IBPP2/443-941/12/KO

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 6 września 2012 r. (data wpływu 11 września 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania dostawy działki nr 1240/251 zabudowanej budynkiem - jest prawidłowe.

W dniu 11 września 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania dostawy działki nr 1240/251 zabudowanej budynkiem.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Gmina na mocy decyzji Wojewody z dnia 24 grudnia 1997 r. nabyła z mocy prawa, z dniem 1 stycznia 1996 r., własność nieruchomości stanowiącej działkę nr 1240/251 wraz ze znajdującym się na niej budynkiem szkoły podstawowej.

Po zakończeniu wykorzystywania budynku pod potrzeby szkoły Gmina w dniu 15 kwietnia 1998 r. zawarła umowę najmu z podmiotem prywatnym, na podstawie której oddała część pomieszczeń tego budynku do odpłatnego użytkowania pod potrzeby prowadzenia tam składu tkanin, hurtowni - najemca uiszczał na rzecz Gminy czynsz.

Dodatkowo w dniu 1 lutego 2000 r. Gmina zawarła umowę użyczenia z kierownikiem Gminnej Biblioteki Publicznej (jednostka organizacyjna gminy posiadająca osobowość prawną - instytucja kultury), na mocy której oddała do nieodpłatnego używania, na rzecz biblioteki, kilka innych pomieszczeń w przedmiotowym budynku. Na podstawie tej umowy Gminna Biblioteka Publiczna użytkowała zajmowane pomieszczenia nieodpłatnie ponosząc jedynie koszty zużycia energii, wody i wywozu nieczystości na podstawie faktur wystawianych przez Gminę jako właściciela budynku. Ponadto w dniu 1 września 2003 r. Gmina zawarła kolejną umowę użyczenia, na rzecz Rady Sołeckiej, oddając jej do nieodpłatnego użytkowania kolejne pomieszczenie w przedmiotowym budynku. Rada Sołecka nie ponosiła z tego tytułu żadnych opłat. Rada Sołecka wspomaga działalność sołtysa jako organu wykonawczego jednostki pomocniczej gminy - sołectwa. Koszty związane z utrzymaniem pomieszczeń ponosiła Gmina jako właściciel budynku, w stosunku do tych kosztów Gmina nie dokonała odliczeń podatku naliczonego.

Oprócz pomieszczeń oddanych do użytkowania na podstawie ww. umów w budynku były jeszcze inne pomieszczenia, np. poddasze, kotłownia, które nie były oddane do użytkowania innym podmiotom. Na dzień dzisiejszy ww. umowy najmu i użyczenia nie obowiązują, a Gmina nosi się z zamiarem sprzedaży przedmiotowego budynku (wraz z działką gruntu na której jest posadowiony). Gmina nie ponosiła nakładów na ulepszenie budynku odkąd jest jego właścicielem. Zostały jedynie poniesione wydatki na niezbędne remonty bieżące, takie jak remont dachu, wymiana okien.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy sprzedaż przedmiotowej zabudowanej budynkiem nieruchomości będzie w całości zwolniona od podatku od towarów i usług na podstawie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, sprzedaż części budynku, tzn. pomieszczeń użytkowanych w latach ubiegłych, na podstawie umowy najmu, przez podmiot prywatny prowadzący hurtownię tkanin oraz pomieszczeń wykorzystywanych, na podstawie umowy użyczenia, na potrzeby Gminnej Biblioteki Publicznej podlega zwolnieniu od podatku od towarów i usług. Zwolnienie to przysługuje w myśl art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług jako, że dostawa budynku nie jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim i ponadto pomiędzy pierwszym zasiedleniem (rok 1998 i 2000) a dostawą budynku upłynął już okres dłuższy niż 2 lata. Powyższy warunek nie został spełniony odnośnie pozostałej części budynku, w tym pomieszczenia użytkowanego przez Radę na podstawie umowy użyczenia, co wynika z definicji pierwszego zasiedlenia, w związku z tym w tej części nie zachodzą przesłanki art. 43 ust. 1 pkt 10 uprawniające do zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Jednakże biorąc pod uwagę fakt, że Gminie nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego i Gmina nie ponosiła wydatków na ulepszenie obiektu, w stosunku do których miała prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego dostawa - sprzedaż tej części budynku przez Gminę spełnia przesłanki art. 43 ust. 1 pkt 10 w powiązaniu z art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług i tym samym może skorzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Wobec powyższego, zdaniem Gminy sprzedaż przedmiotowej nieruchomości podlega w całości zwolnieniu od podatku od towarów i usług na podstawie przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 w powiązaniu z art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności został zdefiniowany w art. 7 i art. 8 ustawy.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Przez towary należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy o VAT).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie. Ustawodawca jednakże przewidział od powyższej reguły wyjątki, które zostały zawarte - w przypadku dostawy towarów - w art. 7 ust. 2 oraz - w przypadku świadczenia usług - w art. 8 ust. 2 ustawy.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Pojęcie usługi według ustawy o podatku od towarów i usług jest szersze od definicji usługi w rozumieniu klasyfikacji statystycznych. Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zatem aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Czynność może być albo odpłatna albo nieodpłatna. Na gruncie podatku od towarów i usług nie występują czynności częściowo odpłatne. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna. Nie ma żadnego znaczenia, czy wynagrodzenie to pokrywa koszty świadczenia tej czynności poniesione przez podatnika, ewentualnie kreuje dla podatnika zysk. Także czynności wykonane "po kosztach" ich świadczenia, bądź poniżej tych koszów, są czynnościami odpłatnymi, o ile tylko pobrano za nie wynagrodzenie.

