IBPP2/443-938/08/BM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko M., przedstawione we wniosku z dnia 1 października 2008 r. (data wpływu 6 października 2008 r.), uzupełnionym pismem z dnia 28 listopada 2008 r. (data wpływu 3 grudnia 2008 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia czy umowne umorzenie przez Wnioskodawcę długu upadłemu daje umarzającemu prawo do obniżenia VAT należnego - jest nieprawidłowe.

W dniu 6 października 2008 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 28 listopada 2008 r. Nr pisma MKW/740/XI/08 (data wpływu 3 grudnia 2008 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia czy umowne umorzenie przez Wnioskodawcę długu upadłemu daje umarzającemu prawo do obniżenia VAT należnego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej pełni funkcje syndyka masy upadłościowej i z tego tytułu przysługuje mu wynagrodzenie. W związku z niewypłacalnością upadłego Wnioskodawca postanowił umownie umorzyć dług (wynagrodzenie syndyka) upadłemu. Na podstawie umownego umorzenia Wnioskodawca obniży VAT należny.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy umowne umorzenie przez Wnioskodawcę długu upadłemu daje umarzającemu prawo do obniżenia VAT należnego.

Wnioskodawca, opierając się na wyroku z dnia 3 kwietnia 2007 r. WSA w Rzeszowie sygn. akt I SA/Rz 4/07, stoi na stanowisku, iż umorzenie dłużnikowi należności można potraktować jako rabat, w związku z czym umarzający ma prawo do zmniejszenia należnego podatku w odniesieniu do nieściągalnych wierzytelności. Wnioskodawca cytuje za WSA: "odmówienie skarżącemu prawa do obniżenia VAT należnego spowodowałoby, że podatnik płaciłby podatek od części należności, których faktycznie nie uzyskał, co byłoby sprzeczne z zasadą neutralności VAT.".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm., ostatnia zmiana Dz. U. z 2008 r. Nr 209, poz. 1320), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ww. ustawy).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 w tym również:

Zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług, usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, zastrzeżeniem ust. 4, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki, o których mowa w art. 119.

Z powyższego wynika, iż w przepisach ww. ustawy określeniem "usług" objęto obszerny krąg czynności obejmujący swoim zakresem zarówno czynności określone przez stosowne klasyfikacje statystyczne, jak i cały szereg innych świadczeń nie ujętych w tych klasyfikacjach.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

Należy podkreślić, iż oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Aby dana czynność (usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej pełni funkcje syndyka masy upadłościowej i z tego tytułu przysługuje mu wynagrodzenie. Zatem mamy tu niewątpliwie do czynienia z czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Zgodnie z przepisem art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

W myśl art. 29 ust. 4 ustawy, podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4b.

Kwestia dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów nie została uregulowana przepisami prawa podatkowego, a więc również przepisami ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z definicją zawartą w słowniku języka polskiego (Słownik Języka Polskiego PWN pod red. M. Szymczaka, Warszawa 1992): rabat - to zniżka, ustępstwo procentowe od ustalonych cen towaru, głównie na rzecz nabywców płacących gotówką, kupujących dużą ilość towaru jednorazowo lub w określonym czasie; skonto - to zniżka ceny towaru objętego sprzedażą kredytową albo ratalną, udzielona nabywcy płacącemu gotówką; opust - to zniżka ceny kupna, przyznawana nabywcy przez sprzedawcę (zwykle przy zakupach hurtowych); bonifikata - to zniżka od ustalonej ceny towaru, zwłaszcza jako forma odszkodowania za poniesioną stratę. W opisanym stanie faktycznym

Rabat to zniżka od ustalonej ceny określonego towaru lub usługi, wyrażona procentowo lub kwotowo. Jest ściśle związany z ceną towaru (usługi), bowiem jest elementem kształtującym tę cenę.

Zgodnie z § 13 ust. 1, obowiązującego od dnia 1 grudnia 2008 r., rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337) w przypadku gdy po wystawieniu faktury udzielono rabatów określonych w art. 29 ust. 4 ustawy, podatnik udzielający rabatu wystawia fakturę korygującą.

Zauważa się, iż powyższa kwestia, w stanie prawnym obowiązującym do dnia 30 listopada 2008 r., była uregulowana w § 16 ust. 1, rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie maja zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 95, poz. 798 z późn. zm.).

Z wniosku wynika, iż Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej pełni funkcję syndyka masy upadłościowej i z tego tytułu przysługuje mu wynagrodzenie. W związku z niewypłacalnością upadłego Wnioskodawca postanowił umownie umorzyć dług (wynagrodzenie syndyka) upadłemu. Na podstawie umownego umorzenia Wnioskodawca zamierza obniżyć VAT należny.

Zdaniem tut. organu przedmiotowe umorzenie długu upadłemu (tj. wynagrodzenia syndyka) nie jest rabatem w rozumieniu art. 29 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług. Nie jest też opustem, bonifikatą lub skontem, o których mowa w tym przepisie.

Należy zauważyć, iż każda kwota należna z tytułu wykonanej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem o towarów i usług (w przedmiotowej sprawie jest to odpłatne pełnienie funkcji syndyka masy upadłościowej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej) jest obrotem, niezależnie od tego, czy została faktycznie otrzymana, w tym także na skutek umownego umorzenia wynagrodzenia syndyka z tytułu pełnienia ww. funkcji.

Fakt, iż w związku z niewypłacalnością upadłego Wnioskodawca postanowił umownie umorzyć dług upadłemu (wynagrodzenie syndyka) pozostaje bez wpływu na wysokość obrotu stanowiącego podstawę opodatkowania. W przedmiotowej sprawie obrotem jest bowiem wynagrodzenie syndyka, które zostało określone za pełnienie funkcji syndyka masy upadłościowej. Kwotą należną w przedmiotowym stanie faktycznym jest bowiem wartość, jaką syndyk winien uzyskać za pełnienie ww. funkcji. Brak zapłaty kwoty należnej z uwagi na jej umowne umorzenie, nie powoduje, iż nie powstanie obrót z tego tytułu.

Wnioskodawca, opierając się na wyroku z dnia 3 kwietnia 2007 r. WSA w Rzeszowie sygn. akt I SA/Rz 4/07, stoi na stanowisku, iż umorzenie dłużnikowi należności można potraktować jako rabat, w związku z czym umarzający ma prawo do zmniejszenia należnego podatku w odniesieniu do nieściągalnych wierzytelności.

Należy jednak zauważyć, iż ww. wyrok nie ma zastosowania w przedmiotowej sprawie bowiem dotyczy zupełnie innego stanu faktycznego i prawnego.

Został on bowiem wydany w sprawie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącego kwestii czy zawarcie układu pomiędzy dłużnikiem a wierzycielem, zatwierdzonego przez Sąd, na mocy którego wierzytelności wierzyciela wobec dłużnika zostały zredukowane do 40%, jest formą rabatu, upustu określonego w art. 29 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług.

W konsekwencji stanowisko przedstawione przez Wnioskodawcę należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji, tj. stanu prawnego obowiązującego od dnia 1 grudnia 2008 r.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.