zwolnienie od podatku od towarów i usług dla usług finansowych ma na celu zapewnienie jednolitego stosowania tego zwolnienia w odniesieniu do rynku wspólnotowego, jak również zapewnienie spójności przepisów dotyczących podatku od towarów i usług z przepisami krajowymi regulującymi funkcjonowanie rynku finansowego.

Istotne zatem, dla zastosowania zwolnienia od podatku w przypadku usług pomocniczych do usług finansowych polegających na udzielaniu kredytów lub pożyczek pieniężnych jest to, aby określona usługa, stanowiąca odrębną całość, zmierzała do realizacji zasadniczych funkcji ww. usługi finansowej objętej zwolnieniem. Przy czym, z omawianego zwolnienia nie mogą korzystać usługi stanowiące element usługi pośrednictwa.

Z treści powołanego wyżej art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy wyraźnie wynika, że intencją ustawodawcy było objęcie zwolnieniem usług udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych, zarówno tych wykonywanych przez banki, jak również świadczonych przez inne podmioty pośredniczące w ich udzielaniu. Należy stwierdzić, że wymienione zwolnienie ma charakter przedmiotowy, gdzie przede wszystkim istotną przesłanką do skorzystania ze zwolnienia jest rodzaj świadczonej usługi - cechy, które ją wyróżniają. Ustawodawca szczególny nacisk położył na stronę przedmiotową, nie dokonując zawężenia omawianego zwolnienia wyłącznie do określonej grupy podmiotów.

Pogląd taki potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku w sprawie C-2/95 pomiędzy Sparekassernes Datacenter (SDC) a Skatteministeriet (Dania), w którym Trybunał stwierdził, że: "zwolnienie dotyczące usług finansowych nie jest uzależnione od tego, czy usługa jest wykonywana przez instytucję, która wstępuje w prawny związek z końcowym odbiorcą. Fakt, że dana transakcja jest wykonywana przez osobę trzecią, ale z punktu widzenia końcowego odbiorcy wydaje się być usługą wykonywaną przez bank, nie wyklucza objęcia jej zwolnieniem". Można zatem stwierdzić, że wg TSUE usługa finansowa świadczona przez podmiot trzeci nie traci przymiotu takiej usługi.

W celu rozstrzygnięcia, co w świetle ww. przepisów prawa podatkowego należy rozumieć pod pojęciem "pośrednictwa", warto odnieść się do wyroku w sprawie C-453/05 Volker Ludwig przeciwko Finanzamt Luckenwalde, w której TSUE stwierdził, że: "(...) pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową".

Z kolei w sprawie C-235/00 Commissioners of Customs Excise przeciwko CSC Financial Services Ltd. TSUE wskazał, że znaczenie słowa "negocjacje", w kontekście art. 13 część B lit. d pkt 5 VI Dyrektywy odnosi się "do działalności pośrednika, który nie przyjmuje roli którejkolwiek ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego oraz którego działalność polega na czymś innym, niż świadczenie usług wchodzących w zakres umowy, typowo wykonywanych przez strony takich umów. Negocjacje stanowią usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz są wynagradzane przez nią, polegającą na jednoznacznie określonym akcie mediacji. Mogą one polegać m.in. na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywaniu kontaktu z drugą stroną lub negocjowaniu, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem negocjacji jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek własnego zaangażowania negocjatora określonego w warunkach umowy. Z drugiej strony, nie stanowi negocjacji sytuacja, w której jedna ze stron powierza podwykonawcy część formalności administracyjnych związanych z umową, takich jak udzielanie informacji drugiej stronie oraz przyjmowanie i przetwarzanie wniosków dot. zapisów na papiery wartościowe, będące przedmiotem umowy. W takim przypadku, podwykonawca zajmuje tę samą pozycję, jak strona sprzedająca produkt finansowy i nie jest zatem pośrednictwem".

Zatem zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, usługa pośrednictwa finansowego powinna stanowić:

* usługę świadczoną na rzecz strony transakcji finansowej, za którą strona ta wypłaca wynagrodzenie,

* z punktu widzenia nabywcy usługi finansowej usługi świadczone przez pośrednika powinny stanowić element usługi finansowej,

* celem jest dążenie do zawarcia umowy (przy czym, pośrednik nie ma żadnego interesu co do treści umowy),

* usługa pośrednictwa nie może mieć charakteru wyłącznie wykonywania czynności faktycznych związanych z umową (nie może to być np. wyłącznie udostępnianie informacji stronom transakcji finansowej).

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca chce założyć spółkę z o.o., aby zgodnie z obowiązującymi przepisami móc udzielać pożyczek krótkoterminowych. Powstała spółka z o.o. będzie udziela krótkoterminowych pożyczek gotówkowych, z własnych środków, osobom fizycznym. Natomiast obsługą tych pożyczek będzie się zajmowała nadal istniejąca spółka cywilna. Wnioskodawca będzie pośredniczyć w wypłacie pożyczek i będzie poszukiwał klientów oraz będzie sporządzał dokumentacje pożyczkową, wstępnie weryfikował klienta, wypłacał środki pieniężne oraz odbierał spłaty, a następnie przekazywał je (po odtrąceniu wynagrodzenia prowizyjnego) do spółki z o.o. W ramach czynności opisanych we wniosku, Wnioskodawca nie będzie świadczył usług doradztwa wskazanych w art. 43 ust. 15 ustawy o VAT. Wnioskodawca nie będzie negocjował w imieniu i na rzecz klienta. Wnioskodawca będzie wykonywał usługi na rzecz podmiotu X sp. z o.o., a nie we własnym imieniu i na własny rachunek. Opisane czynności wykonywane w ramach umowy będą usługami pośrednictwa w świadczeniu usług, a Wnioskodawca nie jest żadną ze stron umowy dotyczącej produktów finansowych, gdyż ta umowa zawierana jest pomiędzy sp. z o.o., a pożyczkobiorcą, Wnioskodawcą nie będzie miał żadnego interesu w zakresie treści umowy. Wnioskodawca nie będzie stroną umowy pożyczki. Wnioskodawca będzie otrzymywał wynagrodzenie tylko w przypadku spłaty pożyczki. Będzie to wynagrodzenie prowizyjne, uzależnione od wysokości pożyczki.

Wątpliwości Wnioskodawcy sprowadzają się do rozstrzygnięcia kwestii, czy świadczone przez Wnioskodawcę usługi na rzecz spółki z o.o. będą usługami pośrednictwa finansowego zwolnionymi z podatku od towarów i usług.

Z opisu sprawy wynika, że czynności, wykonywane przez Wnioskodawcę w przedstawionym we wniosku sposobie funkcjonowania będą stanowić usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania pożyczek. Wnioskodawca będzie poszukiwał klientów. Wnioskodawca nie będzie żadną ze stron umowy, która będzie zawierana pomiędzy sp. z o.o. a pożyczkobiorcą. Wnioskodawca nie będzie miał żadnego interesu w zakresie treści umowy. Ponadto, z treści wniosku wynika, że opisane czynności nie będą obejmować usług doradztwa, wskazanych w art. 43 ust. 15 ustawy.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawiony we wniosku opis zdarzenia należy stwierdzić, że wskazane w stanie sprawy usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania pożyczek podlegają zwolnieniu od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Nadmienia się, że niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.