W tym miejscu należy wskazać, iż umowa użyczenia jest jedną z umów nazwanych, obok najmu i dzierżawy regulujących zasady używania rzeczy. Przez umowę użyczenia, zgodnie z art. 710 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nie oznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy.

Istotnymi cechami tej umowy są zatem dwa elementy: oddanie rzeczy do używania na pewien czas oraz nieodpłatność. Jednakże jeśli pojawia się jakakolwiek płatność związana z użytkowaniem rzeczy oddanej w używanie, to na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług umowa ta przestaje być umową nieodpłatną i staje się czynnością odpłatną, a więc jako taka podlega opodatkowaniu.

Strony stosunku cywilnoprawnego mogą w ramach swobody w kształtowaniu łączących je stosunków zobowiązaniowych zawrzeć w umowie postanowienie, co do rozliczenia kosztów mediów. A zatem stanowi to zobowiązanie cywilnoprawne, uregulowane w zawartej umowie, a więc należy je traktować jako należność otrzymaną z tytułu odpłatnego świadczenia ww. usługi.

W przedmiotowej sprawie opłaty z tytułu ponoszonych przez Wnioskodawcę kosztów związanych z zapewnieniem mediów, które uiszczane były przez bibliotekę, stanowią wynagrodzenie za usługę w postaci udostępnienia części nieruchomości na rzecz biblioteki. Zatem czynność tą należy uznać za odpłatną.

Co do zasady, stosownie do art. 41 ust. 1 ww. ustawy stawka podatku wynosi 22% z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy o VAT w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Skoro przedmiotem dostawy będzie budynek szkoły podstawowej należy zwrócić uwagę na zwolnienie od podatku, określone w art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a ustawy o VAT.

I tak zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

W tym miejscu należy zauważyć, że zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy o VAT, przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

Zatem pierwsze zasiedlenie będzie miało miejsce wówczas, gdy wybudowany lub ulepszony obiekt (jego cześć) zostanie sprzedany lub np. oddany w najem. Zarówno sprzedaż, jak i najem są bowiem czynnościami podlegającymi opodatkowaniu.

W analizowanej sprawie, kluczowym elementem jest ustalenie, czy w związku z zamierzoną transakcją sprzedaży nieruchomości nastąpiło pierwsze zasiedlenie, a jeżeli tak to w którym momencie.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, iż Gmina na mocy decyzji Wojewody z dnia 24 grudnia 1997 r. nabyła z mocy prawa, z dniem 1 stycznia 1996 r., własność nieruchomości stanowiącej działkę nr 1240/251 wraz ze znajdującym się na niej budynkiem szkoły podstawowej.

Po zakończeniu wykorzystywania budynku pod potrzeby szkoły Gmina w dniu 15 kwietnia 1998 r. zawarła umowę najmu z podmiotem prywatnym, na podstawie której oddała część pomieszczeń tego budynku do odpłatnego użytkowania pod potrzeby prowadzenia tam składu tkanin, hurtowni - najemca uiszczał na rzecz Gminy czynsz.

Dodatkowo w dniu 1 lutego 2000 r. Gmina zawarła umowę użyczenia z kierownikiem Gminnej Biblioteki Publicznej, na mocy której oddała do nieodpłatnego używania, na rzecz biblioteki, kilka innych pomieszczeń w przedmiotowym budynku. Na podstawie tej umowy Gminna Biblioteka Publiczna użytkowała zajmowane pomieszczenia nieodpłatnie ponosząc jedynie koszty zużycia energii, wody i wywozu nieczystości na podstawie faktur wystawianych przez Gminę jako właściciela budynku. Ponadto w dniu 1 września 2003 r. Gmina zawarła kolejną umowę użyczenia, na rzecz Rady Sołeckiej, oddając jej do nieodpłatnego użytkowania kolejne pomieszczenie w przedmiotowym budynku. Rada Sołecka nie ponosiła z tego tytułu żadnych opłat. Koszty związane z utrzymaniem pomieszczeń ponosiła Gmina jako właściciel budynku, w stosunku do tych kosztów Gmina nie dokonała odliczeń podatku naliczonego.

Oprócz pomieszczeń oddanych do użytkowania na podstawie ww. umów w budynku były jeszcze inne pomieszczenia, np. poddasze, kotłownia, które nie były oddane do użytkowania innym podmiotom. Gmina nie ponosiła nakładów na ulepszenie budynku odkąd jest jego właścicielem.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż do pierwszego zasiedlenia doszło w przypadku części budynku tj. części dotyczącej wynajmu pomieszczeń na potrzeby prowadzenia składu tkanin, hurtowni oraz użyczenia pomieszczeń na potrzeby Gminnej Biblioteki Publicznej, odpowiednio w 1998 r. i w 2000 r.

Pomiędzy pierwszym zasiedleniem a zamierzoną dostawą części budynku tj. części dotyczącej wynajmu pomieszczeń na potrzeby prowadzenia składu tkanin, hurtowni oraz użyczenia pomieszczeń na potrzeby Gminnej Biblioteki Publicznej, upłynął okres dłuższy niż 2 lata i sprzedaż ta będzie podlegać zwolnieniu od podatku od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

Do pierwszego zasiedlenia nie doszło w stosunku do tej części nieruchomości, która była przedmiotem nieodpłatnego użyczenia pomieszczeń Radzie Sołeckiej, bowiem nie nastąpiła tutaj czynność podlegająca opodatkowaniu.

Natomiast w przypadku, gdy budynek, budowla lub ich części nie podlegają zwolnieniu od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT należy przeanalizować możliwość zastosowania zwolnienia dostawy budynku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

Warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10a lit. b, nie stosuje się, jeżeli budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat, zgodnie z art. 43 ust. 7a ustawy o VAT.

W związku z powyższym pozostała część budynku tj. pomieszczenia oddane na podstawie umowy użyczenia do nieodpłatnego użytkowania Radzie Sołeckiej oraz poddasze i kotłownia, które nie były oddane do odpłatnego użytkowania innym podmiotom, podlega zwolnieniu na podstawi art. 43 ust. 1 pkt 10a, gdyż Gminie przy nabyciu budynku nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego - Gmina otrzymała budynek na mocy decyzji Wojewody. Gmina także nie ponosiła wydatków na ulepszenie przedmiotowego budynku.

Zgodnie z art. 29 ust. 5 ustawy o VAT, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Reasumując, dostawa działki, na której posadowiony jest budynek będzie podlegać zwolnieniu w części na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a ustawy o VAT w związku z art. 29 ust. 5 ustawy o VAT.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.